Πόλεμος στο Ισραήλ: Πώς φτάσαμε στη σύγκρουση με τη Χαμάς - Ο ρόλος Ελλάδας και Τουρκίας

Μαριάννα Κρασανάκη

14/10/2023 06:08

Πέρασε μια εβδομάδα από την ημέρα που η Χαμάς εισέβαλε στο Ισραήλ έχοντας ως πρώτο μεγάλο στόχο το φεστιβάλ, όπου ξεκίνησαν ρίχνοντας ρουκέτες, στη συνέχεια παίρνοντας αιχμαλώτους και σκοτώνοντας στο πέρασμά τους άμαχο πληθυσμό.

Πώς όμως ξεκίνησε αυτή η μεγάλη σύγκρουση με τον Νετανιάχου να ανακοινώνει ότι «είμαστε σε πόλεμο» και μέχρι πού μπορούν να φτάσουν αυτές οι πολύνεκρες συγκρούσεις;

Ο πολιτικός επιστήμονας και διεθνολόγος, Σάββας Καλεντερίδης και ο Δρ. Διεθνών Σχέσεων Κωνσταντίνος Φίλης μίλησαν στο Newsbomb.gr αναλύοντας μια σειρά ερωτημάτων σχετικά με το πώς φτάσαμε στη μεγάλη αυτή σύγκρουση και ποιος είναι ο ρόλος Ελλάδας και Τουρκίας στη σύρραξη.

Για ποιο λόγο εισέβαλε η Χαμάς στο Ισραήλ;

Σταύρος Καλεντερίδης

Οι λόγοι είναι τρεις, όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο κύριος Καλεντερίδης. Αρχικά έγινε μια προσπάθεια εξομάλυνσης της σχέσης ανάμεσα σε Σαουδική Αραβία και Ισραήλ με τη βοήθεια των ΗΠΑ, με τη Χαμάς να είναι υποκινούμενη από το Ιράν, το οποίο θέλει να κλείσει το μέτωπο των διπλωματικών σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία. Το Ιράν μέσα από την επίθεση της Χαμάς, θέλει να προσπαθήσει να αποτρέψει την εξομάλυνση των σχέσεων ανάμεσα στους Σαουδάραβες και τους Ισραηλινούς.

Ένας δεύτερος λόγος ο οποίος είναι και αυτός που έχει ακουστεί περισσότερο, αφορά την καταπίεση που υπέστη η Χαμάς από τον Νετανιάχου, όπου στην κυβέρνησή του υπάρχουν υπερορθόδοξα στελέχη τα οποία θέλουν να εξαφανίσουν τον Παλαιστινιακό λαό. Τους τελευταίους μάλιστα μήνες γινόντουσαν αιματηρές συμπλοκές και εισβολές, με αποτέλεσμα να αγανακτήσουν οι Παλαιστίνιοι.

Τρίτος λόγος, για τον οποίο ξεκίνησε η σύγκρουση με τη Χαμάς, σύμφωνα με τον κύριο Καλεντερίδη, ήταν η ανταλλαγή αιχμαλώτων. Γι’ αυτό τον λόγο, η Χαμάς προχώρησε σε πολλές συλλήψεις σε αυτή τη σύγκρουση καθώς θέλει να κάνει ανταλλαγή με Παλαιστίνιους αιχμαλώτους που κρατάει το Ισραήλ.

Κωνσταντίνος Φίλης

Ο κύριος Φίλης με τη σειρά του εξήγησε ότι ο πιο μακροχρόνιος λόγος της σύγκρουσης είναι η μη επίλυση του παλαιστινιακού, με τον λαό εκεί να αντιμετωπίζει φτώχεια και ανέχεια και να είναι πιο ευάλωτοι σε ιδέες και αντιλήψεις. Στην ουσία οι Παλαιστίνιοι επιδιώκουν να παρεισφρήσουν με μεθόδους ισλαμικού κράτους στο Ισραήλ.

Σύμφωνα με τον διεθνολόγο, από το 2019 και μετά το Ισραήλ έδειχνε μια παρατεταμένη επιθυμία με εκλογικές αναμετρήσεις και αδύναμες κυβερνήσεις. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να επικρατήσουν αρχαία στοιχεία που βρίσκονται στην ακροδεξιά και δεν διευκολύνουν τον διάλογο με τους Παλαιστίνιους.

Επιπλέον είναι γεγονός ότι το Ισραήλ «κάθισε» πάνω σε συμφωνίες με άλλα αραβικά κράτη κάτι που δεν ήθελαν οι αντίπαλοί του.

