Νέο κεφάλαιο στη Συρία: Η πτώση των Άσαντ μετά από μισό αιώνα και οι εύθραυστες ισορροπίες
Με την ανατροπή του Άσαντ, μια νέα εποχή ξεκινά στη Συρία καθώς ο κόσμος παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα την επόμενη ημέρα
Οι Σύροι ξύπνησαν χθες σε ένα ελπιδοφόρο αν και αβέβαιο μέλλον, αφού οι αντάρτες κατέλαβαν τη Δαμασκό και ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ κατέφυγε στη Ρωσία, τερματίζοντας έναν 13χρονο εμφύλιο πόλεμο και περισσότερα από 50 χρόνια βίαιης διακυβέρνησης υπό την οικογένειά του.
Η αστραπιαία προέλαση μιας συμμαχίας ανταρτών με επικεφαλής τη Χαγιάτ αλ-Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), πρώην θυγατρική της Αλ Κάιντα, σηματοδότησε ένα από τα μεγαλύτερα σημεία καμπής για τη Μέση Ανατολή εδώ και γενιές. Η πτώση του Άσαντ εξαφάνισε ένα προπύργιο από το οποίο το Ιράν και η Ρωσία ασκούσαν επιρροή σε όλο τον αραβικό κόσμο.
Η Μόσχα έδωσε άσυλο στον Άσαντ και την οικογένειά του, ανέφεραν ρωσικά μέσα ενημέρωσης και ο Μιχαήλ Ουλιάνοφ, πρεσβευτής της Ρωσίας σε διεθνείς οργανισμούς στη Βιέννη, δήλωσε στο κανάλι του στο Telegram την Κυριακή. Η διεθνής κοινότητα καλωσόρισε το τέλος της αυταρχικής κυβέρνησης των Άσαντ, καθώς επιχειρεί να κάνει τον απολογισμό μιας νέας όψης της Μέσης Ανατολής.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είπε ότι η Συρία βρίσκεται σε μια περίοδο κινδύνου και αβεβαιότητας και είναι η πρώτη φορά εδώ και χρόνια που ούτε η Ρωσία, το Ιράν ούτε η οργάνωση Χεζμπολάχ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη χώρα. Η προσέγγιση των ΗΠΑ στη Συρία «μετατόπισε την ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή», δήλωσε ο πρόεδρος Μπάιντεν την Κυριακή.
Μιλώντας από την αίθουσα Ρούσβελτ, ο Μπάιντεν περιέγραψε μια τριπλή προσέγγιση στη σύγκρουση - «υποστήριξη στους εταίρους μας, κυρώσεις και διπλωματία και στοχευμένη στρατιωτική δύναμη όταν χρειάζεται», είπε, επισημαίνοντας τη συνεχιζόμενη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη Συρία.
«Έχουμε ξεκάθαρη επαγρύπνηση για το γεγονός ότι το ISIS [η ομάδα του Ισλαμικού Κράτους - IS] θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί οποιοδήποτε κενό για να αποκαταστήσει τις δυνατότητές του και να δημιουργήσει ένα ασφαλές καταφύγιο. Δεν θα το αφήσουμε να συμβεί», είπε ο Μπάιντεν. Την Κυριακή, η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ επιβεβαίωσε ότι διεξήγαγε μια επιχείρηση με στόχο πάνω από 75 στόχους.
Η HTS εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως τρομοκρατική ομάδα από τις ΗΠΑ, την Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη, αν και έχει περάσει χρόνια προσπαθώντας να αμβλύνει την εικόνα της για να καθησυχάσει τις διεθνείς κυβερνήσεις και τις μειονοτικές ομάδες στη Συρία. Ο γενικός γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου της Ιαπωνίας, Γιοσιμάσα Χαγιάσι, δήλωσε τη Δευτέρα ότι το Τόκιο δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις εξελίξεις στη Συρία.
