Η πολιτική βία στις ΗΠΑ και οι Αμερικανοί πρόεδροι που δολοφονήθηκαν

Η δολοφονία του Αμερικανού συντηρητικού πολιτικού ακτιβιστή Charlie Kirk στις 10 Σεπτεμβρίου 2025 στο πανεπιστήμιο Γιούτα Βάλεϊ, από τον Tyler Robinson (με τα μέχρι σήμερα στοιχεία) όχι μόνο συγκλόνισε τις Η.Π.Α., αλλά προκάλεσε και παγκόσμια αίσθηση.

Να σημειωθεί εδώ, ότι ανάμεσα σε όλα τα άλλα, ο Kirk ήταν πολέμιος της Τουρκίας και του Ερντογάν και διακήρυττε δημόσια, όπως προκύπτει από το σχετικό βίντεο, ότι η γειτονική χώρα πρέπει να διωχθεί από το ΝΑΤΟ. Η δολοφονία του Kirk έφερε στο προσκήνιο, ανάμεσα στα άλλα, και τις δολοφονίες Αμερικανών προέδρων που έγιναν στο παρελθόν. Τέσσερις πρόεδροι των Η.Π.Α. έχασαν τη ζωή τους, καθώς δολοφονήθηκαν είτε κατά τη διάρκεια της προεδρικής θητείας τους, κάποιοι άλλοι τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας τους (Ρόναλντ Ρέιγκαν) είτε δεν βρίσκονταν στον προεδρικό θώκο (Θίοντορ Ρούσβελτ και Ντόναλντ Τραμπ, το 2024, πριν εκλεγεί εκ νέου πρόεδρος). Έγιναν επίσης απόπειρες δολοφονίας εναντίον αρκετών Αμερικανών προέδρων, ενώ και κάποιοι θάνατοι προέδρων των Η.Π.Α. που θεωρήθηκε ότι προήλθαν από φυσικά αίτια δεν αποκλείεται να ήταν δολοφονίες.

Λίνκολν (1865), Γκάρφιλντ (1881), ΜακΚίνλεϊ (1901) και Τζ. Φ. Κένεντι (1963): Οι τέσσερις εν ενεργεία δολοφονημένοι πρόεδροι των Η.Π.Α.

Ο πρώτος εν ενεργεία πρόεδρος των Η.Π.Α. που δολοφονήθηκε ήταν ο Αβραάμ Λίνκολν το 1865. Πριν από αυτόν, δύο πρόεδροι των Η.Π.Α. εν ενεργεία, πέθαναν από φυσικά αίτια. Ο Γ.Χ. Χάρισον, από επιπλοκές πνευμονίας, στις 4/4/1841, ένα μήνα μόλις μετά την ορκωμοσία του και ο Ζάκαρι Τέιλορ στις 9/7/1850 από οξεία γαστρεντερίτιδα.

Ο Λίνκολν (1809-1865) ως γνωστόν έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στον Αμερικανικό Εμφύλιο καθώς ηγήθηκε των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στις Συνομόσπονδες Πολιτείες και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κατάργηση της δουλείας. Ο Λίνκολν δολοφονήθηκε τον Απρίλιο του 1865 στο θέατρο «Φορντ» στην Ουάσινγκτον, όπου παρακολουθούσε το έργο «Ο Αμερικανός Ξάδερφός μας», από τον Τζον Γουίλις Μπουθ (1838-1865), ηθοποιό και φανατικό υποστηρικτή των Συνομόσπονδων Πολιτειών. Μαζί με τον Λίνκολν ήταν η σύζυγός του Μαίρη και οι προσκεκλημένοι τους Χένρι Ράθμπτον, Ταγματάρχης και η αρραβωνιαστικιά του Κλάρα Χάρις. Ο Μπουθ ανέβηκε στο θεωρείο και πυροβόλησε τον Λίνκολν στο πίσω μέρος του κεφαλιού με ένα πιστόλι Derringer. Τραυμάτισε τον Ράθμπτον που έπεσε πάνω του με ένα μαχαίρι και διέφυγε. Ο Λίνκολν μεταφέρθηκε σε ένα γειτονικό σπίτι όπου παρέμεινε για εννιά ώρες σε κώμα. Πέθανε στις 7.22 π.μ. της 15ης Απριλίου 1865.

