Πόλεμος στην Ουκρανία: Οι εναλλακτικές της Ευρώπης στο ρωσικό φυσικό αέριο -Ιnfographic του Newsbomb

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πέρασε τις τελευταίες δύο εβδομάδες επιβάλλοντας κυρώσεις στη Ρωσία, από ταξιδιωτικές απαγορεύσεις μέχρι πάγωμα περιουσιακών στοιχείων, μαζί με άλλες δυτικές χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Και ενώ όλα αυτά επηρέασαν τη Ρωσία έμμεσα, πολλοί είπαν ότι τα μέτρα δεν ήταν αρκετά, καθώς άφησαν εκτός το φυσικό αέριο. Η ΕΕ ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου κατά τα δύο τρίτα ως απάντηση στον πόλεμο στην Ουκρανία. Στόχος είναι να μειωθεί σημαντικά η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο που εισέρχεται στο μπλοκ έως το 2023.

Την ίδια εβδομάδα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν επέβαλε άμεση απαγόρευση στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και αερίου και το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε ότι θα καταργήσει σταδιακά τις εισαγωγές έως το τέλος του 2022. «Είναι δύσκολο, πολύ δύσκολο, αλλά είναι εφικτό εάν είμαστε πρόθυμοι να προχωρήσουμε πιο μακριά και πιο γρήγορα από ό,τι κάναμε πριν», δήλωσε ο Φρανς Τίμερμανς, ο αντιπρόεδρος αρμόδιος για την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ.

Η απόφαση ελήφθη την Τρίτη (8/3) μετά από φόβους ότι η ευρωπαϊκή ζήτηση για φυσικό αέριο μπορεί να χρηματοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι διεθνείς κινήσεις για την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία έχουν μεγεθύνει ένα μακροχρόνιο δίλημμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση: οι προσπάθειές της να απογαλακτιστεί από τον άνθρακα την έκαναν να εξαρτάται περισσότερο από τη Μόσχα για φυσικό αέριο.

Αυτή η εξάρτηση την έχει κάνει απρόθυμη να υποστηρίξει τις σκληρές κυρώσεις στις εξαγωγές ενέργειας που ορισμένοι λένε ότι είναι απαραίτητες για την αποτροπή των επιθέσεων της Ρωσίας.

Από τις πρώτες εμπορικές διαμάχες σχετικά με τις τιμές του φυσικού αερίου μεταξύ της Ρωσίας και της χώρας διέλευσης της Ουκρανίας, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, η ΕΕ είχε ήδη προσπαθήσει να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού αερίου της.

Η αύξηση των εισαγωγών από άλλους ευρωπαίους προμηθευτές, όπως η Νορβηγία, είναι λιγότερο πιθανή, καθώς βρίσκονται ήδη στη μέγιστη παραγωγική ικανότητα. Οι μεταφορές μεταξύ γειτονικών χωρών μέσω διασύνδεσης αγωγών φυσικού αερίου θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν επειγόντως, αλλά η τιμή θα είναι υψηλή και οι ποσότητες περιορισμένες, καθώς θα εξαρτώνται από τη συμφωνία των αρχικών πελατών που στερούνται μέρος της παραγγελίας αερίου τους.

Η αύξηση των εισαγωγών LNG, που σήμερα αντιπροσωπεύουν το 1/4 των ευρωπαϊκών εισαγωγών, δεν είναι επίσης η καλύτερη επιλογή, καθώς οι τερματικοί σταθμοί έχουν περιορισμένη διαθέσιμη χωρητικότητα, η οποία δεν μπορούσε να απορροφήσει τις πρόσθετες προμήθειες. Και η αύξηση του όγκου LNG σχετίζεται επίσης με μακροπρόθεσμα συμβόλαια, των οποίων οι όροι δεν μπορούν να τροποποιηθούν.

Όσον αφορά τα ευρωπαϊκά αποθέματα, βρίσκονται επί του παρόντος σε ιστορικό χαμηλό, έχοντας επηρεαστεί απο τον παρατεταμένο χειμώνα του 2020, την αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση και την ανεπαρκή προσφορά. Η Ευρώπη έχει περίπου ένα μήνα αποθεματικά, στα οποία πρέπει να προστεθούν τα αποθέματα που διατηρούν οι εμπορικοί προμηθευτές.

Περίπου το 40% του πετρελαίου και του φυσικού αερίου της Ευρώπης εισάγεται από τη Ρωσία και η Γερμανία είναι ένα από τα πιο εξαρτημένα κράτη της ΕΕ. Η κρίση δείχνει ότι η απομάκρυνση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα δεν είναι σημαντική μόνο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, αλλά αποτελεί και θέμα ασφάλειας.