Ποιος είναι ο Παλαιστίνιος κρατούμενος που το Ισραήλ αρνείται να παραδώσει στη Χαμάς
Ο Μαρουάν Μπαργκούτι υψώνει τα χέρια του στον αέρα την πρώτη ημέρα της δίκης του στο Περιφερειακό Δικαστήριο του Τελ Αβίβ, στις 14 Αυγούστου 2002.
Ο πιο δημοφιλής και ριζοσπαστικός Παλαιστίνιος ηγέτης — ο Μαρουάν Μπαργκούτι — δεν περιλαμβάνεται στην λίστα των κρατούμενων που το Ισραήλ σκοπεύει να απελευθερώσει σε αντάλλαγμα για τους ομήρους που κρατά η Χαμάς, σύμφωνα με τη νέα συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.
Το Ισραήλ αρνήθηκε επίσης να απελευθερώσει και άλλους κρατούμενους υψηλού προφίλ, των οποίων την απελευθέρωση ζητά εδώ και καιρό η Χαμάς, αν και δεν έχει γίνει σαφές εάν η λίστα των περίπου 250 κρατουμένων που δημοσίευσε την Παρασκευή η ισραηλινή κυβέρνηση ήταν τελική.
Ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς, Μούσα Αμπού Μαρζούκ, δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο Al Jazeera ότι η οργάνωση επιμένει στην απελευθέρωση του Μπαργκούτι και άλλων υψηλού προφίλ προσώπων και ότι βρίσκεται σε συζητήσεις με μεσολαβητές.
Το Ισραήλ θεωρεί τον Μπαργκούτι ηγέτη τρομοκρατών. Ο ίδιος βρίσκεται φυλακισμένος από το 2004, με πολλαπλές ποινές ισόβιας κάθειρξης, καθώς κατηγορείται για μια σειρά επιθέσεων στο Ισραήλ που στοίχισαν τη ζωή σε πέντε άτομα.
Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι το Ισραήλ φοβάται τον Μπαργκούτι καθώς θα μπορούσε να αποτελέσει μια ισχυρή φιγούρα ενοποίησης των Παλαιστινίων, ακόμη και αν υποστήριζε την ένοπλη αντίσταση στην κατοχή. Ορισμένοι Παλαιστίνιοι τον θεωρούν ως τον δικό τους Νέλσον Μαντέλα, τον ακτιβιστή κατά του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής που έγινε ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της χώρας του.
Ένας άνδρας περνά μπροστά από μια τοιχογραφία που απεικονίζει τον Παλαιστίνιο ηγέτη Μαρουάν Μπαργκούτι, με ένα μήνυμα που γράφει στα αραβικά «Τα λέμε σύντομα», στο διαχωριστικό φράγμα του Ισραήλ στην πόλη της Βηθλεέμ στη Δυτική Όχθη, την Τετάρτη 20 Αυγούστου 2025.
APΜε την κατάπαυση του πυρός και την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα που τέθηκε σε ισχύ την Παρασκευή, η Χαμάς θα απελευθερώσει περίπου 20 ζωντανούς ισραηλινούς ομήρους μέχρι τη Δευτέρα. Το Ισραήλ θα απελευθερώσει περίπου 250 Παλαιστίνιους που εκτίουν ποινές φυλάκισης, καθώς και περίπου 1.700 άτομα που απήχθησαν από τη Γάζα τα τελευταία δύο χρόνια και κρατούνται χωρίς κάποια επίσημη κατηγορία.
Πολλοί από τους κρατούμενους φυλακίστηκαν πριν από δύο δεκαετίες
Οι περισσότεροι από τους Ισραηλινούς κρατούμενους είναι μέλη της Χαμάς και της Φατάχ που συνελήφθησαν τη δεκαετία του 2000. Πολλοί από αυτούς καταδικάστηκαν για συμμετοχή σε πυροβολισμούς, βομβιστικές επιθέσεις ή άλλες επιθέσεις που σκότωσαν ή προσπάθησαν να σκοτώσουν Ισραηλινούς πολίτες, εποίκους και στρατιώτες. Μετά την αποφυλάκισή τους, περισσότεροι από τους μισούς θα σταλούν στη Γάζα ή θα εξοριστούν εκτός των παλαιστινιακών εδαφών.