Τον διαδέχτηκε ο Αντιπρόεδρος Άντριου Τζόνσον. Ο Μπουθ έφτασε σε ένα αγρόκτημα στη Βιρτζίνια, 110 χιλιόμετρα μακριά από την Ουάσινγκτον. Εκεί εντοπίστηκε από στρατεύματα της Ένωσης και σκοτώθηκε στις 26 Απριλίου 1865. Η ευρύτερη συνωμοσία των οπαδών των Συνομόσπονδων Πολιτειών απέτυχε.

Ο δεύτερος εν ενεργεία πρόεδρος των Η.Π.Α. που δολοφονήθηκε ήταν ο Τζέιμς Α. Γκάρφιλντ το 1881. Το Σάββατο 2 Ιουλίου 1881 βρισκόταν στον σιδηροδρομικό σταθμό Βαλτιμόρης και Ποτόμακ στην Ουάσινγκτον. Ήταν 9.20 π.μ., όταν ο (αποτυχημένος) δικηγόρος και συγγραφέας Τσαρλς Γκιτό (1841-1882), τον πυροβόλησε δύο φορές με ένα 442 Webley British Bull Dog. Η μία σφαίρα γρατζούνισε τον ώμο του Γκάρφιλντ, ενώ η δεύτερη τρύπησε την πλάτη του. Νοσηλεύτηκε για 79 μέρες, πριν πεθάνει στις 19 Σεπτεμβρίου 1881 από ιατρογενείς λοιμώξεις που προκλήθηκαν από μη αποστειρωμένα εργαλεία και την μη απολύμανση των χεριών των γιατρών που φρόντιζαν τον Γκάρφιλντ!

Τον διαδέχθηκε ο αντιπρόεδρος Τσέστερ Άρθουρ. Ο Γκιτό συνελήφθη αμέσως. Δικάστηκε από τις 14 Νοεμβρίου 1881 ως τις 25 Ιανουαρίου 1882 και καταδικάστηκε σε θάνατο. Εκτελέστηκε, μετά την απόρριψη της έφεσής του με απαγχονισμό στις 30 Ιουνίου 1882. Κατά τη διάρκεια της δίκης του, διαγνώστηκε ως ανισόρροπος ή ως πάσχων από νευροσύφιλη. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι εκτέλεσε τον Γκάρφιλντ, που είχε αναλάβει τα καθήκοντά του στις αρχές του 1881, γιατί δεν τον διόρισε πρεσβευτή στο Παρίσι.

Τρίτος πρόεδρος των Η.Π.Α. εν ενεργεία που δολοφονήθηκε ήταν ο Γουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ το 1901. Την Παρασκευή 6/9/1901 ο ΜακΚίνλεϊ βρισκόταν στο «Temple of the music», τον «Ναό της Μουσικής», μια αίθουσα συναυλιών, στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης, στο πλαίσιο της Παναμερικανικής Έκθεσης. Στις 4.07 μ.μ. τον πλησίασε ο Leon Czolgosz, ένας αναρχικός, και τον πυροβόλησε με ένα 32άρι περίστροφο. Η πρώτη σφαίρα σφηνώθηκε στο μανίκι του ΜακΚίνλεϊ, ενώ η δεύτερη τρύπησε την κοιλιά του. Το εξαγριωμένο πλήθος έπεσε πάνω στον Czolgosz και τον ξυλοκοπούσε ανελέητα. Ο σοβαρά τραυματισμένος ΜακΚίνλεϊ διέταξε να σταματήσει ο ξυλοδαρμός.

