Δημοσκόπηση MRB για Newsbomb: Κυριαρχεί η οργή μετά τα Τέμπη – Προβληματίζει η ακρίβεια

Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών και ο θάνατος 57 συνανθρώπων μας, καθορίζουν και τη συναισθηματική κατάσταση της πλειοψηφίας των πολιτών, έτσι όπως διαφαίνεται από τις απαντήσεις τους, σχετικά με το παρόν και το μέλλον της χώρας, με τα οικονομικά προβλήματα να αποτελούν επίσης σημαντικό πρόβλημα. Οι 3 στους 4 πολίτες (75,4%) απαντούν αυθόρμητα με πολύ αρνητικές λέξεις, που εκφράζουν τα έντονα συναισθήματα δυσαρέσκειας.

Η «Οργή» είναι το συναίσθημα που επικρατεί και η λέξη που απάντησαν περισσότεροι από τους μισούς ερωτώμενους (56,4%), μια τάση που μπορεί εύκολα να εξηγηθεί, δεδομένων όλων των χρόνιων και εγκληματικά άλυτων προβλημάτων ασφαλείας και όχι μόνο, που ταλανίζουν τους ελληνικούς σιδηροδρόμους τις τελευταίες δεκαετίες.

Δεύτερη δημοφιλέστερη απάντηση αποτελεί ακόμα μια από τις πέντε στάδια της κατάθλιψης, έτσι όπως τα ερμηνεύουν οι ψυχολόγοι. Η παραίτηση/απογόητευση συγκέντρωσε το 42,9% των απαντήσεων, όπερ σημαίνει, δυστυχώς, ότι οι ένα τεράστιο ποσοστό των πολιτών ουσιαστικά «ακινητοποιείται» από όλα τα δυσάρεστα που συμβαίνουν, και δεν βλέπει διέξοδο ή προσδοκία για βελτίωση της κατάστασης. Αμέσως μετά, και πάντα ιδιαίτερα ενδεικτικό του πως νιώθουν οι πολίτες για τα γεγονότα αλλά και τη διακυβέρνηση της χώρας, έρχεται ο «φόβος» (31,4%), ένα συναίσθημα που γεννήθηκε κυρίως με τις τραγικές εικόνες που παρακολουθήσαμε όλοι από το δυστύχημα των Τεμπών.

Ο ένας στους τρεις, ωστόσο, προτιμά να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο, σχετικά με το παρόν και το μέλλον της χώρας, δίνοντας απαντήσεις στο ίδιο ερώτημα με θετικό πρόσημο. Το 28% «δεν το βάζει κάτω» και απαντά ότι η «Ελπίδα» είναι η λέξη που τους εκφράζει περισσότερο. «Περηφάνια», ωστόσο, για τη χώρα, αισθάνεται μόλις το 11,7% και «σιγουριά» για αυτό που ζούμε κι αυτό που έρχεται, μόλις ο ένας στους δέκα (9,9%).

Είναι πολύ χαρακτηριστικό και αναμενόμενο, ότι το συναίσθημα της οργής κορυφώθηκε έπειτα από το δυστύχημα των Τεμπών. Σε σχέση με τον περασμένο χειμώνα, το ποσοστό των πολιτών που απάντησε ότι η λέξη που τον εκφράζει είναι η «οργή» εκτοξεύτηκε κατά 25% περίπου, και από το 37,4% του περασμένου Σεπτεμβρίου, στο 63,4% στις αρχές Μαϊου. Ωστόσο, διαφαίνεται μια τάση αποκλιμάκωσης αυτού του συναισθήματος, από στο δεύτερο μισό του Μαρτίου, υπάρχει πτώση που δεν είναι αμελητέα, κατά 7 μονάδες και συγκεκριμένα από το 63,4% στο 56,4%.

