ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΟ

Οι εκλογές στις ΗΠΑ και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις - Η σύνδεση και τι μας περιμένει το 2024

Οι εκλογές στις ΗΠΑ και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις - Η σύνδεση και τι μας περιμένει το 2024
AP Photo

Το 2024 θα είναι μια εκλογική χρονιά για τις ΗΠΑ, όπως επίσης και μία σημαντική χρονιά για τις ελληνοτουρκικά αφού οι διμερείς σχέσεις θα περάσουν στην επόμενη φάση του ουσιαστικού διαλόγου με πολλές επαφές στη διάρκεια της χρονιάς τόσο σε επίπεδο κορυφής όσο και σε επίπεδο υπουργείων εξωτερικών.

Πόσο θα επηρεάσει λοιπόν η εκλογική αναμέτρηση στις ΗΠΑ την Ελλάδα και την Τουρκία;

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι προηγείται ο Ντόναλντ Τραμπ, εάν βέβαια του επιτραπεί να λάβει μέρος ως υποψήφιος πρόεδρος από την αμερικανική δικαιοσύνη. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ είχε τη δική κοσμοθεωρία, όταν ήταν ένοικος στο Λευκό Οίκο για το πως αντιλαμβάνεται την εξωτερική πολιτική και την έκανε σαφή στην πρώτη του θητεία. Έδειξε περιφρόνηση προς την αμερικανική διπλωματική γραφειοκρατία, προώθησε τις συμφωνίες του Αβραάμ, δηλαδή την αναγνώριση του Ισραήλ από τα αραβικά κράτη , ενίσχυσε τους δεσμούς με τη Ρωσία. Η ελληνική διπλωματία δεν έχει κακή ανάμνηση από τη διακυβέρνηση Τραμπ. Επί των ημερών του μπήκαν οι βάσεις για τη στρατηγική σχέση με την Αλεξανδρούπολη, οι Αμερικανοί συνυπέγραψαν το τριμερές σχήμα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έγινε δεκτός στο Λευκό Οίκο. Αλλά και ο Ταγίπ Ερντογάν δεν θα πρέπει να έχει κακή ανάμνηση από τη δική του συνεργασία με τον Τραμπ. Όλοι θυμόμαστε τις εκλεκτικές συγγένειες με τον γαμπρό του Τούρκου προέδρου, ενώ ο Τραμπ πήρε σαφείς αποστάσεις από τους Κούρδους της Συρίας και δεν πίεσε ποτέ την Αθήνα να υποχωρήσει για χάρη της Άγκυρας. Με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ήταν πάντα σε ανοιχτή γραμμή και ενδεχόμενη επανεκλογή του ίσως τον φέρει σε αντιπαράθεση στο θέμα της Ουκρανίας για να ικανοποιήσει τον Πούτιν.

Μεγάλο αγκάθι ασφαλώς τη χρονιά που έρχεται είναι το θέμα των F-16. Για το τουρκικό λόμπι τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα είτε κερδίσουν οι ρεπουμπλικάνοι είτε οι δημοκρατικοί. Ο υπουργός εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν πιέζεται για το θέμα της έγκρισης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ τόσο από τον ομόλογό του Αντόνι Μπλίνκεν όσο και από την υφυπουργό εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ με την οποία συναντήθηκε στο Ντουμπάι κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνόδου. Αλλά και ο πρέσβης της Τουρκίας στην Ουάσινγκτον Μουράτ Μερκάν, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες παίζει ενεργό ρόλο πιέζοντας το Κογκρέσο τόσο για τεχνικά ζητήματα που αφορούν το εξοπλιστικό πρόγραμμα όσο και για την πολιτική ουσία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Και πιέζει επίσης για να πάει το θέμα στην Αμερικανική Βουλή, να αποσταλεί το επίσημο αίτημα για την πώληση προς την αρμόδια επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων της Γερουσίας. Όσο δεν γίνεται αυτό, τόσο ο Ερντογάν παίζει καθυστερήσεις στο θέμα της Σουηδίας. Το State Department από την μία διαβεβαιώνει την Αθήνα ότι ενδεχόμενη πώληση των F-16 δεν εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια της Αθήνας και από την άλλη ο Μπλίνκεν σχεδιάζει να επισκεφτεί την Άγκυρα στις αρχές Ιανουαρίου.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι Αμερικανοί θα έχουν στραμμένο το ενδιαφέρον τους στα ελληνοτουρκικά και θέλουν να έχουν καλές σχέσεις και την Ελλάδα και με την Τουρκία. Και αυτό δεν θα αλλάξει είτε κερδίσει ο Μπάιντεν είτε ο Τραμπ στις επόμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ.