Πανελλήνιες – ΕΠΑΛ: Δείτε τις λύσεις στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας

Ας δούμε όμως τα θέματα της Νεοελληνικής Γλώσσας:

Ένα σημαντικό πρόβλημα του καιρού μας είναι η μεγάλη αύξηση της εγκληματικότητας, ιδίως των νέων. Σε σημαντικό βαθμό οφείλεται στην έλλειψη υγιούς οικογενειακού περιβάλλοντος, στην απουσία διαπαιδαγώγησης και παραδείγματος που να εμπνέει πίστη στις ηθικές αξίες και να τους δίνει υγιείς στόχους και ιδανικά, στην ανεργία, στη χρήση ναρκωτικών και στην έκθεση σε μια υποκουλτούρα βίας, μέσα από τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. [...]1

Η αύξηση της εγκληματικότητας και παραβατικότητας των νέων έχει επιβεβαιωθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως μαρτυρούν στοιχεία στατιστικών ερευνών και μελετών.

Για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού στο περιοδικό Time χαρακτηριστικά αναφέρεται: «[...] Πρέπει να αναρωτηθούμε τι θα κάνουμε εμείς η ενήλικη κοινότητα;

Ναι, η βιομηχανία της ψυχαγωγίας πρέπει να σταματήσει "να πουλάει βία" στα παιδιά. Ναι, η βιομηχανία όπλων πρέπει να σταματήσει ν' αγωνίζεται να κάνει τα όπλα προσιτά σε όλους. Ναι, οι πολιτικοί χρειάζεται να δουν αυτά τα θέματα με μία ειλικρινή και διακομματική προσπάθεια και όχι απλά ως μέσα αντιπαράθεσης στις κομματικές εκστρατείες. Και ναι, τα ΜΜΕ πρέπει να κάνουν περισσότερα από το να χρησιμοποιούν τις τραγωδίες για εντυπωσιακούς τίτλους. Αλλά και τι μερίδιο ευθύνης θ' αναλάβουμε εμείς τα άτομα;»

Κοινωνιολόγοι και ψυχολόγοι καλούνται να ερμηνεύσουν το φαινόμενο αναζητώντας τα αίτια της εγκληματικότητας. Γάλλοι κοινωνιολόγοι που ερεύνησαν το πρόβλημα της βίας στα σχολεία, επισημαίνουν ότι η λύση πρέπει ν' αναζητηθεί στην «αποκατάσταση της λειτουργίας των θεσμών» και όχι τόσο στα μέτρα επιτήρησης. Βασικές αιτίες θεωρούνται: τα οικονομικά προβλήματα, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η ανασφάλεια στον τομέα της εργασίας και οι ολοένα διογκούμενες ανισότητες. Ιωάννης Π. Τσαχαγέας, 2006, «Η ανθρωπότητα σε κρίση θεσμών και αξιών», Εκδόσεις Γκοβόστη, Αθήνα (Διασκευή).

ΘΕΜΑΤΑ

Α1.Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου
που σας δόθηκε (80 -100 λέξεις).
Μονάδες 25

Β1. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 60 -80 λέξεων το
περιεχόμενο της παρακάτω περιόδου: «Ναι, η βιομηχανία
της ψυχαγωγίας πρέπει να σταματήσει "να πουλάει βία"
στα παιδιά».
Μονάδες 10

Β2. α. Να βρείτε τον τρόπο ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου του
κειμένου: «Ένα σημαντικό ... τηλεόραση» και να αιτιολογήσετε
την απάντησή σας. (Μον. 4)

β. Να γράψετε τα δομικά μέρη της ίδιας παραγράφου. (Μον. 6)
Μονάδες 10

Β3. α. Να γράψετε από ένα αντώνυμο για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις: σημαντικό, απουσία, ενήλικη, σταματήσει, ανασφάλεια. (Μον. 5)

β. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις: πίστη, στόχους, αναφέρεται, μερίδιο, ερμηνεύσουν. (Μον. 5)
Μονάδες 10