Στα άλλα δύο αρνητικά συναισθήματα που συγκέντρωσαν την πλειοψηφία των απαντήσεων, δεν παρατηρείται σημαντική διαφοροποίηση το τελευταίο διάστημα και πριν από το δυστύχημα, γεγονός που καταδεικνύει ότι για ένα σημαντικό ποσοστό των πολιτών, περίπου για τον έναν στους τρεις, η παραίτηση, η απογοήτευση και ο φόβος αποτελούν τα μόνιμα συναισθήματα. Και αν για την «παραίτηση/απογοήτευση» υπάρχει σημαντική αυξητική τάση -από το 33,1% του περασμένου Οκτωβρίου στο 42,9% σήμερα, ο φόβος δείχνει να μειώνεται δραστικά: Από το 44,5% του Οκτωβρίου στο 31,4%, που αποτελεί και χαμηλό «ρεκόρ» των αντίστοιχων μετρήσεων της MRB το τελευταίο διάστημα. Ωστόσο, πρέπει να συνυπολογιστεί ότι αυτή η μείωση στον «φόβο» συνοδεύεται με την ανάλογη αύξηση της «οργής», λόγω ακριβώς του δυστυχήματος των Τεμπών.

Στα θετικά συναισθήματα που νιώθει για το παρόν και το μέλλον της χώρας η μειοψηφία των πολιτών, δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις τους τελευταίους μήνες και φαίνεται ότι το δυστύχημα των Τεμπών δεν επηρέασε τους ερωτώμενους που εκφράζουν τη συγκεκριμένη, θετική, στάση. Μάλιστα, η «περηφάνια» και η «σιγουριά» έχουν οριακή αύξηση ως προτιμώμενα συναισθήματα τους τελευταίους μήνες για τους «αισιόδοξους» πολίτες.

Ενδιαφέρον έχει και η δημογραφική ανάλυση των πολιτών για τις συγκεκριμένες απαντήσεις. «Οργή» αισθάνονται κυρίως οι νεότεροι (17-44 ετών) με το ποσοστό αυτό να κυμαίνεται περίπου σε 20 μονάδες λιγότερες για τους μεσήλικες και γηραιότερους (47,4). Είναι αυτοί, που φοβούνται και λιγότερο από τους νέους (26,8% έναντι 36,8%), αλλά και που νιώθουν μεγαλύτερη «σιγουριά» (13,4% έναντι 5,8% στους νεότερους). Σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ ανδρών και γυναικών παρατηρείται μόνο όσον αφορά στο συναίσθημα του «φόβου», με τις γυναίκες να εκφράζουν αυτό το συναίσθημα σε ποσοστό κατά 14,5% υψηλότερο από ότι οι άνδρες (24% έναντι 38,5%).

Εκεί που παρατηρούνται οι μεγάλες διαφοροποιήσεις, είναι στην κομματική προτίμηση, με τους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας να εκφράζονται με συναισθήματα σαφώς περισσότερο θετικά από ότι αυτοί του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ αυτοί του ΚΙΝΑΛ να βρίσκονται «ανάμεσα» σε αυτές τις δύο τάσεις. «Οργή» νιώθει το 36,9% των ψηφοφόρων του κυβερνώντος κόμματος, με το ποσοστό αυτό να διπλασιάζεται σχεδόν για αυτούς του ΣΥΡΙΖΑ (67,9%), ενώ του ΠΑΣΟΚ εμφανίζονται μοιρασμένοι (42,9%). Αντίστοιχες είναι οι διαφορές και οι τάσεις μεταξύ των τριών πρώτων κομμάτων και για τα υπόλοιπα αρνητικά συναισθήματα.

