Προεδρικές εκλογές στη Γαλλία: Έξι ερωταπαντήσεις για τις κρίσιμες κάλπες που ανοίγουν σήμερα

Νατάσα Παυλοπούλου

Δώδεκα συνολικά υποψήφιοι, τέσσερις γυναίκες και οκτώ άνδρες, διεκδικούν σήμερα (6/4) το κλειδί για το μέγαρο των Ηλυσίων, με τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να παραμένει το φαβορί για τη δεύτερη θητεία.

Ο νικητής θα αναλάβει το τιμόνι της Γαλλίας και θα διαμορφώσει το ρόλο της σε μία Ευρώπη που αλλάζει για την επόμενη πενταετία. Η εκλογική μάχη που ολοκληρώνεται στο δέυτερο γύρο της 24ης Απριλίου, σημαδεύτηκε από την πανδημία αλλά και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Για τους περισσότερους ψηφοφόρους ωστόσο, το κύριο ζήτημα είναι το κόστος ζωής.

Τι συμβαίνει την ημέρα των εκλογών;

Η ψηφοφορία στη Γαλλία διεξάγεται κατά παράδοση Κυριακή καθώς είναι η ημέρα που οι Γάλλοι είναι πιθανότατα ελεύθεροι για να πάνε να ψηφίσουν. Τα εκλογικά τμήματα ανοίγουν στις 8 π.μ. και στις περισσότερες περιοχές κλείνουν στις 7 μ.μ., ωστόσο οι μεγάλες πόλεις έχουν την επιλογή να κρατήσουν ανοιχτές τις κάλπες μέχρι τις 20:00 και οι περισσότερες το έχουν κάνει. Ανάμεσά τους το Παρίσι, η Λιλ, η Τουλούζη και το Μπορντό.

Η εξαίρεση στον κανόνα είναι ορισμένα από τα υπερπόντια εδάφη της Γαλλίας. Τα εδάφη αυτά, συμπεριλαμβανομένων των νησιών στον Ινδικό Ωκεανό και την Καραϊβική, αποτελούν μέρος της Γαλλίας όσο και το Παρίσι ή το Μπορντό, επομένως οι πολίτες τους έχουν δικαίωμα ψήφου. Ωστόσο, επειδή βρίσκονται σε διαφορετικές ζώνες ώρας, οι κάλπες ανοίγουν από το Σάββατο σε ορισμένες περιοχές, ώστε οι ψήφοι να καταμετρηθούν έγκαιρα για τα αποτελέσματα στην ηπειρωτική Γαλλία.

Οι Γάλλοι πολίτες που ζουν στο εξωτερικό έχουν επίσης δικαίωμα ψήφου. Έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν κατ' ιδίαν (με πληρεξούσιο), αλλά μπορούν επίσης να ψηφίσουν αυτοπροσώπως σε ένα από τα πολυάριθμα εκλογικά κέντρα που ανοίγουν σε χώρες σε όλο τον κόσμο όπου ζουν Γάλλοι πολίτες

Πότε δημοσιεύονται τα αποτελέσματα;

Στις 20.00 μμ δημοσιεύεται exit poll που δείχνει τα προσωρινά αποτελέσματα και ποιοί δύο υποψήφιοι περνάνε στον δεύτερο γύρο. Σε αντίθεση με τα exit polls στο Ηνωμένο Βασίλειο λόγου χάρη, δεν βασίζεται σε σφυγμομετρήσεις ψηφοφόρων καθώς φεύγουν από το εκλογικό κέντρο, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα πρώιμο αντιπροσωπευτικό δείγμα του αποτελέσματος, επομένως είναι γενικά πολύ ακριβές.

Οι δημοσκόποι επιλέγουν προσεκτικά έναν αριθμό εκλογικών κέντρων, στοχεύοντας σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα αστικών και αγροτικών κέντρων, μικρών κοινοτήτων, μεγάλων πόλεων, πυκνότητας πληθυσμού, περιοχών κ.λπ. – για να δώσουν ένα δειγματοληπτικό αποτέλεσμα. Εάν το αποτέλεσμα είναι πολύ οριακό, οι οργανισμοί δημοσκοπήσεων έχουν την επιλογή είτε να μην ανακοινώσουν καθόλου αποτέλεσμα είτε να δημοσιεύσουν μόνο τα ονόματα των δύο υποψηφίων που συνεχίζουν στο δεύτερο γύρο και όχι τα αντίστοιχα πσοοστά τους.

