Μονή Σινά: Η αμφιλεγόμενη τακτική Ιεροσολύμων και η επίκληση της Ελλάδας για νομιμοποίηση
Η Ιερά Αυτόνομος Βασιλική Μονή Αγίας Αικατερίνης του Αγίου και Θεοβαδίστου Όρους Σινά
Η κρίση στη Μονή Σινά συνεχίζεται με νέα επεισόδια καθώς μετά την ανακοίνωση του Αρχιεπισκόπου Δαμιανού, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων εξέδωσε απάντηση που αμφισβητεί την αξιοπιστία του και διατηρεί τις αξιώσεις εξάρτησης στη Μονή. Σύμφωνα με εκκλησιαστικούς κύκλους, η στάση αυτή δεν απαντά επί της ουσίας, αλλά αποσκοπεί στην αποδυνάμωση του Δαμιανού και στην ενίσχυση της επιρροής των Ιεροσολύμων σε έναν θεσμό με κατοχυρωμένη αυτονομία.
Απονομιμοποίηση αντί επιχειρημάτων
Το Πατριαρχείο χαρακτήρισε την ανακοίνωση του Δαμιανού «αντιεκκλησιαστική» και «προσβλητική», φτάνοντας στο σημείο να ισχυριστεί ότι δεν προέρχεται από τον ίδιο. Εκκλησιαστικοί κύκλοι σημειώνουν ότι με αυτόν τον τρόπο επιχειρείται να παρουσιαστεί ο Αρχιεπίσκοπος ως θύμα χειραγώγησης, ώστε να παρακαμφθούν οι κανονικές του θέσεις. Πρόκειται για τακτική που αποφεύγει τον θεσμικό διάλογο και στοχεύει στην αποδόμηση της προσωπικότητάς του.
Η ανακοίνωση κατηγορεί τον Δαμιανό ότι επέτρεψε την είσοδο «ύποπτων προσώπων» στη Μονή, τα οποία βιαιοπράγησαν και απέβαλαν μοναχούς, προκαλώντας ανησυχία για τα κειμήλια. Εκκλησιαστικοί κύκλοι εκτιμούν ότι οι κατηγορίες αυτές, χωρίς αποδείξεις, λειτουργούν περισσότερο ως επικοινωνιακό όπλο παρά ως τεκμηριωμένη θέση. Στόχος είναι να εμφανιστούν τα Ιεροσόλυμα ως θεματοφύλακας των θησαυρών του Σινά, παραγνωρίζοντας την ιστορική αυτονομία του.
Η «επιείκεια» ως μέσο υποβάθμισης
Παρά τις βαρύτατες αιτιάσεις, η ανακοίνωση προσθέτει έναν τόνο σεβασμού, αναγνωρίζοντας την «πολύχρονη συμβολή» του Δαμιανού και αποδίδοντας τα λάθη του στην «ανθρώπινη αδυναμία». Εκκλησιαστικοί παρατηρητές τονίζουν ότι αυτή η επιλεκτική επιείκεια δεν αναιρεί την προσπάθεια αποδυνάμωσης του Αρχιεπισκόπου, αλλά επιδιώκει να διατηρηθεί μια επίφαση θεσμικού κύρους.
Η εργαλειοποίηση της Ελλάδας
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί η αναφορά ότι το Πατριαρχείο πληροφορήθηκε «εκ της Ελληνικής Κυβερνήσεως» για την αναχώρηση του Δαμιανού. Εκκλησιαστικοί κύκλοι ερμηνεύουν την αναφορά ως προσπάθεια των Ιεροσολύμων να εμφανίσουν την Αθήνα σε ρόλο συνομιλητή τους. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι η Ελλάδα έχει στηρίξει διαχρονικά τη Μονή Σινά, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τον ν. 5224/2025, που προσφέρει θεσμική θωράκιση σε συνταγματικό επίπεδο. Για τους ίδιους κύκλους, η επίκληση της Ελλάδας από τα Ιεροσόλυμα αποκαλύπτει αδυναμία να στηριχθεί η επιχειρηματολογία σε κανονικά ερείσματα.
Η ρωσική διάσταση
Εκκλησιαστικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η στάση των Ιεροσολύμων, πέρα από την εισπήδηση στο Σινά, συνδέεται και με τη στρατηγική της Μόσχας. Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμιανός κατηγόρησε τη Ρωσική Εκκλησία ότι υποθάλπει διχόνοιες και εργαλειοποιεί την κρίση. Η σιωπή ή η αμφίσημη στάση των Ιεροσολύμων, κατά τις ίδιες εκτιμήσεις, προσφέρει χώρο στη ρωσική επιρροή να εκμεταλλευθεί τις εσωτερικές εντάσεις στον ορθόδοξο κόσμο.
Η στάση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, σε συνδυασμό με τον ρόλο της Μόσχας, αποδυναμώνει την πανορθόδοξη συνοχή και αναδεικνύει την ανάγκη η Αθήνα να παραμείνει θεσμικός εγγυητής της αυτονομίας της Μονής Σινά.