Β4. α. Να αιτιολογήσετε τη χρήση των σημείων στίξης (εισαγωγικά) στις παρακάτω περιπτώσεις:
- «Πρέπει να αναρωτηθούμε ... εμείς τα άτομα;»,
- «να πουλάει βία».
(Μον. 2)
β. Να εντοπίσετε στο κείμενο μία έκφραση με μεταφορική σημασία.
(Μον. 3)
Μονάδες 5

Γ1. Σε ένα άρθρο 400-500 λέξεων που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας, να αναφέρετε μορφές ενδοσχολικής βίας που γνωρίζετε και να προτείνετε τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

Α. Το κείμενο πραγματεύεται το φαινόμενο της νεανικής εγκληματικότητας. Αρχικά, ο συγγραφέας αναφέρει ότι τα αίτια της αύξησης της εγκληματικότητας είναι τα ενδοοικογενειακά προβλήματα, η ανορθόδοξη διαπαιδαγώγηση, οι φαύλες αξίες και τα πρότυπα που μεταδίδονται στους νέους. Στη συνέχεια, ο συγγραφέας παραθέτει τους τρόπους αντιμετώπισης της παραβατικότητας των νέων, η αύξηση της οποίας έχει επιβεβαιωθεί από έρευνες. Έτσι, όπως αναφέρεται στο περιοδικό Times, είναι απαραίτητο να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι σε αυτό το φαινόμενο η κοινωνία, η βιομηχανία της ψυχαγωγίας και των όπλων, οι πολιτικοί και τα ΜΜΕ, ώστε να σταματήσει η προβολή βίαιων προτύπων και η ιδιοτελής εκμετάλλευση της νεολαίας από αυτούς. Επιλογικά ο συγγραφέας παρουσιάζει τα πορίσματα των κοινωνιολογικών ερευνών για τα αίτια της εγκληματικότητας στα σχολεία, τα οποία σχετίζονται με τη λανθασμένη λειτουργία των θεσμών στον οικονομικό, κοινωνικό και εργασιακό τομέα.

Β1. Η βιομηχανία της ψυχαγωγίας πρέπει να σταματήσει να «πουλάει βία» στα παιδιά. Αυτό είναι απαραίτητο διότι μαθαίνει στους νέους να εθίζονται σε περιστατικά βίας.

Αποστασιοποιούνται, αδιαφορούν ή, ενδεχομένως, παρακολουθούν βίαια γεγονότα, με την πεποίθηση ότι δεν τους αφορούν. Ακόμη η βιομηχανία της ψυχαγωγίας συμβάλλει στο σχηματισμό βίαιων γενικότερα ατόμων, τα οποία και στην μετέπειτα ενήλικη ζωή τους να αποδέχονται ή να οικειοποιούνται βίαιες συμπεριφορές. Άλλωστε οι νέοι είναι ευεπίφοροι στα μηνύματα των μέσων ενημέρωσης λόγω των αδιαμόρφωτων και εύπλαστων ακόμη χαρακτηριστικών τους. Επομένως, η βιομηχανία της ψυχαγωγίας καλείται να αξιοποιήσει άλλες μορφές προσέγγισης των παιδιών.

Β2. α) Τρόπος ανάπτυξης παραγράφου: Η παράγραφος αναπτύσσεται με τη μέθοδο του Αιτίου

Αποτελέσματος. Ο συγγραφέας καταγράφει στη θεματική περίοδο την αύξηση της εγκληματικότητας (αποτέλεσμα). Στα σχόλια/λεπτομέρειες αναφέρεται στα αίτια (έλλειψη υγιούς οικογενειακού περιβάλλοντος, απουσία διαπαιδαγώγησης, ανεργία, ναρκωτικά, ΜΜΕ) που την προκαλούν. Χαρακτηριστική λέξη της μεθόδου το ρήμα «οφείλεται» που δηλώνει την προέλευση.

β) Δομή παραγράφου

Θεματική περίοδος: Ένα σημαντικό...των νέων.

Λεπτομέρειες/Σχόλια: Σε σημαντικό βαθμό...και την τηλεόραση.

Κατακλείδα: Δεν έχει.

