Τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ: Οι δηλώσεις των ηγετών
Φωτογραφία αρχείου
Ολοκληρώθηκε η τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, με τη συμμετοχή του Κυριάκου Μητσοτάκη, του Μπενιαμίν Νετανιάχου και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη.
«Συμφωνήσαμε σήμερα να εμβαθύνουμε την συνεργασία μας στην ασφάλεια και στην άμυνα», είπε ο Νετανιάχου και ζήτησε ξανά την επιστροφή των ομήρων από τη Χαμάς.
«Είμαστε τρεις χώρες υπερήφανες για την ιστορία τους. Μέσα από θυσίες καταφέραμε να επιτύχουμε την ανεξαρτησία. Όσοι πιστεύουν ότι μπορούν να επαναφέρουν την αυτοκρατορία τους στη χώρα μας τους απαντούμε: Ούτε να στο σκεφτείτε. Είμαστε αποφασισμένοι. Μαζί θέλουμε να εξασφαλίσουμε το μέλλον μας στην περιοχή. Να εξασφαλίσουμε την ειρήνη μέσω της ισχύος», είπε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, στέλνοντας σαφές μήνυμα στην Τουρκία.
Από την πλευρά του ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στα ενεργειακά θέματα κάνοντας λόγο «ένα αξιόπιστο σχήμα της στρατηγικής συνεργασίας».
«Συζητήσαμε την άμυνα και τον τομέα της ασφάλειας όπου μπορούμε να κάνουμε πολλά ακόμη», πρόσθεσε ο Κύπριος πρόεδρος. «Η σύμπραξη Κύπρου-Ισραήλ- Ελλάδας είναι στρατηγικής σημασίας» επανέλαβε.
«Να εκφράσω την αποτροπή μας στις τρομοκρατικές ενέργειες στο Σίδνεϊ. Ο αντισημιτισμός δεν έχει θέση στις δημοκρατικές μας κοινωνίες. Η περιοχή μας βιώνει βαθιές αλλαγές. Έχουμε εισέλθει σε νέα γεωπολιτική φάση με σοβαρούς κινδύνους αλλά και ευκαιρίες. Το σχήμα της τριμερής έχει μεγάλη στρατηγικηή βαρύτητα. Αυτή η συμμαχία μεταξύ τριών παράκτιων περιοχών δε νμπορρεί παρά να προάγουν την ευημερία των λαών μαςι», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Μετά την προσωπική εμπλοκή του προέδρου Τραμπ μια νέα ευκαιρία αναδύεται», είπε για τη Γάζα και ζήτησε να «αποτρέψουμε κάθε προσπάθεια τρομοκρατίας». Δήλωσε έτοιμος η Ελλάδα να συνεισφέρει στην επόμενη μέρα. Αναφέρθηκε στο Λίβανο και στη Συρία και ζήτησε προστασία των Ορθοδόξων Χριστιανών της περιοχής.
«Η Ελλάδα είναι πύλη εισόδου για το LNG, κάτι που μπορεί να είναι επωφελές και για Κύπρο και για Ισραήλ και σε αυτόν τον τομέα μπορούμε να συνεργαστούμε», ανέφερε ο Έλληνας πρωθυπουργός σε άλλο σημείο.
«Θα γίνουν κοινές ασκήσεις με τις ακτοφυλακές των χωρών μας», πρόσθεσε ενώ μίλησε και για συνεργασία σε άλλους τομείς όπως η αντιμετώπιση των πυρκαγιών.
«Η συνεργασία έχει αποδώσει απτά αποτελέσματα και θα αποδώσει ακόμη περισσότερα. Προσβλέπουμε στην συνέχιση και την ενίσχυση της συνεργασίας μας», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ακολούθησαν ερωτήσεις:
«Δεν αναζητούμε αντιπαράθεση, αλλά ειρήνη. Είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε τις χώρες μας» , απάντησε ο κ. Νετανιάχου σε σχετική ερώτηση για το Ιράν.
Ολόκληρη η τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη:
Κύριε Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστώ που μας υποδέχεστε σήμερα στην Ιερουσαλήμ. Όπως επισημάνατε, αυτή είναι η 10η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Πιστεύω ότι αυτό επιβεβαιώνει το βάθος, την ωριμότητα, αλλά και τη στρατηγική σημασία μιας εταιρικής σχέσης που έχει αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου, έχει αποδειχθεί ανθεκτική και ευέλικτη και συνεχίζει να συμβάλλει σημαντικά στη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο.
Επιτρέψτε μου επίσης να επαναλάβω τα λόγια του Νίκου και να εκφράσω τον βαθύ μας αποτροπιασμό για τη φρικτή τρομοκρατική επίθεση που έλαβε χώρα στο Σίδνεϊ. Εκ μέρους του ελληνικού λαού, εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων.
Θα ήθελα επίσης να εκφράσω την αλληλεγγύη μας προς τις εβραϊκές κοινότητες σε όλο τον κόσμο. Ο αντισημιτισμός δεν έχει θέση, επαναλαμβάνω, δεν έχει θέση στις δημοκρατικές κοινωνίες μας και η καταπολέμηση του μίσους, του φανατισμού και του ρατσισμού σε όλες τις μορφές τους είναι κοινή ευθύνη και, δυστυχώς, πρέπει να αποτελεί ένα συνεχές εγχείρημα.
Η περιοχή μας υφίσταται μια βαθιά αλλαγή. Την τελευταία φορά που συναντηθήκαμε, το 2023, τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Τώρα έχουμε εισέλθει σε μια νέα γεωπολιτική φάση. Αυτό δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους, αλλά πιστεύω ότι δημιουργεί επίσης μια σημαντική ευκαιρία για τη διαμόρφωση μιας περιφερειακής αρχιτεκτονικής ασφάλειας που μπορεί να φέρει ειρήνη και ευημερία.
Πιστεύω ότι σε αυτό το πλαίσιο, η τριμερής συνεργασία μας έχει ακόμη μεγαλύτερη στρατηγική σημασία. Πρέπει πάντα να βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο και να καθοδηγείται από τις αρχές της καλής γειτονίας. Αλλά αυτή η συνεργασία μεταξύ των παράκτιων κρατών μας, τριών ισχυρών και ακμάζουσων δημοκρατιών, θεωρώ ότι μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες που θα προωθήσουν την ευημερία, όχι μόνο των λαών μας, αλλά και των λαών της Ανατολικής Μεσογείου γενικότερα.
Συζητήσαμε για τα επόμενα βήματα όσον αφορά τη Γάζα. Θα ήθελα επίσης να επαναλάβω τα λόγια του Πρωθυπουργού, μία έκκληση για την επιστροφή στο Ισραήλ της τελευταίας σορού θύματος του μακελειού της 7ης Οκτωβρίου. Πιστεύω, όμως, ότι μετά από δύο χρόνια πολέμου και χάρη στην προσωπική εμπλοκή του Προέδρου Trump, έχει προκύψει μια νέα ευκαιρία. Η προώθηση του ειρηνευτικού σχεδίου 20 σημείων προς τη δεύτερη φάση μιας συμφωνίας θα πρέπει να είναι κοινή ευθύνη. Πρέπει πάντα να διασφαλίζουμε την πλήρη εξάλειψη της απειλής της τρομοκρατίας, να εγγυόμαστε την ασφάλεια του Ισραήλ και να ενισχύουμε περαιτέρω την περιφερειακή σταθερότητα.
Είμαστε πάντα έτοιμοι να συμβάλουμε στην επόμενη μέρα μέσω της διπλωματίας και των προσπαθειών σταθεροποίησης. Πιστεύω ότι είμαστε μια χώρα που χαίρει μεγάλου σεβασμού στην περιοχή. Εάν παρουσιαστεί η ευκαιρία να αναλάβουμε αυτόν τον ρόλο, σίγουρα θα την αδράξουμε.
Συζητήσαμε τις ευρύτερες περιφερειακές εξελίξεις. Επαναβεβαιώσαμε τη δέσμευσή μας για την πολιτική σταθερότητα του Λιβάνου, υποστηρίζοντας την κυριαρχία της χώρας και την εδαφική της ακεραιότητα. Η υποστήριξη που παρέχουμε ως Ελλάδα στις ένοπλες δυνάμεις του Λιβάνου είναι σημαντική, καθώς η διασφάλιση του κρατικού ελέγχου και του μονοπωλίου των όπλων σε ολόκληρη τη χώρα αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, κοινή προτεραιότητα και για τις τρεις χώρες μας.
Όσον αφορά τη Συρία, έναν χρόνο μετά την πτώση του καθεστώτος Assad, τονίζουμε την ανάγκη αποκατάστασης της ασφάλειας και της σταθερότητας, αλλά και του πλήρους σεβασμού των δικαιωμάτων όλων των θρησκευτικών και εθνοτικών κοινοτήτων.
Θα ήθελα να επισημάνω εδώ την ανάγκη προστασίας, ιδίως των χριστιανικών ορθόδοξων κοινοτήτων της Μέσης Ανατολής, οι οποίες έχουν υποστεί διώξεις στη Συρία. Αυτό πρέπει να αποτελεί βασική παράμετρο για μια βιώσιμη πολιτική λύση.
Συζητήσαμε εκτενώς για τους τομείς αμοιβαίας συνεργασίας σε διάφορους στρατηγικούς τομείς, την ασφάλεια και την άμυνα, όπου οι δύο χώρες μας ήδη συνεργάζονται στενά. Σας ευχαριστώ που αναφερθήκατε στην τεχνολογία και την καινοτομία. Πιστεύω ότι βρισκόμαστε στην αρχή μιας τεράστιας επανάστασης στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και πρέπει να αξιοποιήσουμε τη δύναμή της με θετικό και εποικοδομητικό τρόπο.
