Ο οδηγός της Formula 1 που επέζησε από ένα καταστροφικό ατύχημα - Η ιστορία του Νίκι Λάουντα
Ο Νίκι Λάουντα, οδηγώντας μια Marlboro-McLaren, κερδίζει το Βρετανικό Γκραν Πρι στο Brands Hatch. 18 Ιουλίου 1982.
Ο πρωταθλητής της Formula 1, Νίκι Λάουντα, είχε ένα τρομακτικό ατύχημα στη Γερμανία τον Αύγουστο του 1976, πριν από 49 χρόνια. Δεν υπήρχαν ελπίδες ότι θα επιβίωνε, πόσο μάλλον ότι θα αγωνιζόταν ξανά. Αφού ξεπέρασε όλες τις προσδοκίες, το 1977 είπε στο BBC πώς κατάφερε να παραμείνει ζωντανός.
Όταν ο οδηγός της Formula 1, Νίκι Λάουντα, μίλησε στο BBC το 1977, το πρόσωπό του έφερε τα σημάδια του τραύματος που είχε υποστεί κατά τη διάρκεια του Grand Prix της Γερμανίας. Παγιδευμένος μέσα στα καμένα συντρίμμια της διαλυμένης Ferrari του στην πίστα της Nürburgring, ο Λάουντα είχε υποστεί σοβαρά τραύματα και είχε χάσει μέρος του αυτιού του από τις φλόγες. Ωστόσο, ο οδηγός της Αυστρίας ομολόγησε ότι δεν θυμόταν τίποτα από το ατύχημα που σχεδόν του κόστισε τη ζωή την 1η Αυγούστου του 1976. «Όταν έπαθα το ατύχημα, πρέπει να χτύπησα πολύ στο κεφάλι και δεν θυμόμουν τα τελευταία τρία λεπτά πριν από το ατύχημα και τα 20 λεπτά μετά», είχε πει στο BBC μόλις ένα χρόνο αργότερα.
Όταν ο Λάουντα συμμετείχε στον αγώνα, ήταν ο υπερασπιστής του τίτλου για το πρωτάθλημα οδηγών στην Formula 1, έχοντας κερδίσει τον πρώτο του τίτλο το προηγούμενο έτος. Η σεζόν του 1976 αποδείχθηκε δραματική, καθώς ο Λάουντα και ο αντίπαλός του, ο Βρετανός οδηγός Τζέιμς Χαντ, ανταγωνίζονταν σκληρά για την πρώτη θέση στο πρωτάθλημα. (Η φιλία και η αντιπαλότητά τους έγιναν το θέμα της ταινίας Rush του Ρον Χάουαρντ το 2013, με τον Ντάνιελ Μπρούλ στον ρόλο του Λάουντα και τον Κρις Χέμσγουορθ στον ρόλο του Χαντ).
Ο Λάουντα είχε ήδη εξασφαλίσει πέντε νίκες πριν τον Grand Prix της Γερμανίας και ήταν σε καλό δρόμο για να κατακτήσει ξανά τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή. Αλλά το άθλημα εκείνη την εποχή ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο. Μέχρι το 1976, 63 οδηγοί είχαν σκοτωθεί σε αγώνες της F1, και κατά μέσο όρο ένας έως δύο οδηγοί πέθαιναν κάθε σεζόν.
«Οι πίστες δεν ήταν ασφαλείς, αυτό δεν το αμφισβητεί κανείς πλέον», είχε δηλώσει ο Αμερικανός οδηγός της F1, Μπρετ Λάνγκερ, ο οποίος επίσης συμμετείχε στο Γερμανικό Grand Prix του 1976, στο πρόγραμμα Sporting Witness του BBC το 2016. «Στη δεκαετία του '70, τα χρήματα επενδύονταν στα αυτοκίνητα για να πηγαίνουν πιο γρήγορα. Τα χρήματα δεν επενδύονταν στην ασφάλεια, ούτε στην κατασκευή των αυτοκινήτων, ούτε στην κατασκευή των πιστών αγώνων. Και όμως, εκείνη την εποχή αυτή ήταν η πραγματικότητα, δεν το αμφισβητούσαμε καν».
Η πίστα του Nürburgring ήταν ιδιαίτερα περιβόητη.
Η μακρά και στενή πίστα, που εκτεινόταν μέσα από τα βουνά Eifel στη Γερμανία, είχε ονομαστεί «Η Πράσινη Κόλαση» από τον Βρετανό θρύλο της F1, Sir Jackie Stewart. «Ένας γύρος ήταν 14,2 μίλια», ανέφερε ο Λάνγκερ. «Υπήρχαν περίπου 177 στροφές ανά γύρο, και σε μια πίστα τέτοιας έκτασης δεν υπήρχε επαρκής αριθμός εθελοντών πυροσβεστών, [και] υπήρχαν πολλά τμήματα όπου δεν είχαν τοποθετηθεί προστατευτικά κιγκλιδώματα, οπότε η πίστα ήταν από μόνη της επικίνδυνη». Επίσης, για την ημέρα του μοιραίου αγώνα είχε προγνωσθεί βροχή και, λόγω του μήκους της πίστας, κάποια τμήματα της θα ήταν βρεγμένα και κάποια άλλα στεγνά, γεγονός που έκανε την κατάσταση ακόμα πιο επικίνδυνη.
Πράγματι, ο Λάουντα είχε αμφισβητήσει από πριν την έλλειψη προσωπικού ασφαλείας στην πίστα του Νürburgring και είχε καλέσει τους αντιπάλους του για να συζητήσουν την πιθανότητα να μποϊκοτάρουν τον αγώνα. «Το πρωί της Κυριακής, ο Νίκι Λάουντα συγκάλεσε τους οδηγούς για να ψηφίσουμε αν θέλαμε να αγωνιστούμε ή όχι, και εγώ ήμουν ένας από αυτούς που είπαν ναι», είπε ο Λάνγκερ.
Πώς εκτυλίχθηκε ο μοιραίος αγώνας
Το Grand Prix της Γερμανίας ξεκίνησε ομαλά.
Στον δεύτερο όμως γύρο, πριν από μια στροφή που ονομάζεται Bergwerk, η Ferrari του Λάουντα βγήκε ξαφνικά εκτός πίστας και χτύπησε στο φράγμα με ταχύτητα 190 χλμ/ώρα. Η σφοδρή σύγκρουση προκάλεσε ρήξη του ρεζερβουάρ καυσίμου, με αποτέλεσμα το όχημα να τυλιχθεί στις φλόγες, ενώ στη συνέχεια το μονοθέσιο σταμάτησε να κινείται στην μέση του δρόμου, ενώ έρχονταν άλλα αυτοκίνητα καταπάνω του. Ο Βρετανός οδηγός, Γκάι Έντουαρντς, κατάφερε να αποφύγει τη σύγκρουση με τα φλεγόμενα συντρίμμια, αλλά ο Λάνγκερ, που οδηγούσε μια Surtees-Ford, δεν στάθηκε τόσο τυχερός.
«Καθώς έστριβα, είδα σκόνη να πετάγεται στον αέρα και αμέσως κατάλαβα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Όντως, όταν έστριψα και βγήκα από τη στροφή, τον είδα να καίγεται στην μέση της πίστας», είχε πει ο Λάνγκερ στο BBC. «Επιβράδυνα, αλλά το αυτοκίνητό μου συνέχισε να κινείται και συγκρούστηκε με το δικό του».
Ο Χάραλντ Έρτλ, ένας οδηγός της Αυστρίας που βρισκόταν ακριβώς πίσω από τον Λάνγκερ, έπεσε και εκείνος πάνω στα δύο οχήματα. Παρά τον κίνδυνο, ο Έρτλ, ο Λάνγκερ και ο Έντουαρντς βγήκαν από τα αυτοκίνητά τους για να προσπαθήσουν να βγάλουν τον Λάουντα από το δικό του.
Ωστόσο, δεν κατάφεραν να τον απελευθερώσουν από τις ζώνες ασφαλείας που τον κρατούσαν μέσα στο μονοθέσιο.
Πώς ο Νίκι Λάουντα ανάρρωσε στο νοσοκομείο
Ο Ιταλός Αρτούρο Μερζάριο, ο οποίος συμμετείχε κι εκείνος στον αγώνα και είχε αγωνιστεί στο παρελθόν για την Ferrari, σταμάτησε για να βοηθήσει βάζοντας το χέρι του μέσα στο φλεγόμενο αυτοκίνητο.
«Επειδή γνώριζε τις συγκεκριμένες ζώνες ασφαλείας, μπόρεσε να τις φτάσει και να τις λύσει, και αυτό πιθανώς έσωσε τη ζωή του Νίκι», είπε ο Λάνγκερ.
«Εγώ στεκόμουν πάνω στο αυτοκίνητο εκείνη τη στιγμή, και απλώς άρπαξα τους ώμους του Νίκι και έπεσα στο πλάι, τραβώντας τον έξω από το αυτοκίνητο».
Ο Μερζάριο προσπάθησε να σβήσει τις φλόγες με έναν πυροσβεστήρα, ενώ οι άλλοι τρεις βοήθησαν τον Λάουντα να φτάσει στο γρασίδι στο πλάι της πίστας. Το κράνος του Λάουντα είχε φύγει από το κεφάλι του όταν το αυτοκίνητο χτύπησε στο φράγμα, αφήνοντας το πρόσωπό του εκτεθειμένο στη φωτιά. Τα χέρια του είχαν καεί και είχε πολλά σπασμένα κόκαλα. Αλλά χωρίς να το γνωρίζουν οι άλλοι οδηγοί, ένας μεγαλύτερος κίνδυνος κρυβόταν στους τοξικούς καπνούς από το καύσιμο που είχε εισπνεύσει ο Λάουντα.
Μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο με ελικόπτερο, αλλά σύντομα έπεσε σε κώμα. «Όταν έφτασα στο νοσοκομείο... ήμουν πολύ κουρασμένος και ήθελα να απλά να κοιμηθώ. Αλλά ήξερα ότι δεν ήταν ένας απλώς ύπνος, αλλά κάτι άλλο», είχε πει ο Λάουντα στο BBC το 1977.
Ο θρύλος της F1 είχε υποστεί τόσο σοβαρά εγκαύματα που τις ημέρες μετά το ατύχημα δεν περίμεναν να επιβιώσει. «Οι πνεύμονές μου σχεδόν σταμάτησαν να λειτουργούν μετά το ατύχημα... αλλά τα κατάφερα! Τα εγκαύματα και τα άλλα προβλήματα μου μπορούσαν να διορθωθούν. Αλλά οι πνεύμονες ήταν κίνδυνος για τη ζωή μου», είχε πει ο Λάουντα στο podcast του BBC «I Was There» το 2015.
Οι ουλές στο κεφάλι του ήταν τόσο εκτεταμένες που χρειάστηκε μεταμόσχευση δέρματος. Τα βλέφαρά του ανακατασκευάστηκαν χρησιμοποιώντας δέρμα από τα αυτιά του. Ωστόσο, παρά τον πόνο που ένιωθε και τη βλάβη στους πνεύμονές του, ο Λάουντα θέλησε να μείνει ζωντανός.
«Τότε απλά παλεύεις με το μυαλό σου», είπε στο BBC το 1977. «Ακούς θορύβους, ακούς φωνές και απλά προσπαθείς να ακούσεις τι λένε, και προσπαθείς να κρατήσεις το μυαλό σου σε λειτουργία και να κάνεις το σώμα σου να παλέψει ενάντια στην ασθένεια. Και νομίζω ότι ήταν πολύ καλό που το έκανα αυτό, γιατί έτσι επέζησα».
Τα συντρίμμια της Ferrari του Νίκι Λάουντα μετά το ατύχημα που παραλίγο να του κοστίσει τη ζωή.
