Αϊτή: Από τους αιμοσταγείς δικτάτορες των «βουντού», στην εισβολή των ΗΠΑ και τα φονικά Ρίχτερ

Το νησιωτικό κράτος της Καραϊβικής θα μπορούσε να πει κανείς ότι καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας του έχει σίγουρα περάσει από «σαράντα κύματα» και ο λαός του έχει υποστεί δυο από τους πιο αιμοσταγείς δυνάστες του σύγχρονου πολιτισμού (πατέρας και υιός Ντιβαλιέ), δυο εισβολές από τις ΗΠΑ -αλλά και από άλλους κατακτητές- όπως και δυο φονικούς σεισμούς, στην πιο σύγχρονη ιστορία του

Η Αϊτή είναι αδιαμφισβήτητα μια από τις πιο φτωχές χώρες του πλανήτη, με το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, καθώς οι συνθήκες και οι... συγκυρίες ποτέ δεν επέτρεψαν το κράτος να αναπτυχθεί, ενώ η κυριότερη ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία (80%) και κατά δεύτερο λόγο οι εξορύξεις και ο τουρισμός. Είναι χαρακτηριστικό ότι περισσότεροι κάτοικοι ζουν σε ξύλινα σπίτια που δημιουργούν με αυτά ολόκληρες παραγκουπόλεις. Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι Αφροαμερικανοί, απόγονοι των δούλων που εισήχθησαν από τους λευκούς και προέρχονταν από χώρες της Αφρικής (κυρίως από τη Γουινέα). Αυτοί αποτελούν και τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα στη νησιωτική χώρα.

Ωστόσο, κατά τον 18ο αιώνα, η Αϊτή ήταν η πλουσιότερη αποικία της Γαλλικής Αυτοκρατορίας. Ήταν γνωστή ως το «Μαργαριτάρι των Αντιλλών» και αυτό οφειλόταν στην περιβαλλοντική εκμετάλλευση και την εισαγωγή σκλάβων. Πλέον ο προϋπολογισμός της Αϊτής για ένα χρόνο ανέρχεται μόνο σε 300 εκατομμύρια δολάρια, όσο δηλαδή μιας από τις μικρές Πολιτείες των ΗΠΑ.

Οι κοινωνικές διαφορές είναι πολύ έντονες στη χώρα. Το χάσμα ανάμεσα στους υπαλλήλους της δημόσιας διοίκησης -οι οποίοι αποτελούν και τα πλουσιότερα στρώματα- και στους χωρικούς είναι πολύ μεγάλο. Παράλληλα η διαχρονική αστάθεια στην πολιτική κατάσταση έχει επίσης τεράστιο αντίκτυπο στην οικονομία.

Μια ακόμα ιδιαιτερότητα της χώρας αφορά τη θρησκεία. Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων είναι Καθολικοί Χριστιανοί, όμως, προχωρώντας κανείς «βαθιά» στην ύπαιθρο της νησιωτικής αυτής χώρας, όπου το βιωτικό και μορφωτικό επίπεδο είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα, βρίσκει τη θρησκεία του βουντού η οποία κυριαρχεί και έχει τις ρίζες της βαθιά στην παράδοση της χώρας.

Η πολύπαθη χώρα έχει υποστεί κατά την διάρκεια των αιώνων πολλές εξωτερικές παρεμβάσεις με δυο από αυτές να προέρχονται από τις ΗΠΑ, οι οποίες εισέβαλαν τη δεύτερη φορά τον Σεπτέμβριο του 1994 έπειτα από το πραξικόπημα που έγινε τρια χρόνια νωρίτερα και το οποίο προκάλεσε μια μεγάλη προσφυγική κρίση. Η πρώτη εισβολή είχε γίνει τον Σεπτέμβριο του 1915 όταν οι ΗΠΑ κατέστησαν τη χώρα συγκαλυμμένο προτεκτοράτο.

Μεταξύ άλλων, πολύ παλαιότερα, υπήρξε η ισπανο-γαλλική κυριαρχία επί του νησιού αλλά και πραξικοπήματα τα οποία οδήγησαν σε εμφύλιες συγκρούσεις με τις πιο πρόσφατες να εκτυλίσσονται το 2001 με στρατιώτες να επιχειρούν να καταλάβουν το Προεδρικό Μέγαρο με σκοπό την ανατροπή του προέδρου Αριστίντ.

