Xριστούγεννα στο σκοτάδι για την Ουκρανία: Αντιμέτωπη με την πιο σοβαρή ενεργειακή κρίση από το 2022

Η Ουκρανία αντιμετωπίζει την πιο σοβαρή ενεργειακή κρίση από το 2022 λόγω των αυξημένων ρωσικών επιθέσεων στο ενεργειακό της δίκτυο. Για τέσσερις συνεχόμενες ημέρες αυτόν τον μήνα, η Ολεξάνδρα Μαζούρ δεν είχε φως, θέρμανση και τρεχούμενο νερό. Οι ρωσικές επιδρομές είχαν αφήσει την γειτονιά της στην Οδησσό χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, θέτοντας εκτός λειτουργίας άλλες βασικές υπηρεσίες στην πολυκατοικία της.

«Είναι πολύ χειρότερα από πέρυσι», είπε η 23χρονη Μαζούρ. «Δεν έχουμε καμία διάθεση να γιορτάσουμε. Δεν ξέρουμε πώς θα είναι τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά, αν θα μπορέσουμε να μαγειρέψουμε ένα γεύμα» λέει στη Wall Street Journal. Στον τέταρτο χειμώνα πολέμου, η Ουκρανία αντιμετωπίζει την πιο σοβαρή ενεργειακή κρίση από το 2022. Οι Ουκρανοί έχουν συνηθίσει εδώ και πολύ καιρό σε προγραμματισμένες διακοπές ρεύματος, σχεδιασμένες για εξοικονόμηση ενέργειας, που διαρκούν ώρες κάθε φορά.

Αλλά φέτος, η Μόσχα επιτέθηκε στο ενεργειακό δίκτυο της Ουκρανίας σε μια κλίμακα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ . Ενώ τον περασμένο χειμώνα, μια μεγάλη ρωσική επίθεση θα μπορούσε να περιλαμβάνει 100 drones και πυραύλους, τώρα μπορεί να στείλει 500. Επιπλέον, τα drones μεγάλου βεληνεκούς τύπου Shahed που χρησιμοποιεί η Μόσχα είναι πλέον πολύ πιο προηγμένα - πετούν πιο γρήγορα και υψηλότερα, καθιστώντας τα πολύ πιο δύσκολο να καταρριφθούν από τις ομάδες αεράμυνας. Μόνο τον Νοέμβριο, η Ρωσία εκτόξευσε περισσότερους από 5.000 πυραύλους και drones μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία, με πολλά να στοχεύουν ενεργειακές υποδομές, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους.

Ορισμένες περιοχές της χώρας έχουν μείνει στο απόλυτο σκοτάδι εδώ και μέρες. «Οι Ουκρανοί αντιμετωπίζουν μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση. Φανταστείτε πώς μοιάζει ένας σταθμός παραγωγής ενέργειας αφού χτυπηθεί από πέντε βαλλιστικούς πυραύλους, και αυτό με μία μόνο ρωσική επίθεση», δήλωσε ο Μαξίμ Τιμτσένκο, διευθύνων σύμβουλος της DTEK, της μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρείας ενέργειας της Ουκρανίας. «Φοβάμαι ότι αυτός θα είναι ο πιο δύσκολος χειμώνας από την εισβολή».

Τέσσερα χρόνια επιθέσεων με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν μειώσει σημαντικά την παραγωγή ενέργειας στην Ουκρανία. Η Ρωσία έχει αναλάβει τον έλεγχο σε έναν από τους πυρηνικούς σταθμούς της χώρας και αρκετές μονάδες άνθρακα. Πολλοί από τους υδροηλεκτρικούς και θερμικούς σταθμούς της Ουκρανίας έχουν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί, σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας.

Ουκρανοί αξιωματούχοι αρνήθηκαν να παράσχουν ακριβή στατιστικά στοιχεία σχετικά με την παραγωγική ικανότητα της χώρας, αλλά ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι δεν υπήρχε ούτε ένας σταθμός στη χώρα που να μην είχε υποστεί ζημιές από τις ρωσικές επιθέσεις.

Οι εταιρείες ενέργειας έχουν αποθηκεύσει ανταλλακτικά για να κάνουν επισκευές. Ωστόσο, τα αποθέματα ορισμένων ανταλλακτικών είναι περιορισμένα και εξαντλούνται γρήγορα. «Χάσαμε σχεδόν 2,5 γιγαβάτ από σταθμούς παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα, κάτι που δεν είναι δυνατόν να αποκατασταθεί με γρήγορους ρυθμούς», δήλωσε ο Ολεξάντρ Χαρτσένκο, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας Ενεργειακής Βιομηχανίας, ενός think tank του Κιέβου. «Θα χρειαστούν αρκετοί μήνες. Δεν μπορούν να συντηρηθούν όλα».