Η καταμέτρηση συνεχίζεται όλη τη νύχτα με ενημερώσεις για τα ποσοστά για κάθε υποψήφιο και στη συνέχεια το τελικό, οριστικό αποτέλεσμα δημοσιεύεται από το υπουργείο Εσωτερικών το πρωί της Δευτέρας. Ωστόσο, η ακρίβεια της πρώιμης δημοσκόπησης σημαίνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μένουν ξύπνιοι όλο το βράδυ βλέποντας τα αποτελέσματα να έρχονται, όπως κάνουν οι εθισμένοι στην πολιτική στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ.

Τι συμβαίνει στη συνέχεια;

Αυτό είναι μόνο το πρώτο στάδιο των εκλογών, επομένως η διαδικασία δεν τελειώνει εδώ. Οι δύο υποψήφιοι με τη μεγαλύτερη βαθμολογία από τον πρώτο γύρο περνούν στον δεύτερο γύρο, ο οποίος διεξάγεται δύο εβδομάδες αργότερα, την Κυριακή 24 Απριλίου.

Την ημέρα αυτή οι Γάλλοι ψηφοφόροι επιστρέφουν στις κάλπες και ψηφίζουν ξανά τον «εκλεκτό» τους, ή τουλάχιστον αυτόν που μισούν λιγότερο από τους δύο υποψηφίους. Η διαδικασία είναι η ίδια, τα εκλογικά τμήματα ανοίγουν στις 8 το πρωί της Κυριακής και στη συνέχεια στις 20:00 μμ δημοσιεύεται ένα προκαταρκτικό αποτέλεσμα που δείχνει τον νικητή.

Οι περισσότεροι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ψηφίζουν και στους δύο γύρους, αλλά είναι δυνατό να ψηφίσουν μόνο στον πρώτο, μόνο στον δεύτερο ή να απέχουν πλήρως απο τις κάλπες. Ορισμένοι ψηφοφόροι ρίχνουν επίσης λευκό ψηφοδέλτιο, ως ένα είδος διαμαρτυρίας.

Ο νικητής στον δεύτερο γύρο χρειάζεται απλώς την απλή πλειοψηφία των ψήφων. Κατά τη διάρκεια της ενδιάμεσης περιόδου των δύο εβδομάδων μεταξύ των δύο γύρων, διοργανώνεται τηλεοπτικό ντιμπέιτ μεταξύ των δύο φιναλίστ, η οποία είναι προγραμματισμένη για το απόγευμα της Τετάρτης 20 Απριλίου.

Υπάρχει επίσης το ζήτημα της υποστήριξης από τους 10 υποψηφίους που αποκλείστηκαν στον πρώτο γύρο. Οι υποψήφιοι δεν είναι υποχρεωμένοι να στηρίξουν κανέναν, και ορισμένοι αρνούνται επισήμως, ενώ άλλοι δίνουν την υποστήριξή τους και καλούν τους υποστηρικτές τους να ψηφίσουν τον έναν ή τον άλλον από τους φιναλίστ, μία διαδικασία γνωστή ως κάλεσμα σε ψηφοφορία (appelle a voter).

Τι γίνεται μετά το δεύτερο γύρο;

Η τρέχουσα προεδρική θητεία λήγει στις 13 Μαΐου, επομένως, εάν η Γαλλία έχει νέο πρόεδρο, η παράδοση της εξουσίας πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι αυτή την ημερομηνία. Είναι αρκετά συνηθισμένο για έναν νεοεκλεγέντα πρόεδρο να κάνει κάποιες αλλαγές στο υπουργικό του συμβούλι. Φέτος, μετά τις προεδρικές εκλογές ακολουθούν οι βουλευτικές εκλογές, με τους Γάλλους να επιστρέφουν στις κάλπες για να εκλέξουν τον τοπικό τους βουλευτή.

