Οι περιοχές της Ελλάδας που φημίζονται για το Πάσχα
Οι πιο διάσημοι προορισμοί για το Πάσχα είναι η Κέρκυρα, η Χίος, το Λεωνίδιο αλλά και η Καλαμάτα. Τις ημέρες αυτές όπου κι αν βρεθείτε είναι μοναδικά. Κι αυτό γιατί, από την Κρήτη μέχρι την Κομοτηνή, τα ήθη και τα έθιμα είναι ξεχωριστά.
Κέρκυρα
Το Πάσχα στην Κέρκυρα και οι εκδηλώσεις της Μεγάλης εβδομάδας, είναι οι γιορτές που φέρνουν κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες στο νησί και κρατάνε 10 ημέρες.
Το έθιμο Μπότηδες στη Σπιανάδα στην Κέρκυρα είναι ένας συνδυασμός Ενετικών Παραδόσεων και Ορθόδοξων εθίμων.
Η πομπή ακολουθεί τη διαδρομή από την Μητρόπολη, ανηφορίζει τα Μουράγια (οδός Αρσενίου) και μέσα από την πύλη των ανακτόρων βγαίνει στην Σπιανάδα και από εκεί στο ιστορικό κέντρο της πόλης.
Σε όλη τη διαδρομή είναι τοποθετημένα στις άκρες του δρόμου χιλιάδες αναμμένα κεριά δείχνοντας (μεταφορικά) τον δρόμο.
Οι 3 παλιότερες φιλαρμονικές της πόλης συνοδεύουν καθ`όλη την διαδρομή παίζοντας η κάθε μία συγκεκριμένο πάντα κομμάτι, η κόκκινη που είναι η «Παλαιά» Φιλαρμονική παίζει το Adagio του Albinoni, η μπλέ δηλαδή η φιλαρμονική «Μάντζαρος» την Marcia Funebre του G. Verdi, και η φιλαρμονική «Καποδίστριας» την Elegia Funebre, την Sventura του Mariani και το πένθιμο εμβατήριο του Chopin.
Μ. Σάββατο
Οι εκδηλώσεις και τα έθιμα του Μεγάλου Σαββάτου είναι ίσως οι καλύτερες στιγμές του Πάσχα στην Κέρκυρα, ξεκινάνε από τις 6 τα χαράματα όπου στην Εκκλησία της Παναγίας των ξένων γίνεται ο τεχνητός «σεισμός» σε αναπαράσταση του σεισμού που έγινε σύμφωνα με τη Βίβλο κατά την Ανάσταση.
Αργότερα γίνεται η περιφορά του επιταφίου της Εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα, έθιμο που άρχισε από την εποχή της Ενετοκρατίας τότε που οι Ενετοί για λόγους Ασφάλειας είχαν απαγορέψει την δημόσια περιφορά των επιταφίων οι οποίοι τότε γίνονταν μέσα στις Εκκλησίες, μαζί με τον επιτάφιο γίνεται και Λιτάνευση του Σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα αυτή τη φορά σε ανάμνηση της σωτηρίας του νησιού από λιμό.
Οι φιλαρμονικές της πόλης πάντα παρούσες να παιανίζουν πένθιμες μελωδίες.
Και ξαφνικά μέσα σε λίγα λεπτά από το πένθος του επιταφίου στη χαρά της πρώτης Ανάστασης που εδώ γίνεται στις 11.00 το πρωϊ του Σαββάτου.
Είναι το έθιμο και οι στιγμές που όλοι οι επισκέπτες αλλά και οι ντόπιοι κάτοικοι περιμένουν και που συμβαίνει μόνο εδώ, από όλα τα μπαλκόνια και σε κάθε σπίτι του νησιού οι κάτοικοι πετούν στο δρόμο μεγάλα πήλινα κανάτια η στάμνες γεμάτα νερό την ίδια ώρα που όλες οι καμπάνες των Εκκλησιών χτυπάνε χαρμόσυνα με το πλήθος ειδικά στο κεντρικό σημείο δίπλα από το Λιστόν να έχει ενθουσιαστεί.
