Κύπρος: Λεοντόψαρο στο μενού - Πώς αντιμετωπίζουν τον «εισβολέα» οι ψαράδες
Λεοντόψαρο
Αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή οικολογική και οικονομική πρόκληση βρίσκονται οι επαγγελματίες ψαράδες της Κύπρου, καθώς η ραγδαία εξάπλωση χωροκατακτητικών ειδών στη Μεσόγειο αλλάζει δραματικά τη σύνθεση των αλιευμάτων τους. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το λεοντόψαρο, ένα εντυπωσιακό αλλά επικίνδυνο είδος που απειλεί τη θαλάσσια βιοποικιλότητα.
Ο έμπειρος ψαράς Φώτης Γαϊτάνος, που ψαρεύει εδώ και δεκαετίες ανοιχτά της Λάρνακας, περιγράφει στο Associated Press, μια τελείως διαφορετική εικόνα σε σχέση με το παρελθόν. Όπως λέει, παραδοσιακά ψάρια όπως το μπαρμπούνι και η τσιπούρα έχουν σχεδόν εξαφανιστεί από τα δίχτυα του τα τελευταία δύο χρόνια, δίνοντας τη θέση τους σε εισβολικά είδη από την Ερυθρά Θάλασσα.
Το λεοντόψαρο, με τα χαρακτηριστικά κόκκινα και πορτοκαλί χρώματα και τα δηλητηριώδη αγκάθια του, δεν έχει φυσικούς θηρευτές στη Μεσόγειο. Ως αποτέλεσμα, αναπαράγεται ανεξέλεγκτα, καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες γόνου και απειλώντας τα τοπικά ιχθυαποθέματα. Παράλληλα,ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα προκαλεί ο λαγοκέφαλος, ένα τοξικό ψάρι με ισχυρά σαγόνια που καταστρέφει δίχτυα και καθιστά μεγάλο μέρος της ψαριάς ακατάλληλο προς κατανάλωση.
Λαγοκέφαλος που πίαστηκε από ψαρά στην Κρήτη
Η κλιματική αλλαγή πίσω από την εξάπλωση
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Αλιείας για τη Μεσόγειο, τα νερά της περιοχής θερμαίνονται περίπου 20% ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες για την εγκατάσταση ξενικών ειδών. Παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή και η διεύρυνση της Διώρυγας του Σουέζ έχουν, όπως σημειώνουν οι αρμόδιες αρχές, «ανοίξει τις πύλες» στη μαζική είσοδο ειδών από τον Ινδο-Ειρηνικό.
Ο Κύπριος επίτροπος Αλιείας της ΕΕ, Κώστας Κάδης, προειδοποιεί ότι το φαινόμενο ασκεί τεράστια πίεση τόσο στα θαλάσσια οικοσυστήματα όσο και στις τοπικές οικονομίες που εξαρτώνται από την αλιεία.
Από την απειλή… στο πιάτο
Μπροστά στο αδιέξοδο, ψαράδες και αρχές αναζητούν εναλλακτικές λύσεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ενεργοποιήσει προγράμματα αποζημίωσης για την αλίευση λαγοκέφαλου, ενώ παράλληλα προωθείται μια πιο καινοτόμος προσέγγιση: η κατανάλωση του λεοντόψαρου.
Μετά την αφαίρεση των δηλητηριωδών αγκαθιών, το λεοντόψαρο θεωρείται απολύτως ασφαλές και ιδιαίτερα νόστιμο. Στο πλαίσιο ευρωπαϊκών καμπανιών, αλλά και πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο, όλο και περισσότερες ταβέρνες στην Κύπρο εντάσσουν το λεοντόψαρο στο μενού τους, συστήνοντάς το στο κοινό ως νέο μεζέ.
Ο ιδιοκτήτης ψαροταβέρνας στη Λάρνακα, Στέφανος Μεντώνης, δηλώνει ότι οι πελάτες εμφανίζονται αρχικά επιφυλακτικοί, όμως όσοι το δοκιμάζουν εντυπωσιάζονται από τη γεύση και την υφή του. Παράλληλα, το λεοντόψαρο πωλείται σε χαμηλότερη τιμή από δημοφιλή ψάρια όπως το λαβράκι, γεγονός που το καθιστά πιο προσιτό.
Όπως σημειώνουν ειδικοί και ψαράδες, η ένταξη του λεοντόψαρου στη διατροφή μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό του πληθυσμού του, μετατρέποντας μια σοβαρή απειλή για τη Μεσόγειο σε μια ευκαιρία για τον αλιευτικό κλάδο.