Β3.α) σημαντικό: ασήμαντο

απουσία:παρουσία

ενήλικη:ανήλικη

σταματήσει:αρχίσει

ανασφάλεια:ασφάλεια

β) πίστη: πεποίθηση

στόχους: σκοπούς

αναφέρεται: παρατίθεται, γνωστοποιείται

μερίδιο: κομμάτι, τμήμα

ερμηνεύσουν: εξηγήσουν

Β4. α)Μεταφορά αυτούσιου χωρίου από άλλο κείμενο

β) Χρήση μεταφορικής έκφρασης, δηλαδή λέξεων που δεν χρησιμοποιούνται με την αρχική τους σημασία.

2

Γ1. Το επικοινωνιακό πλαίσιο της έκθεσης είναι το άρθρο στη σχολική ιστοσελίδα. Εκτός από τον απαραίτητο τίτλο, απαραίτητη θεωρείται η χρήση του α΄ πληθυντικού προσώπου, καθώς ο συντάκτης απευθύνεται στη σχολική κοινωνία στην οποία ανήκει. Ενδεχομένως και η χρήση με φειδώ των ερωτήσεων με σκοπό τον προβληματισμό των συμμαθητών, αλλά και ευρύτερα των αναγνωστών (γονείς, καθηγητές κλπ.) προσιδιάζει σε ένα κείμενο τέτοιου είδους.

Ενδεικτικός τίτλος: «Όχι, λέμε στη βία!»

Ενδεικτικός πρόλογος: Έχουμε αναρωτηθεί γιατί κάποιοι συμμαθητές μας δεν θέλουν να έρθουν στο σχολείο; Ή ξαφνικά αισθάνονται αδιάθετοι και αποχωρούν από αυτό; Ή δεν ασχολούνται με το διάβασμα; Μία πιθανή απάντηση στα ερωτήματα αυτά αποτελεί ο εκφοβισμός και η βία στο σχολείο. Είναι κάτι που μπορεί να το βιώνουν πολλά παιδιά και να τα τρομάζει τόσο πολύ, ώστε να φοβούνται ακόμη και να παρουσιαστούν στο σχολείο.

Απάντηση στο πρώτο ζητούμενο (μορφές ενδοσχολικής βίας):

• Σωματική βία: απειλή τραυματισμού ή φυσικός τραυματισμός κάποιου. Εκδηλώνεται με χειρονομίες, σπρωξίματα, ξυλοδαρμούς, κλωτσιές, γροθιές, χτυπήματα με αντικείμενα, τρικλοποδιές, τσιμπήματα, σπρωξίματα ή καταστροφή αντικειμένων. Ενίοτε αποσκοπεί και στην κλοπή προσωπικών αντικειμένων ή χρημάτων του θύματος.

• Λεκτική βία. Εκδηλώνεται με συστηματική χρησιμοποίηση υβριστικών εκφράσεων, φραστικών επιθέσεων, προσβολών και απειλών, ειρωνείας, χρήση παρατσουκλιών.

• Έμμεσοι τρόποι. Διάδοση αρνητικών σχολίων εξαιτίας της καταγωγής, της κοινωνικής

τάξης, της οικονομικής κατάστασης, της διαφορετικότητας με παράλληλη την προσπάθεια για κοινωνική απομόνωση, για άσκηση επιρροής στην ομάδα των συνομηλίκων, ώστε να αισθανθούν αντιπάθεια για κάποιο συγκεκριμένο συμμαθητή τους.

• Διαδικτυακή βία. Αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, των υπηρεσιών MMS και SMS που παρέχουν τα κινητά τηλέφωνα και των

διαδικτυακών τόπων κοινωνικής δικτύωσης, χρήση ή παραποίηση των προσωπικών δεδομένων κάποιου ατόμου.

• Σεξουαλική βία: Με σεξουαλική παρενόχληση ή και κακοποίηση με ανήθικες χειρονομίες, γελοιοποίηση των σωματικών χαρακτηριστικών, ανεπιθύμητο άγγιγμα, μέχρι και σοβαρές σεξουαλικές επιθέσεις.