Η προέλευση του εθίμου, που διαρκεί αρκετά λεπτά, δεν είναι απολύτως ξεκαθαρισμένη, κατά μία θεωρία έχει τις ρίζες του στους Καθολικούς της Ενετικής κυριαρχίας οι οποίοι κάθε πρωτοχρονιά πετούσαν τα παλιά τους πράγματα για να τους φέρει ο νέος χρόνος καινούργια.
Άλλη εκδοχή τοποθετεί το έθιμο στους Αρχαίους Έλληνες που κατά την ίδια εποχή του Απριλίου πετούσαν τα παλιά τους κανάτια για να γεμίσουν τα καινούργια με νέους καρπούς γιορτάζοντας την αρχή της γεωργικής περιόδου, όπως και νάχει οι φασαριόζοι Κερκυραίοι υιοθέτησαν με ευχαρίστηση το έθιμο και κάθε χρόνο βρίσκουν τρόπους ώστε να το κάνουν να κρατάει όλο και περισσότερη ώρα.
Όλη αυτή την ώρα οι φιλαρμονικές παίζουν χαρούμενα εμβατήρια.
Το έθιμο της «Μαστέλλας» γίνεται αμέσως μετά την πρώτη Ανάσταση σε ένα χώρο που λέγεται Πίνια και είναι εκεί που ήταν το παλιό εμπορικό κέντρο της πόλης.
Από μέρες πριν είναι τοποθετημένο εκεί από τους Πινιαδόρους ένα ανοιχτό μεγάλο βαρέλι (Μαστέλα) γεμάτο νερό στολισμένο με φοίνικες και μυρτιές, όσοι περνούσαν από εκεί έπρεπε να ρίξουν μέσα από τουλάχιστον ένα κέρμα.
Την στιγμή της πρώτης Ανάστασης οι πινιαδόροι κυνηγάνε να πιάσουν κάποιον για να τον ρίξουν στη Μαστέλα, συνήθως αυτός θα πέσει μέσα την ώρα που θα περνάνε από εκεί και οι φιλαρμονικές όπως και πολύς κόσμος, αυτός τότε καταβρέχει όλο τον κόσμο και τους μουσικούς μαζί αλλά βγαίνοντας παίρνει δικά του και όλα τα λεφτά που είχαν πέσει στη Μαστέλα.
Το έθιμο είχε ατονήσει τα τελευταία χρόνια αλλά ο οργανισμός Κερκυραϊκών εκδηλώσεων έχει αναλάβει να το αναβιώσει και τα έχει καταφέρει με μεγάλη επιτυχία.
Τις 10 το βραδυ γίνεται η ακολουθία της Ανάστασης στην Καθολική μητρόπολη για να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 11 ώστε να προλάβουν οι πιστοί να παρευρεθούν και στη λειτουργία της Ορθόδοξης Ανάστασης,
Στην Κέρκυρα οι σχέσεις των Εκκλησιών όπως και των πιστών των διαφόρων δογμάτων είναι αρμονικές και εορτάζουν μαζί, όπως θα έπρεπε να ήταν και σε όλη την Ελλάδα.
Η Αναστάσιμη ακολουθία γίνεται έξω στο Πάλκο της Άνω πλατείας χοροστατούντος του Μητροπολίτη και με τη συμμετοχή των αρχών, όλων των φιλαρμονικών και χιλιάδων κόσμου.
Η Τεράστια πλατεία που μπορεί να χωρέσει χιλιάδες κόσμου με τα πενταώροφα κτίρια γύρω, το παλιό φρούριο στα ανατολικά με στολισμένα τα ψηλότερα σημεία του, το παλάτι φωτισμένο στα βόρεια και το Λιστόν κατάφωτο και εντυπωσιακό δίπλα, δημιουργεί ανεπανάληπτες και πρωτόγνωρες συνθήκες που φυσικά αυθυποβάλουν θετικά τον κάθε παρευρισκόμενο, όταν δε ο Μητροπολίτης αναφωνήσει το Χριστός Ανέστη η έκρηξη των πυροτεχνημάτων θα δημιουργήσει μια εμπειρία που δεν μπορεί ποτέ κανείς να ξεχάσει για όλη του τη ζωή.
