Το πρόβλημα είναι ο Ερντογάν ή ο Τραμπ;

Η ακύρωση της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη είναι άραγε το μεγαλύτερο πρόβλημα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής αυτή τη στιγμή; Ή μήπως είναι η έλλειψη αξιόπιστης επικοινωνίας της Αθήνας με τον Λευκό Οίκο το ζήτημα βαρύνουσας σημασίας που θα έπρεπε να απασχολεί την κυβέρνηση αφού είναι πιθανό να δημιουργήσει απρόβλεπτες περιπλοκές σε μια σειρά από σοβαρά και ευαίσθητα θέματα;

Στη συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο ο Ντόναλντ Τραμπ το είπε ξεκάθαρα: Ο Ταγίπ Ερντογάν του τηλεφωνούσε και είχε διατηρήσει ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας την τετραετή περίοδο που ο σημερινός Αμερικανός πρόεδρος ένιωθε ότι βρίσκεται σε μια ιδιότυπη πολιτική «εξορία» επειδή είχε χάσει τις εκλογές από τον Τζο Μπάιντεν. Προφανώς ο Ντόναλντ Τραμπ χρεώνει σε πολλούς Ευρωπαίους ότι συμπαρατάχθηκαν με τους Δημοκρατικούς και είχαν βιαστεί να δείξουν ότι τον έκαναν delete. Επτάψυχος πολιτικά, ο Ντόναλντ Τραμπ διέψευσε τις προβλέψεις και αναγεννήθηκε, κερδίζοντας εκ νέου την εμπιστοσύνη των Αμερικανών πολιτών.

Εδώ και σχεδόν ένα χρόνο, η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει να αποκαταστήσει ή και να δημιουργήσει νέους, αξιόπιστους, διαύλους απ' ευθείας επικοινωνίας με τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και τον στενό πυρήνα των συνεργατών του Ντόναλντ Τραμπ. Κι αυτό είναι πρόβλημα για την Αθήνα.

Ακόμη και το τρολάρισμα επικριτών του Κυριάκου Μητσοτάκη στα social media ότι δήθεν είναι fake η φωτογραφία του πρωθυπουργού με τον Ντόναλντ Τραμπ, τη Μελάνια και την Μαρέβα Γκραμπόφσκι στο πλαίσιο της δεξίωσης που παρέθεσε ο Αμερικανός πρόεδρος για τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων που έλαβαν μέρος στην ετήσια γενική συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αποκαλύπτει τη δυσπιστία (και σε κάποιο βαθμό την κακεντρέχεια) μέρους του εκλογικού σώματος ότι δήθεν ο πρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης δεν έχει κάνει ούτε χειραψία με τον Ντόναλντ Τραμπ.

Πώς μπορείς να μπεις ακόμη περισσότερο στο ραντάρ του Αμερικανού προέδρου; Είναι μόνο το lobbying, δηλαδή η ελληνική ομογένεια που θα μπορούσε να επουλώσει το τραύμα και να κάνει τον Ντόναλντ Τραμπ να καλοδεχτεί τον Κυριάκο Μητσοτάκη ξεχνώντας ότι είχε επιλέξει να στηρίξει την υποψήφια πρόεδρο από το κόμμα των Δημοκρατικών; Μήπως η Ελλάδα πρέπει να κάνει κι άλλες παραγγελίες αμερικανικών αεροσκαφών F-35 και περισσότερων αμερικανικών όπλων ώστε να... εξιλεωθεί στα μάτια του Αμερικανού προέδρου; Μα δεν γίνονται ήδη business με αμερικανικούς κολοσσούς όπως η Chevron που ανέλαβε τις ερευνητικές εργασίες για εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης στο πλαίσιο του δόγματος Τραμπ «drill baby drill»;

Το δίδαγμα από το κεφάλαιο Τραμπ είναι ότι στις εξωτερικές σχέσεις καλό είναι να ισορροπείς και να μην σπεύδεις να διαγράψεις κανέναν γιατί ποτέ δεν ξέρεις τι θα φέρουν η ζωή και τα... γεγονότα. Οι διακρατικές σχέσεις καλό είναι να εδράζονται στη βάση συμφερόντων και όχι ηθικολογικών προσεγγίσεων.

Και όπως δείχνει στην πράξη η στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης, για την άμυνα και την ασφάλειά της μια χώρα καλό είναι να έχει πάντα τα δικά της ατσάλινα πόδια και να είναι προετοιμασμένη για το χειρότερο σενάριο ώστε την κρίσιμη στιγμή να μην βρεθεί απροετοίμαστη. «Speak softly and carry a big stick», όπως ήταν η φράση του προέδρου των ΗΠΑ Θίοντορ Ρούσβελτ.

Δεν κάνεις εξωτερική πολιτική ούτε με το βλέμμα στο εσωτερικό ακροατήριο, ούτε με μεγαλοστομίες του τύπου «θα κάνω, θα δείξω, δεν θα επιτρέψω, θα απαιτήσω κλπ». Αλισβερίσι είναι οι διεθνείς σχέσεις και το εύκολο είναι πάντοτε να επιτρέψεις σε καλοθελητές ή επιτήδειους ουδέτερους να υπονομεύσουν τη διαδικασία του διαλόγου. Το δύσκολο είναι να κρατάς λειτουργικές τις γέφυρες και ανοικτούς τους αξιόπιστους διαύλους επικοινωνίας χωρίς ποτέ να διατρέχεις τον κίνδυνο να κατηγορηθείς ότι υπνοβατείς ή ότι λειτουργείς με αφέλεια.