«Η σφαγή των αμνών» μετά την ευλογιά: Αυτοψία του Newsbomb στη Θεσσαλία - Τι λένε οι κτηνοτρόφοι
Εικονολήπτης: Χάρης Γκίκας
Απόγνωση. Απόλυτη. Η μόνη λέξη που μπορεί να περιγράψει αυτό που νιώθουν αυτή τη στιγμή χιλιάδες κτηνοτρόφοι στη Θεσσαλία.
Ο σιτοβολώνας της Ελλάδας από τα πανάρχαια χρόνια, ο θεσσαλικός κάμπος, αυτή τη στιγμή έχει χάσει τεράστιο -και σε πολλές περιοχές ολόκληρο- το ζωικό της κεφάλαιο, στα αιγοπρόβατα, λόγω της πρωτοφανούς έξαρσης της ευλογιάς που ξέσπασε από τη βόρεια Ελλάδα και σύντομα έπληξε σφοδρά και την κεντρική.
Τα νούμερα αυτή τη στιγμή δεν έχουν τόση σημασία. Σημασία έχει η απόλυτη καταστροφή που βιώνουν οι κτηνοτρόφοι μας, οι οποίοι έχουν στην κυριολεξία σηκώσει τα χέρια ψηλά, βλέποντας το βιος τους να χάνεται μέσα σε λίγες εβδομάδες, με φρικτό μάλιστα τρόπο. Ήδη, θρηνούμε και τους πρώτους νεκρούς από αυτή την κατάσταση.
Για πολλούς από αυτούς, αυτή η δουλειά είναι η μόνη που ξέρουν να κάνουν κι αυτή που κληρονόμησαν από τον παππού τους κι αυτοί από τον δικό τους παππού. Πλέον, και μετά το «ξεκλήρισμα» των κοπαδιών τους, τους ζητείται να επιβιώσουν, με την ελάχιστη αποζημίωση που προσφέρει το κράτος για κάθε χαμένο ζώο -σε τιμή κρέατος- και με ολόκληρο το κεφάλαιο τους, να μένει ανενεργό ή να σαπίζει, αν πρόκειται για ζωοτροφές.
Το πριν:
Και το μετά...
Η μόνη ελπίδα, να σταματήσει η επιδημία ώστε 6 μήνες μετά το τελευταίο κρούσμα, να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν το κοπάδι τους σιγά σιγά. Αυτό μπορεί να πάρει χρόνια, και χρόνο σίγουρα οι κτηνοτρόφοι μας δεν έχουν να περιμένουν… Και μαζί με αυτούς, και πολλοί αγρότες, που βιοπορίζονται από τις ζωοτροφές, οι οποίες παραμένουν στα σακιά σφραγισμένες.
Το Newsbomb πραγματοποίησε αποστολή στη Θεσσαλία και στο χωριό Βρυότοπος, λίγο έξω από τη Λάρισα. Επισκεφτήκαμε δύο κτηνοτροφικές μονάδες, οι οποίες άνοιξαν μόνο για τις ανάγκες του γυρίσματος. Ακριβώς δίπλα τους, όπως συμβαίνει και σε άλλους 1.200 στάβλους σε όλη τη χώρα, ένας τεράστιος λάκκος. Εκεί, που απόθεσαν αναγκαστικά τα εκατοντάδες νεκρά ζώα τους. Μαζί με αυτά, για πολλούς θάφτηκε -ελπίζουμε προσωρινά- και ολόκληρο το βιος τους…
Δείτε το ρεπορτάζ:
Συνολικά στη χώρα θανατώθηκαν πάνω από 327.000 ζώα από τον Αύγουστο του 2024 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, εκ των οποίων τουλάχιστον 35.000 στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας.
«Μόνο σε αυτό το χωριό έμειναν σαράντα οικογένειες χωρίς δουλειά που ζούσαν από αυτά. Χώρια οι αγρότες από πίσω, γιατί πίσω από κάθε κτηνοτρόφο είναι και πέντε αγρότες», μας λέει ο Γιάννης Παπαστεργίου, νεαρός κτηνοτρόφος τρίτης γενιάς.
Το εισόδημα που έχουν χάσει είναι τεράστιο και δεν αναπληρώνεται με αυτές τις αποζημιώσεις, μας εξηγεί, δείχνοντάς μας τόνους από αχρησιμοποίητο άχυρο και τις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις της μονάδας του να παραμένουν ερμητικά κλειστές. Εκεί, που πριν από λίγο καιρό δεν μπορούσες σχεδόν να ακούσεις τον διπλανό σου από τα βελάσματα, πλέον τη σιωπή σπάει μόνο η αγαπημένη του γάτα – που αποτελεί και την αιτία να την επισκέπτεται καθημερινά, αναπολώντας και ελπίζοντας ουσιαστικά, δηλαδή για ψυχολογικούς λόγους.
«Η Πολιτεία έκανε στον κορονοϊό έκλεισε τις επιχειρήσεις αλλά έδωσε επαρκείς αποζημιώσεις και όλες άνοιξαν ξανά. Εμάς μας κλείνει οριστικά με αυτά τα μέτρα», μας λέει.
Το πριν:
Και το μετά...
«Τι μέλλει γενέσθαι», ρωτάμε τον Γιάννη. «Ελπίζουμε να ξεκινήσουμε όταν τελειώσει η ασθένεια με 100 προβατάκια σιγά-σιγά και να περιμένουμε να φτάσουμε στον αριθμό που είχαμε με περίπου 800 ζώα. Μετά από 4-5 χρόνια ίσως γίνει αυτό, αν όλα πάνε καλά. Κι αυτό είναι το καλό σενάριο. Το κακό σενάριο είναι η… μετανάστευση».
Η κατάσταση είναι εξαιρετικά σοβαρή. Ίσως αυτή να είναι η πρώτη φορά που η Θεσσαλία να απειλείται τόσο έντονα με την ερημοποίησης μεγάλου μέρους της υπαίθρου της.
«Όσο οι επιχειρήσεις είναι κλειστές και δεν παράγουν τίποτα, τρέχουν παράλληλα τα έξοδα, το ρεύματα, οι ασφάλειες, η εφορία, τα δάνεια. Αν συνεχιστεί αυτό θα μας τα πάρει όλα η τράπεζα. Και δεν είναι αυτό το μόνο πρόβλημα. Το σημαντικότερο, είναι η ψυχολογία μας», μας λέει ο Δημήτρης Παπαζιάκας, πρόεδρος του νεοσύστατου Πανελλήνιου Συλλόγου Πληγέντων Κτηνοτρόφων, ξεναγώντας μας στην άδεια μονάδα του.
«Να ξέρετε το πρόβλημά μας θα το νιώσει όλη η χώρα. Οι τιμές των κρεάτων θα αυξηθούν παντού ραγδαία», επισημαίνει. Μας δείχνει τον λάκκο δίπλα από τον στάβλο του. «Εδώ, σε μια ώρα χάθηκε ότι χτίζαμε 10 χρόνια», μας λέει.
Φωτογραφία-ντοκουμέντο από την ταφή των προβάτων σε άλλη περιοχή της Θεσσαλίας
Δεν έχουμε κάτι να του απαντήσουμε. Μόνο καλή δύναμη κι αυτή να δώσει κουράγιο. Το χρειάζονται οι κτηνοτρόφοι μας όσο ποτέ – όπως και την ουσιαστική, επιτέλους, στήριξη της Πολιτείας, ώστε να μην χαθεί ο πρωτογενής τομέας. Χωρίς αυτούς, η Πολιτεία είναι που θα χάσει πολλά περισσότερα στο άμεσο μέλλον, άλλωστε. Γιατί δεν τους ακούνε ακόμα αυτοί που πρέπει;