Το γλέντι συνεχίζεται ολονύχτιο με μαγειρίτσα που εδώ, όπως όλα άλλωστε, έχει ιδιαίτερο όνομα, λέγεται «τσιλίχουρδα», με άφθονο κρασί, πασχαλιάτικα τσουρέκια που και αυτά έχουν το τοπικό όνομά τους, λέγονται «φογάτσες» και «κολομπίνες».
Την Κυριακή του Πάσχα σε κάθε Εκκλησία γίνεται περιφορά της Ανάστασης, οι φιλαρμονικές φυσικά έχουν την τιμητική τους.
Στη Χίο
Πάσχα στην Χίο σημαίνει ρουκετοπόλεμος, ένα έθιμο που ξεκινά από παλιά την εποχή της τουρκοκρατίας και είναι ένας "πόλεμος" ανάμεσα σε δύο ενορίες του Βροντάδου, την ενορία του Αγίου Μάρκου και την ενορία της Παναγίας της Ερειθανής.
Απ' ότι λένε ξεκίνησε από τα παιδιά των δύο ενοριών που έπαιζαν πετροπόλεμο με σφεντόνες. Στην συνέχεια άρχισαν να εμπλέκονται και οι μεγαλύτεροι με αποτέλεσμα οι σφεντόνες να αντικατασταθούν απο τα κανονάκια.
Στην αρχή, το βράδυ της Ανάστασης, με τα κανονάκια που έφερναν οι ναυτικοί από πλοία που παροπλίζονταν, έριχναν κανονιές από την αυλή της μίας εκκλησίας στην άλλη, για να γιορτάσουν την Ανάσταση και με τον δυνατό κρότο τους προσπαθούσαν να σπάσουν τα τζάμια της "αντίπαλης" εκκλησίας, χρησιμοποιώντας όμως μόνο πυρίτιδα.
Αφού συνεχίστηκε για αρκετά χρόνια, την Ανάσταση του 1889 για αδιευκρίνιστους λόγους ο "πόλεμος" αυτός άρχισε να παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις με τους "αντιπάλους" να χαλάνε τις βοτσαλωτές αυλές των εκκλησιών για να γεμίσουν με βότσαλα τα κανονάκια και αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ατυχημάτων.
Μετά από επέμβαση των Τούρκων, επειδή φοβήθηκαν για την χρησιμοποίηση των κανονιών σε πιθανή εξέγερση των κατοίκων, τα κανονάκια κατασχέθηκαν και μεταφέρθηκαν στο κάστρο.
Μετά από αυτό το περιστατικό οι ενορίτες των δύο εκκλησιών άρχισαν να σκέφτονται ένα νέο τρόπο για να συνεχίσουν τον "πόλεμο" με κάτι εντυπωσιακό αλλά που να μην τους το απαγορεύσουν οι Τούρκοι.
Η λύση δόθηκε από τους ενορίτες του Αγίου Μάρκου και τον πυροτεχνουργό Κορακάκης που είχε το εργαστήριό του στην πόλη.
Τους έφτιαξε μερικές ρουκέτες τις οποίες μετέφεραν στο Βροντάδο. Συγχρόνως οι ίδιοι άφησαν να διαρρεύσει το μυστικό τους και στους ενορίτες της Παναγίας της Ερειθιανής ώστε να συνεχιστεί ο "πόλεμος".
Με αυτόν τον τρόπο άρχισε η νέα περίοδος του ρουκετοπολέμου.
Στην αρχή έπαιρναν τις ρουκέτες από τον Κορακάκη, αλλά γύρω στο 1900 έμαθαν να τις κατασκευάζουν μόνοι τους. Στην αρχή η ρίψη των ρουκετών γινόταν από τις σκεπές των εκκλησιών αλλά μετά από μερικά ατυχή περιστατικά, η ρίψη συνεχίστηκε έως σήμερα από τα χωράφια γύρω από τις εκκλησίες.
Ο στόχος για τους Παναγούσους (ενορίτες της Παναγιάς της Ερειθιανής) είναι ο τρούλος (κουμπές) και το Λιονταράκι του Αγίου Μάρκου (είναι το έμβλημα του Αγίου Μάρκου στην αγιογραφία πάνω από την κεντρική πύλη του ναού) και στόχος των Αγιομαρκούσων (ενορίτες του Αγίου Μάρκου) είναι το ρολόϊ της Παναγιάς της Ερειθιανής.