Ωστόσο, υπάρχουν πολλά ακόμα που μπορούμε να κάνουμε σε τομείς όπως η ετοιμότητα για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Στεκόμαστε πάντα ενωμένοι όταν φυσικές καταστροφές πλήττουν τις χώρες μας, και θα ήθελα να δω έναν πιο δομημένο τρόπο συνεργασίας στον τομέα της πολιτικής προστασίας, ιδίως όσον αφορά την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Αλλά ακόμη και τομείς όπως η διαχείριση των υδάτων, όπου το Ισραήλ έχει σημειώσει τεράστια πρόοδο, αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία για τις δύο χώρες μας, σε μια εποχή που η κλιματική κρίση είναι ήδη παρούσα και μας επηρεάζει με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.
O Πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος μίλησαν για τη σημασία της ενέργειας και της συνδεσιμότητας. Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε βασικό ενεργειακό κόμβο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Αποτελούμε πύλη για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, κάτι που θα μπορούσε να είναι πολύ σημαντικό τόσο για την Κύπρο όσο και για το Ισραήλ. Γινόμαστε καθαροί εξαγωγείς ηλεκτρικής ενέργειας. Και, φυσικά, η διασφάλιση της προώθησης σημαντικών έργων διασύνδεσης που ενώνουν τις τρεις χώρες μας παραμένει βασική προτεραιότητα για τις τρεις χώρες μας.
Συζητήθηκε το θέμα της θαλάσσιας ασφάλειας, ακόμα μία βασική προτεραιότητα, ιδίως για την Ελλάδα ως κορυφαία ναυτική χώρα. Ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στο Κέντρο Αριστείας για την Κυβερνοασφάλεια στη Θάλασσα στην Κύπρο. Το Κέντρο αυτό αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το επόμενο έτος, γεγονός που θα ενισχύσει την προστασία του κοινού θαλάσσιου χώρου μας. Φυσικά, το επόμενο έτος, οι ναυτικές μας δυνάμεις και οι ακτοφυλακές μας θα πραγματοποιήσουν κοινή άσκηση με επίκεντρο την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης.
Συζητήσαμε επίσης τη σημασία του διαδρόμου IMEC και την ανάγκη να προχωρήσουμε από την ασαφή ιδέα που υπάρχει σήμερα σε συγκεκριμένα παραδοτέα -παραδοτέα προσανατολισμένα σε έργα-, τα οποία θα αποδείξουν τη μεγάλη αξία αυτού του στρατηγικού διαδρόμου που θα συνδέει την Ινδία, τη Μέση Ανατολή, το Ισραήλ, την Κύπρο και την ηπειρωτική Ευρώπη.
Βλέπουμε μεγάλη δυναμική στη συνεργασία σε αυτά τα έργα, όπως βλέπουμε μεγάλη δυναμική στην περαιτέρω αναζωογόνηση και ενίσχυση -και είμαι βέβαιος ότι αυτό είναι ένα σημείο που θα επισημάνετε κατά την επίσκεψή σας στις Ηνωμένες Πολιτείες τις επόμενες ημέρες- της συνεργασίας 3+1 με τις ΗΠΑ. Αυτό παραμένει κεντρικό στοιχείο της οράματός μας για μια σταθερή και ευημερούσα Ανατολική Μεσόγειο. Πιστεύω ότι η συμμετοχή των ΗΠΑ προσθέτει, προφανώς, καθαρή αξία, ιδίως στον τομέα της ενέργειας και των υποδομών.
Επιτρέψτε μου να επαναλάβω εδώ πόσο γρήγορα κινήθηκαν οι ΗΠΑ για να υπογράψουν συμφωνίες στην Ελλάδα, αλλά και με την Ελλάδα, για να ενεργοποιήσουν τον Κάθετο Διάδρομο, ο οποίος θα στέλνει αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο μέσω της Ελλάδας στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουκρανία, τη Μολδαβία και την Ουγγαρία. Αυτό προσθέτει μια άλλη γεωπολιτική και γεωοικονομική διάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και θεωρώ ότι συντηρεί το έντονο ενδιαφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών για την περιοχή.
Επιτρέψτε μου λοιπόν να ολοκληρώσω επαναλαμβάνοντας ότι αυτή η εταιρική σχέση έχει αποφέρει συγκεκριμένα αποτελέσματα και θα αποφέρει ακόμη πιο συγκεκριμένα αποτελέσματα σε αυτή τη νέα εποχή προκλήσεων και ευκαιριών. Προσβλέπουμε ιδιαίτερα στη συνέχιση και ενίσχυση της συνεργασίας μας στη βάση αυτού του εξαιρετικά επιτυχημένου τριμερούς σχήματος.
Κύριε Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστώ.