2025 - Η χρονιά που αλλάζει τη Μέση Ανατολή

Η 13η Ιουνίου 2025 θα μείνει στη μνήμη ως μια από τις πιο καθοριστικές μέρες για την ασφάλεια στη Μέση Ανατολή

2025 - Η χρονιά που αλλάζει τη Μέση Ανατολή
AP.

Η ευρείας κλίμακας επίθεση του Ισραήλ κατά του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν αποτελεί ένα ιστορικό ορόσημο, συγκρίσιμο μόνο με εμβληματικά γεγονότα του παρελθόντος όπως το 1967 ή το 1973.

Η 13η Ιουνίου 2025 θα μείνει στη μνήμη ως μια από τις πιο καθοριστικές μέρες για την ασφάλεια στη Μέση Ανατολή και ενδεχομένως για ολόκληρο τον κόσμο.

Ακόμα είναι ασαφές ποια κατεύθυνση θα πάρουν τα πράγματα. Από τη μία υπάρχει το ενδεχόμενο η πίεση να οδηγήσει στην κατάρρευση του ιρανικού καθεστώτος και την αντικατάστασή του από μια πιο φιλελεύθερη, κοσμική κυβέρνηση. Από την άλλη, δεν αποκλείεται να προκληθεί ευρείας έκτασης αποσταθεροποίηση, εμπλέκοντας και τις ΗΠΑ.

Κάπου ανάμεσα βρίσκεται και η ελπίδα για διαπραγμάτευση. Ο Ντόναλντ Τραμπ, με τη στρατηγική ευφυΐα που τον διακρίνει, χρησιμοποίησε την ισραηλινή επίθεση ως μοχλό πίεσης: «Είμαι έτοιμος να καθίσουμε στο τραπέζι, αλλά καλό είναι να βιαστείτε, γιατί ο φίλος μου ο Μπίμπι είναι απρόβλεπτος», δήλωσε, στέλνοντας σαφές μήνυμα στην Τεχεράνη.

Η διαφορά με το παρελθόν

Η διαφορά με το παρελθόν είναι ξεκάθαρη. Αυτή τη φορά, το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να τερματίσει εντελώς την ιρανική πυρηνική απειλή. Μετά από χρόνια αναμονής, καθυστερήσεων και δισταγμών, τώρα προχώρησε σε αεροπορικά πλήγματα με σαφείς στόχους. Και η στιγμή δεν είναι τυχαία: η ΙΑΕΑ μόλις πρόσφατα κατηγόρησε επίσημα το Ιράν για μη συμμόρφωση, πρώτη φορά σε δύο δεκαετίες.

Μία από τις μεγάλες ερωτήσεις τώρα είναι αν η επίθεση κατάφερε να εξουδετερώσει τις ιρανικές εγκαταστάσεις, όπως το Νατάνζ ή το Φορντό. Ακόμη κι αν δεν καταστράφηκαν πλήρως οι φυγοκεντρητές, η ζημιά στις υποδομές και στις εισόδους πιθανόν να καθυστερήσει σοβαρά το πρόγραμμα.

Το πλήγμα δεν ήταν μόνο τεχνικό. Ήταν και γεωπολιτικό. Το Ιράν έχει χάσει έδαφος. Η Χεζμπολάχ παραμένει αδρανής, οι φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές σε Ιράκ και Υεμένη επίσης. Αντίθετα, Λίβανος και Συρία αρχίζουν να αναπνέουν χωρίς την ασφυκτική επιρροή της Τεχεράνης, με την άνοδο νέων, πιο πολυσυλλεκτικών ηγεσιών.

Ο στρατηγικός παίκτης

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου παραμένει στρατηγικός παίκτης σε περιφερειακό επίπεδο. Όμως στο εσωτερικό, ειδικά στη Γάζα, οι αποφάσεις του φαίνεται να καθοδηγούνται περισσότερο από πολιτικές σκοπιμότητες και τις εξαρτήσεις του από την ακροδεξιά παρά από εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό.

Η Τεχεράνη ίσως επιχειρήσει να χτυπήσει την παγκόσμια οικονομία: είτε με εμπλοκή στο Στενό του Ορμούζ, είτε με επιθέσεις σε δεξαμενόπλοια, με στόχο την άνοδο των τιμών και την πρόκληση πληθωρισμού στη Δύση. Οι επενδυτές καλούνται να είναι σε επιφυλακή.

Το βάθος και την ακρίβεια των μυστικών υπηρεσιών

Η επιτυχία του Ισραήλ να εντοπίσει και να εξουδετερώσει κορυφαίους Ιρανούς στρατηγούς δείχνει το βάθος και την ακρίβεια των μυστικών υπηρεσιών του. Το πλεονέκτημά του; Πολλοί Ιρανοί αξιωματούχοι μισούν το ίδιο τους το καθεστώς και συνεργάζονται με το Ισραήλ. Κάτι που παραλύει την ιρανική λήψη αποφάσεων από φόβο προδοσίας.

Αν το Ιράν ανασυγκροτήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα, ίσως οδηγηθούμε σε πόλεμο φθοράς, με συνεχείς επιθέσεις και αποσταθεροποίηση ολόκληρης της περιοχής. Τότε, οι ΗΠΑ ενδέχεται να αναγκαστούν να παρέμβουν πιο ενεργά — όχι μόνο για να σταματήσουν τον πόλεμο, αλλά και για να τελειώσουν το ιρανικό καθεστώς.

Η επίθεση έγινε με σαφή στόχο τις στρατιωτικές δομές, όχι τους πολίτες. Ο ίδιος ο Νετανιάχου απευθύνθηκε στους Ιρανούς, λέγοντας: «Δεν είστε εχθροί μας. Είμαστε ενάντια στο καθεστώς που σας καταπιέζει εδώ και σχεδόν 50 χρόνια.» Αξίζει να θυμόμαστε ότι , τα αυταρχικά καθεστώτα μοιάζουν ανίκητα… μέχρι να καταρρεύσουν ξαφνικά. Αλλά, η κατάρρευση δεν οδηγεί πάντα σε σταθερή δημοκρατία, μπορεί να φέρει χάος και αποσταθεροποίηση.

Ο Τραμπ, με τη στρατηγική του οξυδέρκεια και την αποφασιστικότητά του, είναι ίσως ο μόνος ηγέτης που μπορεί να μετατρέψει αυτή την αστάθεια σε μια νέα ισορροπία, με σαφείς κόκκινες γραμμές, αλλά και πρόθυμος για μια τίμια συμφωνία.

Αν θέλουμε ειρήνη με αξιοπρέπεια και σταθερότητα, αυτός είναι ο δρόμος.

Διαβάστε επίσης

Σχόλια

Ροή Ειδήσεων Δημοφιλή