«Ιστορίες για το Αθέατο Νερό»: Το αρχαίο σύστημα ύδρευσης που έφερε στο φως το μετρό του Πειραιά
Η Μόνιμη Αρχαιολογική Έκθεση με τίτλο «Ιστορίες για το Αθέατο Νερό» στον τερματικό Σταθμό του Μετρό Δημοτικό Θέατρο Πειραιά της Γραμμής 3.
Η μόνιμη έκθεση που αναδεικνύει το σύστημα ύδρευσης της αρχαίας πόλης του Πειραιά στον σταθμό «Δημοτικό Θέατρο» αποδόθηκε σήμερα στους πολίτες με τους τρεις σταθμούς του Μετρό Πειραιά, οι οποίοι εγκαινιάστηκαν από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Για το δόγμα της αρμονικής συνύπαρξης αρχαιολογίας και Μετρό, που έχει ως αρχή τον σεβασμό στα αρχαιολογικά ευρήματα χωρίς αυτά να αποτελούν τροχοπέδη για την υλοποίηση μεγάλης κλίμακας έργων υποδομής, μίλησε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.
Κατά τη διάρκεια της ανασκαφικής έρευνας, της μεγαλύτερης που έγινε ποτέ στην πόλη του Πειραιά, αποκαλύφθηκαν 150 κατασκευές σχετιζόμενες με αρχαία υδροσυστήματα, χαρακτηριστικές της αρχαίας πόλης του Πειραιά. Αυτές έρχονται να προστεθούν στα περισσότερα από 345 πηγάδια και 388 δεξαμενές που έχουν ήδη βρεθεί σε παλιότερες ανασκαφές στην πόλη.
Η συνολική έκταση που ελέγχθηκε αρχαιολογικά από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων σε 5 Σταθμούς και 7 Φρέατα Εξαερισμού, προσεγγίζει τα 30.000 τ.μ., ενώ οι σωστικές ανασκαφικές έρευνες διενεργήθηκαν σε συνολική επιφάνεια 7.500 τ.μ. Υπό μόνιμη αρχαιολογική παρακολούθηση πραγματοποιήθηκαν όλες οι εκσκαφικές εργασίες, αλλά και η διάνοιξη των 7,6 χλμ της σήραγγας διέλευσης των συρμών.
Στην ομιλία της η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, μεταξύ άλλων ανέφερε: «(...) Η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί την πιο ζωντανή απεικόνιση της εξελικτικής πορείας ενός λαού και ενός τόπου. Δημιουργεί υψηλές προστιθέμενες αξίες. Δεν φαλκιδεύει την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας μας. Αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα και πολλαπλασιαστή της οικονομικής και κοινωνικής μας προόδου.
Ένα τεχνικό έργο, το Μετρό εν προκειμένω, είναι η αιτία της μεγαλύτερης ανασκαφικής έρευνας –και μάλιστα με πρότυπο τρόπο και με καινοτόμες μεθόδους- που έγινε ποτέ στην πόλη του Πειραιά (...) Το έργο του Μετρό στον Πειραιά αποδεικνύει ότι η παρουσία αρχαιοτήτων και η έρευνα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, στο πλαίσιο ενός μεγάλου δημόσιου κοινωφελούς έργου, συνιστά ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την πόλη, παρά εμπόδιο στην ομαλή εξέλιξη του έργου. Η αρχαιολογική έρευνα αφηγείται ιστορίες από τη διαχρονική ζωή της πόλης, που μπορούν να συνδυαστούν δημιουργικά με την αναπτυξιακή προοπτική κάθε σύγχρονης πόλης».
Η Μόνιμη Αρχαιολογική Έκθεση με τίτλο «Ιστορίες για το Αθέατο Νερό»
Γνωρίζουμε τις αθέατες υδάτινες διαδρομές και τις ιστορίες για τη λειτουργία της πόλης του Πειραιά μέσα από την έκθεση που υλοποιήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, η οποία είχε στη χωρική της αρμοδιότητα το μεγαλύτερο τμήμα της έκτασης που κατασκευάστηκε το έργο της Αττικό Μετρό ΑΕ «Επέκταση της Γραμμής 3: τμήμα Χαϊδάρι-Πειραιάς».
Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών του Μετρό στον Πειραιά αποκαλύφθηκαν 150 κατασκευές σχετιζόμενες με αρχαία υδροσυστήματα, χαρακτηριστικές της αρχαίας πόλης του Πειραιά, που έρχονται να προστεθούν στα περισσότερα από 345 πηγάδια και 388 δεξαμενές που έχουν βρεθεί σε παλιότερες ανασκαφές στον Πειραιά.
Η κεντρική ιδέα ήταν και η αφετηρία για τη σύνθεση του μουσειολογικού σκεπτικού: «H σύνδεση της διαχείρισης του νερού με την ιστορική και κοινωνική εξέλιξη της πόλης του Πειραιά από τα Κλασικά χρόνια έως την Ύστερη αρχαιότητα».
Η παρουσίαση του συστήματος υδροδότησης της αρχαίας πόλης αναπτύσσεται σε πέντε θεματικές ενότητες.
Τα ανασκαφικά δεδομένα που παρουσιάζονται προέρχονται από δύο αλληλοσυμπληρούμενες πηγές, τα οικιστικά κατάλοιπα και τις υπόγειες κατασκευές ύδρευσης.
Τα ίχνη των αρχιτεκτονικών δομών, από τη µία πλευρά, µας οδηγούν στην ανάλυση και την ανασύνθεση της εικόνας του πειραϊκού αστικού τοπίου.
Τα πηγάδια και οι δεξαμενές, από την άλλη, µαζί µε τα αντικείμενα τα οποία βρέθηκαν καλυµµένα µε λάσπη στο εσωτερικό τους, µας μεταφέρουν, σαν «χρονοκάψουλες», ιστορίες για τη χρήση των ίδιων των υπόγειων κατασκευών και την καθημερινή ζωή των κατοίκων.
Οι πέντε θεματικές ενότητες υποστηρίζονται από τέσσερις βασικούς εκθεσιακούς τύπους:
1. Την έκθεση αντιγράφων των συστημάτων άντλησης, συλλογής και μεταφοράς νερού, όπως εξελίχθηκαν από την ίδρυση της πόλης τον 5ο αι. π.Χ. έως τη ρωμαϊκή περίοδο (ενότητες 1 και 2)
2. Την έκθεση πρωτότυπων εκθεμάτων που σχετίζονται με τον τρόπο διαμόρφωσης και λειτουργίας μιας πειραϊκής οικίας σε σχέση με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της πόλης. Το κεντρικό έκθεμα τοποθετήθηκε κάτω από γυάλινο δάπεδο της υπόγειας διάβασης. Πρόκειται για την ανασύσταση ενός ανδρώνα κλασικής οικίας που αποκαλύφθηκε στη σωστική ανασκαφή κατά την κατασκευή του Φρέατος Δεληγιάννη και το οποίο αποσπάστηκε και συντηρήθηκε για το σκοπό αυτό.
3.Την παρουσίαση της χρήσης του νερού στην καθημερινή ζωή των αρχαίων κατοίκων του Πειραιά με ψηφιακά εκθέματα. Σε video wall προβάλλονται μορφές από την αρχαία εικονογραφία σε ανθρώπινη κλίμακα και σε διάδραση με σκηνικά που μεταβάλλονται παραπέμποντας στην εκάστοτε δραστηριότητα. (ενότητα 4)
4. Η αφήγηση ολοκληρώνεται με το εποπτικό υλικό που πλαισιώνει την κατά χώραν ανάδειξη της διατηρούμενης δεξαμενής 27, στο επίπεδο της πλατείας Αγ. Κωνσταντίνου, πλησίον της κεντρικής εισόδου του σταθμού (ενότητα 5).
Οι πληροφορίες και οι φωτογραφίες έχουν αντληθεί από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων.
Διεύθυνση – Γενική εποπτεία Έκθεσης: Στέλλα Χρυσουλάκη. Μουσειολογικός σχεδιασμός – Επιμέλεια: Δώρα Ευαγγέλου.
Διαβάστε επίσης
Μητσοτάκης στα εγκαίνια του Μετρό στον Πειραιά: «Δεν παραδίδουμε μουσαμάδες»
Πρεμιέρα για το Μετρό στον Πειραιά: Οι τρεις νέοι σταθμοί, τα δρομολόγια και η κίνηση των λεωφορείων
Γραμμή 3 Μετρό: Το μεσημέρι ανοίγουν για το επιβατικό κοινό οι τρεις νέοι σταθμοί
Δημοφιλείς Ειδήσεις