Η αιμοσταγής οικογένεια Ντιβαλιέ

Ο Φρανσουά Ντιβαλιέ και ο γιος του Ζαν Κλοντ ήταν δυο από τους πιο αιμοσταγείς δικτάτορες του σύγχρονου πολιτισμού. Επί σχεδόν 30 χρόνια σκόρπιζαν το θάνατο. Με τις μεθόδους τους μετέτρεψαν μια πολλά υποσχόμενη χώρα σε ένα από τα φτωχότερα έθνη στον κόσμο. Ο Φρανσουά Ντιβαλιέ άρχισε ως ένας εξαίρετος και αγαπητός γιατρός. Οι ασθενείς του τον φώναζαν «Papa Doc». Μέχρι το 1956 αναρριχήθηκε σε κυβερνητικούς θώκους και έγινε υπουργός Υγείας. Ήταν βαθιά μυημένος στη μαγεία και στο Βουντού. Όταν οι σχέσεις της Αϊτής με τις ΗΠΑ διακόπηκαν, υποστήριζε ότι εκείνος σκότωσε τον Τζον Κένεντι καρφώνοντας βελόνες σε ένα κέρινο ομοίωμά του!

Ο στρατός τον ανέβασε στην εξουσία το 1957. Έγινε πρόεδρος για τα επόμενα έξι χρόνια. Το 1958 έπειτα από αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του, άλλαξε τακτική και έδειξε το πραγματικό του πρόσωπο. Η πρώτη κίνηση του «Papa Doc» ήταν να αντικαταστήσει όλους τους παλιούς και έμπειρους αξιωματικούς με νέους που ήταν πιστοί σε αυτόν.

Μείωσε τη δύναμη του στρατού, έκλεισε τη στρατιωτική ακαδημία, κατήργησε τα κόμματα, διέλυσε τα συνδικάτα και τις φοιτητικές οργανώσεις. Εξόρισε ιερείς που δεν ασπάζονταν το Βουντού και απαγόρευσε την κυκλοφορία τις βραδινές ώρες. Ταυτόχρονα σχημάτισε παραστρατιωτική μονάδα με 15.000 άνδρες.

Οι εθελοντές «Tonton Macoutes» δρούσαν όπως οι Γερμανοί SS: Σκότωναν χωρίς δεύτερη σκέψη. Σε κάθε επιδρομή φυλάκιζαν κόσμο, βασάνιζαν και βίαζαν ανεξέλεγκτα. Όταν το 1959 έπαθε καρδιακή προσβολή ανέθεσε τις αρμοδιότητές του στον αρχηγό των «Tonton Macoutes», Κλεμόντ Μπάρμποντ. Μόλις ανάρρωσε, τον φυλάκισε! Ο Ντιβαλιέ έχτισε δεκάδες φυλακές στη χώρα. Σε μια από αυτές συνήθιζε να πηγαίνει για να επιβλέπει βασανιστήρια και εκτελέσεις αντιφρονούντων. Πολλές φορές εκτελούσε ο ίδιος φυλακισμένους ή βασάνιζε με περίεργα όργανα στο παλάτι του. Η τρομοκρατία των ταγμάτων θανάτου ήταν συνεχής. Η λίστα με όσους εκτελέστηκαν και εξαφανίστηκαν μεγάλωνε καθημερινά. Οι λεηλασίες και το κάψιμο σπιτιών ήταν καθημερινό φαινόμενο.

Οι «Tonton Macoutes» συνήθιζαν να ξεριζώνουν καρδιές και πνεύμονες ή έβγαζαν τα μάτια των θυμάτων τους! Ο «Papa Doc», συχνά ζητούσε να του φέρουν τα κεφάλια των νεκρών που είχε δώσει εντολή να σκοτώσουν και έδινε εντολή να τα κρεμάσουν σε κεντρικά σημεία μεγάλων πόλεων.

Το 1961 κήρυξε εκλογές. Το αποτέλεσμα ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Ο Φρανσουά Ντιβαλιέ έλαβε 1.320.748 ψήφους έναντι μηδέν των άλλων υποψηφίων! Ήταν η μεγαλύτερη και η πλέον απροκάλυπτη νοθεία που έγινε ποτέ σε εκλογές. Την επόμενη χρονιά οι ΗΠΑ διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με την Αϊτή, όταν κατάλαβαν ότι η οικονομική ενίσχυση που έδιναν κατέληγε στην τσέπη του Ντιβαλιέ. Υπολογίζεται ότι στη διάρκεια της προεδρίας του έκλεψε από το δημόσιο ταμείο περισσότερα από 1 δισ. δολάρια. Η διαφθορά στον κρατικό μηχανισμό είχε φτάσει σε πρωτοφανή ποσοστά, οι δημόσιες υπηρεσίες υπολειτουργούσαν, οδικό δίκτυο και μέσα μεταφοράς ήταν σε άθλια κατάσταση και οι δωροδοκίες ήταν ο μόνος τρόπος συναλλαγής....

Το Βατικανό τον αφόρισε, αλλά ο Ντιβαλιέ αυτοανακηρύχθηκε ισόβιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Αϊτής. Κάποτε διέταξε να σφάξουν όλα τα μαύρα σκυλιά γιατί πίστευε ότι ένας πολιτικός του αντίπαλος τον οποίο είχε σφαγιάσει, είχε μετενσαρκωθεί σε μαύρο σκύλο!