Γιατί οι Ισραηλινοί δεν πρόλαβαν την εισβολή της Χαμάς;

Σταύρος Καλεντερίδης

Ο κύριος Καλεντερίδης σημειώνει ότι, όπως είχε γίνει και το 1993 με τους Κούρδους έτσι και σε αυτή την εισβολή, οι Ισραηλινοί πιάστηκαν στον ύπνο. Υπήρχαν και υπάρχουν τεράστια κενά που δεν μπόρεσε να χειριστεί ο Νετανιάχου. Στην κυβέρνηση βρίσκονταν υπερορθόδοξοι υπουργοί, που δεν ενδιαφέρονταν για την άμυνα της χώρας. Μάλιστα ο γνωστός διεθνολόγος έκανε λόγο για «εγκληματικά κενά στη διακυβέρνησή του».

Κωνσταντίνος Φίλης

Ο κύριος Κωνσταντίνος Φίλης από τη μεριά του ανέφερε ότι το Ισραήλ αιφνιδιάστηκε από την επίθεση της Χαμάς καθώς δεν είχε το νου του στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία είχε ενισχυθεί αρκετά από τους Παλαιστίνιους αλλά στη δυτική όχθη, όπου εκεί ήταν πιο μετριοπαθείς οι δυνάμεις.

Εκτός της απόσπασης προσοχής, η κυβέρνηση του Ισραήλ υπολειτουργούσε στα ζητήματα άμυνας λόγω οικονομικής και πολιτικής αστάθειας.

Θα μπορούσε ο πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς να οδηγήσει σε γενικευμένη σύρραξη;

Σταύρος Καλεντερίδης

Σύμφωνα με τον κύριο Καλεντερίδη, αυτό θα μπορούσε να γίνει από το Ιράν, το οποίο κατευθύνει τη Χαμάς. Οι ΗΠΑ ξεκαθάρισαν ότι δεν θα στείλουν δυνάμεις παρά μόνο πυρομαχικά και πυραύλους αλλά μέχρι εκεί. Από τη Χεζμπολάχ είδαμε περιορισμένου τύπου εμπλοκή, γιατί ελέγχεται μαζί με τη Συρία από την Τεχεράνη. Έτσι μπορεί να πιέσουν αλλά οι ενέργειες δεν θα είναι εκτεταμένες και όχι άμεσα.

Κωνσταντίνος Φίλης

Σύμφωνα με τον κύριο Κ. Φίλη, στην παρούσα φάση δεν θα μπορούσε να γίνει κάποια γενικευμένη σύρραξη στρατιωτικού χαρακτήρα. Θα μπορούσαν όμως να υπάρξουν κοινωνικές αναταράξεις σε αραβικές χώρες και τρομοκρατικές ενέργειες στην Ευρώπη, την Ασία αλλά και την Μέση Ανατολή. Αυτό είναι και το μόνο πιθανό σενάριο για όσο το Ισραήλ θα σφυροκοπά τη Λωρίδα της Γάζας, δηλαδή ακραίοι θα ενεργούν για δήθεν υποστήριξη δικαιωμάτων των Παλαιστινίων.

Πότε θα σταματήσει η σύγκρουση;

Σταύρος Καλεντερίδης

Ο κύριος Καλεντερίδης τόνισε ότι αυτό έχει να κάνει με τη χερσαία επιχείρηση. Ήδη η Χαμάς ανέφερε ότι πέτυχε αυτό που ήθελε και πως θέλει πλέον να συζητήσει για την ανταλλαγή αιχμαλώτων. Πλέον το Ισραήλ θέλει εκδίκηση και θέλει να την πάρει με τον καλύτερο τρόπο, ωστόσο λόγω των αιχμαλώτων από τη Χαμάς είναι πιο δύσκολο να επιχειρήσει. Ωστόσο υπάρχει ακόμα ένα σενάριο ότι οι Ισραηλινοί θέλουν να εξαφανίσουν τους Παλαιστίνιους από τη Γάζα και να τους στείλουν προς την Αίγυπτο κάνοντας εθνοκάθαρση. Υπάρχουν αναφορές ότι η Αίγυπτος μπορεί να τους δεχθεί αλλά είναι δύσκολο.

Κωνσταντίνος Φίλης

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει τέλος, ανέφερε ο κύριος Φίλης τονίζοντας ότι το Ισραήλ θα επιτεθεί στη Γάζα και το τέλος εξαρτάται από τη σφοδρότητα του χτυπήματος. Οι Αμερικάνοι από τη μεριά τους ζητούν αυτοσυγκράτηση από τους Ισραηλινούς, οι οποίοι ωστόσο θα προσπαθήσουν να εξουδετερώσουν κάθε πυρήνα και θα το κάνουν.

