Κίνα: Φορολογεί τα προφυλακτικά εν μέσω δημογραφικής κρίσης
Για πρώτη φορά μετά από 30 χρόνια, η Κίνα προχωρά στην επιβολή φόρου στα προφυλακτικά και άλλα αντισυλληπτικά, στο πλαίσιο των προσπαθειών της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τη ραγδαία πτώση του δείκτη γεννήσεων.
Από την 1η Ιανουαρίου, τα αντισυλληπτικά προϊόντα θα υπάγονται σε ΦΠΑ 13%, σύμφωνα με νέο νόμο για τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος, καταργώντας την απαλλαγή που ίσχυε από το 1993.
Από την πολιτική του ενός παιδιού στη δημογραφική συρρίκνωση
Η ρύθμιση εντάσσεται στην ευρύτερη προσπάθεια του Πεκίνου να αντιμετωπίσει τη μείωση των γεννήσεων, μετά από 30 χρόνια εφαρμογής της πολιτικής του ενός παιδιού. Η πολιτική αυτή είχε επιβληθεί για τον περιορισμό του υπερπληθυσμού, ωστόσο σήμερα η Κίνα βρίσκεται αντιμέτωπη με τη δημογραφική συρρίκνωση και τη γήρανση του πληθυσμού.
Τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση έχει χαλαρώσει τους περιορισμούς, επιτρέποντας στα ζευγάρια να αποκτούν έως τρία παιδιά, ενώ σε αρκετές περιοχές εφαρμόζονται οικονομικά κίνητρα και πρόσθετες άδειες για οικογένειες και νεόνυμφα ζευγάρια.
Ωστόσο, η απόφαση για αύξηση του κόστους των αντισυλληπτικών προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με πολίτες να κατηγορούν τις αρχές ότι καταφεύγουν σε ακραία μέτρα για να πιέσουν τον πληθυσμό να αποκτήσει παιδιά.
Φοροελαφρύνσεις και οικονομικά κίνητρα
Ο νέος φορολογικός νόμος προβλέπει φοροελαφρύνσεις για υπηρεσίες παιδικής φροντίδας και «υπηρεσίες γνωριμιών για γάμο», στο πλαίσιο των κινήτρων για την ενίσχυση των γεννήσεων. Παράλληλα, για το 2025 έχουν διατεθεί 90 δισ. γιουάν για το πρώτο εθνικό πρόγραμμα επιδότησης παιδικής φροντίδας, ενώ η δημόσια ασφάλιση υγείας θα καλύπτει πλήρως τα έξοδα τοκετού.
Παρά τα κίνητρα, τα αποτελέσματα παραμένουν περιορισμένα. Το 2024, το ποσοστό γεννήσεων ανήλθε σε 6,77 ανά 1.000 κατοίκους, παραμένοντας σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ ο πληθυσμός της χώρας συνεχίζει να μειώνεται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά λόγω της γήρανσης.
Τα όρια στην ιδιωτικότητα των πολιτών
Ανησυχία προκαλούν και αναφορές για αυξημένη κρατική παρέμβαση στην προσωπική ζωή των γυναικών, με τοπικές αρχές να ζητούν πληροφορίες για έμμηνο κύκλο και σχέδια τεκνοποίησης, γεγονός που έχει προκαλέσει έντονη κοινωνική κατακραυγή.
Ειδικοί εκτιμούν ότι ο φόρος στα αντισυλληπτικά έχει κυρίως συμβολικό χαρακτήρα και δεν αναμένεται να επηρεάσει ουσιαστικά τις αποφάσεις των πολιτών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα επιπλέον έσοδα από το μέτρο θα ανέλθουν σε περίπου 5 δισ. γιουάν ετησίως (περίπου 640 εκατ. ευρώ), ποσό αμελητέο σε σχέση με τα συνολικά δημόσια έσοδα της Κίνας.
Όπως επισημαίνουν αναλυτές, το μέτρο στέλνει κυρίως ένα πολιτικό μήνυμα για το ποιο μοντέλο οικογένειας θεωρείται πλέον «επιθυμητό» από το κράτος, με τον κίνδυνο οι αρνητικές συνέπειες να πλήξουν κυρίως τις γυναίκες και τα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα.