Γεω-οικονομική ανατροπή με νέες ενεργειακές «γκέλες»: ΕΕ, ΗΠΑ. Κίνα αλλάζουν το πεδίο των συμφωνιών

Ένα ιδιότυπο «γαϊτανάκι» βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες μέρες όσον αφορά τον ενεργειακό παγκόσμιο χάρτη.

ΕΕ, ΗΠΑ και Κίνα ανακατεύουν την τράπουλα μετά τον εν εξελίξει εμπορικό πόλεμο, οδηγώντας σε μια γεω-οικονομική ανατροπή δεδομένων με πολλές νέες ενεργειακές «γκέλες», που αλλάζουν το πεδίο των συμφωνιών.

Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις αναζητούν τη σωτηρία από τις ΗΠΑ στο ρωσικό αέριο

Για πρώτη φορά, εταιρείες ενέργειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση λένε ανοιχτά ότι θα ήθελαν να ξαναδούν το φθηνό ρωσικό αέριο. Πρώτον, οι Ευρωπαίοι έχουν τρομάξει από την εξάρτησή τους από το αμερικανικό αέριο επί διακυβέρνησης Τραμπ, θεωρώντας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα μπορούσε να το χρησιμοποιήσει ως όπλο στον εμπορικό πόλεμο.

Γαλλικές και γερμανικές εταιρείες άρχισαν να συζητούν για την επιστροφή της Gazprom στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου. «Εάν υπάρχει μια λογική ειρήνη στην Ουκρανία, θα μπορούσαμε να επιστρέψουμε σε παραδόσεις 60 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, ίσως 70 δισεκατομμύρια το χρόνο, συμπεριλαμβανομένου του LNG», δήλωσε στο Reuters ο Ντιντιέ Ολό, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της γαλλικής Engie, η οποία ήταν ένας από τους μεγαλύτερους αγοραστές φυσικού αερίου της Gazprom. Η εταιρεία ανήκει εν μέρει στο γαλλικό κράτος. Σύμφωνα με τον Ολό, η Ρωσία θα μπορούσε να παρέχει περίπου το 20-25% των αναγκών της ΕΕ, το οποίο είναι λιγότερο σε σχέση με το 40% πριν από τη σύγκρουση.

«Η Ευρώπη δεν θα επιστρέψει ποτέ την εισαγωγή 150 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου από τη Ρωσία, όπως έκανε πριν από τη στρατιωτική σύγκρουση. Αλλά θα στοιχημάτιζα ότι τα 70 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα θα ήταν αποδεκτά», δήλωσε ο Πάτρικ Πουέν, επικεφαλής της γαλλικής εταιρείας πετρελαίου TotalEnergies. Παράλληλα, επεσήμανε τον κίνδυνο της υπερβολικής εξάρτησης της Ευρώπης από το αμερικανικό αέριο. «Πρέπει να διαφοροποιήσουμε τις διαδρομές και να μην βασιζόμαστε μόνο σε μία ή δύο», δήλωσε στο Reuters. Η Total δρα ως έμπορος και πουλά LNG από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ευρώπη, καθώς και LNG από τη Novatek στη Ρωσία.

Οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Ευρώπη έχουν επιδεινωθεί απότομα φέτος από την προεδρία Τραμπ, η οποία χρησιμοποίησε την ενέργεια ως όπλο στις εμπορικές διαπραγματεύσεις. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες φοβούνται ότι η εξάρτηση από τις ΗΠΑ έχει γίνει άλλη μια ευπάθεια, αναφέρει το Reuters.

«Ο πόλεμος των δασμών έχει εντείνει τις ανησυχίες της Ευρώπης για την εξάρτησή της από το αμερικανικό αέριο», λέει η Τατιάνα Μίτροβα, ερευνήτρια στο Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια. «Είναι όλο και πιο δύσκολο να θεωρηθεί το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο ως ένα ουδέτερο εμπόρευμα: κάποια στιγμή μπορεί να γίνει γεωπολιτικό εργαλείο», σκέφτεται.

