Η NASA ανακάλυψε σκοτεινό μυστικό θαμμένο 30 μέτρα κάτω από τους πάγους της Γροιλανδίας

Μια πτήση της NASA πάνω από τη Γροιλανδία πέρυσι αποκάλυψε κάτι απρόσμενο: ένα μυστικό που είχε θαφτεί για περισσότερες από έξι δεκαετίες κάτω από τους πάγους.

Ο επιστήμονας Chad Green και η ερευνητική του ομάδα πετούσαν με ένα Gulfstream III πάνω από το παγωμένο τοπίο, όταν τα ραντάρ του αεροσκάφους κατέγραψαν ένα ασυνήθιστο σήμα κάτω από την επιφάνεια του πάγου.

Όπως αφηγήθηκε ο παγοκλιματικός επιστήμονας της NASA, Alex Gardner, «στην αρχή δεν ξέραμε τι ήταν». Ωστόσο, το προηγμένο ραντάρ, ικανό να «δει» βαθιά κάτω από το στρώμα πάγου, αποκάλυψε κάτι συγκλονιστικό: τη χαμένη πόλη που κρυβόταν εκεί κάτω — τη μυστική στρατιωτική βάση Camp Century.

Το σχέδιο «Iceworm» και η εποχή του Ψυχρού Πολέμου

Το Camp Century χτίστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες το 1959, σε μια εποχή που ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στο αποκορύφωμά του. Η βάση, που κατασκευάστηκε κάτω από τον πάγο, αποτελούσε μέρος του άκρως απόρρητου σχεδίου Project Iceworm — ενός προγράμματος που προέβλεπε τη δημιουργία υπόγειων βάσεων από όπου οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εκτοξεύσουν πυρηνικούς πυραύλους, σε περίπτωση επίθεσης από τη Σοβιετική Ένωση.

Το συγκρότημα περιλάμβανε 21 υπόγειες στοές, με δικούς του θαλάμους διαμονής, εργαστήρια και αποθήκες, ενώ τροφοδοτούνταν από πυρηνικό αντιδραστήρα. Παρότι το σχέδιο προέβλεπε τη μεταφορά πυρηνικών όπλων, στην πραγματικότητα ποτέ δεν τοποθετήθηκαν πύραυλοι εκεί. Μάλιστα, οι ΗΠΑ δεν είχαν λάβει ποτέ επίσημη άδεια από τη Δανία — στη δικαιοδοσία της οποίας ανήκει η Γροιλανδία — για να το πράξουν.

Επισήμως, η Ουάσιγκτον είχε ενημερώσει τη δανική κυβέρνηση ότι το Camp Century προοριζόταν για «πειραματικές κατασκευές σε αρκτικές συνθήκες». Όταν ωστόσο αποκαλύφθηκε η πραγματική του φύση, προκάλεσε έντονη διπλωματική δυσφορία στη Δανία.

Απόρριψη, εγκατάλειψη και σιωπή

Η βάση λειτούργησε για μόλις οκτώ χρόνια. Το 1967, οι μηχανικοί διαπίστωσαν ότι η τεράστια παγοκρηπίδα επάνω στην οποία είχε χτιστεί δεν ήταν σταθερή, καθιστώντας επικίνδυνη τη συνέχιση της λειτουργίας της. Η εγκατάσταση έκλεισε, ο πυρηνικός αντιδραστήρας αποσυναρμολογήθηκε και μεταφέρθηκε, ωστόσο ποσότητες ραδιενεργών αποβλήτων και άλλων υλικών παρέμειναν θαμμένες στο σημείο.

Έκτοτε, το Camp Century χάθηκε κάτω από τα διαρκώς μετακινούμενα στρώματα πάγου — μέχρι που η NASA το εντόπισε ξανά. Οι δορυφορικές εικόνες και τα ραντάρ της Υπηρεσίας κατάφεραν να αποτυπώσουν τα ερείπια των στοών και των θαλάμων, σε μια «παγωμένη πόλη-φάντασμα» που ο χρόνος και ο πάγος είχαν καταπιεί.

Οικολογική απειλή που ξαναγεννιέται

Η ανακάλυψη, ωστόσο, δεν προκάλεσε μόνο επιστημονικό ενδιαφέρον αλλά και ανησυχία. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η κλιματική αλλαγή και το λιώσιμο των πάγων ενδέχεται σύντομα να αποκαλύψουν τα θαμμένα κατάλοιπα του Camp Century — μεταξύ αυτών και ραδιενεργά απόβλητα από τον αντιδραστήρα. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή οικολογική ρύπανση στην ευρύτερη περιοχή.

«Χωρίς ακριβή γνώση του πάχους και της συμπεριφοράς των στρωμάτων πάγου, είναι αδύνατο να προβλέψουμε πώς θα αντιδράσουν στην ταχεία θέρμανση των ωκεανών και της ατμόσφαιρας», δήλωσε ο Gardner, υπογραμμίζοντας ότι η αβεβαιότητα αυτή περιορίζει και την ικανότητα των επιστημόνων να προβλέψουν τον ρυθμό ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

Μια υπενθύμιση από το παρελθόν

Το Camp Century αποτελεί ένα παγωμένο απομεινάρι του Ψυχρού Πολέμου, που επανήλθε στο φως εξαιτίας της ίδιας της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η «πόλη κάτω από τον πάγο», που χτίστηκε ως σύμβολο ισχύος και μυστικότητας, μετατράπηκε με το πέρασμα των δεκαετιών σε μια σιωπηλή υπενθύμιση των ανθρώπινων φιλοδοξιών — και των συνεπειών τους.

Η NASA σχεδιάζει νέες αποστολές για να χαρτογραφήσει λεπτομερέστερα την περιοχή, καθώς η ιστορία του Camp Century δείχνει ότι ο πάγος, εκτός από φύλακας του παρελθόντος, μπορεί να γίνει και αγγελιοφόρος του μέλλοντος.