Απόβαση στη Νορμανδία - «D-Day»: Ο «Στρατιώτης Ράιαν», η μοναδική γυναίκα και οι Έλληνες

Θεωρείται μια από τις πιο σημαντικές επιχειρήσεις για την εξέλιξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Απόβαση στη Νορμανδία, που είχε την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ποσειδών» (σ.σ. Operation Neptune), ήταν η Συμμαχική απόβαση στα παράλια της Γαλλίας που ξεκίνησε τα ξημερώματα της 6ης Ιουνίου 1994.

Η ημέρα αυτή έμεινε γνωστή, εσφαλμένα όπως αποδείχθηκε στην πορεία, ως «D-Day». Ο στόχος ήταν να υπάρξει ένα προγεφύρωμα από την Καν ως το Χερβούργο, έτσι ώστε οι Σύμμαχοι να περάσουν τα στρατεύματα από τη Μεγάλη Βρετανία προς την ηπειρωτική Ευρώπη.

Ακολούθησε η Μάχη της Νορμανδίας, ήτοι η επιχείρηση Όβερλορντ (σ.σ. Operation Overlord), η οποία διήρκησε ως τις 19 Αυγούστου 1994. Τότε κατάφεραν τα συμμαχικά στρατεύματα να περάσουν τον Σηκουάνα. Αρχιστράτηγος και επικεφαλής όλου του εγχειρήματος ήταν ο Αμερικανός στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, το όνομα του οποίου φέρει σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα αεροπλανοφόρα του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού, το οποίο πρόσφατα βρέθηκε στη χώρα μας.

Η ελληνική συμμετοχή στην Απόβαση

Στην «Επιχείρηση Ποσειδών», στο πλευρό των Συμμάχων, συμμετείχαν και δυο ελληνικά πλοία του τότε Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού. Η κορβέτα Τομπάζης και η κορβέτα Κριεζής ήταν εκεί, με πλήρωμα συνολικά 155 ανδρών.

Στην κορβέτα Τομπάζης ήταν κυβερνήτης ο πλωτάρχης Γεώργιος Παναγιωτόπουλος και στην κορβέτα Κριεζής, ο Δημήτριος Κιοσσές. Στην πορεία, ο Κιοσσές θα γινόταν ναύαρχος και αρχηγός ΓΕΝ.

Ο ύπαρχος του «Κριεζής», Γρηγόριος Παυλάκης, το 2004 τιμήθηκε με τον τίτλο του Ιππότη της τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας σε τελετή που έγινε στη Γαλλία για τη συμπλήρωση 60 χρόνων από την επιχείρηση.

Ο Έλληνας ήρωας της απόβασης, έφυγε από τη ζωή το 2017 στις 23 Ιανουαρίου.

Επιχείρηση 3.000.000 ανθρώπων και 570.000 τόνων προμηθειών

Το σχέδιο της «Επιχείρησης Ποσειδών», περιλάμβανε δυο φάσεις. Αρχικά, τα μεσάνυχτα της 5ης Ιουνίου δυο αερομεταφερόμενες μεραρχίες των ΗΠΑ και μια Βρετανική, έπεσαν στα μετόπισθεν. Την αυγή, ακολούθησε αμφίβια απόβαση συμμαχικών δυνάμεων. Σύμφωνα με τα στρατιωτικά αρχεία, αυτή ξεκίνησε στις 06:30πμ..

Για να ολοκληρωθεί η απόβαση, μεταφέρθηκαν στρατεύματα και υλικό από την Αγγλία και την Ουαλία με μεταγωγικά αεροπλάνα και πλοία, αλλά και υποστηρικτικά πυρά από αέρος και θαλάσσης. Ναυτικές επιχειρήσεις και αντιπερισπασμού και παρενόχλησης διενεργήθηκαν σε όλη τη διάρκεια της απόβασης, έτσι ώστε να μείνει μακριά το γερμανικό ναυτικό από την περιοχή της επιχείρησης.

Η θάλασσα της Μάγχης, που είχε ναρκοθετηθεί από τους Γερμανούς, «καθαρίστηκε» από τους Συμμάχους που πόντισαν νέες νάρκες έτσι ώστε να προξενήσουν πλήγματα στο αντίπαλο ναυτικό.

Σύμφωνα με όσα έχουν καταγραφεί, στην επιχείρηση πήραν μέρος πάνω από 3 εκατ. άνθρωποι, εκ των οποίων οι 195.700 ήταν προσωπικό των συμμαχικών σκαφών. Η απόβαση έγινε στη χερσόνησο Κοταντέν, στην ανατολική όχθη του ποταμού Ορν και στον κόλπο του Σηκουάνα.