Σε αυτό το σημείο, ο νέος ή ο νεοεκλεγείς πρόεδρος θα δει αν μπορούν να αποκτήσει την πλειοψηφία στο γαλλικό κοινοβούλιο και επομένως πόσο εύκολο θα είναι να περάσει τις πολιτικές και τις μεταρρυθμίσεις του τα επόμενα πέντε χρόνια. Όπως και οι προεδρικές εκλογές, οι βουλευτικές εκλογές διεξάγονται σε δύο γύρους, αυτή τη φορά με απόσταση μόλις μίας εβδομάδας –δηλαδή στις 12 Ιουνίου και στις 19 Ιουνίου. Τέλος τον Απρίλιο ή τον Μάιο του 2027, η Γαλλία θα ξαναψηφίσει στις επόμενες προεδρικές εκλογές.

Τι λένε οι δημοσκοπήσεις;

Ο νυν πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προηγείται, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του IFOP, που δείχνει ότι τα επίπεδα υποστήριξής του δεν έχουν πέσει κάτω από το 24% από τον Ιανουάριο, ενώ «σκαρφάλωσαν» σε ποσοστό 31% τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου στην Ουκρανία.

Ομοίως, η Μαρίν Λεπέν διατήρησε τη δεύτερη θέση σχεδόν ολόκληρο το τελευταίο τρίμηνο, φτάνοντας στο υψηλό του 21% στο τέλος Μαρτίου -- σύμφωνα με το IFOP. Όλα αυτά φαίνεται να δημιουργούν μια επανάληψη του δεύτερου γύρου του 2017.

Ωστόσο, ενώ ο Μακρόν συγκέντρωσε σχεδόν τα δύο τρίτα των ψήφων την τελευταία φορά, η δημοσκόπηση του IFOP δείχνει ότι φέτος μια πιθανή αντιπαράθεση Μακρόν-Λε Πεν θα οδηγούσε σε μικρότερη νίκη του νυν προέδρου με ποσοστό 53% έναντι 47% για τη Λεπέν.

Ποια είναι τα μεγαλύτερα ζητήματα για τους ψηφοφόρους;

Το κόστος ζωής συγκαταλέγεται στα κορυφαία ζητήματα για το γαλλικό εκλογικό σώμα φέτος. Αντιμέτωποι με τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας, τις υψηλές τιμές της ενέργειας και τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι ψηφοφόροι αισθάνονται «στριμωγμένοι» παρά τη γενναιόδωρη κυβερνητική υποστήριξη.

Οι μάχες στην Ουκρανία απέχουν πολύ από τα μπιστρό και τα καφέ της Γαλλίας, αν και η σύγκρουση παραμένει σίγουρα ψηλά στο μυαλό των ψηφοφόρων. Μόνο το 90% των Γάλλων ανησυχούσαν για τον πόλεμο την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου, σύμφωνα με την έρευνα του IFOP.

Ιδιαίτερα απούσα από τη συζήτηση ήταν η περιβαλλοντική κρίση. Αν και το θέμα της προστασίας του κλίματος κερδίζει έδαφος παγκοσμίως, η Γαλλία εξασφάλισε το 75% των αναγκών της σε ηλεκτρική ενέργεια το 2020 από την πυρηνική ενέργεια, σύμφωνα με το γαλλικό υπουργείο Περιβάλλοντος. Καθώς οι περισσότεροι υποψήφιοι στηρίζουν το είδος της πυρηνικής ανάπτυξης που έχει ήδη ανακοινώσει ο Μακρόν, υπάρχει μικρή απόκλιση σε αυτό το θέμα.

Διαβάστε επίσης:

Προεδρικές εκλογές στη Γαλλία: Oι «μονομάχοι» των Ηλυσίων στο Infographic του Newsbomb.gr

Γαλλία: Οι «προεκλογικές» αγκαλιές της Μπριζίτ στον Εμανουέλ Μακρόν (pics)