Ένας από τους κρατούμενους που θα απελευθερωθεί είναι ο Ιγιάντ Αμπού αλ-Ρουμπ, διοικητής της Ισλαμικής Τζιχάντ που καταδικάστηκε για οργάνωση επιθέσεων αυτοκτονίας στο Ισραήλ από το 2003 έως το 2005, στις οποίες σκοτώθηκαν 13 άτομα.
Ο γηραιότερος και μακροβιότερος κρατούμενος που θα απελευθερωθεί είναι ο 64χρονος Σαμίρ Αμπού Ναάμα, μέλος της Φατάχ, ο οποίος συνελήφθη στη Δυτική Όχθη το 1986 και καταδικάστηκε με την κατηγορία της τοποθέτησης εκρηκτικών. Ο νεότερος είναι ο Μοχάμεντ Αμπού Κατίς, ο οποίος ήταν 16 ετών όταν συνελήφθη το 2022 και καταδικάστηκε για απόπειρα μαχαιρώματος.
Η Χαμάς επιδιώκει από καιρό την απελευθέρωση του Μαρουάν Μπαργκούτι
Οι ηγέτες της Χαμάς έχουν ζητήσει στο παρελθόν από το Ισραήλ να απελευθερώσει τον Μαρουάν Μπαργκούτι, ηγέτη της αντιπολίτευσης της οργάνωσης, της Φατάχ, ως μέρος οποιασδήποτε συμφωνίας για τον τερματισμό των συγκρούσεων στη Γάζα. Ωστόσο, το Ισραήλ έχει αρνηθεί επανειλημμένα.
Το Ισραήλ φοβάται ότι η ιστορία θα επαναληφθεί, όπως έγινε και το 2011 μετά την απελευθέρωση του ανώτερου ηγέτη της Χαμάς, Γιαχιά Σινουάρ. Ο μακροχρόνιος κρατούμενος του Ισραήλ ήταν ένας από τους κύριους οργανωτές της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου 2023, που πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα, και συνέχισε να ηγείται της μαχητικής οργάνωσης πριν σκοτωθεί από τις ισραηλινές δυνάμεις πέρυσι.
Ο 66χρονος Μπαργκούτι θεωρείται ευρέως ως πιθανός διάδοχος του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς, του μη δημοφιλούς ηγέτη της διεθνώς αναγνωρισμένης Παλαιστινιακής Αρχής που διοικεί τμήματα της Δυτικής Όχθης. Δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά ότι ο Μπαργκούτι είναι ο πιο δημοφιλής παλαιστίνιος ηγέτης.
Ένας μασκοφόρος Παλαιστίνιος κρατά σημαίες με την εικόνα του φυλακισμένου Παλαιστίνιου ηγέτη Μαρουάν Μπαργκούτι στο χωριό Μπιλίν της Δυτικής Όχθης, κοντά στη Ραμάλα, την Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2012. Η σημαία γράφει: «Ο μηχανικός της Ιντιφάντα, το σύμβολο της ενότητας».
APΠοιος είναι ο Μαρουάν Μπαργκούτι
Ο Μαρουάν Μπαργκούτι γεννήθηκε στο χωριό Κομπάρ της Δυτικής Όχθης το 1959. Ενώ σπούδαζε ιστορία και πολιτική στο Πανεπιστήμιο Μπιρ Ζεϊτ, βοηθούσε στις φοιτητικές διαδηλώσεις κατά της ισραηλινής κατοχής. Αναδείχθηκε ηγέτης της πρώτης παλαιστινιακής εξέγερσης, που ξέσπασε τον Δεκέμβριο του 1987.