Σε όσους απάντησαν με θετικό συναίσθημα, οι διαφορές μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων είναι ακόμα μεγαλύτερες, με αυτούς του ΣΥΡΙΖΑ μάλιστα που απάντησαν κάτι θετικό σχετικό με το παρόν και το μέλλον της χώρας, να αποτελούν ένα ελάχιστο ποσοστό σε σχέση με το σύνολο. Χαρακτηριστικά, ενώ «ελπίδα» νιώθει το 46,2% των ψηφοφόρων της ΝΔ, το αντίστοιχο ποσοστό καταρρέει στο 13,4% για αυτούς του ΣΥΡΙΖΑ, και αυτούς του ΠΑΣΟΚ σχεδόν να συμφωνούν με αυτούς του κυβερνώντος κόμματος (39,7%). Τα συναισθήματα «περηφάνιας» και «σιγουριάς» δε, μάλλον είναι άγνωστα για τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, αφού τα αισθάνονται μόλις το 3,9% και το 3,7% αντίστοιχα. Ο ένας στους πέντε περίπου ψηφοφόρος της ΝΔ, ωστόσο, έχει αντίθετη άποψη, με τα αντίστοιχα ποσοστά να είναι 17,3% και 21,9%. Σχετικά με την «ελπίδα» και την «περηφάνια» οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ σχεδόν ταυτίζονται με αυτούς της ΝΔ -39,7% και 17,6% αντίστοιχα - ωστόσο στο αίσθημα της «σιγουριάς» βρίσκονται πιο κοντά στους συμπολίτες τους του ΣΥΡΙΖΑ (8,4%).

Σε ακόμα μια δημοσκόπηση, η Ακρίβεια χαρακτηρίζεται από τους πολίτες ως το σημαντικότερο πρόβλημα, με την τάση μάλιστα να είναι αυξητική μέσα στο Μάρτιο -σε ποσοστό 42,8% στις αρχές του μήνα και 46,3% στο δεύτερο μισό. Ακολουθεί η Έλλειψη διαφάνειας/διαφθορά σε ποσοστό 31%, αυξανόμενο μέσα στον μήνα, και η «Ορθή λειτουργία τους κράτους σε θέματα αποφυγής δυστυχημάτων». Ωστόσο, εδώ η τάση, και όσο περνάνε οι εβδομάδες από το δυστύχημα των Τεμπών, βαίνει μειούμενη, από το 32,5% στις αρχές του μήνα, στο 25,1%.

Ακολουθούν τα προβλήματα, χωρίς σημαντικές διαφοροποιήσεις μέσα στον Μάρτιο του 2023, στη Δημόσια Υγεία (22% το πιο πρόσφατο), της Ανεργίας (15,6%), της Εγκληματικότητας (10,6%), της Δημόσιας Παιδείας (10,5%), της ποιότητας των εκπροσώπων του πολιτικού συστήματος (7,3%), του μεταναστευτικού (6,8%), τις ελληνοτουρκικές σχέσεις (5,9%) -εδώ όσο μειώνεται η προκλητική τουρκική ρητορική μειώνεται και η ανησυχία- οι επιπτώσεις από τον πόλεμο της κοινωνίας (4,9%) και τέλος η ποιότητα του πολιτεύματος, με αναφορά στις υποκλοπές (4,2%).

Σημαντική διαφοροποίηση στο παραπάνω ερώτημα μεταξύ ανδρών και γυναικών υπάρχει μόνο στην απάντηση περί της μη ορθής λειτουργίας του κράτους που έχει ως αποτέλεσμα δυστυχήματα όπως των Τεμπών, με τις γυναίκες (29%) να το θεωρούν μεγαλύτερο πρόβλημα από τους άνδρες (20,9%). Οι άνδρες από την άλλη θεωρούν σε διπλάσια μεγαλύτερα ποσοστά από τις γυναίκες ως σημαντικά προβλήματα το μεταναστευτικό (8,9% έναντι 4,9%) και τον πόλεμο στην Ουκρανία (6,7% έναντι 3,2%). Διαφορές μεταξύ των ηλικιακών ομάδων υπάρχουν στο πρόβλημα της κατάστασης της δημόσιας υγείας – οι γηραιότεροι ξεπερνούν εδώ τους νεότερους σε ποσοστό 11,2% και το ακριβώς αντίθετο ισχύει για την ανεργία, με τους νεότερους να ξεπερνούν τους γηραιότερους στη συγκεκριμένη απάντηση κατά 11,1%. Σημειώνεται ότι οι γηραιότεροι ανησυχούν περισσότερο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις (8,6% έναντι 2,8%), όπως και για τον πόλεμο στην Ουκρανία (6% έναντι 3,6%).

