Θριαμβολογεί η Τουρκία μετά τις δηλώσεις Τραμπ για τα F-35 - Δύο «αγκάθια» υπενθυμίζει η Αθήνα
Ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να εξετάζει «πολύ σοβαρά» το ενδεχόμενο πώλησης μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία μετά από χρόνια αποκλεισμού, ωστόσο η ελληνική πλευρά δεν φαίνεται να ανησυχεί.
Στο περιθώριο της συνάντησής του με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο Αμερικανός πρόεδρος ερωτήθηκε: Θα εγκρίνετε την πώληση των F-35 στην Τουρκία;
«Το εξετάζουμε πολύ σοβαρά. Σας υπόσχομαι ότι δεν θα τα χρησιμοποιήσουν ποτέ εναντίον του Ισραήλ», απάντησε ο Ντόναλντ Τραμπ ανοίγοντας νέο κύκλο συζητήσεων και υποθέσεων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες άσκησαν βέτο στη χρήση των F-35 από την Τουρκία το 2019, αφότου η Άγκυρα, σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, επέλεξε να αγοράσει το ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400, το οποίο είναι ασύμβατο με τα συστήματα της ΒορειοΑτλαντικής Συμμαχίας .
Ο Τραμπ, ωστόσο, διατηρεί θερμές σχέσεις με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως επιβεβαιώθηκε και στα τέλη Σεπτεμβρίου όταν ο Τούρκους πρόεδρος πέρασε την πύλη του Λευκού Οίκου. Το Ισραήλ έχει εκφράσει στο παρελθόν ανησυχία για την πιθανή πώληση προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία και σε άλλες γειτονικές χώρες, καθώς επιδιώκει να διατηρήσει τη στρατιωτική του κυριαρχία στην περιοχή.
Όταν ρωτήθηκε στη Φλόριντα για τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει η απόφασή του σε μια πιθανή αντιπαράθεση μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, ο Τραμπ χαρακτήρισε τον Ερντογάν «πολύ καλό φίλο» και πρόσθεσε: «Υπόσχομαι ότι δεν θα τους χρησιμοποιήσουν ποτέ εναντίον [του Ισραήλ], δεν θα έχουμε κανένα πρόβλημα».
Τι ισχυρίζονται οι Τούρκοι
Όπως ήταν αναμενόμενο η ανακοίνωση του προέδρου των ΗΠΑ ότι εξετάζουν το ενδεχόμενο πώλησης F-35 στην Τουρκία και ο έπαινός του προς τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προκάλεσε ευφορία στην Άγκυρα και τα τουρκικά ΜΜΕ γράφουν ότι οι αναφορές Τραμπ έχουν προκαλέσει ανησυχία σε Ισραήλ και Ελλάδα.
Μάλιστα το τουρκικό δίκτυο star.com.tr κάνει ειδική αναφορά σε δημοσίευμα του Newsbomb.
Συγκεκριμένα αναφέρει:
Το Newsbomb, με έδρα την Ελλάδα, σημείωσε ότι τα θετικά σχόλια του Τραμπ για τον Ερντογάν είχαν πολιτικό βάρος σε μια εποχή που οι εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ ήταν υψηλές. Το ρεπορτάζ ανέφερε ότι η ανακοίνωση σχετικά με την πώληση των F-35 «δημιούργησε αίσθηση».
Το Newsbomb έγραψε ότι η έμφαση του Τραμπ στον αποφασιστικό ρόλο του Ερντογάν στη Συρία έχει προκαλέσει αντιπαράθεση στο Ισραήλ.
Τι απαντάει η ελληνική κυβέρνηση
Μετά από όλα αυτά πηγές της ελληνικής κυβέρνησης σχολίασαν τις αναφορές Τραμπ για τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 σε Τουρκία σημειώνοντας ότι αντίστοιχη αναφορά είχε γίνει και τον περασμένο Σεπτέμβριο, η οποία περιοριζόταν στη συνέχιση των σχετικών συνομιλιών που λαμβάνουν χώρα από τότε που η Τουρκία αποβλήθηκε από το πρόγραμμα των F-35.
Από κυβερνητικής πλευράς υπενθυμίζεται ότι υπάρχουν δύο προβλέψεις στην αμερικανική νομοθεσία που απαγορεύουν την πώληση αμυντικού υλικού στην Τουρκία:
-H απαγόρευση πώλησης F-35 για όσο η Τουρκία συνεχίζει να κατέχει τους S-400 και οι κυρώσεις CAATSA στην τουρκική αμυντική βιομηχανία επίσης λόγω της κατοχής των S-400.
-Η επιστροφή στο πρόγραμμα των F-35 που απαγορεύεται με νόμο για όσο η Τουρκία κατέχει τους S-400, απαιτεί την σύμπραξη του Κογκρέσου για την τροποποίηση του νόμου.
Την ίδια ώρα, η Ελλάδα έχει ήδη παραλάβει 42 αναβαθμισμένα F16, 24 Rafale, ενώ αναμένουμε τα πρώτα F-35 το 2028.
H συμφωνία για τα ελληνικά F-35
Τον περασμένο Μάιο το υπουργείο Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε την υπογραφή σύμβασης αξίας 17,2 εκατομμυρίων δολαρίων με την Lockheed Martin. Η σύμβαση αποσκοπεί στην υποστήριξη του προγράμματος προμήθειας μαχητικών αεροσκαφών F-35 Lightning II της Ελλάδας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η σύμβαση καλύπτει την παροχή «μηχανικής και τεχνικής υποστήριξης, υπηρεσιών διαχείρισης προγράμματος, εκπλήρωσης μοναδικών απαιτήσεων, εκπαίδευσης και υποστήριξης των προσπαθειών ενσωμάτωσης της Ελλάδας». Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί μέσω του μηχανισμού Foreign Military Sales (FMS).
Η ημερομηνία ολοκλήρωσης του προγράμματος έχει οριστεί για τον Μάιο του 2028. Η υπογραφή της σύμβασης εκείνης ακολουθεί τη συμφωνία που συνήφθη τον Ιούλιο του 2024, όταν η Ελλάδα συμφώνησε για την αγορά 20 αεροσκαφών F-35A Lightning II, συνολικής αξίας 3,47 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η πρώτη πληρωμή για τη σύμβαση θα γίνει ως προκαταβολή, ενώ οι υπόλοιπες πληρωμές θα ξεκινήσουν με την παράδοση των πρώτων τεσσάρων αεροσκαφών, η οποία έχει προγραμματιστεί για το 2028. Τα αεροσκάφη θα παραμείνουν στο έδαφος των ΗΠΑ μέχρι το 2030 για σκοπούς εκπαίδευσης.
Αναμένεται ότι οι παραδόσεις θα ολοκληρωθούν έως το 2033. Επιπλέον, η σύμβαση περιλαμβάνει την επιλογή για την Ελλάδα να αγοράσει άλλα 20 αεροσκάφη στο μέλλον.
Η σύμβαση αυτή σηματοδοτεί το πρώτο βήμα στην υλοποίηση του προγράμματος F-35 της Ελλάδας, με στόχο την ενίσχυση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.