H «αχίλλειος πτέρνα» των S-400: Την ανακάλυψαν οι Ουκρανοί, «καίγονται» και οι Τούρκοι

Μια ουκρανική επίθεση με drone, από τις πολλές του σχεδόν 4ετούς πολέμου, ανέδειξε την ευπάθεια του ρωσικού συστήματος αεροπορικής άμυνας μακράς εμβέλειας S-400.

Πλάνα από drone επιβεβαίωσαν ότι η ουκρανική επίθεση κατέστρεψε έναν αυτοκινούμενο εκτοξευτή 5P85SM2-01 από ένα ρωσικό σύστημα αεράμυνας μακράς εμβέλειας S-400 στην περιοχή Μπέλγκοροντ της Ρωσίας, ενώ προκάλεσε ζημιές σε έναν δεύτερο.

Το Γενικό Επιτελείο των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας υποστήριξε ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου και είχε ως στόχο ένα σύστημα S-400 που λειτουργούσε το 568ο Αντιαεροπορικό Πυραυλικό Σύνταγμα των Ρωσικών Αεροδιαστημικών Δυνάμεων.

Πώς έγινε το χτύπημα

Η ουκρανική 15η Ξεχωριστή Ταξιαρχία Αναγνώρισης Πυροβολικού, γνωστή ως «Μαύρο Δάσος», γράφει το militarywatchmagazine.com,θεωρείται υπεύθυνη για την επίθεση. Οι επιπτώσεις των επιθέσεων παραμένουν περιορισμένες, καθώς οι εκτοξευτές είναι τα πιο αναλώσιμα και μακράν τα λιγότερο δαπανηρά μέρη οποιουδήποτε συστήματος S-400, ενώ κάθε εκτοξευτής φέρει μόνο τέσσερις πυραύλους εδάφους-αέρος όταν είναι πλήρως οπλισμένος.

Παρά την περιορισμένη σημασία της ίδιας της επίθεσης, αυτή ανέδειξε μια βασική ευπάθεια του συστήματος S-400, δηλαδή την περιορισμένη καταλληλότητά του για την άμυνα έναντι πολύ μικρών στόχων χαμηλής ισχύος, όπως τα drones. Το ζήτημα αυτό έχει επηρεάσει παρόμοια και άλλα συστήματα αεροπορικής άμυνας υψηλής αξίας, συμπεριλαμβανομένου του δυτικού αντίστοιχου του S-400, του MIM-104 Patriot, όταν αυτό έχει αναπτυχθεί τόσο στην Ανατολική Ευρώπη όσο και στη Μέση Ανατολή, αναφέρει το δημοσίευμα.

Το σύστημα S-400 δεν σχεδιάστηκε για να χρησιμοποιείται μόνο του, αλλά ως μέρος ενός δικτύου μαζί με συστήματα αεροπορικής άμυνας μικρής και μεσαίας εμβέλειας που είναι πιο κατάλληλα για την αντιμετώπιση στόχων χαμηλής ισχύος, και ιδανικά μαζί με αεροσκάφη που παρέχουν συμπληρωματική κάλυψη με ανιχνευτές.

Προηγούμενα χτυπήματα και αντιμετώπιση

Οι θέσεις που στεγάζουν συστήματα S-400 έχουν αποτελέσει στόχο επιθέσεων με drones σε πολλές περιπτώσεις, με επιθέσεις κατά της ρωσικής αεροπορικής βάσης Khmeimim στη Συρία από αντάρτες συνδεδεμένους με την Αλ Κάιντα και υποστηριζόμενους από την Τουρκία, οι οποίες αποκρούστηκαν με συνέπεια κατά τη δεκαετία του 2010, κυρίως με τη χρήση οχημάτων αεροπορικής άμυνας Pantsir. Αυτά χρησιμοποιούν πυραύλους εδάφους-αέρος μικρής εμβέλειας και αυτόματα πυροβόλα όπλα πολύ χαμηλότερου κόστους για την αντιμετώπιση τέτοιων στόχων.

Πιο πρόσφατα, οι ρωσικές δυνάμεις άρχισαν να χρησιμοποιούν όπλα λέιζερ Silent Hunter 30 kW που προμηθεύει η Κίνα, με οπτικούς αισθητήρες στόχευσης, για την άμυνα κατά των επιθέσεων με drones, όπως επιβεβαιώνεται από βίντεο του Μαΐου 2025. Έχουν επίσης αναπτυχθεί συστήματα όπως το κινεζικό SkyShield, που συνδυάζουν όπλα λέιζερ και συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου για μια πολυεπίπεδη άμυνα κατά των drones.

Ενώ το S-400 είναι ένα εξαιρετικά ευέλικτο σύστημα ικανό να αντιμετωπίσει όλους τους τύπους πυραύλων κρουζ, βαλλιστικών πυραύλων μεσαίου και μικρού βεληνεκούς, καθώς και όλους τους τύπους επανδρωμένων αεροσκαφών, οι περιορισμοί του έναντι στόχων χαμηλής ισχύος έχουν καταστήσει κρίσιμη την υποστήριξη από συστήματα όπως το Pantsir και το Silent Hunter.

Αυτό υπογραμμίζει το γεγονός ότι στον σύγχρονο πόλεμο, κανένα μεμονωμένο σύστημα δεν μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστο για την προστασία της ξηράς, της θάλασσας ή του εναέριου χώρου έναντι ενός πολύ ικανού αντιπάλου, με την αποτελεσματική χρήση συμπληρωματικών πόρων να είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση και την αποτελεσματική αξιοποίηση οποιουδήποτε μεμονωμένου συστήματος.

Το τουρκικό ενδιαφέρον

Εν τω μεταξύ, οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις έχουν διατηρήσει την ικανότητά τους να απορροφούν τις απώλειες των συστημάτων S-400 αυξάνοντας σημαντικά την παραγωγή, γεγονός που έχει επίσης επιτρέψει τη συνέχιση των εξαγωγών των συστημάτων.

Ένα από αυτά τα συστήματα έχει αγοράσει η Τουρκία. Μάλιστα η Τουρκία αποβλήθηκε από το πρόγραμμα των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-35, λόγω της αγοράς τεσσάρων συστημάτων S-400 AD από τη Ρωσία σε μια συμφωνία που υπογράφηκε το 2017. Όταν η Τουρκία δέχτηκε την πρώτη παράδοση S-400 από τη Ρωσία το 2019, τιμωρήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ στο πλαίσιο του CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) και αποβλήθηκε από το πρόγραμμα F-35, γεγονός που έπληξε σοβαρά τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού της Άγκυρας.

Από τότε το σενάρια για το μέλλον των S-400 της Τουρκίας δίνουν και παίρνουν. Η ίδια έχει δηλώσει ότι είναι διατεθειμένη να συμβιβαστεί σχετικά με τους ρωσικούς πυραύλους S-400, αλλά αρνείται να εγκαταλείψει εντελώς το σύστημα, όπως απαιτεί η Ουάσιγκτον.

Έπειτα από την ανακάλυψη της «αχιλλείου πτέρνας» των S-400 οι Τούρκοι θα πρέπει να προβληματιστούν περαιτέρω. Σημειώνεται ότι η Τουρκία κατά καιρούς έχει χρησιμοποιήσει τα ρωσικά συστήματα πυραύλων S-400 σε ασκήσεις της οι οποίες ενίοτε στρέφουν το βλέμμα στην Ελλάδα.

Διαβάστε επίσης