Ο Μικρός Πρίγκιπας που «βασίλεψε» στην παγκόσμια λογοτεχνία
Ο Μικρός Πρίγκιπας
Πηγή: Newsbomb.gr / Ζωή Κατσιγιάννη
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ο Μικρός Πρίγκιπας που «βασίλεψε» στην παγκόσμια λογοτεχνία

Ποιος ήταν ο Antoine de Saint-Exupéry και γιατί τα μηνύματα του χάρτινου ήρωα του είναι επίκαιρα μέχρι και σήμερα

Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει ξεφυλλίσει κάποιο βιβλίο του Μικρού Πρίγκιπα.

Η ιστορία του αγοριού με το ξανθό πεταχτό μαλλί να ζει στον μικρό του πλανήτη σαγηνεύει 79 χρόνια μετά την κυκλοφορία του. Ο Antoine de Saint-Exupéry «έφυγε» μόλις στα 44 του χρόνια, στις 31 Ιουλίου του 1944 και δεν είδε τον δικό του «Μικρό Πρίγκιπα» να γίνεται σημείο αναφοράς για την διαπαιδαγώγηση μικρών αλλά και μεγάλων παιδιών.

Λίγο πριν το Μικρό Πρίγκιπα

Το 1943 είχε γράψει το «Πιλότος πολέμου». Σε αυτό κατέγραψε τις αναμνήσεις του από μια αναγνωριστική πτήση τον Μάιο του 1940. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στις ΗΠΑ, έγραψε μία έκκληση προς τους Γάλλους για ενότητα με τίτλο «Γράμμα σε έναν όμηρο» («Lettre à un otage», 1943).

«Ο μικρός πρίγκιπας»

Την ίδια χρονιά εξέδωσε το πιο γνωστό του έργο, τη νουβέλα «Ο μικρός πρίγκιπας» («Le Petit Prince»), ένα παιδικό βιβλίο για ενήλικες, το οποίο εικονογράφησε με δικά του σχέδια. Ένας αεροπόρος πραγματοποιεί αναγκαστική προσγείωση στην έρημο κι εκεί συναντά ένα ασυνήθιστο αγόρι, τον Μικρό Πρίγκιπα, και γίνονται φίλοι. Η νουβέλα αυτή του Antoine de Saint-Exupéry είναι ένα από τα πιο πολυμεταφρασμένα βιβλία (σε 301 γλώσσες και διαλέκτους) και από τα πιο ευπώλητα (140 εκατ. αντίτυπα).

Ο Μικρός Πρίγκιπας του Antoine de Saint-Exupéry κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη στις 6 Απριλίου 1943. Το παραμύθι για το συμπαθές μικρό ξανθό αγόρι από τον αστεροειδή B 612 εγκωμιάστηκε αμέσως από τους κριτικούς - και έκτοτε έχει κερδίσει λατρεία.

Τι το ιδιαίτερο έχει; Ο Μικρός πρίγκιπας κοιτάζει τον κόσμο μέσα από τα μάτια ενός παιδιού, αλλά διατυπώνει τις παρατηρήσεις του σαν σοφός. Ο χάρτινος ήρωας του Antoine de Saint-Exupéry αγγίζει τη φιλία, την αγάπη, την τεχνολογική πρόοδο, την κατανάλωση και τη φθορά της σύγχρονης κοινωνίας.

Το Infographic του Newsbomb.gr

Ο Μικρός ΠρίγκιπαςNewsbomb.gr / Ζωή Κατσιγιάννη

Οι μυθολογικοί χαρακτήρες δίπλα από τον Μικρό Πρίγκιπα

Ο Μικρός Πρίγκιπας» είναι ένα από τα πιο διαβασμένα βιβλία στον κόσμο. Μάλιστα, έχει μεταφραστεί σε 300 γλώσσες και διαλέκτους. Ποιο είναι το μυστικό του;

Οι χαρακτήρες του Μικρού πρίγκιπα, της αλεπούς και του φιδιού είναι σχεδόν μυθολογικοί ή αν προτιμάτε από την εποχή του Αισώπου.

Βαθιές και ξεχωριστές ερμηνείες

Υπάρχει κάτι διαχρονικό σε αυτά και η ιστορία είναι εξίσου πολυχρηστική. Μερικοί άνθρωποι το καταλαβαίνουν ως ένα είδος παραμυθιού επιστημονικής φαντασίας που έχει τόσο αισιόδοξο όσο και απαισιόδοξο σχόλιο για το μέλλον. Άλλοι βλέπουν την οικολογική πτυχή του, αφού ο μικρός πρίγκιπας διατηρεί τον πλανήτη του καθαρό. Αυτή είναι μια από τις πιο πρόσφατες ερμηνείες.

