Θα μπορούσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν να συλληφθεί στην Αλάσκα; Οι 125 χώρες στις οποίες καταζητείται

Μια εικόνα που μοιάζει βγαλμένη από πολιτικό θρίλερ: ο Βλαντιμίρ Πούτιν να κατεβαίνει από το προεδρικό αεροσκάφος στην Αλάσκα, με χειροπέδες να τον περιμένουν πριν καν πατήσει το πόδι του στο αμερικανικό έδαφος.

Αν και το σενάριο μοιάζει ακραίο, η πραγματικότητα είναι ότι ο 72χρονος Ρώσος ηγέτης φέρει ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) – και το ταξίδι του στις ΗΠΑ εγείρει ερωτήματα και πολιτικές εντάσεις.

Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ο Πούτιν αναμένεται να ταξιδέψει στην Αλάσκα την Παρασκευή 15 Αυγούστου, για να συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Στόχος της συνάντησης είναι, τουλάχιστον επισήμως, η αναζήτηση λύσης για τον τερματισμό της συνεχιζόμενης ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η επίσκεψη αυτή θα είναι η πρώτη του Ρώσου προέδρου στις Ηνωμένες Πολιτείες έπειτα από δέκα χρόνια και αναμένεται να αποτελέσει κομβικό σημείο στις σχέσεις των δύο πυρηνικών υπερδυνάμεων.

Απουσία-έκπληξη από τη σύνοδο κορυφής θα είναι αυτή του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, γεγονός που επιτρέπει στον Τραμπ να έχει μια κατ’ ιδίαν συνομιλία με τον Πούτιν χωρίς την άμεση παρουσία της ουκρανικής πλευράς.

Το ένταλμα σύλληψης του ΔΠΔ

Στις 17 Μαρτίου 2023, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον Πούτιν, κατηγορώντας τον για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Μαζί του, καταζητείται και η Ρωσίδα επίτροπος για τα δικαιώματα των παιδιών, Μαρία Λβόβα-Μπελόβα. Οι κατηγορίες αφορούν την παράνομη μεταφορά χιλιάδων παιδιών από τις κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές στη Ρωσία.

Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Ερευνών του Γέιλ, τουλάχιστον 35.000 παιδιά έχουν απελαθεί στη Ρωσία από την έναρξη του πολέμου, τον Φεβρουάριο του 2022. Βάσει του Καταστατικού της Ρώμης, οι 125 χώρες-μέλη του ΔΠΔ υποχρεούνται να συλλάβουν κάθε άτομο για το οποίο υπάρχει ένταλμα, εφόσον εισέλθει στο έδαφός τους.

Στον κατάλογο των χωρών αυτών περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία, η Αυστραλία και η Ελλάδα. Απουσιάζουν όμως κομβικοί παίκτες όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ – και οι ίδιες οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι χώρες που έχουν υπογράψει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) και στις οποίες θα μπορούσε θεωρητικά να συλληφθεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι οι εξής:

• Αφγανιστάν

• Αλβανία

• Ανδόρα

• Αντίγκουα και Μπαρμπούντα

• Αργεντινή

• Αρμενία

• Αυστραλία

• Αυστρία

• Μπαγκλαντές

• Μπαρμπάντος

• Βέλγιο

• Μπελίζ

• Μπενίν

• Βολιβία

• Βοσνία-Ερζεγοβίνη

• Μποτσουάνα

• Βραζιλία

• Βουλγαρία

• Μπουρκίνα Φάσο

• Πράσινο Ακρωτήριο

• Καμπότζη

• Καναδάς

• Κεντροαφρικανική Δημοκρατία

• Τσαντ

• Χιλή

• Κολομβία

• Κομόρες

• Νήσοι Κουκ

• Κόστα Ρίκα

• Ακτή Ελεφαντοστού

• Κροατία

• Κύπρος

• Τσεχική Δημοκρατία

• Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό

• Δανία

• Τζιμπουτί

• Δομίνικα

• Δομινικανή Δημοκρατία

• Εκουαδόρ

• Ελ Σαλβαδόρ

• Εσθονία

• Φίτζι

• Φινλανδία

• Γαλλία

• Γκαμπόν

• Γκάμπια

• Γεωργία

• Γερμανία

• Γκάνα

• Ελλάδα

• Γρενάδα

• Γουατεμάλα

• Γουινέα

• Ονδούρα

• Ουγγαρία

• Ισλανδία

• Ιρλανδία

• Ιταλία

• Ιαπωνία

• Ιορδανία

• Κένυα

• Κιριμπάτι

• Λετονία

• Λεσότο

• Λιβερία

• Λιχτενστάιν

• Λιθουανία

• Λουξεμβούργο

• Μαδαγασκάρη

• Μαλάουι

• Μαλδίβες

• Μάλι

• Μάλτα

• Νήσοι Μάρσαλ

• Μαυρίκιος

• Μεξικό

• Μογγολία

• Μαυροβούνιο

• Ναμίμπια

• Ολλανδία

• Νέα Ζηλανδία

• Νίγηρας

• Νιγηρία

• Βόρεια Μακεδονία

• Νορβηγία

• Παναμάς

• Παραγουάη

• Περού

• Πολωνία

• Πορτογαλία

• Δημοκρατία της Κορέας

• Δημοκρατία της Μολδαβίας

• Ρουμανία

• Άγιος Χριστόφορος και Νέβις

• Άγιος Λουκίας

• Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες

• Σαμόα

• Σαν Μαρίνο

• Σενεγάλη

• Σερβία

• Σεϋχέλλες

• Σιέρα Λεόνε

• Σλοβακία

• Σλοβενία

• Νότια Αφρική

• Ισπανία

• Παλαιστινιακό Κράτος

• Σουρινάμ

• Σουηδία

• Ελβετία

• Τατζικιστάν

• Ανατολικό Τιμόρ

• Τρινιντάντ και Τομπάγκο

• Τυνησία

• Ουγκάντα

• Ουκρανία

• Ηνωμένο Βασίλειο

• Ηνωμένη Δημοκρατία της Τανζανίας

• Ουρουγουάη

• Βανουάτου

• Βενεζουέλα

• Ζάμπια

Γιατί δεν θα συλληφθεί στις ΗΠΑ

Οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν τη δικαιοδοσία του ΔΠΔ και δεν δεσμεύονται να εκτελέσουν τα εντάλματά του. Αυτό σημαίνει ότι, νομικά, δεν έχουν καμία υποχρέωση να συλλάβουν τον Πούτιν κατά την άφιξή του στην Αλάσκα.

Παρά την ξεκάθαρη αυτή θέση, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν λείπουν οι φωνές που ζητούν από τον Τραμπ να «εκμεταλλευτεί την ευκαιρία». «Ο Πούτιν καταζητείται για εγκλήματα πολέμου, το μόνο που πρέπει να κάνει ο Τραμπ είναι να διασφαλίσει τη σύλληψή του», έγραψε ένας χρήστης στο X, με άλλον να σχολιάζει ειρωνικά: «Αφού είναι διεθνώς καταζητούμενος, υποθέτω ότι ο Τραμπ θα τον συλλάβει στην Αλάσκα».

Ωστόσο, ειδικοί εκτιμούν ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι πρακτικά αδύνατο. Ο πρώην αρχηγός του βρετανικού στρατού Hamish de Bretton-Gordon δήλωσε στην εφημερίδα The Sun ότι ο Πούτιν δεν θα είχε ταξιδέψει στις ΗΠΑ χωρίς «αδιάσειστη εγγύηση» πως δεν θα συλληφθεί.

Οι πιθανές συνέπειες μιας σύλληψης

Αν, υποθετικά, ο Πούτιν συλλαμβανόταν, η αντίδραση της Μόσχας θα ήταν άμεση και σφοδρή. Ο πρώην πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ έχει προειδοποιήσει ότι μια τέτοια κίνηση θα θεωρηθεί «κήρυξη πολέμου» κατά της Ρωσίας – απειλή που έχει συνδυαστεί επανειλημμένα με πυρηνική ρητορική.

Το 2024, ο Ρώσος πρόεδρος επισκέφθηκε τη Μογγολία – μέλος του ΔΠΔ – χωρίς να συλληφθεί, προκαλώντας έντονες επικρίσεις. Η κυβέρνηση της χώρας υποστήριξε τότε ότι ακολουθεί «πολιτική ουδετερότητας» και ότι η εξάρτησή της από τη Ρωσία για ενέργεια και πετρέλαιο καθιστά αδύνατη τη σύγκρουση με τη Μόσχα.

Ένα ταξίδι με πολιτική βαρύτητα

Η επίσκεψη Πούτιν στην Αλάσκα αναμένεται να αποτελέσει μία από τις πιο φορτισμένες διπλωματικά στιγμές της χρονιάς. Για τους υποστηρικτές του, είναι μια ευκαιρία για ειρήνη στην Ουκρανία. Για τους επικριτές του, μια επίδειξη ατιμωρησίας απέναντι στις διεθνείς αποφάσεις.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι, χειροπέδες ή όχι, η εικόνα του Ρώσου ηγέτη σε αμερικανικό έδαφος θα καταγραφεί ως ιστορική.

Διαβάστε επίσης