Getty ImagesΠαρά τη φύση των τραυματισμών του, ο Λάουντα εξακολουθούσε να ήθελε να κερδίσει το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της F1 εκείνη τη χρονιά. Είχε χάσει μόνο δύο αγώνες ενώ ανάρρωνε από το ατύχημα και, αν και φοβόταν να οδηγήσει ξανά, πίστευε ότι το να καθίσει ξανά πίσω από το τιμόνι θα ήταν το καλύτερο για την ψυχική του υγεία και την ανάρρωσή του. Μόλις έξι εβδομάδες μετά το φρικτό ατύχημα, εμφανίστηκε ξανά στη Μόντσα για το Ιταλικό Grand Prix.
Πίσω στο τιμόνι
«Τότε αλλά και αργότερα έλεγα στον εαυτό μου ότι είχα ξεπεράσει τον φόβο μου γρήγορα και εύκολα», έγραψε ο Λάουντα στην αυτοβιογραφία του «To Hell and Back». «Αυτό ήταν ψέμα. Αλλά θα ήταν ανόητο να παίξω το παιχνίδι των αντιπάλων μου επιβεβαιώνοντας την αδυναμία μου. Στη Μόντσα, ήμουν παράλυτος από το φόβο».
Στον πρώτο του αγώνα μετά την επιστροφή του, στις 12 Σεπτεμβρίου 1976, ο Λάουντα χρειάστηκε να φορέσει ένα ειδικό κράνος, ώστε να μην πονάει πολύ ενώ οδηγούσε. Η όρασή του επηρεαζόταν από την υπερβολική δακρύρροια λόγω των καμένων ρινοδακρυϊκών πόρων του. Το αίμα από τα τραύματα στο κεφάλι του διαπερνούσε τους επιδέσμους, και κολλούσε πάνω του. Ωστόσο, παρά τις δυσκολίες, κατάφερε να τερματίσει τέταρτος στο Ιταλικό Grand Prix. Όταν βγήκε από το αυτοκίνητό του στο τέλος του αγώνα και προσπάθησε να βγάλει τη κουκούλα, τα μοσχεύματα δέρματος αποκολλήθηκαν, ανοίγοντας ξανά τα τραύματά του.
Ο τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής Στιούαρτ, ο οποίος έκανε το σχολιασμό του αγώνα για το Ιταλικό Grand Prix, είχε δηλώσει στο BBC το 2019: «Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνη την ημέρα. Όταν βγήκε από το αυτοκίνητο στο τέλος, ήμουν εκεί και το αίμα έτρεχε από το κράνος του».
Ο Λάουντα τελικά έχασε τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή το 1976 από τον Χαντ με διαφορά μόλις ενός βαθμού. Στον τελικό αγώνα στην Ιαπωνία, αν και ήταν μπροστά στους βαθμούς, αποσύρθηκε μετά από δύο γύρους επειδή δεν μπορούσε να δει καλά λόγω της καταρρακτώδους βροχής. Την επόμενη χρονιά όμως, κέρδισε ξανά τον παγκόσμιο τίτλο.
Οι τραυματισμοί που υπέστη το 1976 συνέχισαν να δημιουργούν προβλήματα υγείας στον Λάουντα, με αποτέλεσμα να κάνει μια διπλή μεταμόσχευση πνευμόνων τον Ιούλιο του 2018.
Ο Νίκι Λάουντα πριν από το Grand Prix της Formula 1 στον Καναδά, στις 6 Ιουνίου 2014 στο Μόντρεαλ του Καναδά.
Getty ImagesΚατά την διάρκεια της καριέρας του, ο Νίκι Λάουντα κέρδισε 25 Grand Prix, καθιστώντας τον έναν από τους καλύτερους οδηγούς που έχει περάσει ποτέ από την Formula 1.
Όταν πέθανε σε ηλικία 70 ετών τον Μάιο του 2019, ο πρώην συμπαίκτης του στη McLaren, Τζον Γουάτσον, ο οποίος είχε επίσης συμμετάσχει σε εκείνο το μοιραίο Γερμανικό Grand Prix, δήλωσε στο BBC: «Το να αγωνιστεί 40 ημέρες μετά από εκείνο το ατύχημα ήταν η πιο θαρραλέα πράξη που έχω δει ποτέ στη ζωή μου από αθλητή».