Ο πιλότος και ο συγγραφέας

Ο Antoine de Saint-Exupéry ήταν συγγραφέας και πιλότος, που είναι δύο πολύ διαφορετικές και ξεχωριστές δραστηριότητες. Στο βιογραφικό του έγραφε ότι ήταν πάντα «ο ένας χάρη στον άλλο».

Το να γράφει μόνο χωρίς να βιώνει την περιπέτεια στο πιλοτήριο θα ήταν πολύ αφηρημένο για αυτόν και το αντίστροφο. Ουσιαστικά έκανε διπλή ζωή.

Πώς ακριβώς σχετίζεται η ζωή του Antoine de Saint-Exupéry ως πιλότου με τον «Μικρό Πρίγκιπα»;

Υπήρξε το περιβόητο αεροπορικό ατύχημα του στην έρημο της Λιβύης το 1935. Ο Saint-Exupéry και ο μηχανικός-πλοηγός του, André Prévot, έπρεπε να επιβιώσουν αρκετές ημέρες στην έρημο. Ήταν αφυδατωμένοι, που είναι μια κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει αυταπάτες. Η ξαφνική εμφάνιση του μικρού πρίγκιπα στη Σαχάρα στην αρχή του βιβλίου δεν είναι τυχαία. Στην πραγματικότητα, η συντριβή μάλλον δημιούργησε ολόκληρη την ιστορία στο μυαλό του.

Το χαοτικό συμπαθητικό σκεπτικό του

Είχε μια ζωηρή φαντασία που έμοιαζε να είναι συνεχώς ενεργή. Αυτό φάνηκε από τα νιάτα του, όταν έγραφε μικρά κείμενα και έπαιζε σε θεατρικά έργα. Όλη του η ζωή ήταν ένα είδος συναρπαστικού και πολύ συμπαθητικού χάους. Όμως ο Antoine de Saint-Exupéry αγαπούσε επίσης την τεχνολογία, η οποία του έμαθε πειθαρχία, έστω και ασυνείδητα.

Γιατί μας σαγηνεύει ο Μικρός Πρίγκιπας του Antoine de Saint-Exupéry μέχρι σήμερα;

Στο Newsbomb.gr εκθέτουν την άποψη τους για τα διαχρονικά και παιδαγωγικά νοήματα που κρύβει του ο Μικρός Πρίγκιπας, συγγραφείς, ειδικοί παιδαγωγοί, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι.

Μάνος Κοντολέων, συγγραφέας: Ο κόσμος μέσα από τα μάτια ενός παιδιού

«Ένας συγγραφέας που είδε την παιδική ηλικία όχι ως μια βιολογική περίοδο, αλλά ως μια άποψη ζωής. Ίσως και ο ίδιος με την κάπως πολυτάραχη και γεμάτη αεροπορικές πτήσεις και περιπέτειες ζωή του, αυτό να αποζητούσε -να βλέπει τον κόσμο με τη ματιά ενός παιδιού που αν και πέφτει και ματώνει, ξεκινά και πάλι το παιχνίδι. Συγγραφέας που έβλεπε τη ζωή μέσα από μια ολοκληρωμένη φιλοσοφική ματιά. και που τόλμησε -ή και αυθόρμητα να οδηγήθηκε-στο να καταθέσει αυτή τη φιλοσοφική του στάση σε ένα μυθιστόρημα που ενώνει το παιδί με τον ενήλικο».

Έλενα Αρτζανίδου, συγγραφέας: Ένα αντιπολεμικό παραμύθι αλήθειας, σοφίας, αλληγορίας για παιδιά και ενήλικες

«Ήταν 31 Ιουλίου 1944, όταν έγινε γνωστός ο θάνατος του δημιουργού του Μικρού πρίγκιπα, του τριαντάφυλλου, της αλεπούς, του Antoine de Saint-Exupéry. Μπορεί ο ίδιος να έφυγε όμως το έργο του παραμένει μέχρι και σήμερα επίκαιρο και μοναδικό.

Με την Ειρήνη σήμερα να αιμορραγεί, την φιλία να δοκιμάζεται, την κοινωνία να τσιγκουνεύεται την αγάπη ο πρίγκιπας ακόμη και σήμερα αναρωτιέται πως θα πορευτεί αυτή η ανθρωπότητα;

Αυτός ο μικρός, μεγάλος πρίγκιπας μπορεί με τις ιδέες, τις αρχές, τις προτάσεις του να αφυπνίσει εκ νέου μέσα από τη δική του ιστορία, την ιστορία του χαρισματικού Antoine de Saint-Exupéry για να γίνει ο κόσμος ομορφότερος.

Ένα αντιπολεμικό παραμύθι αλήθειας, σοφίας, αλληγορίας για παιδιά και ενήλικες μέχρι και σήμερα. Ο πρίγκιπας χαμογελά πάντα τέτοια μέρα, μόνο που το χαμόγελο του αυτό το διάστημα κρύβει θλίψει, απογοήτευση, όμως προς στιγμή γιατί αυτός ο χαρισματικός, ανεξάρτητος πρίγκιπας ξέρει και αμέσως αρπάζει το τρυανταφυλλο και το προτάσσει για να σβήσει την ασχήμια μαζί επιδιώκει να μας αφυπνίσει για να σηκώσουμε ανάστημα και να δυναμώσουμε την ειρήνη. Ένα βιβλίο ύμνος στην Ειρήνη που πρέπει οι παλιοί να το θυμηθούμε και οι νέοι να το γνωρίσουν».

Ράνια Μπουμπουρή, δημοσιογράφος, μεταφράστρια και συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας: Κάθε σελίδα του Μικρού Πρίγκιπα κρύβει τόση αλήθεια και ομορφιά

«Υπάρχουν σοβαροί λόγοι που με κάνουν να πιστεύω ότι ο πλανήτης απ’ όπου είχε έρθει ο Μικρός Πρίγκιπας είναι ο αστεροειδής Β-612. Αυτόν τον αστεροειδή δεν τον είχαν διακρίνει με το τηλεσκόπιο παρά μονάχα μια φορά στα 1909 κι εκείνος που τον ανακάλυψε ήταν ένας Τούρκος αστρονόμος. Είχε κάνει τότε μια μεγαλοπρεπή παρουσίαση της ανακάλυψής του σε ένα Διεθνές Συνέδριο Αστρονομίας. Αλλά κανείς δεν τον πίστεψε εξαιτίας της φορεσιάς του. Έτσι είναι οι μεγάλοι…». Αυτό το απόσπασμα του Antoine de Saint-Exupéry, που έφυγε τον Ιούλιο του 1944, μου θυμίζει όσα γίνονται στην Ελλάδα τον φετινό Ιούλιο του 2022: Ένας αξιόλογος μουσικός, μέλος της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ, απαθανατίστηκε στο Προεδρικό Μέγαρο με βερμούδα και σαγιονάρες, αμφίεση που προκάλεσε σάλο. «Έτσι είναι οι μεγάλοι…» Κάθε σελίδα του Μικρού Πρίγκιπα κρύβει τόση αλήθεια και ομορφιά, ώστε μας συντροφεύει πάντα και κάνει καλό στην ψυχή μας σε όποια ηλικία κι αν βρισκόμαστε. Έτσι είναι οι μεγάλοι συγγραφείς».

Μαρία Κώστα Ζώτου Ειδική Παιδαγωγός, MSc Υποψήφια Διδάκτωρ: Ο Μικρός Πρίγκιπας διαπαιγωγεί τα παιδιά σε πολλά επίπεδα

«Ο Μικρός Πρίγκιπας αποτελεί ένα από τα καλύτερα βιβλία για την διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Τα παιδιά ταυτίζονται με το μικρό ξανθό αγόρι και μέσα από τον τρόπο ζωής του μαθαίνουν να εκφράζουν τις ευαισθησίες τους. Η αλεπού, το φίδι, το τριαντάφυλλο, όλα συνθέτουν στοιχεία παραμυθιού που μαγνητίζουν την προσοχή και παράλληλα διδάσκουν.

Η έννοια της μοναδικότητας, της προσοχής, της ευθύνης, της φιλίας ακόμη καλλιεργούνται στα παιδιά μέσω του Μικρού Πρίγκιπα».

Αιμιλία Κουβέλη, ζωγράφος: Ο Antoine de Saint-Exupéry δεν τον έγραψε απλά αλλά τον ζωγράφισε όπως τον φαντάστηκε

«Κάθε φορά που καλούμαι να ζωγραφίσω κάτι με τον μικρό πρίγκιπα, το ζω σαν να είμαι παιδί. Ο Μικρός Πρίγκιπας είναι ο πιο διαχρονικός χάρτινος ήρωας. Ο Antoine de Saint-Exupéry δεν τον έγραψε απλά αλλά τον ζωγράφισε όπως τον φαντάστηκε. Βάζοντας ο κάθε καλλιτέχνης την δικιά του πινελιά αλλά μένοντας στο ίδιο πλαίσιο συνεχίζει να ζει το ξανθό αγοράκι με τα πεταχτά τσουλούφια όπως θα ήθελε να ζει στην αιωνιότητα ο δημιουργός του. Η ιστορία του είναι διδακτική τόσο για τα παιδιά όσο και για τους μεγάλους».

Λίτσα Παλαμά, δημοσιογράφος, παρουσιάστρια: Ο φανταστικός αυτός Πρίγκιπας ήταν, είναι και θα είναι, το μικρό παιδί που κρύβουμε όλοι μέσα μας

«Μικρός πρίγκιπας ένα από τα αγαπημένα βιβλία όλων των εποχών. Ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία. Ένα βιβλίο που σε όποια ηλικία ή στιγμή της ζωής σου και να το διαβάσεις κάθε μα κάθε φορά, σου ανοίγει έναν νέο ορίζοντα, σου περνά ένα νέο μήνυμα, σου χαρίζει ένα νέο μάθημα. Είναι τα μαθήματα ζωής, οι λέξεις που αγγίζουν την ψυχή μας και ανοίγουν τα μάτια μας.

Ο φανταστικός αυτός Πρίγκιπας ήταν, είναι και θα είναι, το μικρό παιδί που κρύβουμε όλοι μέσα μας! Αυτό το εσωτερικό μας παιδί που πρέπει να το φροντίζουμε καλά.

Ένα διαχρονικό, κλασικό παιδικό βιβλίο, αλλά και ένα από τα σπουδαιότερα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας που απεικονίζει παγκοσμίως συναισθήματα μοναξιάς, αγάπης, απώλειας και φιλίας.

Σε μία εποχή που έχουμε ξεχάσει να απολαμβάνουμε την ζωή, να εκτιμάμε αυτά που έχουμε, σε μια εποχή που επικρατεί η συναισθηματική απομόνωση, η έλλειψη εμπιστοσύνης, αυτοπεποίθησης, η εύκολη κριτική για τον συνάνθρωπο μας είναι ένα φαινόμενο που έχει ξεφύγει από το μέτρο αλλά και το νόημα της ανιδιοτελής αγάπης έχει χαθεί , ο μικρός πρίγκιπας έρχεται επίκαιρος να διδάξει πολλά πράγματα για την αγάπη, τη φιλία, τη συμπόνια, τη συγχώρεση ,την ενσυναίσθηση...

Θα ήθελα λοιπόν με την σειρά μου να μοιραστώ μαζί σας κάποιες από τις φράσεις που κρατάω λοιπόν στο μυαλό μου έχοντας διάβασε αρκετές φορές το συγκεκριμένο βιβλίο .. Που για μένα είναι τόσο σπουδαίες στην φάση αυτή της ζωής μου και έστω και έναν από τους αναγνώστες αυτού του άρθρου να αγγίξουν για μένα θα είναι ευλογία!

Μου αρέσουν πολύ τα ηλιοβασιλέματα. Έλα, πάμε να δούμε ένα ηλιοβασίλεμα τώρα. Αυτό είναι το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό. Μόνο με την καρδιά μπορεί κάποιος να δει σωστά - αυτά που είναι πραγματικά σημαντικά τα μάτια δεν τα βλέπουν.

Οι άνθρωποι δεν χρειάζονται πάντα συμβουλές. Μερικές φορές αυτό που χρειάζονται είναι ένα χέρι για να κρατηθούν, ένα αυτί να τους ακούσει και μια καρδιά που να μπορεί να τους καταλάβει. Είναι ο χρόνος που έχεις ξοδέψει για το τριαντάφυλλό σου, που κάνει το τριαντάφυλλό σου τόσο σημαντικό. Είναι πολύ πιο δύσκολο να κρίνει κανείς τον εαυτό του παρά να κρίνει τους άλλους. Εάν καταφέρεις να κρίνεις σωστά τον εαυτό σου, τότε είσαι πράγματι ένας άνθρωπος με αληθινή σοφία».

Τάνια Ώττα, Δημοσιογράφος: Να κοιτάμε το δικό μας τριαντάφυλλο και όχι το τριαντάφυλλο των άλλων

«Ας γινόμασταν και πάλι για λίγο παιδιά…. Τότε που τα πράγματα ήταν τόσο απλά κι όμορφα.

