Ανταπόκριση από την πρώτη γραμμή: Ο Έλληνας φωτορεπόρτερ του AFP περιγράφει το πρόσωπο του πολέμου

«Ο λόγος που αποφασίζεις να καλύψεις το πολεμικό ρεπορτάζ είναι ότι πρόκειται για το πιο σημαντικό κομμάτι της ειδησεογραφίας. Είναι η καταγραφή τη ιστορίας εν τη γενέσει της. Γιατί δυστυχώς, η ιστορία της ανθρωπότητας, ακόμα γράφεται με μάχες και αίμα».

Αυτή είναι η απάντηση του Άρη Μεσσήνη, βραβευμένου φωτορεπόρτερ και πολεμικού ανταποκριτή του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP), στην πρώτη ερώτηση που μάλλον θα του έκανε οποιοσδήποτε τον γνώριζε: «Γιατί κάνεις αυτή τη δουλειά;»

Συναντήσαμε τον Άρη Μεσσήνη σε μια από τις λίγες, με όλα αυτά που γίνονται στον κόσμο, «ειρηνικές» περιόδους της ζωής του και έχοντας πριν λίγο καιρό γυρίσει από το Ισραήλ. Πιο πριν, ήταν η Ουκρανία. Και πιο πριν, η Αρμενία, το Ιράκ, η Συρία, ενώ όλα ξεκίνησαν πριν 15 χρόνια, στη Λιβύη, όταν και ο νεαρός τότε φωτορεπόρτερ πραγματοποίησε την πρώτη του πολεμική αποστολή.

Διότι πρόκειται για μια δουλειά με την οποία βρίσκεσαι ως το «μέσο» στην πρώτη γραμμή του πολέμου -πιο πρώτη γραμμή δεν… γίνεται, κάτι που σπανίζει στα σύγχρονα πεδία των μαχών- και όταν οι υπόλοιποι γυρνάνε σπίτι τους το βράδυ, εσύ να κάνεις τον σταυρό σου που επιβίωσες ακόμη μια ημέρα. Αρκεί να μετρήσει κανείς τους νεκρούς δημοσιογράφους που έχουμε από τις εμπόλεμες ζώνες, για να καταλάβει.

Είναι αρκετός λόγος, για να την κάνει κανείς, η καταγραφή της ιστορίας εν τη γενέσει της; Οι εικόνες του Άρη Μεσσήνη ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο και συχνά γίνονται πρωτοσέλιδα σε κορυφαία μέσα. Κι υπάρχει ένας σκοπός στο μυαλό του, γύρω από αυτό.

«Επικρατεί η άποψη στο ευρύ κοινό ότι το κάνουμε αυτό γιατί είμαστε πολεμοχαρείς ή μας αρέσουν τα όπλα. Όχι. Ο λόγος που το κάνω εγώ είναι καθαρά ο αντιπολεμικός του χαρακτήρας καθώς θέλουμε να ενημερώσουμε το παγκόσμιο κοινό για τις τραγικές συνθήκες του πολέμου, τον θάνατο, την αδικία τον ανθρώπινο πόνο. Για αυτό και συνήθως καλύπτουμε την παράπλευρη απώλεια, δηλαδή τα δεινά αυτών που υποφέρουν από τις αποφάσεις των λίγων».

Ο Άρης Μεσσήνης, σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στο Newsbomb.gr, μας περιγράφει το πραγματικό πρόσωπο του πολέμου, όπως το έχει ζήσει ο ίδιος, σε όλα σχεδόν τα πεδία των συγκρούσεων της εποχής μας. Τις αγωνίες, τα ηθικά διλήμματα, τη διαχείριση του πόνου και της απώλειας, τον φόβο του θανάτου όσο και την όχι και τόσο εύκολη επαναφορά, στην πιο ειρηνική καθημερινότητα στη βάση, η οποία «οφείλει να επαναπροσδιορίσει τις αξίες και τους φόβους της», όπως θα συμβούλευε ο ίδιος, έχοντας ζήσει καταστάσεις αδιανόητες από οποιονδήποτε άλλο.

Δείτε τη συνέντευξη του Άρη Μεσσήνη στο Newsbomb.gr:

Ο Άρης Μεσσήνης περιγράφει:

Το πιο επικίνδυνο πράγμα στον πόλεμο: Ο πρώτος αλλά και μεγαλύτερος φόβος είναι τα drones, ακόμα και τα αυτοσχέδια, που σε σκοτώνουν από τον αέρα χωρίς καν να το καταλάβεις. Ο άλλος φόβος, είναι ο ελεύθερος σκοπευτής. Επίσης η αναρχία και η έλλειψη κανόνων – γιατί εκεί γνωρίζεις την πραγματική φύση του ανθρώπου. Όταν ο άλλος ξέρει ότι σε τέτοιες συνθήκες δεν θα πάθει τίποτα ότι κι αν κάνει, ακόμα κι αν σκοτώσει. Ή, να νιώσεις ότι είσαι άτρωτος, κι ότι αφού γλίτωσες από τις πρώτες σφαίρες ή βόμβες, θα γλιτώσεις κι από τις επόμενες. Η πραγματικότητα δείχνει ότι δεν είναι έτσι.

Για τον φόβο στο πεδίο της μάχης: Σημασία έχει το πώς θα αντιδράσει το μυαλό σε τέτοιες καταστάσεις – και δεν ξέρεις ποτέ πως, διότι η κάθε φορά, είναι σαν την πρώτη φορά. Υπάρχουν στιγμές που απλά παγώνεις από τον φόβο, που μπορεί να μπλοκάρει το μυαλό, ή να κάνεις απλά τη λάθος κίνηση. Ή να είσαι απλά άτυχος. Έτσι έχασα τον συνεργάτη μου κάμεραμαν στην Ουκρανία, στα χαρακώματα του Ντονμπάς. Άρχισαν να πέφτουν ρουκέτες, ο ίδιος ήταν κοντά σε ένα χαράκωμα και ενστικτωδώς δεν έπεσε κάτω, αλλά έτρεξε προς το χαράκωμα. Δεν πρόλαβε, ο μισός έμεινε μέσα ο άλλος μισός έξω…

Για το αν εμπλέκεται συναισθηματικά: Έχει τύχει να σιχαίνομαι αυτό που κάνω, αλλά η δουλειά πρέπει να γίνει. Πρέπει να προσφέρω την ενημέρωση στον κόσμο. Το θέμα είναι πως έχεις εκπαιδεύσει το μυαλό και την καρδιά σου να πατάς μια «παύση» με όλα αυτά που βλέπεις και καλύπτεις τη στιγμή που συμβαίνουν. Και πήγαινε μετά και κλάψε μόνος σου το βράδυ. Από τη στιγμή όμως που έχεις αποφασίσει ότι είσαι εκεί για να καταγράψεις την ιστορία, αυτό θα πρέπει να κάνεις. Αυτό είναι το καθήκον που έχω θέσει εγώ στον εαυτό μου. Άμα παρασυρθείς και νιώσεις μέρος της σύγκρουσης, τότε ήρθε η ώρα σου να φύγεις. Γιατί τότε χάνεις το μέτρο και τον ρόλο σου , που πρέπει να είναι η αγνή ενημέρωση. Πρέπει να επιστρέψεις.

Για την «επαναφορά» από την εμπόλεμη ζώνη, στην ειρηνική καθημερινότητα: Το πρόβλημα μου είναι περισσότερο πίσω, με τον κόσμο εδώ. Με το τι απασχολεί πραγματικά τον καθένα, τι θεωρεί πρόβλημα και τι όχι, μετά από αυτά που έχω δει και καλύψει που γίνονται σε άλλες περιοχές του κόσμου. Αλλά αυτό είναι δικό μου θέμα, στην κόρη μου, που κλαίει γιατί δεν πήρε καλό βαθμό στο μάθημα, πώς θα το μεταδώσω αυτό; Ό,τι και να σου πουν με λόγια δεν το καταλαβαίνεις εάν δεν το βιώσεις ο ίδιος. Είναι δύσκολο το πώς θα εγκλιματιστείς στην πραγματική σου ζωή και πως θα συμβιώσεις με τον κύκλο σου. Αναγκαστικά όμως επειδή δεν μπορεί κάποιος άλλος να σε καταλάβει, κλείνεσαι στον εαυτό σου…

Δείτε χαρακτηριστικές του Άρη Μεσσήνη για το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP)

Λιβύη:

Συρία

Ιράκ

Αρμενία

Ουκρανία

Ισραήλ