Ο «πόλεμος των ζυμαρικών»: Οι ΗΠΑ ετοιμάζουν δασμούς-φωτιά στην Ιταλία
«Είναι πραγματικά κρίμα», θρηνεί ο Αντόνιο Ρούμο για τον τελευταίο στόχο του Ντόναλντ Τραμπ στον διαρκώς εξελισσόμενο πόλεμο δασμών του: τα ζυμαρικά της Ιταλίας. Ο Ρούμο είναι εγγονός έκτης γενιάς του ιδρυτή της Pasta Rummo, ο οποίος άνοιξε έναν μύλο σιταριού στο Μπενεβέντο της νότιας Ιταλίας το 1846, χρησιμοποιώντας τα τρία άλογα της οικογένειας για να μεταφέρει σιτηρά από την γύρω περιοχή της Καμπανίας και την Απουλία για την παραγωγή φρέσκων ζυμαρικών.
«Η ζήτηση για ζυμαρικά υψηλής ποιότητας στις ΗΠΑ αυξάνεται», λέει. Τα ζυμαρικά Rummo, που εκτιμώνται από τους καταναλωτές για την παραδοσιακή μέθοδο επεξεργασίας που εγγυάται ότι θα μαγειρευτούν στην εντέλεια al dente , έχουν σημειώσει άνθιση. «Η μάρκα μας έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα γρήγορα τα τελευταία έξι χρόνια, κάτι που μας εξέπληξε και μας έκανε πολύ περήφανους», λέει. Φοβάται όμως ότι οι δασμοί του προέδρου των ΗΠΑ θα μπορούσαν να το ανατρέψουν αυτό.
Οι Ιταλοί παραγωγοί τροφίμων πίστευαν ότι τα χειρότερα είχαν περάσει όταν ο Τραμπ συμφώνησε τον Αύγουστο να μειώσει τους δασμούς στις εισαγωγές προϊόντων της ΕΕ σε ένα ενιαίο ποσοστό 15% και ήλπιζαν ότι οι φιλικές του σχέσεις με την Ιταλίδα πρωθυπουργό, Τζόρτζια Μελόνι , θα τους προστάτευαν.
Όμως όχι. Ο κόσμος των ζυμαρικών, βασικό στοιχείο της γαστρονομικής κληρονομιάς της Ιταλίας, έχει αναστατωθεί αφότου η Ουάσινγκτον απείλησε να επιβάλλει δασμούς 92% σε ορισμένους από τους παλαιότερους παραγωγούς ζυμαρικών της χώρας, σε αυτό που τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν ως «πόλεμο του Τραμπ κατά των ζυμαρικών».
Τα μέτρα θα τεθούν σε ισχύ από τον Ιανουάριο και θα εφαρμοστούν επιπλέον του δασμού 15% που έχει επιβάλει ο Τραμπ σε όλες τις εισαγωγές από την Ευρώπη, αυξάνοντας έτσι τον πραγματικό δασμολογικό συντελεστή για τα περισσότερα premium ιταλικά ζυμαρικά στο 107%.
Η Rummo λέει ότι τα ζυμαρικά της πωλούνται περίπου 4 δολάρια το πακέτο, αλλά η τιμή θα μπορούσε να διπλασιαστεί εάν εφαρμοστούν οι πρόσθετοι δασμοί. Οι πρόσθετοι δασμοί, που πρόκειται να τεθούν σε ισχύ τον Ιανουάριο, είναι αποτέλεσμα έρευνας του Υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ σχετικά με πρακτικές ντάμπινγκ, σύμφωνα με τις οποίες ξένες εταιρείες εξάγουν αγαθά σε τιμές χαμηλότερες από ό,τι στην εγχώρια αγορά για να αποκτήσουν πλεονέκτημα έναντι των τοπικών ανταγωνιστών.
Στα 4 δισ. ευρώ το 2024 οι εξαγωγές ζυμαρικών της Ιταλίας
Η έρευνα, την οποία προώθησαν Αμερικανοί ανταγωνιστές, στόχευσε συγκεκριμένα τους κατασκευαστές La Molisana και Garofalo, δεδομένου του όγκου πωλήσεών τους μάρκες ιταλικών ζυμαρικών, όπως οι οικογενειακές επιχειρήσεις Barilla και Pasta Rummo.
Οι εξαγωγές ζυμαρικών της Ιταλίας ανήλθαν σε 4 δισεκατομμύρια ευρώ το 2024, με τις ΗΠΑ μεταξύ των τριών κορυφαίων προορισμών. Οι δασμοί προκαλούν ανησυχία στους Ιταλούς παραγωγούς ζυμαρικών, οι οποίοι ετοιμάζονται να κινηθούν νομικά. Ο Τζουζέπε Φέρο, διευθύνων σύμβουλος της La Molisana, η οποία παρασκευάζει ζυμαρικά από το 1912, δήλωσε στον ιταλικό Τύπο ότι οι κατηγορίες για ντάμπινγκ ήταν αβάσιμες και ότι ήλπιζε ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα άλλαζε γνώμη, διότι διαφορετικά «θα ήταν αδύνατο για εμάς να εργαστούμε».
Οι δασμοί πιστεύεται ότι αποσκοπούν να ενθαρρύνουν τους Ιταλούς παραγωγούς να εγκαταστήσουν εργοστάσια στις ΗΠΑ, μια στρατηγική που φαίνεται να οδήγησε σε επενδύσεις σε άλλους κλάδους όπως η φαρμακευτική. Η La Molisana διέψευσε τις φήμες ότι θα υποχωρούσε, ενώ ο Eμίντιο Μάνσι, διευθυντής μάρκετινγκ της Garofalo, δήλωσε ότι η εταιρεία δεν είχε καμία πρόθεση να ανοίξει εργοστάσια στις ΗΠΑ. «Βρισκόμαστε στο Gragnano [μια πόλη κοντά στη Νάπολη] από το 1789 και δεν μετακομίζουμε», δήλωσε.
Πιέσεις απο Μελόνι και ΕΕ
Η κυβέρνηση Μελόνι και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασκούν πιέσεις στην Ουάσινγκτον να υποχωρήσει. Ο υπουργός Γεωργίας της Ιταλίας, Φραντσέσκο Λολομπριτζίντα, δήλωσε ότι η στοχοποίηση των ζυμαρικών ήταν «υπερπροστατευτική». «Δεν βλέπουμε ούτε την ανάγκη ούτε τη δικαιολογία», είπε. Ο Έτορε Πραντίνι, πρόεδρος της Coldiretti, της μεγαλύτερης ένωσης αγροτοβιομηχανίας της Ιταλίας, δήλωσε ότι οι δασμοί θα αποτελέσουν «μοιραίο πλήγμα» για τα ιταλικά ζυμαρικά.
«Είναι πολύ επιβλαβές και κανείς δεν φανταζόταν ότι θα μπορούσε να προκύψει μια τέτοια κατάσταση, ειδικά αφού η Ευρώπη είχε καταλήξει σε συμφωνία για το 15%», είπε. Ο Πραντίνι δήλωσε ότι οι δασμοί ήταν ιδιαίτερα σκληροί, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ είναι γεμάτες με προϊόντα που μιμούνται τα ονόματα γνωστών ιταλικών εμπορικών σημάτων τροφίμων.
«Αυτή είναι μια πραγματική πρόκληση για την Αμερική», είπε, προσθέτοντας ότι η χώρα είναι ο μεγαλύτερος ένοχος όσον αφορά την παραγωγή εμπορικών σημάτων που «μοιάζουν ιταλικά». «Η αγορά απομιμήσεων ιταλικών προϊόντων αξίζει περίπου 120 δισεκατομμύρια ευρώ παγκοσμίως, εκ των οποίων τα 40 δισεκατομμύρια ευρώ παράγονται στις ΗΠΑ», είπε. «Αυτό επηρεάζει ολόκληρη την ιταλική βιομηχανία τροφίμων».
Οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να προσφύγουν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου κατά των ΗΠΑ, αν θεωρήσουν ότι οι ισχυρισμοί είναι αβάσιμοι. Ο επαπειλούμενος δασμός επί των Ιταλικών ζυμαρικών αποτελεί μια καταστροφική εξέλιξη για πολλούς κλάδους και χώρες της ΕΕ: την ίδια την βιομηχανία με έδρα την Ιταλία που παρασκευάζει τα ζυμαρικά, την αγροτική παραγωγή σκληρού σιταριού σε όλες τις Μεσογειακές Ευρωπαϊκές χώρες, το εμπόριο, ακόμη ίσως και τον μακρινό σε εμάς Καναδά, του οποίου η Ιταλική βιομηχανία ζυμαρικών αποτελεί τον καλύτερό του πελάτη για το σιτάρι του.