Πριν πεθάνει το 1971 ο Ντιβαλιέ φρόντισε να καταπατήσει για άλλη μια φορά το Σύνταγμα της Αϊτής. Νομοθέτησε τη διαδοχή του από το γιο του Ζαν Κλοντ Ντιβαλιέ, που έμεινε γνωστός ως «Baby Doc», και αποδείχθηκε χειρότερος από τον πατέρα του....

Ο Ζαν-Κλοντ «Baby Doc» Ντιβαλιέ κληρονόμησε το 1971 την εξουσία από τον πατέρα του σε ηλικία 19 ετών. Διετέλεσε πρόεδρος της Αϊτής από το 1971 έως το 1986, όταν ανατράπηκε ύστερα από λαϊκή εξέγερση. Ήταν ίδιος και χειρότερος από τον πατέρα του! Προς γενική έκπληξη επέστρεψε στην Αϊτή το 2011 έπειτα από 25 χρόνια εξορίας στη Γαλλία. Τότε είχε δηλώσει πως επέστρεψε για να «βοηθήσει τον λαό της Αϊτής»!

Ωστόσο μετά την επιστροφή του, πολλές μηνύσεις κατατέθηκαν σε βάρος του, για παράνομες συλλήψεις, βασανιστήρια, φυλακίσεις, εξαναγκαστική εξορία των αντιπάλων του αλλά και υπεξαίρεση χρημάτων, εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της προεδρίας του. Ωστόσο καμιά δίκη δεν κατέστη δυνατόν να εκδικαστεί.

Οι ταραχές του 2008 που άφησαν πίσω τους νεκρούς

Την άνοιξη του 2008 ξέσπασαν ταραχές στη χώρα, για τη ραγδαία άνοδο των τιμών των τροφίμων. Στις 9 Απριλίου ο πρόεδρος Ρενέ Πρεβάλ απηύθυνε διάγγελμα και προσπάθησε να καθησυχάσει τους κατοίκους. Τουλάχιστον 5 άτομα βρήκαν το θάνατο στις ταραχές, ενώ εξαγριωμένα πλήθη λεηλάτησαν σούπερ μάρκετ. Λίγες ημέρες μετά, και σε μια προσπάθεια για εκτόνωση της κατάστασης, η Γερουσία με 16 ψήφους υπέρ ψήφισε υπέρ της αποπομπής του πρωθυπουργού Ζακ-Εντουάρ Αλεξίς, στις 12 Απριλίου του 2008.

Στις 27 Απριλίου 2008 ο πρόεδρος Πρεβάλ διόρισε νέο πρωθυπουργό τον Ερίκ Πιερ. Τον Μάιο του ιδίου χρόνου, ο διορισμός του Πιερ εγκρίθηκε μεν από τη Γερουσία στις 7 Μαΐου, απορρίφθηκε όμως από τη Βουλή στις 12 Μαΐου 2008 με 51 κατά και 35 υπέρ.

Το 2008 ο ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι από την αρχή της χρονιάς ως το Μάιο, περισσότεροι από 150 άνθρωποι είχαν πέσει θύματα απαγωγής για λύτρα στην αμερικανική χώρα.

Ο καταστροφικός σεισμός του 2010

Στις 12 Ιανουαρίου 2010 στις 21:53 UTC, η Αϊτή χτυπήθηκε από ένα σεισμό 7,0 βαθμών Ρίχτερ, τον μεγαλύτερο σεισμό στην χώρα τα τελευταία 200 χρόνια. Το επίκεντρο του σεισμού ήταν λίγο έξω από την πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς.

Το αποτέλεσμα του σεισμού ήταν εκτεταμένες καταστροφές, με την πλειοψηφία των κτιρίων συντετριμμένα λόγω κακού σχεδιασμού. Το πρωί μετά τον σεισμό (13 Ιανουαρίου) ο πρόεδρος της Αϊτής Ζαν-Μαξ Μπελρίβ είπε, σε ζωντανή συνέντευξη στο CNN, ότι εκτιμούσε τον αριθμό των νεκρών «σε 200.000», ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει αναφερθεί είναι 316.000 νεκροί.

Ο απολογισμός των θυμάτων της καταστροφής που έπληξε την Αϊτή πρόσφατα, έχει φθάσει μέχρι στιγμής τους 2.189 νεκρούς, ανακοίνωσαν οι υπηρεσίες της Πολιτικής Προστασίας, διευκρινίζοντας ότι οι τραυματίες είναι πάνω από 12.000 και τουλάχιστον 332 άνθρωποι αγνοούνται ακόμη.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.