Στις πέντε παραλίες που αποβιβάστηκαν στρατεύματα είχαν δοθεί τα κωδικά ονόματα Γολντ (Gold), Τζούνο (Juno), Ομάχα (Omaha), Σουόρντ (Sword) και Γιούτα (Utah).

Η απόβαση ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου 1994 όταν και εδραιώθηκε οριστικά το προγεφύρωμα των Συμμάχων. Μέχρι τότε είχαν μεταφερθεί 850.000 άνδρες, 148.000 οχήματα και 570.000 τόνοι προμηθειών στις γαλλικές ακτές, από 7.000 πλοία εκ των οποίων βυθίστηκαν μόλις 59.

Πηγή έμπνευσης για βιβλία και ταινίες

Ένα τέτοιο πολεμικό, και ιστορικό προφανώς, γεγονός δεν θα μπορούσε να μην διεγείρει τη φαντασία και τη δημιουργικότητα καλλιτεχνών. Είτε συγγραφέων, είτε σεναριογράφων. Έτσι, η Απόβαση στη Νορμανδία έχει αποτελέσει το θέμα αρκετών βιβλίων και κινηματογραφικών ταινιών.

Το 1959 εκδόθηκε για πρώτη φορά το βιβλίο του Κορνίλιους Ράιαν «The Longest Day», ενώ το 2009 ακολούθησε το «D-Day: The Battle for Normandy» του Άντονι Μπίβορ. Το 2014 ο Γκρεγκ Σίμοντς δημοσίευσε το βιβλίο «Neptune: The D-Day landings and the Allied Invasion of Europe».

Στον κινηματογράφο το 1962 μεταφέρθηκε το βιβλίο «The Longest Day» και αυτή ήταν η πρώτη ταινία που είχε σαν βασικό της θέμα την Απόβαση στη Νορμανδία. Το 1980 κυκλοφόρησε η ταινία «The Big Red One»,ενώ 12 χρόνια αργότερα έμελλε να κυκλοφορήσει η πιο γνωστή από όλες τις ταινίες με αυτό το θέμα.

Τομ Χανκς και Στίβεν Σπίλμπεργκ αναβίωσαν την ιστορία

Ήταν το 1998 όταν στους κινηματογράφους έπαιξε για πρώτη φορά «Η Διάσωση του στρατιώτη Ράιαν», με πρωταγωνιστή τον Τομ Χανκς και σκηνοθέτη τον Στίβεν Σπίλμπεργκ. Η ταινία απέσπασε πέντε βραβεία Όσκαρ και πλήθος άλλων βραβείων, ενώ κόστισε 70 εκατ. δολάρια για να αποφέρει έσοδα ύψους 482,3 εκατ. δολαρίων.

Η τελευταία ταινία που γυρίστηκε με αυτό το θέμα, επί της ουσίας ήταν μια μίνι σειρά, ήρθε το 2001 και είχε την ονομασία Band of Brothers.

Η μοναδική γυναίκα της απόβασης

Ανάμεσα στους εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες των Συμμαχικών δυνάμεων που έκαναν απόβαση, βρέθηκε μια και μοναδική γυναίκα! Αυτή ήταν η Μάρθα Έλις Γκέλχορν, μετέπειτα σύζυγος (η τρίτη) του Αμερικανού συγγραφέα Έρνεστ Χέμινγχουεϊ. Η Γκέλχορν ήταν και η ίδια συγγραφές και δημοσιογράφος, θεωρούμενη ως μια από τις κορυφαίες πολεμικές ανταποκρίτριες του 20ού αιώνα.

«Ακολούθησα τον πόλεμο, μέχρι εκεί που μπορούσα να τον φτάσω», έλεγε η ίδια, που πέθανε το 1998 σε ηλικία 90 ετών, και είχε εκμυστηρευτεί το πώς κατάφερε να είναι η μοναδική γυναίκα της απόβασης. Πριν από την έναρξη της επιχείρησης τρύπωσε σε ένα πλοίο - νοσοκομείο, κρύφτηκε στην τουαλέτα και βρέθηκε στην καρδιά των γεγονότων έτσι ώστε να γράφει ανταποκρίσεις καθώς η πληροφόρηση που υπήρχε ήταν ελάχιστη στα τότε media της εποχής.

Το 2011 κυκλοφόρησε το ντοκιμαντέρ No Job for a Woman: The Women Who Fought to Report WWII, το οποίο πραγματεύεται το πως η Γέλχορν κατάφερε να αλλάξει το status των πολεμικών ανταποκρίσεων ενώ το 2012 η ζωή της μαζί με τον Χέμινγουεϊ μετατράπηκε σε ταινία.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.