Το Ισραήλ τελικά τον απέλασε στην Ιορδανία. Επέστρεψε στη Δυτική Όχθη τη δεκαετία του 1990 στο πλαίσιο των προσωρινών ειρηνευτικών συμφωνιών που δημιούργησαν την Παλαιστινιακή Αρχή και είχαν ως στόχο να προετοιμάσουν το έδαφος για τη δημιουργία ενός κράτους.
Αφότου ξέσπασε η Δεύτερη Ιντιφάντα, το Ισραήλ κατηγόρησε τον Μπαργκούτι – τότε επικεφαλής της Φατάχ στη Δυτική Όχθη – ότι ήταν ο ηγέτης των Ταξιαρχιών των Μαρτύρων του Αλ Ακσά, μιας συλλογικότητας ένοπλων ομάδων συνδεδεμένων με τη Φατάχ που πραγματοποίησαν επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών.
Ο Μπαργκούτι δεν σχολίασε ποτέ τη σχέση του με τη συλλογικότητα. Ενώ εξέφρασε επανειλημμένα την ελπίδα για ένα παλαιστινιακό κράτος και ένα ισραηλινό κράτος να συνυπάρχουν ειρηνικά, δήλωσε ότι οι Παλαιστίνιοι έχουν το δικαίωμα να αντισταθούν ενόψει της αυξανόμενης επέκτασης των ισραηλινών οικισμών και της στρατιωτικής βίας εναντίον των Παλαιστινίων.
«Δεν είμαι τρομοκράτης, αλλά ούτε και ειρηνιστής», είχε γράψει σε ένα άρθρο το 2002 στην εφημερίδα The Washington Post.
Λίγο μετά, συνελήφθη από το Ισραήλ. Κατά τη δίκη του, επέλεξε να μην υπερασπιστεί τον εαυτό του, επειδή δεν αναγνώριζε την εξουσία του δικαστηρίου. Καταδικάστηκε για φόνο λόγω της συμμετοχής του σε αρκετές επιθέσεις των Ταξιαρχιών και του επιβλήθηκαν πέντε ποινές ισόβιας κάθειρξης, ενώ αθωώθηκε για άλλες επιθέσεις.
Ένα ισχυρό πρότυπο καθ' όλη τη διάρκεια της φυλάκισής του
Το 2021, ο Μπαργκούτι κατέθεσε την υποψηφιότητα του για τις κοινοβουλευτικές εκλογές, η οποία αργότερα ακυρώθηκε. Λίγα χρόνια νωρίτερα, ηγήθηκε περισσότερων από 1.500 κρατουμένων σε μια 40ήμερη απεργία πείνας, ζητώντας καλύτερη μεταχείριση από το ισραηλινό σωφρονιστικό σύστημα.
«Ο Μπαργκούτι θεωρείται ένας αξιόπιστος εθνικός ηγέτης, κάποιος που μπορεί να ηγηθεί των Παλαιστινίων με έναν τρόπο που ο Αμπάς απέτυχε συστηματικά», είπε ο Μουίν Ραμπάνι, μη μόνιμος συνεργάτης του Democracy for the Arab World Now και συν-εκδότης του Jadaliyya, ενός διαδικτυακού περιοδικού που επικεντρώνεται στη Μέση Ανατολή.
Το Ισραήλ «επιθυμεί να αποφύγει» κάτι τέτοιο, καθώς η πολιτική του εδώ και χρόνια είναι να διατηρεί τους Παλαιστινίους διαιρεμένους και την κυβέρνηση του Αμπάς αδύναμη, δήλωσε ο Ραμπάνι, προσθέτοντας ότι ο Αμπάς αισθάνεται επίσης απειλή από μια επικείμενη απελευθέρωση του Μπαργκούτι.
Ο Μπαργκούτι εθεάθη για τελευταία φορά τον Αύγουστο, όταν ο ακροδεξιός υπουργός εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ, Ιταμάρ Μπεν-Γβίρ, δημοσίευσε ένα βίντεο στο οποίο επιπλήττει τον Μπαργκούτι μέσα σε μια φυλακή, λέγοντας ότι το Ισραήλ θα αντιμετωπίσει όποιον ενεργεί εναντίον της χώρας και «ότι θα τον εξαλείψει».