«Οι ΗΠΑ ενδέχεται να μειώσουν τις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου εάν ο εμπορικός πόλεμος κλιμακωθεί», εκτιμάει από την πλευρά του ο Άρνε Λόμαν Ράσμουνσεν, επικεφαλής αναλυτής της Global Risk Management. Ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, συμφώνησε, λέγοντας ότι κανείς δεν μπορούσε να αποκλείσει «να χρησιμοποιήσει αυτή τη μόχλευση», ανέφερε το Reuters.

Γιατί όμως τώρα οι ευρωπαϊκές εταιρείες θέλουν να φέρουν πίσω το ρωσικό αέριο και γιατί το συνδέουν με χαμηλές τιμές; Οι ειδικοί απαντούν: Διότι εάν επαρκείς όγκοι φυσικού αερίου προέρχονταν τώρα από τη Ρωσία, αυτό θα αύξανε τον ανταγωνισμό στην ευρωπαϊκή αγορά και όλο το φυσικό αέριο θα γινόταν φθηνότερο.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής μόνο ευρωπαϊκές εταιρείες, όχι πολιτικοί, μιλούν για επιστροφή του ρωσικού φυσικού αερίου.

Τι κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση

Τι κάνουν λοιπόν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί σε αυτό το διαμορφούμενο νέο ενεργειακό πεδίο;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αρνήθηκε πρόσφατα να συμπεριλάβει την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο πακέτο κυρώσεων κατά της Μόσχας. Αυτό μετέδωσε προ λίγων ημερών το πρακτορείο ειδήσεων Reuters, επικαλούμενο πηγές από τη διοίκηση της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με πηγές της δημοσίευσης, αποφάσισε να μην επιμείνει σε περιορισμούς στο ρωσικό LNG λόγω της αντίστασης ορισμένων κυβερνήσεων και της αβεβαιότητας σχετικά με τις εναλλακτικές πηγές καυσίμων.

Ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος είπε στο πρακτορείο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θέλει να διακινδυνεύσει να χάσει το ρωσικό LNG εν μέσω συνεχιζόμενων εμπορικών διαφορών με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι κυβερνήσεις μελών φοβούνται επίσης τη δημιουργία νέας εξάρτησης από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον τρίτο μεγαλύτερο προμηθευτή αερίου της ΕΕ μετά τη Ρωσία και τη Νορβηγία, προσθέτει το Reuters.

Η Κίνα σταματά να αγοράζει υγροποιημένο αέριο από τις ΗΠΑ

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η Κίνα σταμάτησε εντελώς την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες, γεγονός που οφείλεται στους αυξημένους δασμούς εν μέσω του εμπορικού πολέμου μεταξύ των χωρών, σημειώνουν οι Financial Times.

Οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) των ΗΠΑ στην Κίνα σταμάτησαν τελείως πριν από δέκα εβδομάδες, σύμφωνα με στοιχεία ναυτιλίας, αναφέρουν οι Financial Times . Το τελευταίο δεξαμενόπλοιο που μετέφερε LNG από το Τέξας έφτασε στην επαρχία Φουτζιάν της Κίνας στις 6 Φεβρουαρίου, κι ύστερα οι παραδόσεις σταμάτησαν.

Ένα άλλο δεξαμενόπλοιο εκτράπηκε στο Μπαγκλαντές επειδή δεν έφτασε προτού η Κίνα επιβάλει δασμό 15% στο αμερικανικό LNG στις 10 Φεβρουαρίου. Ο δασμός στη συνέχεια αυξήθηκε στο 49%, καθιστώντας το αμερικανικό αέριο αντιοικονομικό για τους Κινέζους αγοραστές.

Οι ειδικοί λένε ότι η ανάπτυξη θα μπορούσε να ενισχύσει τους ενεργειακούς δεσμούς της Κίνας με τη Ρωσία και να επηρεάσει τα σχέδια επέκτασης των τερματικών σταθμών LNG στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Μεξικό.

Όπως σημείωσε η Άννι Σοφί Κορμπό, του Κέντρου Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια, οι Κινέζοι εισαγωγείς LNG είναι απίθανο να υπογράψουν νέες συμβάσεις με τις ΗΠΑ. Η Κίνα αυξάνει ήδη ενεργά τις αγορές της ρωσικού LNG και οι κινεζικές εταιρείες έχουν υπογράψει 13 μακροπρόθεσμες συμβάσεις για την αγορά LNG από τις ΗΠΑ, ορισμένες από τις οποίες ισχύουν μέχρι το 2049.

Η αναλύτρια της Kpler, Τζιλιάν Μποκαρά, δεν αναμένει ότι το εμπόριο μεταξύ των χωρών θα ξαναρχίσει σύντομα, καθώς η τρέχουσα οικονομική κατάσταση επιτρέπει στην Κίνα να αντέξει χωρίς αυτές τις προμήθειες για αρκετό καιρό. Με τους δασμούς να αυξάνονται σε επίπεδα κοντά στο εμπάργκο, οι εμπορικές ροές θα ανακατανεμηθούν, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Την ίδια στιγμή, οι ασιατικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Νότιας Κορέας και της Ινδονησίας, εντείνουν τις αγορές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες με την ελπίδα ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θα χαλαρώσει τους δασμούς.

Η Κίνα βάζει εμπόδια στο σχέδιο εξαγωγής φυσικού αερίου της Gazprom στην Κεντρική Ασία

Πάντως οι ενεργειακές κινήσεις της Κίνας δεν έχουν να κάνουν μόνο με τις ΗΠΑ. Το Πεκίνο σταμάτησε απότομα μια ρωσική πρόταση για την εξαγωγή πρόσθετων ποσοτήτων φυσικού αερίου προς ανατολάς μέσω Καζακστάν, βαθαίνοντας τα οικονομικά προβλήματα του πάλαι ποτέ ρωσικού ενεργειακού κολοσσού, της Gazprom.

Η ρωσική κρατικά ελεγχόμενη οντότητα, που κάποτε αποτελούσε κρίσιμο εργαλείο εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου, αναγκάστηκε πρόσφατα να εγκαταλείψει σχέδια στην Κεντρική Ασία και τη Λατινική Αμερική λόγω έλλειψης δημοσιονομικής ισχύος.

Η Gazprom κοιτάζει επειγόντως ανατολικά για να προσθέσει όγκο εξαγωγών μετά τη δραματική απώλεια μεριδίου αγοράς στην Ευρώπη. Μια ιδέα που προωθήθηκε από εκπροσώπους της Gazprom ήταν η εξαγωγή επιπλέον 35 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου στην Κίνα μέσω του υφιστάμενου δικτύου αγωγών του Καζακστάν.

Στις 15 Απριλίου, ο απεσταλμένος της Κίνας στη Ρωσία, Zhang Hanhui, τίναξε στον αέρα τα σχέδια της Gazprom. «Η προμήθεια πρόσθετου φυσικού αερίου από τη Ρωσική Ομοσπονδία μέσω του Καζακστάν δεν είναι δυνατή, διότι υπάρχει ένας αγωγός φυσικού αερίου και είναι υπερφορτωμένος. Εάν μεταφέρουμε περισσότερο ρωσικό αέριο κατά μήκος αυτής της διαδρομής, θα πρέπει να κατασκευάσουμε έναν νέο αγωγό. Αυτό είναι αρκετά ακριβό. Η ρωσική πλευρά μελετά αυτή την επιλογή, αλλά δεν είναι ρεαλιστική. Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται να λειτουργήσει», ανέφερε το πρακτορείο ειδήσεων Interfax ότι ο Κινέζος αξιωματούχος δήλωσε στους Ρώσους δημοσιογράφους.

Επέμεινε δε ότι για να διευκολυνθούν οι πρόσθετες κινεζικές εισαγωγές φυσικού αερίου, η ήδη προγραμματισμένη διαδρομή Power of Siberia 2 (PS-2) μέσω της Μογγολίας θα ήταν μια καλύτερη επιλογή. Η κατασκευή του PS-2, που έχει προβλεπόμενη χωρητικότητα 50 δισ. κυβικών μέτρων, είχε αρχικά προγραμματιστεί να ξεκινήσει πέρυσι, αλλά το έργο αντιμετώπισε καθυστερήσεις λόγω άλυτων ζητημάτων χρηματοδότησης και πολιτικών παραγόντων.

Οι Moscow Times αναφέρουν ότι επίκειται μεγάλη αναδιάρθρωση της Gazprom, η οποία περιλαμβάνει την πώληση περιουσιακών στοιχείων και απολύσεις έως και 40% του προσωπικού στην έδρα της εταιρείας.

Διαβάστε επίσης