Με εξαίρεση τα χρόνια της γερμανικής κατοχής που για οικονομικούς λόγους κινδύνεψε να σταματήσει και τα πρώτα χρόνια της δικτατορίας, λόγω απαγόρευσης το έθιμο συνεχίζεται μέχρι σήμερα συγκεντρώνοντας πολλούς επισκέπτες λόγω της μοναδικότητάς του και του φαντασμαγορικού θεάματος.
Το χρονικό του Ρουκετοπόλεμου
Η όλη διαδικασία ξεκινά από τα μέσα του καλοκαιριού με τον σχηματισμό των ομάδων -παρέες- που θα ασχοληθούν με την κατασκευή των ρουκετών. Κάθε ομάδα χρησιμοποιεί το δικό της όνομα όπως Ικαρος, Δαίδαλος, Αχέπα, Κόμπρα κ.ά και αποτελείται από τρία έως πέντε άτομα, κυρίως νεαράς ηλικίας.
Μετά τις απαραίτητες προετοιμασίες όλη την περίοδο όταν έρθει το Μεγάλο Σάββατο οι ομάδες είναι σε εγρήγορση για τις τελευταίες ετοιμασίες. Μια βόλτα του επισκέπτη στην περιοχή είναι αρκετή για να νοιώσει τι είναι για τους Βρονταδούσους ο ρουκετοπόλεμος.
Εχουν στηθεί οι βάσεις εκτόξευσης των ρουκετών και γίνονται δοκιμαστικές "βολές" για την ακρίβεια του στόχου. Παράλληλα έχουμε και τα πειράγματα μεταξύ των αντιπάλων ομάδων με αρκετό χιούμορ αλλά και προκλήσεις.
Παλιότερα στην ενορία του Αγίου Μάρκου, το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου πραγματοποιούταν παρέλαση των Αγιομαρκούσων ρουκετατζήδων με τις ρουκέτες στον ώμο, σε όλες τις γειτονιές της ενορίας. Μπροστά πήγαινε ο "μπροστάρης" καβάλα σε άλογο κρατώντας την ελληνική σημαία. Επικρατούσε μια πανηγυρική ατμόσφαιρα, κάτι σας γύρος του θριάμβου.
Αυτό το κομμάτι του εθίμου αναβίωσε από το 2002. Τώρα όμως λαμβάνουν μέρος οι ρουκετατζήδες και των δύο ενοριών, ξεκινώντας το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου από το δημαρχείο με ανταλλαγή πειραγμάτων, φτάνουν στις ενορίες τους και παίρνουν θέση μάχης γι' αυτό που θα επακολουθήσει.
Με το προειδοποιητικό σφύριγμα μιας κόρνας ξεκινουν οι "εχθροπραξίες" αργά το βράδυ με συνεχώς αυξανόμενη ένταση. Οταν χτυπήσουν οι καμπάνες για την Θεία Λειτουργία της Ανάστασης, σταματούν τις "εχθροπραξίες" για να μπορέσουν να πάνε οι πιστοί στις εκκλησίες.
Με το άκουσμα του "Χριστός Ανέστη" έχουμε το αποκορύφωμα της "μάχης".
Εκατοντάδες ρουκέτες εκτοξεύονται από τις αντίπαλες πλευρές προσφέροντας ένα θέαμα μοναδικό, φανταστικό και εντυπωσιακό.
Ο ουρανός γεμίζει από τις φωτεινές τροχιές των ρουκετών, κάνοντας την νύχτα μέρα. Δεν λείπουν βέβαια και οι φωνές και οι πανηγυρισμοί γαι τις όποιες επιτυχίες ώστε να συμπληρωθεί πλήρως το όλο σκηνικό.
Κυριακή του Πάσχα
Με τον ερχομό της Κυριακής του Πάσχα οι ρουκετατζήδες ελέγχουν τις απώλειές τους κάνοντας αυτοψία ο ένας στην ενορία του άλλου.
Η συνάντηση των αντιπάλων ομάδων προσφέρει έντονα πειράγματα για το ποιος είναι ο νικητής, χωρίς όμως να υπάρχει σίγουρη απάντηση και χωρίς να έχει και τόση σημασία, αφού στον "πόλεμο" αυτό δεν υπάρχουν χαμένοι.
