Ταξίδι στις Μυκήνες

Οι Μυκήνες είναι μία εμβληματική αρχαία πόλη της Αργολίδας κοντά στο βουνό Τρητός, χτισμένη σε ύψωμα με θέα τον Αργολικό Κόλπο. Ο αρχαιολογικός χώρος των Μυκηνών βρίσκεται στη βορειοανατολική Πελοπόννησο, περίπου 90 χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα.

Κατά τη 2η χιλιετία π.Χ. οι Μυκήνες ήταν ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα του ελληνικού πολιτισμού, αποτελώντας ένα ισχυρό στρατιωτικό φρούριο που δέσποζε στο μεγαλύτερο μέρος της νότιας Ελλάδας. Η περίοδος της ελληνικής ιστορίας μεταξύ 1600 π.Χ. έως περίπου το 1100 π.Χ. ονομάζεται «μυκηναϊκή», αναφερόμενη φυσικά στις Μυκήνες. Στο απόγειο της δόξας τους, το 1350 π.Χ., το κάστρο και η κάτω πόλη αριθμούσαν 30.000 κατοίκους και καταλάμβαναν μία έκταση 32 εκταρίων. Στον Όμηρο βρίσκουμε αναφορά της πόλης, που την περιγράφει λέγοντάς τη «ευρυάγυιαν, πολύχρυσον».

Σύμφωνα με τον Παυσανία, ο Περσέας έχτισε τις Μυκήνες στην Τίρυνθα και τους έδωσε αυτό το όνομα είτε διότι του έπεσε εκεί ο «μύκης» (θήκη) απ' το ξίφος του, είτε ενώ διψούσε, βρήκε ένα μύκητα (δηλαδή μανιτάρι) και τραβώντας τον είδε πως από κάτω υπήρχε η πηγή Περσεία, που υπάρχει μέχρι και σήμερα.

Η Ακρόπολη

Η Ακρόπολη των Μυκηνών περιβάλλεται από εντυπωσιακά κυκλώπεια τείχη, κατασκευασμένα από μεγάλους ογκόλιθους που είναι τοποθετημένοι είτε ψευδοϊσοδομικά σε συνεχείς σειρές, είτε ακατέργαστοι με το κυκλώπειο σύστημα. Το πρώτο και παλαιότερο τείχος χτίστηκε το 1340 π.Χ. περίπου και περιέκλειε μόνο την κορυφή της ακρόπολης. Ο Ταφικός Κύκλος Α βρισκόταν έξω από την οχύρωση. Το 1250 π.Χ. χτίστηκε η περίφημη Πύλη των Λεόντων και το δυτικό και νότιο τμήμα του τείχους που περιέλαβε τον ταφικό περίβολο, ενώ από το προηγούμενο τείχος διατηρήθηκε μόνο το βόρειο τμήμα και το υπόλοιπο κατεδαφίστηκε. Κατά το 1200 π.Χ. περίπου κτίστηκε η βορειοανατολική επέκταση, για να περιλάβει και την υπόγεια κρήνη.

Η είσοδος της Ακρόπολης βρίσκεται στα βορειοδυτικά. Και ο λόγος φυσικά για την πολυφωτογραφημένη και σημαίνουσας αξίας Πύλη των Λεόντων, που το τριγωνικό κενό του ανωφλιού της φέρει το αρχαιότερο δείγμα μνημειακής γλυπτικής στην Ευρώπη! Δύο λιοντάρια, που τα κεφάλια τους λείπουν, κατασκευασμένα πιθανώς από στεατίτη, στέκονται αντιμέτωπα στηρίζοντας τα μπροστινά τους πόδια πάνω σε δύο βωμούς και μεταξύ αυτών υψώνεται ένας κίονας με ιδιότυπο κιονόκρανο και άβακα στην κορυφή. Πάνω από τον άβακα σχηματίζονται τέσσερις δίσκοι, που ερμηνεύονται ως δοκοί στέγης. Την πύλη έκλεινε δίφυλλη ξύλινη πόρτα με χάλκινη επένδυση. Πιο δεξιά βρίσκεται η σιταποθήκη, που ήταν σε χρήση μέχρι την καταστροφή της ακρόπολης. Ανάμεσα στη σιταποθήκη και στον εσωτερικό τοίχο της Πύλης των Λεόντων υπήρχε κλιμακοστάσιο που οδηγούσε στην κορυφή του τείχους.