Στο Κίεβο, οι διακοπές ρεύματος πλέον εκτείνονται συνήθως πέραν των 12 ωρών την ημέρα σε ορισμένες περιοχές. Πιο κοντά στην πρώτη γραμμή, οι 12 ώρες ηλεκτρικής ενέργειας φαντάζουν πολυτέλεια. Αλλά καμία πόλη δεν έχει πληγεί περισσότερο μέχρι στιγμής αυτόν τον χειμώνα από την Οδησσό.

Στο λιμάνι, τα φορτία χαλάνε επειδή χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα ορισμένα εμπορευματοκιβώτια δεν μπορούν να εκφορτωθούν από τα πλοία, σύμφωνα με έναν εργαζόμενο στον τομέα της εφοδιαστικής εκεί. Εν τω μεταξύ, χιλιάδες κάτοικοι, όπως η Ναταλία Μπαχτάρ, έμειναν χωρίς ρεύμα για τέσσερις ημέρες νωρίτερα αυτόν τον μήνα.

Όπως σε πολλά κτίρια, το νερό στο διαμέρισμα της Μπαχτάρ δεν λειτουργεί όταν διακόπτεται το ρεύμα, καθιστώντας αδύνατο το μαγείρεμα, το ντους ή το πλύσιμο ρούχων. Το συγκρότημά της διαθέτει γεννήτρια ρεύματος στο υπόγειο, όπου η οικογένειά της φορτίζει τηλέφωνα και άλλες συσκευές κατά τη διάρκεια διακοπών.

«Πάμε για βόλτες στην πόλη, επειδή δεν έχει νόημα να καθόμαστε σπίτι στο σκοτάδι», είπε η Μπαχτάρ, μια 45χρονη που μετακόμισε πρόσφατα στην Οδησσό από τη ρωσικά κατεχόμενη Μαριούπολη, προσθέτοντας ότι προμηθεύτηκε κεριά και φακούς για τις γιορτές.

Πιστεύει ότι οι Ρώσοι στοχεύουν τα πολιτικά ενεργειακά συστήματα για να διαλύσουν το ηθικό των Ουκρανών. Ωστόσο, είπε ότι δεν υπάρχει σύγκριση μεταξύ της ζωής χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και της ζωής υπό ρωσική κατοχή. Ο σύζυγός της ήταν κρατούμενο για τα πρώτα 3,5 χρόνια του πολέμου. Επέστρεψε στην Ουκρανία στο πλαίσιο ανταλλαγής κρατουμένων νωρίτερα φέτος, και η Μπαχτάρ και η 17χρονη κόρη της μετακόμισαν στην Οδησσό για να επανενωθεί η οικογένεια.

Η Οδησσός είναι μια από τις πιο ευάλωτες περιοχές στην Ουκρανία, επειδή εκεί παράγεται πολύ λίγη ενέργεια, με αποτέλεσμα να εξαρτάται από τις εισαγωγές ενέργειας. Σε μια προσπάθεια να αποκόψει την Οδησσό από το εθνικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας λένε οι ουκρανικές Αρχές, η Ρωσία στοχεύει όχι μόνο τους υποσταθμούς τάσης, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και τους υποσταθμούς διανομής. Ενώ πολλοί υποσταθμοί τάσης είναι καλά προστατευμένοι, είπε, υπάρχουν περίπου 3.500 υποσταθμοί διανομής σε όλη την Ουκρανία, γεγονός που καθιστά σχεδόν αδύνατη την προστασία όλων.

Ο Όλεχ Καρίν, ένας 45χρονος εργάτης οικοδομών στην Οδησσό, έχει περάσει μεγάλο μέρος των τελευταίων εβδομάδων περπατώντας μέχρι το διαμέρισμά του στον ένατο όροφο, συχνά κουβαλώντας μπουκάλια νερού που γεμίζει από μια κοντινή αντλία — όταν κόβεται το ρεύμα, ούτε το ασανσέρ ούτε το νερό στο διαμέρισμά του λειτουργούν. Ο μικρότερος από τους τρεις γιους του — ο 11χρονος Ναζάρ — συχνά περνάει τον χρόνο του κατά τη διάρκεια των διακοπών ρεύματος κατασκευάζοντας τανκς, αεροπλάνα και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό από Lego.

«Τα παιδιά καταλαβαίνουν, ξέρουν ακριβώς ποιος είναι υπεύθυνος», είπε ο Κάριν, αρχίζοντας να κλαίει. «Δεν μπορώ να τα προστατεύσω πλήρως». Αλλά είπε ότι η ρωσική προσπάθεια να πείσουν τους Ουκρανούς να συνθηκολογήσουν διακόπτοντας την παροχή ενέργειας δεν θα λειτουργήσει: «Όταν δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, περνάμε περισσότερο χρόνο μαζί. Είναι η περίοδος των Χριστουγέννων. Το δέντρο είναι ήδη στολισμένο. Καθόμαστε μαζί, παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια ή χαρτιά. Με έναν παράδοξο τρόπο, είναι ακόμη και ρομαντικό».