Η νοσταλγία για την παιδική ηλικία γίνεται όλο και πιο έντονη όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος, όσο η ζωή και οι καταστάσεις που βιώνει τον αναγκάζουν να γίνεται σκληρός, απαιτητικός, άδικος και αυστηρός πολλές φορές με τον εαυτό του και τους γύρω, στην προσπάθειά του να επιβιώσει.

Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι τα παιδιά βλέπουν τον κόσμο με άλλο μάτι, βλέπουν την ομορφιά που κρύβει η ζωή, κι ειδικά στη σημερινή εποχή αυτό το χρειαζόμαστε όλοι.

Ας θυμηθούμε τον «Μικρό Πρίγκιπα», αυτό το υπέροχο λογοτεχνικό έργο του του Γάλλου συγγραφέα Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ που μας δίνει μαθήματα ζωής. Να κοιτάμε το δικό μας τριαντάφυλλο κι όχι των άλλων. Να το φροντίζουμε και να το αγαπάμε. Αν πρέπει να κρίνουμε κάποιον είναι ο εαυτός μας και μόνο. Κυρίως, όμως να μην ξεχνάμε να ζούμε, αληθινά κι όχι εικονικά, για εμάς κι όχι για τους άλλους. Η ζωή θέλει φαντασία, πίστη σε αυτά που αγαπάς και όνειρα. Έτσι βαδίζεις μπροστά κι αφήνεις πίσω ότι αποτελεί παρελθόν».

Ζωή Παχούντη, δημοσιογράφος: Ένα από τα μεγαλύτερα μαθήματα που μας δίνε ο Μικρός Πρίγκιπας είναι η ελευθερία

«Ο Μικρός Πρίγκιπας είναι ένα διαχρονικά σημαντικό αριστούργημα που αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλους. Εκτός από τις σταθερές αξίες ζωής και ανθρωπιάς που μας δίδαξε, όπως αυτές της αφοσίωσης, της φιλίας, της υπομονής, της ευθύνης, της εμπιστοσύνης, της αγάπης, ακόμα και της αυτοθυσίας, μας εμπνέει ακόμα και σήμερα με το παράδειγμά του, μετά μάλιστα και από τις δύσκολες συνθήκες που περάσαμε.

Ο Μικρός Πρίγκιπας μπορεί να ζει απομονωμένος σε έναν μικροσκοπικό πλανήτη, όπως χρειάστηκε να ζήσουμε κι εμείς σε περιοριστικές συνθήκες την περίοδο του εγκλεισμού, αλλά δεν παραλείπει να τον φροντίζει καθημερινά, βρίσκοντας χαρά σ’ αυτό το καθήκον, αλλά και στη φροντίδα όσων του εμπιστεύθηκε η ζωή, όπως είναι το τριαντάφυλλό του.

Μας υποδεικνύει πως η αληθινή συνάντηση με τον Άλλο, τους σημαντικούς Άλλους της ζωής μας, προϋποθέτει «ημέρωμα» (δικό μας και των άλλων), που είναι η γνωριμία με υπομονή και κατανόηση για τη δημιουργία δεσμού. Κι ένα από τα μεγαλύτερα μαθήματα που μας δίνει, είναι η ελευθερία που προϋποθέτει αυτός ο δεσμός, αφού το να επιτρέψεις στον άλλο να επιλέξει για τη ζωή του (ακόμα και το να φύγει) είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι τον αγαπάς. Και σ’ αυτό με βρίσκει απολύτως σύμφωνη».

Κυριάκος Παπουλίδης, δημοσιογράφος: Μια ιστορία γεμάτη πνεύμα

«Η ιστορία του Μικρού Πρίγκιπα είναι γεμάτη με πνεύμα και σοφία, καθώς κάθε λέξη αγγίζει την ψυχή σου.

Μέσα από αυτό το βιβλίο έμαθα ότι όσο σκοτεινή κι αν είναι η ζωή, υπάρχει πάντα ελπίδα, φως και πάντα κάποιος εκεί έξω που θα σε βοηθήσει.

Είναι εξαιρετικό το πώς ακόμη και μια μικροσκοπική λάμψη φωτός στο πιο σκοτεινό δάσος, μας φέρνει την υπόσχεση ενός καλύτερου και διαφορετικού μέλλοντος».

