Η μαγική Λίμνη Δοϊράνη: Στο άκρο του Κιλκίς βρίσκεται μία λίμνη αληθινό στολίδι
Η Λίμνη Δοϊράνη είναι μία διασυνοριακή, ιχθυοτρόφος λίμνη και σπουδαίος υγροβιότοπος της νοτιοανατολικής Ευρώπης στα σύνορα της Ελλάδας με τη Βόρεια Μακεδονία. Το όνομά της προέρχεται από τους αρχαίους Δόβηρες, ένα παιονικό φύλο που ήταν εγκατεστημένο στην περιοχή. Αποτελεί κατάλοιπο της αρχαίας λίμνης Παιονίας που καταλάμβανε πολύ μεγαλύτερη έκταση. Ο Ηρόδοτος την αναφέρει με την ονομασία «Πρασιάς» και ως κατοίκους στα πέριξ αυτής τους Δόβηρες, τους Αγριάνες και τους Οδόμαντες.
Η Λίμνη της Δοϊράνης βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο του Κιλκίς και ενώ δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή, ξεχωρίζει τόσο για το μεγάλο φυσικό της κάλλος, όσο και για την ιδιαίτερη ιστορία της. Σ’ αυτήν την περιοχή διεξήχθη η Μάχη της Δοϊράνης μεταξύ των ελληνικών και των βουλγαρικών στρατευμάτων το 1913. Η λίμνη ακόμη αποτέλεσε τη νοτιότερη γραμμή του Μακεδονικού Μετώπου του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και η νότια ακτή της υπήρξε το θέατρο μιας ακόμη μάχης, αυτή τη φορά μεταξύ των συμμαχικών ελληνικών και βρετανικών στρατευμάτων, που επιτίθονταν από το νότο και των βουλγαρικών στρατευμάτων που βρίσκονταν στα ανατολικά της λίμνης. Σήμερα, σε ένα λόφο μερικές εκατοντάδες μέτρα νότια της λίμνης, υπάρχει ένα μνημείο για τη μάχη και δύο νεκροταφεία για τους Έλληνες και Βρετανούς στρατιώτες.
Το 1/3 της επιφάνειας της Δοϊράνης ανήκει στην Ελλάδα, και το υπόλοιπο στα γειτονικά Σκόπια, ενώ έχει ενταχθεί στο Δίκτυο Natura 2000 και αποτελεί καταφύγιο για πολλά είδη πτηνών. Συνολικά έχουν καταγραφεί γύρω στα 36 είδη πουλιών, με σημαντικότερα τη λαγγόνα και τον αργυροπελεκάνο που είναι παγκοσμίως απειλούμενα. Το σκηνικό με τους αργυροπελεκάνους να πετούν σε ομάδες πάνω από τη λίμνη, την ίδια στιγμή που τα φλαμίνγκο στέκουν αγέρωχα στις όχθες είναι άκρως κινηματογραφικό και μαγευτικό. Στη λίμνη επίσης ζουν 10 είδη ψαριών, όπως γριβάδια, τσιρόνια, πλατίτσες, γοβιοί, πεταλούδες, χέλια, πέρκες και κυπρίνοι, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί και καραβίδες.
Από την άλλη πλευρά, στη χλωρίδα της λίμνης περιλαμβάνονται μυριόφυλλα, ποταμογείτονες, αγριοκάλαμα και ψαθιά, ενώ στις όχθες της συναντάμε πυκνή βλάστηση από βούρλα και θίνες. Η λίμνη περιβάλλεται από παρόχθια δάση, αποτελούμενα από λευκές ιτιές και πλατάνια. Χαρακτηριστικά είναι τα αναρριχητικά φυτά που αναπτύσσονται στα δέντρα.
Στα βορειοανατολικά της λίμνης, στη Δημοτική Ενότητα Μουριών, βρίσκεται το δάσος των Μουριών, γνωστό και ως «Χίλια Δέντρα», κατάλοιπο ενός αρχαίου αλλουβιακού δάσους, που σήμερα καταλαμβάνει 590 στρέμματα και αποτελεί σημαντικό σταθμό για τα μεταναστευτικά πουλιά. Το δάσος έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο της Φύσης και αποτελείται από βελανιδιές, σκλήθρα, φράξους και υπέργηρα πλατάνια. Σε μία προσπάθεια προστασίας του από την υπέρμετρη τουριστική ανάπτυξη, το μέρος έχει πια περιφραχτεί και δεν είναι επισκέψιμο.
Ωστόσο, σ’ αυτήν την ακριτική περιοχή της Ελλάδας παρατηρείται και ένα παράδοξο φαινόμενο. Τη στιγμή, λοιπόν, που στις περισσότερες λίμνες της χώρας η στάθμη των νερών πέφτει, λόγω της ανομβρίας, της αύξησης της θερμοκρασίας και των εντατικών αρδεύσεων, στη Δοϊράνη τα τελευταία χρόνια η στάθμη της λίμνης έχει ανέβει! Μάλιστα, οι όχθες φτάνουν πια και 200 μέτρα πιο μέσα στη στεριά, με αποτέλεσμα τα νερά να καλύπτουν δέντρα, αυτά να σαπίζουν και να δημιουργούν ένα απόκοσμο σκηνικό.
Όπως εξηγεί και ένας ντόπιος ψαράς στην κάμερα του Όπου Υπάρχει Ελλάδα, αυτή η κατάσταση δυσκολεύει πολλές φορές το ψάρεμα, καθώς σ’ αυτές τις περιοχές δεν μπορούν να πετάξουν δίχτυα, διότι αυτά σκίζονται, τα ψάρια κρύβονται στους κορμούς, και οι βάρκες βρίσκουν εμπόδια ή ξύνονται.