Μεταβατική παράγραφος: Όλα τα προηγούμενα μπορεί να συμβαίνουν πολλές φορές και για πολύ καιρό. Ο εκφοβισμός πληγώνει και τρομάζει τα παιδιά και επηρεάζει αρνητικά τη ζωή τους.

Διά τούτο καλείται η εκπαιδευτική κοινότητα, οι γονείς αλλά και οι υπόλοιποι φορείς να λάβουν δράση.

Απάντηση στο δεύτερο ζητούμενο (τρόποι αντιμετώπισης)

Στο πλαίσιο του σχολείου:

• διαμόρφωση καλού σχολικού κλίματος και επικοινωνίας, διαλόγου και εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και μαθητές και αξιοποίηση παιδαγωγικών μεθόδων προσέγγισης και

συνεργασία των μαθητών (ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας)

• δημιουργία ξεκάθαρων κανόνων, που θα συνοψίζονται στο Σχολικό Κανονισμό. Ο Κανονισμός θα είναι προϊόν της συνεργασίας εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων.

• αξιοποίηση του θεσμού των μαθητικών συμβουλίων έτσι ώστε να επιτευχθεί η κατανόηση, η διαμόρφωση και η τήρηση των σχολικών κανόνων.

• αύξηση της επίβλεψης του σχολικού χώρου.

• ευαισθητοποίηση και συνεργασία με τους γονείς.

3

• συμμετοχή ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών κλπ, για την επίλυση σοβαρών ζητημάτων που σχετίζονται και με παράγοντες εξωτερικούς των σχολείων, όπως προσωπικά ή οικογενειακά προβλήματα.

• παροχή ευκαιριών για θετική έκφραση της επιθετικότητας (π.χ. μέσω των αθλημάτων)

Στο πλαίσιο της οικογένειας

• Στενή συνεργασία με το σχολείο για να πληροφορηθούν οι γονείς για την έκταση και τη σοβαρότητα του περιστατικού καθώς και για τους τρόπους αντιμετώπισής του.

• Δημιουργία κλίματος διαλόγου, κατανόησης, υποστήριξης και ασφάλειας.

• Προτροπή για έκφραση, δήλωση των περιστατικών βίας.

Γενικότεροι τρόποι αντιμετώπισης

• Χρήση των ΜΜΕ από το Υπουργείο Παιδείας και τους συνεργαζόμενους φορείς για προβολή διαφημιστικών μηνυμάτων υπέρ της ισότητας και των συνεπειών της ενδοσχολικής βίας τόσο για το θύμα όσο και για το θύτη.

• Ενίσχυση του ρόλου των δημοκρατικών διαδικασιών. Ελευθερία στην έκφραση απόψεων για κοινωνικά και πολιτικά θέματα με ταυτόχρονη αποδοχή την πιθανότητα διαφορετικότητας.

• Μείωση του χρόνου παρακολούθησης προγραμμάτων βίας και ενίσχυση της νομοθεσίας για τα προγράμματα που απευθύνονται σε ανήλικους θεατές/ακροατές.

• Ατομική πρωτοβουλία. Αυτή συνίσταται στην αυτοκριτική, στην αποδέσμευση από μισαλλοδοξίες αλλά και στην δια βίου μάθηση με σκοπό την ενίσχυση των ανθρωπιστικών αξιών.

Ενδεικτικός επίλογος: Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι στο μέλλον η ενδοσχολική βία θα αποτελεί μια «κακή ανάμνηση». Παρ’ όλες τις συνθήκες που επικρατούν και δεν ευνοούν την αποδοχή και τη συνεργασία, οι νέοι, εν τέλει, θα αναγνωρίσουμε τις αξίες αυτές, για να απολαύσουμε τη ζωή μας. Άλλωστε, ο άνθρωπος ως κοινωνικό ον μόνο μαζί με άλλους μπορεί να ευτυχήσει. Όχι εναντίον τους.

Επιμελητές των απαντήσεων

Ελευθεριάδου Ελισάβετ

Νταρίδης Ιωάννης

Νέο Φροντιστήριο Πλ. Αμερικής

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Διαβάστε επίσης:

Πανελλαδικές 2014: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε