Η Ευρώπη αλλάζει τον κανόνα της διεύρυνσης: Ένταξη χωρίς πλήρη δικαιώματα ψήφου
Νέες χώρες θα μπορούσαν να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς πλήρη δικαιώματα ψήφου, σε μια κίνηση που θα μπορούσε να κάνει ηγέτες όπως ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας να άρουν τις επιφυλάξεις τους για την ένταξη χωρών όπως η Ουκρανία στο μπλοκ.
Η πρόταση για αλλαγή των κανόνων ένταξης στην ΕΕ βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και θα πρέπει να εγκριθεί από όλα τα κράτη-μέλη, σύμφωνα με τρεις Ευρωπαίους διπλωμάτες και έναν αξιωματούχο της ΕΕ που έχει γνώση των συζητήσεων.
Η ιδέα είναι ότι τα νέα μέλη θα αποκτήσουν πλήρη δικαιώματα μόλις η ΕΕ αναθεωρήσει τον τρόπο λειτουργίας της, ώστε να είναι πιο δύσκολο για τις ορισμένες χώρες να ασκήσουν βέτο σε πολιτικές.
Πρόκειται για την τελευταία προσπάθεια των κυβερνήσεων που υποστηρίζουν τη διεύρυνση της ΕΕ να δώσουν νέα πνοή σε μια διαδικασία διεύρυνσης που επί του παρόντος εμποδίζεται από τη Βουδαπέστη και μερικές άλλες πρωτεύουσες, λόγω του φόβου ότι θα μπορούσε να φέρει ανεπιθύμητο ανταγωνισμό στις τοπικές αγορές ή να θέσει σε κίνδυνο τα συμφέροντα ασφαλείας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι σκανδιναβικές και οι βαλτικές χώρες, καθώς και οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, παραδοσιακά τάσσονται υπέρ της διεύρυνσης.
Η ΕΕ έχει θέσει τη διεύρυνση ως στρατηγική προτεραιότητα εν μέσω της επιθετικής ατζέντας του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, αν και η προσπάθεια να αυξηθεί ο αριθμός των μελών από τα 27 που είναι σήμερα σε 30 κατά την επόμενη δεκαετία εκθέτει τις εσωτερικές διαιρέσεις του μπλοκ.
«Τα μελλοντικά μέλη θα πρέπει να υποχρεωθούν να παραιτηθούν από το δικαίωμα βέτο τους έως ότου εφαρμοστούν βασικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις, όπως η εισαγωγή της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία στους περισσότερους τομείς πολιτικής», δήλωσε ο Αντόν Χόφραϊτερ, πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου. «Η διεύρυνση δεν πρέπει να επιβραδυνθεί από μεμονωμένα κράτη μέλη της ΕΕ που εμποδίζουν τις μεταρρυθμίσεις».
Η πρωτοβουλία θα επιτρέψει σε χώρες που βρίσκονται επί του παρόντος σε διαδικασία προσχώρησης, όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία και το Μαυροβούνιο, να απολαύσουν πολλά από τα οφέλη της ένταξης στην ΕΕ, αλλά χωρίς δικαίωμα βέτο — κάτι που οι κυβερνήσεις της ΕΕ έχουν πάντα θεωρήσει ως το απόλυτο εργαλείο για την αποτροπή πολιτικών της ΕΕ που δεν τους αρέσουν.
Η λογική πίσω από την πρόταση — η οποία συζητείται ανεπίσημα μεταξύ των χωρών της ΕΕ και της Επιτροπής, σύμφωνα με τους ίδιους διπλωμάτες και αξιωματούχους — είναι ότι η ένταξη νέων χωρών χωρίς δικαίωμα βέτο, τουλάχιστον στην αρχή της ένταξής τους, θα τους επέτρεπε να ενταχθούν με πιο ευέλικτους όρους, χωρίς να απαιτείται αναθεώρηση των βασικών συνθηκών της ΕΕ, κάτι που θεωρείται από πολλές κυβερνήσεις ως αδύνατο.
Προηγουμένως, οι ηγέτες της ΕΕ είχαν επιμείνει ότι μια τέτοια αναθεώρηση ήταν απαραίτητη προτού η Ένωση μπορέσει να δεχτεί νέα μέλη όπως η Ουκρανία, επισημαίνοντας τον κίνδυνο αύξησης των αδιεξόδων στις Βρυξέλλες.
Ωστόσο, οι προσπάθειες για την κατάργηση του δικαιώματος βέτο και για τα υπάρχοντα μέλη της ΕΕ έχουν συναντήσει σθεναρή αντίσταση, όχι μόνο από την Ουγγαρία, αλλά και από τη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες.
Το σχέδιο για την ένταξη νέων μελών χωρίς πλήρη δικαιώματα ψήφου θα «εξασφαλίσει ότι θα παραμείνουμε σε θέση να δράσουμε ακόμη και σε μια διευρυμένη ΕΕ», δήλωσε ο Hofreiter. «Από τις συζητήσεις με εκπροσώπους των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, λαμβάνω σαφή μηνύματα ότι αυτή η προσέγγιση θεωρείται εποικοδομητική και βιώσιμη».
Πηγή: Politico