«Ανατολίτικο παζάρι» της Τουρκίας για S-400 και μαχητικά: Τι ζητά η Άγκυρα για τα F-16
Τα μαχητικά αεροσκάφη F-16 Block 70
«Η Τουρκία έχει καταστήσει σαφές ότι είναι πρόθυμη να κάνει συμβιβασμούς σχετικά με τους ρωσικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους S-400, αλλά δεν τους εγκαταλείπει εντελώς, όπως απαιτεί η Ουάσινγκτον», δήλωσε ένας αξιωματούχος, σύμφωνα με το Bloomberg.
Παράλληλα, η Τουρκία θα πραγματοποιήσει μια ακόμη σειρά συναντήσεων με τον αμυντικό γίγαντα Lockheed Martin Corp. για να επιλύσει μια διαφορά σχετικά με την τιμή των νέων παραγγελιών μαχητικών αεροσκαφών F-16 αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με ανάλογες πληροφορίες.
Τι γίνεται με τα F-16 Block 70
Για να βοηθήσει στην ολοκλήρωση της συμφωνίας, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε μια προσωπική έκκληση στον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με τα αεροσκάφη F-16 Block 70, όταν οι δύο τους συναντήθηκαν στο Λευκό Οίκο τον Σεπτέμβριο, ανέφεραν οι ίδιες πηγές, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Bloomberg.
Αν και το Κογκρέσο των ΗΠΑ ενέκρινε την πώληση στην Τουρκία 40 αεροσκαφών F-16 Viper που κατασκευάζει η Lockheed Martin, η Τουρκία έχει αντισταθεί στην απαίτηση της εταιρείας σύμφωνα με την οποία, ως αγοραστής, θα πρέπει να πληρώσει για αναβαθμίσεις του υπολογιστή αποστολής του αεροσκάφους και νέες γραμμές παραγωγής για να ξεπεράσει το συσσωρευμένο όγκο παραγγελιών, ανέφεραν οι πηγές, οι οποίες μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσουν το ευαίσθητο θέμα.
Η Τουρκία, ο μεγαλύτερος χειριστής F-16 στον κόσμο εκτός των ΗΠΑ, θέλει επίσης πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα του υπολογιστή αποστολής, ώστε να μπορεί να ενσωματώσει πυραύλους και ραντάρ που έχουν αναπτυχθεί στο εσωτερικό της χώρας, ανέφεραν οι πηγές.
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα με αφορμή την αγορά των Eurofighter υπήρξε η ανεπιβεβαίωτη πληροφορία ότι η ομάδα για τα Eurofighter έδωσε στην Τουρκία πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα των Typhoons και αυτό ήταν καθοριστικό για τη λήψη της απόφασης από την Άγκυρα. Τούρκοι αξιωματούχοι και μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η κοινοπραξία των Eurofighter έδωσε στην Τουρκία πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα των Typhoons, ώστε η Άγκυρα να μπορεί να ενσωματώσει τα πυρομαχικά της και τις συνδέσεις δεδομένων επανδρωμένων και μη επανδρωμένων ομάδων. Έτσι, τα τουρκικά Typhoons θα αποκτήσουν χαρακτηριστικά 5ης γενιάς και θα επιχειρηθεί να ενσωματωθούν με τα τουρκικά drones με τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης.
Η συμφωνία για τα F-16
Σύμφωνα με το Bloomberg, δεν είναι σαφές πόσο μεγάλη είναι η συνολική συμφωνία. Η τιμή των F-16 ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με τις προδιαγραφές και τα άλλα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην πώληση, αλλά συνήθως κάθε αεροσκάφος κοστίζει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια.
Η Lockheed ανέφερε σε ένα email ότι τα αεροσκάφη προσφέρουν «προσιτό κόστος λειτουργίας και κύκλου ζωής» και παρέπεμψε περαιτέρω ερωτήσεις στις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Τουρκίας. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχόλιο. Το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας αρνήθηκε να σχολιάσει στο Bloomberg.
Η Τουρκία επιθυμεί επίσης να αγοράσει 40 μαχητικά αεροσκάφη F-35, εάν απαλλαγεί από τις κυρώσεις του Κογκρέσου των ΗΠΑ για την αγορά του ρωσικού συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας. Κατά τη συνάντησή του με τον Ερντογάν στο Λευκό Οίκο, ο Τραμπ υπονόησε ότι είναι διατεθειμένος να επιτρέψει στην Τουρκία να αγοράσει F-35, αλλά καμία συμφωνία δεν έχει επιτευχθεί.
Η Τουρκία δεν θα εγκαταλείψει τους S-400 υπό την πίεση της Ουάσιγκτον, αλλά...
Στις συμφωνίες ΗΠΑ - Τουρκίας ξεχωριστή σημασία έχει το θέμα των ρωσικών S-400. Όπως είναι γνωστό, η Τουρκία αποβλήθηκε από το πρόγραμμα των F-35, λόγω της αγοράς τεσσάρων συστημάτων S-400 AD από τη Ρωσία σε μια συμφωνία που υπογράφηκε το 2017. Όταν η Τουρκία δέχτηκε την πρώτη παράδοση S-400 από τη Ρωσία το 2019, τιμωρήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ στο πλαίσιο του CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) και αποβλήθηκε από το πρόγραμμα F-35, γεγονός που έπληξε σοβαρά τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού της Άγκυρας.
Σε νεότερες πληροφορίες, σύμφωνα με άτομα που είναι εξοικειωμένα με το θέμα και τα οποία επικαλείται το Bloomberg, η Τουρκία έχει δηλώσει ότι είναι διατεθειμένη να συμβιβαστεί σχετικά με τους ρωσικούς πυραύλους S-400, αλλά αρνείται να εγκαταλείψει εντελώς το σύστημα, όπως απαιτεί η Ουάσιγκτον. Η Τουρκία θα μπορούσε να συμφωνήσει σε έναν τεχνικό, κοινό στρατιωτικό μηχανισμό για την εποπτεία του S-400, υποστηρίζουν οι πηγές.
Η αναφορά στην Ελλάδα
Το άρθρο του Bloomberg,όπως και πολλά άλλα ΜΜΕ διεθνώς, συσχετίζουν τις κινήσεις της Τουρκίας με τα μαχητικά αεροσκάφη που παίρνει η Ελλάδα. Το Bloomberg αναφέρει συγκεκριμένα:
Καθώς η προσπάθεια της Τουρκίας να κατασκευάσει το πρώτο της εγχώριο μαχητικό αεροσκάφος επιβραδύνεται λόγω της ανάγκης της για αμερικανικούς κινητήρες, η περιφερειακή της αντίπαλος, η Ελλάδα, παρήγγειλε F-35 από τις ΗΠΑ, αφού απέκτησε μαχητικά αεροσκάφη Rafale γαλλικής κατασκευής. Η Άγκυρα ανταποκρίθηκε υπογράφοντας συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο τον περασμένο μήνα για την αγορά 20 αεροσκαφών Eurofighter Typhoon με δυνατότητα αγοράς περισσότερων.
Η Τουρκία σχεδιάζει επίσης να αγοράσει 12 μεταχειρισμένα Typhoon από το Κατάρ και 12 από το Ομάν. Οι συμφωνίες με τις δύο χώρες αναμένεται να οριστικοποιηθούν φέτος και τα αεροσκάφη θα μπορούσαν να παραδοθούν το πρώτο τρίμηνο του 2026, πριν από την αναμενόμενη άφιξη των νέων παραγγελιών F-16 γύρω στο 2030, ανέφεραν οι πηγές.