Θα φωτίσει το Βόρειο Σέλας το καλοκαίρι;
Η διπλωματική κινητικότητα γύρω από τον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας εντείνεται, με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να ενισχύει τις πρωτοβουλίες του και να διαφαίνεται η προοπτική μιας συνάντησης κορυφής με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
O Aμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ
Παράλληλα, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν ουσιαστική συμμετοχή σε κάθε διαδικασία.
Ο σύμβουλος του Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ, ανέφερε ότι η Ουάσιγκτον κατέθεσε πρόταση που η Μόσχα θεωρεί «αποδεκτή», έπειτα από πρωτοβουλία του ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ.
Σύμφωνα με το πολωνικό μέσο Onet, οι φερόμενοι όροι της πρότασης περιλαμβάνουν:
- Κατάπαυση του πυρός Ρωσίας–Ουκρανίας, αλλά όχι επίσημη ειρηνευτική συνθήκη.
- Ντε φάκτο αναγνώριση των ρωσοκρατούμενων περιοχών, μέσω «παγώματος» του ζητήματος για 49–99 χρόνια.
- Άρση της πλειονότητας των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
- Σταδιακή επανέναρξη εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου.
- Καμία δέσμευση για μη περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ.
- Συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία.
Παρότι ορισμένοι θεωρούν την πρόταση ισορροπημένη, παραμένει ασαφές αν η Μόσχα αποδέχεται τον όρο για το ΝΑΤΟ.
Η Wall Street Journal μεταδίδει ότι ο Πούτιν προτίθεται να δεχθεί πλήρη κατάπαυση του πυρός εφόσον η Ουκρανία αποσυρθεί από το σύνολο της ανατολικής περιφέρειας Ντονέτσκ:
- Στάδιο 1: Αποχώρηση ουκρανικών δυνάμεων από το Ντονέτσκ και «πάγωμα» των γραμμών του μετώπου.
- Στάδιο 2: Σύνταξη τελικού σχεδίου ειρήνης από Πούτιν και Τραμπ, που θα παρουσιαστεί στον Ζελένσκι.
Ο Πούτιν προτείνει επίσης θέσπιση νόμου που θα απαγορεύει επιθέσεις κατά της Ουκρανίας ή της Ευρώπης.
Αξιωματούχοι και από τις δύο πλευρές αναφέρουν ότι η συνάντηση Τραμπ–Πούτιν αναμένεται να γίνει την Παρασκευή στην Αλάσκα. Όταν ο Τραμπ ρωτήθηκε αν ο Ζελένσκι θα αναγκαστεί να παραχωρήσει έδαφος, απάντησε:
«Το εξετάζουμε, αλλά θέλουμε επίσης να πάρουμε πίσω κάποια εδάφη. Και ίσως να γίνουν ανταλλαγές. Είναι περίπλοκο , πολύ περίπλοκο. Θα πάρουμε κάποια πίσω, θα ανταλλάξουμε άλλα, με τρόπο που θα ωφελήσει και τις δύο πλευρές. Θα το συζητήσουμε αργότερα σήμερα ή όποτε.»
Το Κρεμλίνο έχει επιβεβαιώσει ότι γίνονται προετοιμασίες, σηματοδοτώντας την πρώτη διά ζώσης συνάντηση των δύο ηγετών μετά την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι η προτεινόμενη συμφωνία μπορεί να «παγώσει» τα εδαφικά κέρδη της Ρωσίας, εδραιώνοντας τον έλεγχό της σε κατεχόμενες περιοχές. Οι δυτικοί σύμμαχοι υπογραμμίζουν ότι κάθε ειρηνευτική διαδικασία πρέπει να διασφαλίζει την κυριαρχία της Ουκρανίας και να περιλαμβάνει τους Ευρωπαίους εταίρους. Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει πρόθυμος για διάλογο, τονίζοντας όμως ότι η χώρα του αναμένει «τολμηρές κινήσεις» και συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφαλείας — όχι παραχώρηση εδαφών.
Στο μεταξύ, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ εξέφρασε στήριξη στον Πούτιν, χαιρετίζοντας την αμερικανορωσική επικοινωνία ως πιθανό δρόμο για «μακροπρόθεσμη λύση». Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντρ Λουκασένκο, φέρεται να λειτουργεί ως μυστικός μεσολαβητής μεταξύ Τραμπ και Πούτιν μέσω Μινσκ, κάτι που προκαλεί ανησυχία στη Δύση για πιθανό αποκλεισμό της Ουκρανίας.
Στην Ευρώπη, η «Σύνοδος του Λονδίνου για την Ουκρανία» τον Μάρτιο έθεσε τα θεμέλια για έναν «συνασπισμό πρόθυμων» κρατών, με επικεφαλής το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, που στοχεύει στην ανάπτυξη ειρηνευτικών δυνάμεων και στην ενίσχυση των εγγυήσεων ασφαλείας, υπό την προϋπόθεση ότι η κατάπαυση του πυρός θα προστατεύει την κυριαρχία της Ουκρανίας.
Με το διπλωματικό τοπίο σε κρίσιμο σημείο, η επικείμενη συνάντηση Τραμπ–Πούτιν και οι όροι κατάπαυσης πυρός δείχνουν έντονη κινητικότητα. Οι επόμενες ημέρες μπορεί να καθορίσουν αν θα επιτευχθεί ειρήνη ή αν η σύγκρουση θα παραμείνει σε παρατεταμένο αδιέξοδο.