Η ανατροπή του Άσαντ περιορίζει την ικανότητα του Ιράν να δίνει όπλα στους συμμάχους του και θα μπορούσε να κοστίσει στη Ρωσία τη ναυτική βάση της στη Μεσόγειο. Θα μπορούσε επίσης να επιτρέψει σε εκατομμύρια πρόσφυγες που διασκορπίστηκαν για περισσότερο από μια δεκαετία σε καταυλισμούς σε όλη την Τουρκία, τον Λίβανο και την Ιορδανία να επιστρέψουν επιτέλους στα σπίτια τους.
Οι αντάρτες αντιμετωπίζουν ένα μνημειώδες καθήκον να ανοικοδομήσουν και να διοικήσουν μια χώρα μετά από έναν πόλεμο που άφησε εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, πόλεις κατεστραμμένες και μια οικονομία βυθισμένη στο χάος από τις παγκόσμιες κυρώσεις. Η Συρία θα χρειαστεί δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια.
«Γράφεται μία νέα ιστορία»
«Μια νέα ιστορία, αδέρφια μου, γράφεται σε ολόκληρη την περιοχή μετά από αυτή τη μεγάλη νίκη», είπε ο Aχμέντ αλ Σαραα, πιο γνωστός ως Aμπύ Μοχάμεντ αλ Γκολάνι επικεφαλής του HTS. Μιλώντας σε ένα τεράστιο πλήθος την Κυριακή στο τέμενος Ουμαγιάντ της Δαμασκού, ένα μέρος τεράστιας θρησκευτικής σημασίας, ο Γκολάνι είπε ότι με σκληρή δουλειά η Συρία θα είναι «φάρος για το ΙΙσλάμ».
Το αστυνομικό κράτος του Άσαντ ήταν γνωστό ως ένα από τα πιο σκληρά στη Μέση Ανατολή με εκατοντάδες χιλιάδες πολιτικούς κρατούμενους να κρατούνται σε φρικτές συνθήκες. Την Κυριακή, ενθουσιασμένοι αλλά μπερδεμένοι κρατούμενοι ξεχύθηκαν από τις φυλακές. Οικογένειες που επανενώθηκαν έκλαψαν από χαρά. Οι πρόσφατα απελευθερωμένοι κρατούμενοι εθεάθησαν να τρέχουν στους δρόμους της Δαμασκού κρατώντας ψηλά τα χέρια τους για να δείξουν πόσα χρόνια ήταν στη φυλακή.
Η οργάνωση διάσωσης White Helmets είπε ότι έστειλε ομάδες έκτακτης ανάγκης για να αναζητήσουν κρυμμένα υπόγεια κελιά που πιστεύεται ότι κρατούν ακόμη κρατούμενους. Με την απαγόρευση κυκλοφορίας που κήρυξαν οι αντάρτες, η Δαμασκός ήταν ήρεμη τη νύχτα, με τους δρόμους που οδηγούσαν στην πόλη ως επί το πλείστον άδειους. Ένα εμπορικό κέντρο είχε λεηλατηθεί την Κυριακή, και ορισμένοι άνθρωποι έφυγαν από το προεδρικό χώρο του Άσαντ,κουβαλώντας έπιπλα.
Ο συνασπισμός των ανταρτών δήλωσε ότι εργάζεται για να ολοκληρώσει τη μεταφορά της εξουσίας σε ένα μεταβατικό κυβερνητικό όργανο με εκτελεστικές εξουσίες, λέγοντας οτι θα χτίσουν «μια Συρία μαζί». Ο Γκολάνι είναι Σουνίτης Μουσουλμάνος, που είναι η πλειοψηφία στη Συρία, αλλά η χώρα φιλοξενεί ένα ευρύ φάσμα θρησκευτικών αιρέσεων, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών και των Αλεβιτών , παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ.
Αμήχανος ο πλανήτης μπροστά στις εξελίξεις
Ο ρυθμός των γεγονότων κατέπληξε τις παγκόσμιες πρωτεύουσες και προκάλεσε ανησυχίες για περισσότερη περιφερειακή αστάθεια πέρα από τον πόλεμο της Γάζας, τις επιθέσεις του Ισραήλ στον Λίβανο και τις εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ δήλωσε ότι οι δυνάμεις της πραγματοποίησαν δεκάδες αεροπορικές επιδρομές με στόχο γνωστά στρατόπεδα και στελέχη του Ισλαμικού Κράτους στην κεντρική Συρία την Κυριακή.
Ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν είπε την Κυριακή ότι μίλησε με τον Τούρκο υπουργό Εθνικής Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, τονίζοντας τη σημασία της προστασίας των αμάχων και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παρακολουθούν στενά την κατάσταση στη Συρία.
Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της Συρίας, ο οποίος ξέσπασε το 2011 ως εξέγερση κατά του Άσαντ, οι δυνάμεις του και οι Ρώσοι σύμμαχοί τους βομβάρδισαν πόλεις μέχρι να τις συντρίψουν. Η προσφυγική κρίση σε όλη τη Μέση Ανατολή ήταν μια από τις μεγαλύτερες της σύγχρονης εποχής και προκάλεσε πολιτικό «σεισμό» στην Ευρώπη όπου έφθασαν ένα εκατομμύριο άνθρωποι το 2015.
Τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία είχε υποστηρίξει ορισμένους αντάρτες σε μια μικρή επικράτεια στα βορειοδυτικά και κατά μήκος των συνόρων της. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έχουν περίπου 900 στρατιώτες στη Συρία, υποστήριξαν μια συμμαχία υπό την ηγεσία των Κούρδων που πολέμησαν τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους από το 2014-2017.
Η Ρωσία ζητά συνεδρίαση του ΣΑ του ΟΗΕ
Η Ρωσία ζήτησε επείγουσα συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ προκειμένου να συζητηθεί η κατάσταση στη Συρία, σύμφωνα με έναν από τους εκπροσώπους της. Ο Ντμίτρι Πολιάνσκι, ο οποίος είναι ο πρώτος αναπληρωτής μόνιμος εκπρόσωπος της Ρωσίας στον ΟΗΕ, έγραψε στο Telegram ότι αναμένει η συνάντηση να πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα. Το Γαλλικό Πρακτορείο επικαλείται διπλωματικές πηγές που ανέφεραν ότι τότε θα πραγματοποιηθεί συνάντηση.
Ο Πολιάνσκι λέει ότι δεν είναι σαφές ποιο θα είναι το «βάθος και οι συνέπειες» της πτώσης του καθεστώτος Άσαντ για τη Ρωσία και την υπόλοιπη Μέση Ανατολή. Ειδικότερα, λέει ότι είναι σημαντικό να συζητηθούν οι συνθήκες γύρω από τις οποίες το Ισραήλ κατέλαβε προσωρινά τον έλεγχο της αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στα Υψίπεδα του Γκολάν που περιπολεί ο ΟΗΕ.
Η άρνηση του καθεστώτος Άσαντ να συμμετάσχει σε μια «αξιόπιστη πολιτική διαδικασία» και η εξάρτησή του από τη ρωσική και την ιρανική υποστήριξη «οδήγησε αναπόφευκτα στη δική του κατάρρευση», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν. Οι ΗΠΑ θα «παρακολουθήσουν στενά» τις εξελίξεις στη χώρα και θα αξιολογήσουν τους ηγέτες των ανταρτών με τις πράξεις τους, όχι με λόγια, είπε ο Μπλίνκεν, καλώντας τους να «λάβουν όλες τις προφυλάξεις» για την προστασία των αμάχων.
«Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, ο συριακός λαός έχει κάθε δικαίωμα να απαιτήσει τη διατήρηση των κρατικών θεσμών, την επανέναρξη των βασικών υπηρεσιών και την προστασία των ευάλωτων κοινοτήτων», είπε, προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν τις προσπάθειες να λογοδοτήσει το καθεστώς Άσαντ για καταχρήσεις που διαπράχθηκαν κατά του συριακού λαού. «Μετά από 14 χρόνια σύγκρουσης, ο συριακός λαός έχει επιτέλους λόγους για ελπίδα».
.jpg)
.jpg)