Στο ερώτημα εάν «η Ακρίβεια είναι χειρότερη ή καλύτερη από αυτό που περιμένατε» η τάση είναι πολύ αυξητική τον Μάρτιο, σε σχέση με τον περασμένο Ιανουάριο, με αυτούς που απαντούν ότι είναι χειρότερη να έχουν αυξηθεί κατά 20% από τότε και να φτάνουν σχεδόν το 70% των πολιτών. Κι εδώ, οι ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας βλέπουν καλύτερα τα πράγματα από ότι αυτοί του ΣΥΡΙΖΑ – την ακρίβεια τη βρίσκουν χειρότερη το 55,1% έναντι του 81,5% του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενώ το ΠΑΣΟΚ είναι και πάλι κάπου στο μέσο (63,5%) αυτών των δύο τάσεων. Αντίστοιχα διαμορφώνονται τα ποσοστά μεταξύ των ψηφοφόρων, και στα άλλες δύο απαντήσεις, ενώ μεταξύ ανδρών και γυναικών, οι διαφορές είναι αμελητέες.

Οι περισσότεροι πολίτες και συγκεκριμένα το 55% θεωρούν ότι η κυβέρνηση έχει λάβει λιγότερα μέτρα από αυτά που της επιτρέπει η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας -μια σαφή τάση που εκφράζει τη βούληση για την επιπλέον λήψη μέτρων ανακούφισης. Ωστόσο, είναι σημαντικό το ποσοστό (36,6%) όσων θεωρούν ότι η κυβέρνηση έχει λάβει τα μέτρα που πρέπει δεδομένης της κατάστασης ή ακόμα περισσότερα. Πάντως, το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο σε σχέση με το αντίστοιχο του περσινού Μαρτίου, οπότε και την ίδια απάντηση έδωσε το 32,5%. Το «peak» ήταν ο περασμένος Οκτώβριος, οπότε και το 43,2% εκτιμούσε τα μέτρα της κυβέρνησης, για να πέσει στο σημερινό 36,6%.

Η διαφοροποίηση μεταξύ των ψηφοφόρων των κομμάτων είναι και εδώ σημαντική, με αυτούς του ΠΑΣΟΚ πάντως να κάνουν την έκπληξη και να ξεπερνούν με μεγάλη διαφορά αυτούς των άλλων κομμάτων όσον αφορά στην απάντηση ότι η κυβέρνηση «έχει λάβει περισσότερα μέτρα από ότι της επιτρέπει η κατάσταση της οικονομίας». Οι ψηφοφόροι του ΚΙΝΑΛ το πιστεύουν αυτό σε ποσοστό 19%, που σε αυτούς της ΝΔ πέφτει στο 11,2% και σε αυτούς του ΣΥΡΙΖΑ στο 8,9%. Οι οπαδοί του κυβερνώντος κόμματος στην πλειοψηφία τους θεωρούν ότι τα μέτρα που λήφθησαν ήταν αυτά που επιτρέπει η οικονομία (46%), μια θέση που οι οπαδοί του ΣΥΡΙΖΑ συμμερίζονται μόλις σε ποσοστό 13,1%. Αντίστοιχα, το 73,3% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι η κυβέρνηση έλαβε λιγότερα μέτρα από ότι της επιτρέπουν τα δημοσιονομικά, άποψη με την οποία συμφωνεί οι υποδιπλάσιοι των ψηφοφόρων της ΝΔ (36,9%) και το 40,8% αυτών του ΠΑΣΟΚ.

Όσον αφορά στην πολυαναμενόμενη και πολυδιαφημισμένη αύξηση του κατώτατου μισθού που ανακοινώθηκε πρόσφατα, οι 3 στους 4 δεν τη θεωρούν ικανοποιητική, ενώ «πολύ» ή «αρκετά» ικανοποιητική τη θεωρεί μόλις το 18,9% των πολιτών. Οι πιο αυστηροί εδώ είναι οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, με μόλις το 7% να θεωρεί ικανοποιητική την αύξηση -αντίστοιχα της ΝΔ το 37,8% και του ΠΑΣΟΚ το 41,9%.

Η ταυτότητα της δημοσκόπησης