Ο Ταφικός Κύκλος Α αμέσως μετά την σιταποθήκη περιέχει 6 στο σύνολο βασιλικούς τάφους, που τους περιβάλλει ένα κυκλικό θωράκιο από πλάκες. Στη βόρεια πλευρά του κύκλου υπάρχει είσοδος. Επάνω σε κάθε τάφο υπήρχε μία όρθια λίθινη στήλη, ενώ οι νεκροί θάβονταν με διάφορα αντικείμενα, τα γνωστά κτερίσματα. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν οι χρυσές προσωπίδες που δείχνουν αιγυπτιακή επίδραση, τα χρυσά αγγεία και κοσμήματα, τα χάλκινα ξίφη με τις χρυσές και ελεφάντινες λαβές και τα εγχειρίδια με την ένθετη χρυσή διακόσμηση.

Στα νότια του ταφικού περιβόλου υπάρχουν τα κατάλοιπα διάφορων κτιρίων μυκηναϊκής εποχής, που είναι σήμερα γνωστά με διάφορα ονόματα: Οικία του Κρατήρα των Πολεμιστών, Οικία της επικλινούς αναβάσεως, Δυτική οικία, Οικία Τσούντα. Στα νότιά τους ανακαλύφθηκε από τον καθηγητή Γεώργιο Μυλωνά το θρησκευτικό κέντρο των Μυκηνών. Απέναντι από την εσωτερική πλευρά της Πύλης των Λεόντων βρίσκεται η μεγάλη επικλινής ανάβαση που τη συγκρατεί αναλημματικός τοίχος και που οδηγούσε στο χώρο του ανακτόρου. Το ανακτορικό συγκρότημα των Μυκηνών είναι κτισμένο στην κορυφή του υψώματος σε διάφορα επίπεδα. Στα βόρεια του ανακτόρου υπήρχε, όπως φανερώνεται από τα διατηρημένα θεμέλια, αρχαϊκός και ελληνιστικός ναός, ενώ στα ανατολικά, κτίρια, που το πρώτο στα δεξιά είναι το εργαστήριο των Καλλιτεχνών και των Τεχνιτών που εργάζονταν για τον άνακτα.

Το υπόλοιπο τμήμα του τείχους στα ανατολικά αποτελεί προσθήκη, που έγινε στο τέλος του 13ου αι. π.Χ. για να μπορέσει να εξασφαλίσει ελεύθερη επικοινωνία από το εσωτερικό με την υπόγεια δεξαμενή που κατασκευάστηκε σύγχρονα. Η δεξαμενή αυτή αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα τεχνικά έργα των μυκηναϊκών χρόνων και χρησίμευε για τη συγκέντρωση του νερού, που μεταφέρονταν από ψηλότερα σε απόσταση 500 μέτρων. Εκτός από την Πύλη των Λεόντων, που αποτελούσε την κύρια είσοδο στην ακρόπολη, υπήρχε και μια δευτερεύουσα στη βόρεια πλευρά του τείχους, δυτικά από την υπόγεια δεξαμενή, η λεγόμενη Βόρεια Πύλη. Μετά την πύλη υπάρχουν τα ερείπια από την ελληνιστική πόλη.

Χωριό Μυκήνες

Δύο χιλιόμετρα μακριά από την αρχαία Ακρόπολη βρίσκεται χτισμένο το σύγχρονο χωριό των Μυκηνών, σε υψόμετρο 109 μέτρων. Εκεί κατοικούν σήμερα περίπου 350 κάτοικοι, που ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και τον τουρισμό. Το μικρό αυτό και γραφικό χωριό της Αργολίδας κάποτε έσφυζε από κόσμο και επισκέπτες, που πήγαιναν στον γειτονικό αρχαιολογικό χώρο, όμως σήμερα κοντεύει να ερημώσει. Πολλές επιχειρήσεις έχουν κλείσει και μόνο κάποιοι λίγοι χώροι εστίασης έχουν απομείνει, για να εξυπηρετούν τους ταξιδιώτες. Οι κάτοικοι του χωριού μιλώντας στην κάμερα του Όπου Υπάρχει Ελλάδα τόνισαν την σημασία να δοθεί στήριξη από την πολιτεία στους επιχειρηματίες του χωριού και να γίνουν νέα έργα ανάπλασης, αλλά και επενδύσεις, για να μη «σβήσει» το χωριό από τον χάρτη, αλλά αντιθέτως να αναδειχθεί και να μπορεί να υποστηρίξει τον σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο, που βρίσκεται μία ανάσα μακριά.