Επιστήμονες ανακάλυψαν δεινόσαυρο που είχε σώμα πιγκουίνου και υπερβολικά πολλά δόντια

Στην άνυδρη απεραντοσύνη της ερήμου Γκόμπι στη Μογγολία, μια ομάδα επιστημόνων έφερε στο φως ένα απολίθωμα που αλλάζει όσα γνωρίζαμε για την προϊστορική ζωή.

Το νέο είδος δεινόσαυρου μοιάζει με παράξενο υβρίδιο πιγκουίνου και χήνας, αλλά με ένα στόμα γεμάτο μικροσκοπικά δόντια — ένα πλάσμα που φαίνεται να ήταν ο πρώτος μη πτηνός θηριόποδος προσαρμοσμένος στο νερό.

Ανακάλυψη στη Μογγολία

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Communications Biology, παρουσιάζει ένα νέο είδος με το όνομα Natovenator polydontus — δηλαδή «κυνηγός του νερού με πολλά δόντια». Το σχεδόν άθικτο απολίθωμα ανακαλύφθηκε το 2008 στον σχηματισμό Μπαρούνγκογιοτ, μια περιοχή που κάποτε φιλοξενούσε αρχαία ποτάμια στη νότια Μογγολία.

Το εύρημα περιλαμβάνει κρανίο, σπονδυλική στήλη, ένα μπροστινό άκρο και δύο πίσω πόδια — μια εξαιρετικά σπάνια πληρότητα για τόσο μικρό δείγμα. Ο επικεφαλής παλαιοντολόγος, Γιονγκ-Ναμ Λι του Πανεπιστημίου της Σεούλ, χαρακτήρισε το απολίθωμα «εύθραυστο αλλά πανέμορφα διατηρημένο», τονίζοντας πως «τέτοια μικρά απολιθώματα συνήθως χάνονται ή καταστρέφονται».

Ένας δεινόσαυρος φτιαγμένος για το νερό

Ο Natovenator έζησε την Ύστερη Κρητιδική περίοδο, πριν από 66 έως 145 εκατομμύρια χρόνια. Ανήκε στην οικογένεια των θηριόποδων —την ίδια ομάδα με τον Tyrannosaurus rex— αλλά, σε αντίθεση με τα περισσότερα συγγενικά του είδη, φαίνεται πως περνούσε μεγάλο μέρος της ζωής του μέσα στο νερό.

Η διάταξη των πλευρών του έδειχνε προς τα πίσω, όπως στους σύγχρονους δύτες-πτηνά, ενώ ο μακρύς λαιμός και το συμπαγές σώμα του θυμίζουν χήνα. Αυτά τα χαρακτηριστικά δείχνουν πως το ζώο είχε υδροδυναμικό σχήμα, ιδανικό για κολύμπι σε ποτάμια και λίμνες.

Καλλιτεχνικές απεικονίσεις δείχνουν τον Natovenator να γλιστράει πάνω από την επιφάνεια του νερού, με στάση που θυμίζει πτηνό και σαγόνια γεμάτα δόντια. Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι κυνηγούσε ψάρια ή μικρά υδρόβια ζώα, ενώ θα εξετάσουν αν υπάρχουν απολιθωμένα υπολείμματα τροφής στο στομάχι του για να επιβεβαιώσουν τη διατροφή του.

Στοιχεία για έναν ημιυδρόβιο θηρευτή

Σύμφωνα με τον Λι, η ανακάλυψη ενός ημιυδρόβιου δεινόσαυρου δείχνει πόσο απίστευτα ποικιλόμορφα ήταν αυτά τα ζώα και ίσως αλλάξει τον τρόπο που τα φανταζόμαστε. Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται μη πτηνός θηριόποδος με φυσικά χαρακτηριστικά ειδικά προσαρμοσμένα για το κολύμπι — πλευρά στραμμένες προς την ουρά, μακρύς λαιμός και πλήθος μικροσκοπικών δοντιών.

Το περιβάλλον του Natovenator φαίνεται πως ήταν γεμάτο ζωή: ψάρια, χελώνες και αρχαίοι κροκόδειλοι. Οι συγκρίσεις με παρόμοια είδη δίνουν στους παλαιοντολόγους νέα στοιχεία για το πώς ορισμένοι δεινόσαυροι προσαρμόστηκαν στις υδάτινες περιοχές και πώς αυτή η προσαρμογή επηρέασε την εξέλιξή τους.

Επιβεβαίωση μιας παλιάς θεωρίας

Ο Natovenator παρουσιάζει εντυπωσιακές ομοιότητες με τον Halszkaraptor, έναν άλλον «χελιδονόμορφο» δεινόσαυρο που βρέθηκε επίσης στη Μογγολία και θεωρήθηκε κάποτε ημιυδρόβιος. Ωστόσο, το απολίθωμά του είχε βρεθεί παράνομα, με αποτέλεσμα να αμφισβητηθεί η αυθεντικότητά του.

Η νέα ανακάλυψη όμως έρχεται να βάλει τέλος στις αμφιβολίες. Όπως σημείωσε ο Λι, «υπήρχαν διαφωνίες για το αν ο Halszkaraptor ήταν πράγματι προσαρμοσμένος στο νερό. Ελπίζουμε αυτή η μελέτη να κλείσει τη διαμάχη». Με το ρεύμα των πλευρών του προς τα πίσω και το υδροδυναμικό του σώμα, ο Natovenator polydontus αποτελεί πλέον το πιο καθαρό παράδειγμα δεινόσαυρου που είχε εξελιχθεί για να κολυμπά.