Συνάντηση Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα: Διπλωματία στον «Ήλιο του Μεσονυχτίου»

Η Σύνοδος κορυφής Τραμπ-Πούτιν αρχίζει να μοιάζει με διπλωματία του «Ήλιου του Μεσονυχτίου» γράφει το Sky News. Σε περιοχές της Αλάσκας, ο ήλιος δεν δύει το καλοκαίρι, φωτίζοντας τη νύχτα, αλλά προκαλώντας παράλληλα αποπροσανατολισμό, σημειώνει με νόημα το βρετανικό μέσο.

Η κρίσιμη συνάντηση θα είναι «διαφανής» προαναγγέλλουν οι δύο πλευρές, αλλά είναι δύσκολο να βρεθεί κάποια οδός προς την ειρήνη αυτή τη στιγμή. Η γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λίβιτ, την έχει ήδη περιορίσει σε μια «άσκηση ακρόασης» όπου ο Ντόναλντ Τραμπ θα επιδιώξει μια «καλύτερη κατανόηση» της κατάστασης.

Σύμφωνα όμως με τους αναλυτές δεν υπάρχουν πολλά για να κατανοήσει κανείς: η Ρωσία θέλει εδάφη, η Ουκρανία δεν τα παραχωρεί - όσο και αν ο Λευκός Οίκος απορρίπτει τις φήμες περί «μετριασμού των προσδοκιών».

Ο Τραμπ θέλει ειρήνη, αλλά συναντά μόνο τη μία πλευρά την Παρασκευή (15/8). Το γεγονός ότι συναντά μόνο τον Βλαντιμίρ Πούτιν ανησυχεί τους Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι φοβούνται ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να παραγκωνιστεί από οποιαδήποτε ενδεχόμενη συμφωνία Τραμπ-Πούτιν.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι ισχυρίζεται ότι ο Πούτιν θέλει το υπόλοιπο Ντόνετσκ και, στην πραγματικότητα, ολόκληρη την περιοχή Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία. Απέκλεισε το ενδεχόμενο να την παραδώσει επειδή θα του στερούσε βασικές αμυντικές γραμμές και θα άφηνε το Κίεβο ευάλωτο σε μελλοντικές επιθέσεις.

Ευρωπαίοι ηγέτες - μεταξύ των οποίων και ο Βρετανός πρωθυπουργός σερ Κιρ Στάρμερ - θα έχουν σήμερα (13/8) διαδικτυακές συνομιλίες με τον Ζελένσκι δύο φορές, καθώς επίσης και συνομιλίες με τον Τραμπ και τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς. Οι ανησυχίες τους μπορεί να έχουν αρχίσει να εκφράζονται, γι'αυτό και ο Λευκός Οίκος παρουσιάζει τώρα τη σύνοδο κορυφής ως μια προσεκτική άσκηση διερεύνησης γεγονότων και τίποτα περισσότερο.

Το μόνο πράγμα που πραγματικά μάθαμε από την τελευταία συνέντευξη Τύπου είναι ότι η πρώτη συνάντηση Τραμπ-Πούτιν εδώ και έξι χρόνια θα γίνει στο Άνκορατζ. Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου επιβεβαίωσε αργότερα ότι θα γίνει στην Κοινή Βάση Έλμενντορφ-Ρίτσαρντσον, μια αμερικανική στρατιωτική εγκατάσταση.

Η ίδια η Αλάσκα, με την ιστορία και τη γεωγραφία της, είναι μια πολυεπίπεδη μεταφορά: ένας τόπος που οι Ρώσοι πούλησαν στις ΗΠΑ τον 1800. Ένα απομακρυσμένο αλλά στρατηγικό σύνορο όπου τα όρια ιδιοκτησίας και οι κανόνες διαπραγμάτευσης χαράσσονται για άλλη μια φορά.

Σε μια καθαρή μέρα, μπορεί κανείς να δει τη Ρωσία από την Αλάσκα, αλλά χωρίς τον Ζελένσκι στην αίθουσα, είναι δύσκολο να τους φανταστεί κανείς να κατακτούν οποιαδήποτε κορυφή. Στο μέρος όπου ο ήλιος δεν δύει ποτέ, η συμφωνία μπορεί να μην ξεκινήσει ποτέ.

Η Κοινή Βάση Έλμεντορφ-Ρίτσαρντσον της Αλάσκας

Το Έλμενντορφ-Ρίτσαρντσον συνδυάζει τη βάση Έλμεντορφ της Πολεμικής Αεροπορίας και το Οχυρό Ρίτσαρντσον του Αμερικανικού Στρατού. Είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική βάση της Αλάσκας και φιλοξενεί περισσότερους από 32.000 ανθρώπους - περίπου το 10% του πληθυσμού του Άνκορατζ.

Η περιοχή είναι επίσης σημαντική για τη Ρωσία: οι ΗΠΑ αγόρασαν την Αλάσκα από τη Ρωσική Αυτοκρατορία πριν από 158 χρόνια. Στην πραγματικότητα, το Νησί Μικρóς Διομήδης της Αλάσκας απέχει λιγότερο από τρία μίλια από το Νησί Μεγάλος Διομήδης της Ρωσίας στο Βερίγγειο Πορθμό, δείχνοντας πόσο γεωγραφικά κοντά είναι οι δύο χώρες.

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η βάση θεωρούνταν «ιδιαίτερα σημαντική» για την υπεράσπιση των ΗΠΑ έναντι της τότε Σοβιετικής Ένωσης, σύμφωνα με τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. Παρά την εγγύτητα αυτή, ο Πούτιν θα είναι ο πρώτος Ρώσος πρόεδρος που θα επισκεφθεί το Άνκορατζ. Κάποιοι έχουν επικρίνει την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ να πραγματοποιήσει συνομιλίες για τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας στην Αλάσκα.

«Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς τον Πούτιν να υποστηρίζει κατά τη διάρκεια των συναντήσεών του με τον Τραμπ ότι, "Λοιπόν, κοιτάξτε, τα εδάφη μπορούν να αλλάξουν χέρια"», δήλωσε ο Νάιτζελ Γκουλντ-Ντέιβις, Βρετανός πρώην πρέσβης στη Λευκορωσία. «Σας δώσαμε την Αλάσκα. Γιατί δεν μπορεί η Ουκρανία να μας δώσει ένα μέρος του εδάφους της;»

Αν και αυτό θα είναι το πρώτο ταξίδι του Τραμπ στην Αλάσκα από την έναρξη της δεύτερης θητείας του, πραγματοποίησε αρκετές επισκέψεις στη βάση Έλμενντορφ-Ρίτσαρντσον κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.

Ο Τζο Μπάιντεν και ο Μπαράκ Ομπάμα την επισκέφθηκαν επίσης. Το 2015, ο Ομπάμα έγινε ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που πάτησε το πόδι του βόρεια του Αρκτικού Κύκλου κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του.

Η Βάση Έλμενντορφ-Ρίτσαρντσον φιλοξενεί αεροσκάφη όπως το F-22 Raptor - ένα μαχητικό αεροσκάφος που η Πολεμική Αεροπορία λέει ότι «δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα γνωστό ή προβλεπόμενο μαχητικό αεροσκάφος». Το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ περιγράφει την περιοχή ως περιοχή με «γραφικά, μεγαλοπρεπή, χιονισμένα βουνά, λίμνες, ποτάμια, παγετώνες και άφθονη άγρια ζωή».

Συμβουλεύει επίσης τους επισκέπτες που προσπαθούν να φτάσουν στη βάση οδικώς να έχουν μαζί τους κιτ έκτακτης ανάγκης, τρόφιμα, κουβέρτες και επιπλέον καύσιμα, καθώς είναι τόσο απομακρυσμένη.

Ζελένσκι: Κανένα σημάδι για κατάπαυση του πυρός

Ο Ουκρανός ηγέτης δεν βλέπει κανένα σημάδι ότι η Ρωσία προετοιμάζεται για κατάπαυση του πυρός μετά από αναφορές για παραβίαση της πρώτης γραμμής στο Ντονμπάς. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία δεν θα μπορούσε να συμφωνήσει με μια ρωσική πρόταση να παραχωρήσει περισσότερο έδαφος σε αντάλλαγμα για κατάπαυση του πυρός, επειδή η Μόσχα θα χρησιμοποιούσε ό,τι κέρδισε ως εφαλτήριο για να ξεκινήσει έναν μελλοντικό πόλεμο.

Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι δεν πιστεύει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζει τις απαιτήσεις της Ρωσίας και εξέφρασε την ελπίδα ότι ο ηγέτης των ΗΠΑ θα ενεργήσει ως έντιμος μεσολαβητής όταν συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα την Παρασκευή.