Ποιος είναι ο ρόλος της Τουρκίας;

Σταύρος Καλεντερίδης

Σύμφωνα με τον κ. Καλεντερίδη η Τουρκία παραμένει σε όλες τις διενέξεις «ουδέτερη». Μάλιστα ο Ερντογάν προέβη σε «αστεία» δήλωση να στείλει ανθρωπιστική βοήθεια, κάτι που το δήλωσε μόνο και μόνο για να το πει. Το Ισραήλ μάλιστα προχώρησε σε διάψευση. Σημειώνεται ότι κομμάτι της Χαμάς είναι αδελφοποιημένο με τους μουσουλμάνους. Ο Νετανιάχου έχει προβλήματα ως πολιτικός και προσέγγισε την Τουρκία για τα ενεργειακά και μόνο. Η Χαμάς από την άλλη έχει γραφεία στην Κωνσταντινούπολη και άλλες περιοχές της Τουρκίας και δεν έχει αναγνωριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση στην γείτονα χώρα, όπως έχει γίνει στην ΕΕ και την Ελλάδα.

Κωνσταντίνος Φίλης

Ο κύριος Φίλης εξηγεί ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπαθεί να ισορροπήσει έχοντας βέβαια μια οργανική σχέση με τη μουσουλμανική αδελφότητα, την οποία προσπάθησε να αποκηρύξει λόγω εξομάλυνσης με το Ισραήλ. Η ισορροπία αυτή είναι δύσκολη και το Ισραήλ από τη μεριά του είναι δύσπιστο προς την Τουρκία για να δεχθεί κάποια διαμεσολάβηση από τη μεριά της. Η μόνη διαμεσολάβηση που μπορεί να γίνει από τη μεριά της Τουρκίας είναι… οι όμηροι.

Θα μπορούσε η Ελλάδα να εμπλακεί σε αυτή τη σύγκρουση;

Σταύρος Καλεντερίδης

Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο κύριος Καλεντερίδης, η Χαμάς είναι αυτή που παίρνει το μέρος της Τουρκίας. Ας θυμηθεί μόνο κάποιος του πανηγυρισμούς στην ισλαμοποίηση της Αγίας Σοφίας. Το μόνο που μπορεί η Ελλάδα να καταφέρει είναι να αξιοποιήσει την ευκαιρία και να ζητήσει να προχωρήσει με το Eastmed και να μπει το Ισραήλ στο προσκήνιο. Το σωστό για την Ελλάδα όσον αφορά τη θέση της στη σύγκρουση είναι να ακολουθήσει την Ευρώπη.

Κωνσταντίνος Φίλης

Σύμφωνος και ο κύριος Φίλης, εξήγησε ότι η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να εμπλακεί σε αυτή τη σύγκρουση και δεν θα στείλει βοήθεια παρά μόνο θα μπορούσε να επηρεαστεί από τις μεταναστευτικές ροές.

Θα υπάρξει νέο προσφυγικό κύμα;

Σταύρος Καλεντερίδης

Τέλος, ο κύριος Καλεντερίδης, όσον αφορά το νέο προσφυγικό και μεταναστευτικό κύμα ανέφερε χαρακτηριστικά, ότι μπορεί να εμπλακούμε σε έναν βαθμό καθώς συνήθως από τις χώρες αυτές μεταναστεύουν σε Ιορδανία, Αίγυπτο και Συρία. Θα υπάρξει σίγουρα ένα προσφυγικό ρεύμα προς την Ευρώπη. Εδώ μένει να δούμε τον ρόλο της Τουρκίας και αν θα δεχθεί πρόσφυγες καθώς από αυτό δεν θα έχει κάποιο πολιτικό κόστος. Δεν θα υπάρξουν μεγάλες ροές αν συνεχιστεί έτσι η κατάσταση. Μόνο αν το Ισραήλ προχωρήσει σε εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων θα την «πληρώσει» η Ελλάδα.

Κωνσταντίνος Φίλης

Ο κύριος Φίλης από τη μεριά του, εξέφρασε την άποψή του λέγοντας ότι είναι πρόωρο ακόμα να βγει κάποιο συμπέρασμα για το μέγεθος των προσφυγικών ροών, εξηγώντας ότι αυτό δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε και εξαρτάται από τις περιοχές και τις χώρες που θα συγκρατήσουν τους πρόσφυγες στις περιοχές αυτές.

Διαβάστε επίσης

LIVE BLOG: Ώρα μηδέν στη Γάζα - Άρχισαν επιχειρήσεις του Ισραηλινού στρατού

Λευκός Οίκος: Δεν έχουμε ενδείξεις για συμμετοχή εξωτερικών παραγόντων στον πόλεμο Ισραήλ - Χαμάς

Πόλεμος στο Ισραήλ: Πτήσεις και δρομολόγια τρένων το Σάββατο για πρώτη φορά μετά από 41 χρόνια

Δείτε όλο το Weekend Edition εδώ