Τηλεσκόπιο James Webb: Ενθαρρυντικά νέα από το διάστημα - Πιθανή ατμόσφαιρα σε εξωπλανήτη σαν τη Γη
Μια απεικόνιση ενός πλανήτη κατοικήσιμης ζώνης σε τροχιά γύρω από το αστέρι που ονομάζεται TRAPPIST
Μία από τις σημαντικότερες υποσχέσεις του πανίσχυρου Διαστημικού Τηλεσκοπίου James Webb φαίνεται πως αρχίζει να εκπληρώνεται. Νέα, πρωτοποριακή έρευνα από το Πανεπιστήμιο του St. Andrews εντόπισε ενδείξεις πιθανής ατμόσφαιρας γύρω από έναν εξωπλανήτη μεγέθους Γης, που βρίσκεται μόλις 40 έτη φωτός μακριά. Η εξέλιξη αυτή πυροδοτεί τον ενθουσιασμό για την πρώτη πιθανή ανίχνευση κατοικήσιμων συνθηκών πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.
Σε δύο ξεχωριστές μελέτες που δημοσιεύτηκαν στις αρχές Σεπτεμβρίου στο «Astrophysical Journal Letters», οι ερευνητές ρίχνουν φως στον εξωπλανήτη TRAPPIST-1e, όπου θεωρητικά θα μπορούσε να υπάρχει υγρό νερό, είτε ως τεράστιος ωκεανός είτε ως παγωμένη έκταση, στην επιφάνειά του. Ο πλανήτης 1e, που βρίσκεται στο σύστημα του ερυθρού νάνου αστέρα TRAPPIST-1, περιφέρεται σταθερά μέσα στην κατοικήσιμη ζώνη. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε αυτόν τον πλανήτη, καθώς η παρουσία υγρού νερού είναι βιώσιμη μόνο εάν διαθέτει ατμόσφαιρα.
Κρίσιμα ευρήματα στην αναζήτηση ζωής
Τα αρχικά αποτελέσματα υποδεικνύουν διάφορα πιθανά σενάρια, συμπεριλαμβανομένης της ύπαρξης ατμόσφαιρας στον TRAPPIST-1e. Αυτά τα ευρήματα αποτελούν μια σημαντική στιγμή στην αναζήτηση κατοικήσιμων συνθηκών πέρα από τη Γη, καθώς θα παρείχαν ενδείξεις χαρακτηριστικές ενός πλανήτη με ατμόσφαιρα, οι οποίες θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στην αναζήτηση και άλλων εξωπλανητών.
«Ο TRAPPIST-1e θεωρούνταν εδώ και καιρό ένας από τους καλύτερους πλανήτες στην κατοικήσιμη ζώνη για αναζήτηση ατμόσφαιρας», εξηγεί ο Δρ. Ryan MacDonald, Λέκτορας στη Σχολή Φυσικής και Αστρονομίας του St. Andrews.
Η τεχνολογία του James Webb και οι προκλήσεις
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το πανίσχυρο όργανο NIRSpec (Near-Infrared Spectrograph) του JWST, εστιάζοντας στο σύστημα καθώς ο πλανήτης 1e περνούσε μπροστά από το άστρο του. Το φως του άστρου που περνά μέσα από την ατμόσφαιρα του πλανήτη, αν υπάρχει, απορροφάται εν μέρει, και οι αντίστοιχες αλλαγές στο φάσμα του φωτός που φτάνει στο JWST πληροφορούν τους αστρονόμους για τα χημικά στοιχεία που υπάρχουν εκεί. Η ομάδα αφιέρωσε πάνω από έναν χρόνο για να διορθώσει προσεκτικά τα δεδομένα από τη "μόλυνση" του άστρου, προτού μπορέσει να εστιάσει στην ατμόσφαιρα του πλανήτη.
Ο Δρ. MacDonald, ο οποίος συνέβαλε στην ανάλυση του φάσματος του TRAPPIST-1e, πρόσθεσε ότι η έρευνα προβάλλει «δύο πιθανές εξηγήσεις». «Η πιο συναρπαστική πιθανότητα είναι ότι ο TRAPPIST-1e θα μπορούσε να έχει μια λεγόμενη δευτερογενή ατμόσφαιρα που περιέχει βαριά αέρια όπως το άζωτο. Ωστόσο, οι αρχικές μας παρατηρήσεις δεν μπορούν ακόμη να αποκλείσουν την περίπτωση ενός γυμνού βράχου χωρίς ατμόσφαιρα».
Οι ερευνητές αποκτούν τώρα περαιτέρω παρατηρήσεις του TRAPPIST-1e από το JWST για να επιτρέψουν μια βαθύτερη αναζήτηση ατμόσφαιρας. Με κάθε πρόσθετη διέλευση, δηλαδή κάθε επιπλέον θέαση καθώς περνά μπροστά από το άστρο TRAPPIST, τα ατμοσφαιρικά στοιχεία γίνονται σαφέστερα.
«Τα επόμενα χρόνια θα περάσουμε από τέσσερις παρατηρήσεις του JWST για τον TRAPPIST-1e σε σχεδόν είκοσι. Επιτέλους έχουμε το τηλεσκόπιο και τα εργαλεία για να αναζητήσουμε κατοικήσιμες συνθήκες σε άλλα αστρικά συστήματα, γεγονός που καθιστά το σήμερα μία από τις πιο συναρπαστικές εποχές για την αστρονομία», κατέληξε ο MacDonald.
*Με πληροφορίες από goodnewsnetwork