Πρόσθεσε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία προετοιμάζεται να εφαρμόσει κατάπαυση του πυρός, καθώς προέκυψαν αναφορές ότι μικρές ομάδες δολιοφθοράς είχαν διαπεράσει τις ουκρανικές άμυνες στο ανατολικό Ντονμπάς, προελαύνοντας περίπου έξι μίλια σε τρεις ημέρες. Ο Ζελένσκι προειδοποίησε επίσης ότι η Ρωσία σχεδιάζει νέες επιθέσεις σε τρία μέρη της πρώτης γραμμής.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους ενόψει της συνόδου κορυφής Τραμπ-Πούτιν και μια ημέρα πριν από μια εικονική συνάντηση με ηγέτες ΗΠΑ και Ευρώπης, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι πίστευε ότι ο Πούτιν ήθελε να κυριαρχήσει στη χώρα του επειδή «δεν θέλει μια κυρίαρχη Ουκρανία».

Επομένως, είπε ότι ήταν επικίνδυνο για την Ουκρανία να αναγκαστεί από τις ΗΠΑ να αποδεχτεί το αίτημα της Ρωσίας να αναλάβει τα τμήματα του Ντονμπάς που δεν ελέγχει μετά τη σύνοδο κορυφής της Αλάσκας. Η περιοχή που ζητά η Ρωσία ανέρχεται σε «περίπου 90.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα» της χώρας, είπε.

Την περασμένη εβδομάδα η Ρωσία άφησε να εννοηθεί ότι ήταν έτοιμη να εξετάσει για πρώτη φορά μια εκεχειρία στον πόλεμο της Ουκρανίας, με αντάλλαγμα την αποχώρηση της Ουκρανίας από τα τμήματα του Ντονμπάς που εξακολουθούσε να ελέγχει. Αν και ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί στη συνέχεια ότι η Ρωσία και η Ουκρανία θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε κάποια «ανταλλαγή εδαφών», ο Ζελένσκι είπε ότι κατάλαβε ότι η Ρωσία «απλώς προσφερόταν να μην προχωρήσει περαιτέρω, να μην αποσυρθεί από πουθενά» και ότι οι ανταλλαγές δεν ήταν στο τραπέζι.

«Δεν θα φύγουμε από το Ντονμπάς. Δεν μπορούμε να το κάνουμε», είπε ο Ζελένσκι. «Για τους Ρώσους, το Ντονμπάς είναι ένα εφαλτήριο για μια μελλοντική νέα επίθεση». Η περιοχή που απαιτεί η Ρωσία είναι πολύ σημαντική στρατηγικά για να την εγκαταλείψουμε, είπε, επειδή είναι μια βαριά οχυρωμένη περιοχή που προστάτευε τις κεντρικές πόλεις της Ουκρανίας. «Δεν έχω ακούσει τίποτα - ούτε μία πρόταση - που να εγγυάται ότι ένας νέος πόλεμος δεν θα ξεκινήσει αύριο και ότι ο Πούτιν δεν θα προσπαθήσει να καταλάβει τουλάχιστον το Ντνίπρο, τη Ζαπορίζια και το Χάρκοβο» μόλις η Ρωσία αποκτήσει όλο το Ντονμπάς, είπε ο Ζελένσκι.

Ο ηγέτης της Ουκρανίας είπε ότι ήθελε αντ' αυτού ο Πούτιν να συμφωνήσει σε μια κατάπαυση του πυρός στα τρέχοντα μέτωπα και από τις δύο πλευρές να επιστρέψουν όλους τους αιχμαλώτους πολέμου και τα αγνοούμενα παιδιά, πριν από οποιαδήποτε συζήτηση για το έδαφος και τη μελλοντική ασφάλεια της χώρας. «Οποιοδήποτε ζήτημα εδαφικής φύσης δεν μπορεί να διαχωριστεί από τις εγγυήσεις ασφαλείας», είπε.

«Ας μην είναι στο πλευρό μας, αλλά στη μέση»

Ο Ζελένσκι είπε ότι δεν θα παραστεί στη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα, την πρώτη πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Πούτιν και με τους δύο στην εξουσία από το 2018. Αλλά είπε ότι ελπίζει ότι θα ακολουθηθεί από «τριμερή συνάντηση» με τον Τραμπ και τον Πούτιν, αν και ο Ρώσος ηγέτης έχει μέχρι στιγμής δηλώσει ότι δεν είναι πρόθυμος να συναντήσει τον Ζελένσκι.