Ακολουθεί η "συμφιλίωση" των αντιπάλων δίνοντας τα χέρια και κλείνεται το νέο ραντεβού για την επόμενη χρονιά με θριαμβευτή την αγάπη και την φιλία.
Το πιο κάτω απόφθεγμα είναι χαρακτηριστικό του κλίματος που επικρατεί.
Ακολουθεί η "συμφιλίωση" των αντιπάλων δίνοντας τα χέρια και κλείνετε το νέο ραντεβού για την επόμενη χρονιά με θριαμβευτή την αγάπη και την φιλία.
Λεωνίδιο Αρκαδίας
Με ιδιαίτερα ξεχωριστό τρόπο και με λαμπρότητα γιορτάζεται στο Λεωνίδιο η Μεγάλη εβδομάδα και η Ανάσταση. Το βράδυ της Ανάστασης, μόλις ακουστεί το "Χριστός Ανέστη" δεκάδες αναμμένα αερόστατα ελευθερώνονται στον ουρανό χαρίζοντας ένα φαντασμαγορικό θέαμα.
Είναι μοναδική η αίσθηση που νιώθει κανείς αντικρίζοντας τις γλώσσες φωτιάς από τα αναμμένα κουρελάκια να ταξιδεύουν πάνω από τη θάλασσα. Κάθε μια από τις ενορίες του Λεωνιδίου προσπαθεί να δηλώσει την παρουσία της και με πλήθος βεγγαλικών, βαρελότων και άλλων πυροτεχνημάτων.
Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι όποιες καιρικές συνθήκες και αν επικρατούν στην περιοχή, την ώρα της Ανάστασης όλα γίνονται γαλήνια για να συμβάλλουν στο έθιμο του αερόστατου. Το έθιμο ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα.
Την Κυριακή του Πάσχα ο Δήμος Λεωνιδίου φροντίζει για το ψήσιμο των αρνιών που γίνεται στον κήπο του Δημαρχείου προσφέροντας μεζέδες, αυγά και καλό κρασί σε όλους εκείνους που θα περάσουν από εκεί. Φυσικά δε λείπουν τα λαϊκά όργανα από ντόπιους οργανοπαίχτες και ο παραδοσιακός Τσακώνικος χορός. Το απόγευμα της Κυριακής, στην Αγάπη, διαβάζεται το Ευαγγέλιο στην Τσακώνικη διάλεκτο, που αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά και μεταβιβάζεται από τους μεγαλύτερους στους μικρότερους.
Καλαμάτα
Σε απόσταση δύο μόλις ωρών από τη Αθήνα, η Καλαμάτα είναι ένας προορισμός που σίγουρα αξίζει να επισκεφτείτε, αν δεν θέλετε να διανύσετε πολλά χιλιόμετρα για να γιορτάσετε το Πάσχα. Οι κάτοικοι της πόλης και των χωριών που βρίσκονται γύρω από αυτή τηρούν έθιμα και παραδόσεις που μας έρχονται από τα παλιά. Ένα από αυτά είναι ο γνωστός μας σαϊτοπόλεμος, που πραγματοποιείται την Κυριακή του Πάσχα στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα.
Πρόκειται για ένα έθιμο το οποίο, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, έχει τις ρίζες του στις μάχες που οι κάτοικοι της Καλαμάτας έδιναν των κατά των Τούρκων. Τότε, οι Μεσσήνιοι χρησιμοποιούσαν σαΐτες, για να διώξουν το ιππικό των εχθρών. Σήμερα, ο σαϊτοπόλεμος προσφέρει κάθε χρόνο σε ντόπιους και τουρίστες ένα εντυπωσιακό θέαμα. Ωστόσο, τα πασχαλινά έθιμα που αναβιώνουν κάθε χρόνο στην περιοχή δεν περιορίζονται στις φλεγόμενες σαΐτες.
Πηγές: atcorfu.com/hotelsline.gr/inarcadia.gr/kalamatain.gr./messiniakanea.gr/EΡΤ/politischios.gr
Σχετικές ειδήσεις
Δημοφιλείς Ειδήσεις
