Λειψυδρία: Η «σιωπηλή απειλή» – Το 86% του νερού ξοδεύεται στην άρδευση, τεράστια η κατασπατάληση
Διαχρονικές είναι οι προκλήσεις της λειψυδρίας στην Ελλάδα, λόγω του κλίματος και της γεωγραφικής της θέσης, γεγονός που δυσκολεύει τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της. Στη χώρα μας, πάντω από το 85% του συνολικού νερού που καταναλώνεται, αφορά στην άρδευση, γεγονός το οποίο την καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτη, με το μείζον πρόβλημα της λειψυδρίας να «κρούει τον κώδωνα του κινδύνου» στην κυβέρνηση και τους αρμόδιους φορείς.
Το νερό που περνά ανεκμετάλλευτο στην άρδευση, είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που οδηγούν σε κατασπατάληση. Συστήματα άρδευσης παλαιάς τεχνολογίας (όπως τα παραδοσιακά αρδευτικά κανάλια και οι ψεκαστήρες) συχνά δεν είναι αποδοτικά και οδηγούν σε απώλειες εκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως μέσω εξάτμισης ή υπερχείλισης. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στις περιοχές της κεντρικής και ανατολικής Ελλάδας, όπου οι ξηροθερμικές συνθήκες είναι εντονότερες.
Η κυβέρνηση και η ΕΥΔΑΠ πατούν «γκάζι» για σειρά έργων αντιμετώπισης του υδρευτικού προβλήματος της Αθήνας, στα οποία ξεχωρίζει η προοπτική μερικής εκτροπής του Κρικελιώτη και του Καρπενησιώτη προς τον Εύηνο ποταμό (το έργο «Εύρυτος», συνολικού ύψους 535 εκατ. ευρώ), ενώ, συμπεριλαμβάνονται και άλλες παρεμβάσεις με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, όπως η λειτουργία των γεωτρήσεων της Μαυροσουβάλας και η ενεργοποίηση των γεωτρήσεων στους «Ούγγρους», στη Νοτιοανατολική Υλίκη.
«Ξοδεύουμε πολύ περισσότερο νερό από ό,τι χρειαζόμαστε»
Ο καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διευθυντής του Εργαστηρίου Υδρολογίας και Ανάλυσης Υδατικών Συστημάτων, Νικήτας Μυλόπουλος, υπογραμμίζει ότι «η λειψυδρία είναι αποτέλεσμα της υπερκατανάλωσης. Προκύπτει από διογκωμένη κατανάλωση, που οφείλεται στο παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας και αυτό αφορά κυρίως την άρδευση, που καταναλώνει το 86% του συνολικού νερού· εκεί, λοιπόν, γίνεται μία τεράστια κατασπατάληση νερού και εάν δεν αντιμετωπιστεί αυτό, τότε οποιαδήποτε λύση εφαρμοστεί, δεν θα είναι βιώσιμη», μιλώντας στο Newsbomb.gr.
Ωστόσο, εκτιμά πως «για τα συγκεκριμένα έργα, είναι λυπηρό ότι επιμένουμε στο μοντέλο της εκτροπής ποταμών, που σημαίνει ότι φέρνουμε νερό από γειτονικές υδρολογικές λεκάνες, άρα μεταθέτουμε το πρόβλημα χωρικά σε άλλες περιοχές.
Χρειάζονται και αυτά τα έργα, αλλά δεν πρέπει να πραγματοποιούνται συνέχεια και φυσικά, αποκλειστικά αυτού του είδους».
Στο ερώτημα «ποια είναι η εναλλακτική;», ο κ. Μυλόπουλος απάντησε: «Μία ολιστική προσέγγιση του προβλήματος της λειψυδρίας, που θα λάβει υπόψη, εκτός από την προσφορά νερού και την ξηρασία που ζούμε τώρα λόγω της κλιματικής κρίσης και την κατανάλωση σε όλους τους τομείς, από την ύδρευση και την άρδευση έως τον υπερτουρισμό.
Η Ελλάδα είναι μία χώρα με ένα τεράστιο υδατικό αποτύπωμα στον κόσμο. Σε σύγκριση με άλλα κράτη, ξοδεύουμε πολύ περισσότερο νερό από ό,τι χρειαζόμαστε. Από εκεί πρέπει να αρχίσουμε. Στην ολιστική προσέγγιση, θα ενταχθούν όλα τα μέτρα και οι λύσεις που θα το αλλάξουν αυτό.
Άρα, θα οδηγηθούμε σε ένα εναλλακτικό παραγωγικό μοντέλο –για παράδειγμα δεν θα έχει τις συγκεκριμένες καλλιέργειες, θα είναι φιλικότερο στο περιβάλλον– σε συνδυασμό με τα κατάλληλα έργα υποδομής που λείπουν και αφορούν τη συλλογή, μεταφορά και διανομή νερού με σύγχρονα δίκτυα και εγγυητικά έργα, που δεν έχουμε. Σκοπός θα είναι να μειωθεί η τεράστια κατανάλωση και να εξοικονομηθεί νερό».
Τέλος, επεσήμανε ότι «κανείς δεν είπε πως η ατομική ευθύνη δεν είναι σημαντικός παράγοντας, αλλά αντιμετωπίζουμε “εξ όνυχος τον λέοντα”. Όταν χάνονται δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού από την έλλειψη δικτύων και έργων υποδομής, τότε τα λίγα εκατομμύρια που θα εξοικονομηθούν από την προσεκτική χρήση του καθενός μας, δεν σώζουν. Πρέπει να θεσπιστεί ένα πλαίσιο με ιεράρχηση», σε συνέντευξη στο Newsbomb.gr.