Επέτειος «επακούμβησης»: Ένα σαφές μάθημα για το μέλλον - Ειδικός αναλυτής εξηγεί στο Newsbomb

Πέντε χρόνια συμπληρώθηκαν από το περιστατικό στο Αιγαίο, το οποίο έβαλε στη ζωή μας τον περιβόητο όρο «επακούμβηση».

Στις 12 Αυγούστου 2020, η περίφημη «επακούμβηση» της φρεγάτας «Λήμνος» επί της τουρκικής «Κεμάλ Ρέις» αποτελεί σημείο αναφοράς στο ενεργητικό του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.

Με αφορμή την χθεσινή επέτειο το Newsbomb απευθύνθηκε στον ειδικό αμυντικό αναλυτή, Δημήτρη Τσαϊλά, Ναύαρχο ε.α *, ο οποίος ανέλυσε τι συνέβη, αλλά και πόσο αυτό το περιστατικό μπορεί να αποτελέσει πυξίδα για το μέλλον.

Ακολουθεί η ανάλυση του κ. Τσαϊλά:

Από τη Θαλάσσια Ισχύ στην Αποτροπή

Η θαλάσσια ισχύς από μόνη της δεν είναι αρκετή. Μπορεί να κατέχεις τα πιο σύγχρονα οπλικά συστήματα και τα τελειότερα σκάφη. Πρέπει να χρησιμοποιούνται με σκοπό και ένας από τους ύψιστους σκοπούς είναι η αποτροπή.

Η αποτροπή στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: την ισχύ, τη βούληση για χρήση της και την αντίληψη από τον αντίπαλο ότι υφίστανται και η ισχύς και η βούληση. Και τα τρία πρέπει να είναι παρόντα, συνεχώς. Δεν υπάρχει μερική αποτροπή. Είτε είναι αποτελεσματική είτε όχι. Δεν μπορεί να υπάρξει κενό. Ένα μόνο ολίσθημα, μια μόνο λανθασμένη κρίση, μπορεί να αποβεί μοιραία. Εάν ένας επιτιθέμενος υπολογίσει, έστω και μία φορά, ότι οι ανταμοιβές της δράσης υπερτερούν των κινδύνων, η αποτροπή καταρρέει. Και όταν καταρρέει, η ζημιά είναι συχνά άμεση και μη αναστρέψιμη.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συνέβη τον Αύγουστο του 2020, κατά τη διάρκεια αυξημένων εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η ελληνική φρεγάτα Λήμνος, με κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Ιωάννη Σαλιάρη, επιχειρούσε σύμφωνα με τους Διεθνείς Κανονισμούς όταν η τουρκική φρεγάτα Κεμάλ Ρέις επιχείρησε να την προσπεράσει από την αριστερή πλευρά, κόβοντας την πορεία της. Το Λήμνος είχε ήδη δώσει σήμα ότι τηρεί σταθερή πορεία και ταχύτητα.

Ο Τούρκος κυβερνήτης -εκτελώντας έναν λανθασμένο ελιγμό- φάνηκε να υπέθεσε ότι το ελληνικό πλοίο θα υποχωρούσε.

Αντ' αυτού, το Λήμνος διατήρησε τη σταθερή του πορεία. Το Κεμάλ Ρέις άλλαξε την πορεία του, με αποτέλεσμα τη σύγκρουση με την πλώρη της ελληνικής φρεγάτας. Το Λήμνος δεν υπέστη ζημιές και παρέμεινε στη θέση του, ενώ το τουρκικό πλοίο υπέστη σημαντικές ζημιές.

Το μάθημα αυτό δεν αφορά την απόκτηση πόντων σε μια ναυτική αναμέτρηση, αφορά την αξία της ηρεμίας, της επαγγελματικής ναυτικής δεξιοτεχνίας και της αδιάσπαστης αποφασιστικότητας. Διατηρώντας την πορεία και την ψυχραιμία, το Λήμνος απέδειξε πώς μοιάζει η αποτροπή στην πράξη: σαφείς κανόνες, σταθερή βούληση και η ικανότητα επιβολής και των δύο χωρίς κλιμάκωση.

Το Μέλλον: Σαφήνεια, Συνέχεια και Βούληση.

Το περιστατικό της Φρεγάτας Λήμνου προσφέρει ένα σαφές μάθημα για το μέλλον: η αποτροπή δεν χτίζεται σε στιγμές κρίσης, αποδεικνύεται σε αυτές. Και λειτουργεί μόνο εάν τα θεμέλια έχουν τεθεί εκ των προτέρων.

Το μέλλον της ελληνικής ναυτικής στρατηγικής θα εξαρτηθεί από τρία πράγματα:

1.Σαφήνεια σκοπού – Ορισμός ακριβώς αυτού που επιδιώκουμε να επιτύχουμε στη θάλασσα: αποτροπή, ανοιχτές θαλάσσιες λωρίδες, ασφαλείς ενεργειακές οδούς και οικονομική ανθεκτικότητα.

2.Συνέχεια των επενδύσεων – Διατήρηση της ναυπηγικής βιομηχανίας, της εφοδιαστικής και της εκπαίδευσης για δεκαετίες, όχι μόνο ως αντίδραση σε κρίσεις. Χωρίς σταθερή εξασφάλιση πόρων, η αξιοπιστία που επέδειξε η Φρεγάτα Λήμνος το 2020 δεν μπορεί να επαναληφθεί το 2030.

3.Εθνική βούληση – Καλλιέργεια μιας ναυτικής νοοτροπίας, ώστε η κοινωνία μας να κατανοήσει: η θάλασσα δεν είναι ένα κενό που πρέπει να φυλάσσεται απρόθυμα, είναι ένας τομέας ευκαιριών, πλούτου και επιρροής που πρέπει να υπερασπιζόμαστε καθημερινά.

Αν διατηρήσουμε τον ενάρετο κύκλο του εμπορίου, των στόλων και της ελεύθερης ναυσιπλοΐας, και διατηρήσουμε αδιάσπαστη την αποτροπή, η Ελλάδα όχι μόνο θα επιβιώσει σε μια αμφισβητούμενη θάλασσα, αλλά θα τη διαμορφώσει κιόλας.
Συμπεράσματα

Το παρελθόν προσφέρει υπερηφάνεια. Το παρόν απαιτεί επείγουσα ανάγκη. Το μέλλον απαιτεί αποφασιστικότητα. Η θαλάσσια στρατηγική δεν είναι πολυτέλεια για την Ελλάδα, είναι εθνική επιταγή. Αν το κάνουμε σωστά, δεν θα επιβιώσουμε απλώς. θα ηγηθούμε ως θαλασσοκράτειρα δύναμη.

*Ο Δημήτριος Τσαϊλάς είναι απόστρατος Αξιωματικός του ΠΝ, δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Σήμερα είναι συνεργάτης και ερευνητής του Institute for National and International Security(INIS), και του Strategy International (SI) και του Research Institute for European and American Studies (RIEAS).

Διαβάστε επίσης