Ο Ουκρανός ηγέτης εξέφρασε επίσης πίστη στον απρόβλεπτο Τραμπ, ο οποίος είπε ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει ως έντιμος μεσίτης μεταξύ του ίδιου και του Πούτιν. «Δεν πιστεύω ότι η πρόταση του Πούτιν είναι πρόταση του Τραμπ», είπε. «Πιστεύω ότι ο Τραμπ αντιπροσωπεύει τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Λειτουργεί ως μεσολαβητής - βρίσκεται στη μέση, όχι στο πλευρό της Ρωσίας. Ας μην είναι στο πλευρό μας, αλλά στο μέσο».

Είπε ότι δεν γνώριζε τι ακριβώς θα συζητούσαν ο Πούτιν και ο Τραμπ στην Αλάσκα, λέγοντας «πιθανώς υπάρχει μια διμερής πορεία» συνομιλιών για άλλα θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως το εμπόριο, οι κυρώσεις και οι επιχειρήσεις. Αλλά είπε ότι ο Πούτιν είχε πετύχει μια διπλωματική νίκη εξασφαλίζοντας τη συνάντηση: «Ψάχνει φωτογραφίες. Χρειάζεται μια φωτογραφία από τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Τραμπ».

Ο Ζελένσκι είπε ότι η Ρωσία προσπαθεί απεγνωσμένα να δείξει ότι κέρδιζε τον πόλεμο και ότι το Κρεμλίνο ήθελε «να δημιουργήσει μια συγκεκριμένη αφήγηση, ειδικά στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, ότι η Ρωσία προχωρά μπροστά και η Ουκρανία χάνει» πραγματοποιώντας επιθέσεις δολιοφθοράς στην περιοχή του Ντονμπάς.

Οι πολεμικοί χάρτες έδειχναν δύο γραμμές προέλασης ανατολικά της πόλης Ντομπροπίλια και κέρδη περίπου έξι μιλίων από την Παρασκευή. Ο στρατός της Ουκρανίας δήλωσε ότι η Ρωσία είχε συγκεντρώσει περίπου 110.000 στρατιώτες στον τομέα και ότι οι εισβολείς «προσπαθούσαν απροκάλυπτα να διεισδύσουν στις αμυντικές μας γραμμές με δολιοφθορές και μικρές ομάδες πεζικού, ανεξάρτητα από τις απώλειές τους».

Το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου δήλωσε ότι ρωσικές «ομάδες σαμποτάζ και αναγνώρισης» είχαν διεισδύσει σε ουκρανικά ελεγχόμενη περιοχή κοντά στην Ντομπροπίλια, ένα βασικό σημείο ανεφοδιασμού στα δυτικά της περιοχής του Ντόνετσκ. Η Ρωσία δέχεται βαριές απώλειες περίπου 1.000 την ημέρα, με 500 νεκρούς και 500 τραυματίες τη Δευτέρα, δήλωσε ο Ζελένσκι, καθώς βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε επιθέσεις πεζικού για να σπάσει τις αμυντικές γραμμές του Κιέβου.

Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι οι απώλειες της Ουκρανίας την ίδια ημέρα ήταν πολύ μικρότερες - συνολικά 340 - «18 νεκροί και 243 τραυματίες, με 79 αγνοούμενους στη μάχη». Η Ντομπροπίλια είναι ένα βασικό σημείο ανεφοδιασμού για τις πολιορκημένες πόλεις Ποκρόφσκ και Μίρνοχραντ στα νότια και τις κύριες πόλεις του Ντονμπάς που ελέγχεται από την Ουκρανία στα ανατολικά του κέντρου της χώρας.

Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ρωσία προετοιμάζει μια νέα επίθεση το φθινόπωρο, στην οποία θα συμμετάσχουν σχεδόν 30.000 στρατιώτες που θα μετακινηθούν από το Σούμι, στα βορειοανατολικά της Ουκρανίας, «σε τρεις κατευθύνσεις» στην πρώτη γραμμή - προς τη Ζαπορίζια στα νότια και το Ποκρόφσκ και την κοντινή Νοβοπαβλίκα στα νοτιοανατολικά.

Διαβάστε επίσης