20 αποφθέγματα του Μικρού Πρίγκιπα

  • «Οι μεγάλοι δεν καταλαβαίνουν ποτέ τίποτα μόνοι τους και είναι κουραστικό για τα παιδιά να τους εξηγούν πάντα και για πάντα πράγματα»
  • «Και εδώ είναι το μυστικό μου, ένα πολύ απλό μυστικό: Μόνο με την καρδιά μπορεί κανείς να δει σωστά. Ό,τι είναι ουσιαστικό είναι αόρατο στο μάτι»
  • «Μόνο τα παιδιά ξέρουν τι ψάχνουν»
  • «Είναι ακριβώς όπως συμβαίνει με το λουλούδι. Αν αγαπάς ένα λουλούδι που ζει σε ένα αστέρι, είναι γλυκό να κοιτάς τον ουρανό τη νύχτα. Όλα τα αστέρια είναι ανθισμένα με λουλούδια...»
  • «Είναι ο χρόνος που έχεις ξοδέψει για το τριαντάφυλλό σου, που κάνει το τριαντάφυλλό σου τόσο σημαντικό».
  • «Οι άνθρωποι δεν χρειάζονται πάντα συμβουλές. Μερικές φορές το μόνο που χρειάζονται είναι ένα χέρι για να κρατηθούν, ένα αυτί να τους ακούσει και μια καρδιά που μπορεί να τους καταλάβει».
  • «Όλοι οι μεγάλοι ήταν κάποτε παιδιά… αλλά μόνο λίγοι από αυτούς το θυμούνται».
  • «Αλλά αν με εξημερώσεις, τότε θα χρειαστούμε ο ένας τον άλλον. Για μένα θα είσαι μοναδικός σε όλο τον κόσμο. Για σένα, θα είμαι μοναδικός σε όλο τον κόσμο».
  • «Η ζωή μου είναι πολύ μονότονη», είπε η αλεπού. «Κυνηγώ κοτόπουλα. Οι άντρες κυνηγούν εμένα. Όλα τα κοτόπουλα είναι ίδια και όλοι οι άντρες είναι ίδιοι. Και, κατά συνέπεια, βαριέμαι λίγο».
  • «Κανείς δεν είναι ποτέ ικανοποιημένος εκεί που βρίσκεται».
  • «Οι άνθρωποι δεν χρειάζονται πάντα συμβουλές. Μερικές φορές το μόνο που χρειάζονται είναι ένα χέρι για να κρατηθούν, ένα αυτί να τους ακούσει και μια καρδιά που μπορεί να τους καταλάβει».
  • «Είναι πολύ πιο δύσκολο να κρίνει κανείς τον εαυτό του παρά να κρίνει τους άλλους. Εάν καταφέρεις να κρίνεις σωστά τον εαυτό σου, τότε είσαι πράγματι ένας άνθρωπος με αληθινή σοφία».
  • «Για εκατομμύρια χρόνια τα λουλούδια παράγουν αγκάθια. Για εκατομμύρια χρόνια τα πρόβατα τα τρώνε. Και δεν κακό, το να προσπαθείς να καταλάβεις γιατί τα λουλούδια μπαίνουν σε τόσο κόπο για να παράγουν αγκάθια που δεν τους χρησιμεύουν σε τίποτα; Δεν είναι σημαντικός, ο πόλεμος μεταξύ των προβάτων και των λουλουδιών;».
  • «Όταν βρίσκεις ένα διαμάντι που δεν ανήκει σε κανέναν, είναι δικό σου...όταν ανακαλύπτεις ένα νησί που δεν ανήκει σε κανέναν, είναι δικό σου. Όταν βρίσκεις μια ιδέα πριν από οποιονδήποτε άλλον, βγάζεις δίπλωμα ευρεσιτεχνίας: είναι δική σου. Έτσι με εμένα: Είμαι κάτοχος των αστεριών, γιατί κανείς άλλος πριν από εμένα δεν σκέφτηκε ποτέ να του ανήκουν».
  • «Το να ξεχνάς έναν φίλο είναι λυπηρό. Δεν έχουν όλοι φίλους».
  • «Έπρεπε να κρίνω με πράξεις και όχι με λόγια».
  • «Αλλά σίγουρα, για εμάς που καταλαβαίνουμε τη ζωή, οι φιγούρες είναι θέμα αδιαφορίας».
  • «Οι αλαζονικοί άνθρωποι δεν ακούν τίποτα άλλο παρά μόνο επαίνους».
  • «Θα γίνεις ένας υπέροχος ενήλικας».
  • «Μερικές φορές δεν βλάπτει να αναβάλεις μια δουλειά για αργότερα».