Αν και ο ΜακΚίνλεϊ φαινόταν ότι θα αναρρώσει, η κατάστασή του επιδεινώθηκε ραγδαία, λόγω γάγγραινας που παρουσιάστηκε γύρω από την πληγή του και πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου 1901. Τον διαδέχθηκε ο αντιπρόεδρος Θίοντορ Ρούσβελτ. Ο Czolgosz δικάστηκε στις 24-25/9/1901. Δεν υπερασπίστηκε τον εαυτό του. Καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στην ηλεκτρική καρέκλα στις φυλακές Auburn στις 29 Οκτωβρίου 1901.

Πιστεύεται ότι πίσω από τη δολοφονία του ΜακΚίνλεϊ υπήρχε σχέδιο ευρύτερης συνωμοσίας, το οποίο ούτε εφαρμόστηκε ούτε αποδείχθηκε ποτέ. Μετά τη δολοφονία, το Κογκρέσο διέταξε τις Μυστικές Υπηρεσίες των Η.Π.Α. να φρουρούν τον εκάστοτε πρόεδρο των Η.Π.Α.

Τέταρτος και τελευταίος πρόεδρος των Η.Π.Α. που δολοφονήθηκε, ενώ ασκούσε τα καθήκοντά του ήταν ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, το 1963. Την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 1963, ο Κένεντι επέβαινε ως επικεφαλής της προεδρικής αυτοκινητοπομπής με τη σύζυγό του Τζάκι (Ζακλίν), τον κυβερνήτη του Τέξας Τζον Κόναλι και τη σύζυγό του Νέλι, στην προεδρική λιμουζίνα. Ξαφνικά, δέχτηκε δύο πυροβολισμούς: έναν στην πλάτη, με τη σφαίρα να βγαίνει από τον λαιμό του και έναν στο κεφάλι.

Η αυτοκινητοπομπή κατευθύνθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο Parkland Memorial. Στις 13.00 της 22/11/1964, ανακοινώθηκε ότι ο Τζ. Φ. Κένεντι ήταν νεκρός. Τον διαδέχτηκε ο Αντιπρόεδρος Λίντον Τζόνσον.

Από ένα 38αρι Carcano Model που βρέθηκε στον 6ο όροφο του Αποθετηρίου Σχολικών Βιβλίων του Τέξας, ταυτοποιήθηκε ως δράστης της δολοφονίας ο Lee Harvey Oswald (1939-1963), πρώην πεζοναύτης των Η.Π.Α. Ο Oswald το 1959-1960 πήγε στην τότε ΕΣΣΔ. Στο Μινσκ, σημερινή πρωτεύουσα της Λευκορωσίας, παντρεύτηκε μια Ρωσίδα, τη Μαρίνα, με την οποία απέκτησαν μία κόρη. Τον Ιούνιο του 1962, ο Oswald με τη Μαρίνα εγκαταστάθηκαν στο Ντάλας του Τέξας όπου γεννήθηκε η δεύτερη κόρη τους. 45’ μετά τη δολοφονία του Κένεντι, ο Oswald δολοφόνησε σε έναν δρόμο του Ντάλας τον αστυνομικό Τζ. Ντ. Τίπιτ. Κατέφυγε σε έναν κινηματογράφο όπου και συνελήφθη.

Δυο ημέρες αργότερα δολοφονήθηκε, σε ζωντανή μάλιστα μετάδοση, από τον ιδιοκτήτη τοπικού νυχτερινού κέντρου Jack Ruby (1911-1967) στα υπόγεια του αρχηγείου της Αστυνομίας του Ντάλας.

Ο Ruby, μια περίεργη προσωπικότητα, με πολλές καταδίκες στο παρελθόν, συνελήφθη αμέσως, καταδικάστηκε για τη δολοφονία του Oswald, αλλά άσκησε έφεση που έγινε δεκτή. Εν αναμονή της νέας του δίκης, ο Ruby αρρώστησε σοβαρά και πέθανε από καρκίνο στα τέλη του 1967.

Η επιτροπή Γουόρεν, το 1964, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Oswald σκότωσε τον Κένεντι και τον Τίπιτ ενεργώντας μόνος του. Σύμφωνα με το πόρισμα της ίδιας Επιτροπής και ο Ρούμπι ενήργησε μόνος του.

Όλα αυτά δεν έπεισαν την κοινή γνώμη των Η.Π.Α. Ακόμα και σήμερα, 62 χρόνια μετά τη δολοφονία του Τζ. Φ. Κένεντι, διατυπώνονται διάφορες θεωρίες συνωμοσίας γι’ αυτή, οι οποίες μάλιστα έχουν χιλιάδες οπαδούς.

Οι τραυματισμοί των Ρόναλντ Ρέιγκαν, Θίοντορ Ρούσβελτ και Ντόναλντ Τραμπ

Ένας πρόεδρος των Η.Π.Α. που γλίτωσε από απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, ήταν ο Ρόναλντ Ρέιγκαν. Στις 30 Μαρτίου 1981, μετά από ομιλία του σε ξενοδοχείο της Ουάσινγκτον, καθώς επέστρεφε στην προεδρική λιμουζίνα, πυροβολήθηκε έξι φορές από τον Τζον Χίνκλεϊ Τζούνιορ. Μια σφαίρα εξοστρακίστηκε από το πλάι της προεδρικής λιμουζίνας και χτύπησε τον Ρέιγκαν στην αριστερή μασχάλη, σπάζοντάς του ένα πλευρό, τρυπώντας έναν πνεύμονα και προκαλώντας σοβαρή εσωτερική αιμορραγία.

Ο Ρέιγκαν μεταφέρθηκε σε εξαιρετικά σοβαρή κατάσταση στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Τζορτζ Ουάσινγκτον», όπου υποβλήθηκε εσπευσμένα σε χειρουργική επέμβαση. Η κατάστασή του βελτιώθηκε σταδιακά και στις 11 Απριλίου 1981 έλαβε εξιτήριο. Εκτός από τον Ρέιγκαν τραυματίστηκε σοβαρά ο Γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου Τζέιμς Μπρέιντι, που υπέστη εγκεφαλική βλάβη και έμεινε μόνιμα ανάπηρος (πέθανε το 2014 εξαιτίας των τραυμάτων του) και πιο ελαφριά, ο μυστικός πράκτορας Τιμ ΜακΚάρθι και ο αστυνομικός Ντελαχάντι. Ο γεννημένος το 1955 Χίνκλεϊ δικάστηκε, αλλά θεωρήθηκε παράφρονας και κλείστηκε σε ίδρυμα από το οποίο αφέθηκε ελεύθερος με περιορισμούς.

Μετά το 2022, ο Χίνκλεϊ ζει απολύτως ελεύθερος χωρίς κανέναν περιορισμό. Η περίπτωσή του πάντως, απασχόλησε ιδιαίτερα τόσο νομικούς και άλλους επιστήμονες, όσο και την κοινή γνώμη στις Η.Π.Α.

Σχεδόν 3,5 χρόνια μετά την αποχώρησή του από το προεδρικό αξίωμα, ο Θίοντορ Ρούσβελτ έθεσε ξανά υποψηφιότητα στις εκλογές του 1912. Κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας του στο Μιλγουόκι στις 14/10/1912, ο Τζον Σρανκ, ένας ιδιοκτήτης σαλούν από τη Νέα Υόρκη που τον παρακολουθούσε για εβδομάδες, τον πυροβόλησε με ένα 38άρι πιστόλι. Η ομιλία του Ρούσβελτ από 50 σελίδες, διπλωμένη δυο φορές στο στήθος του και μια θήκη γυαλιών επιβράδυναν τη σφαίρα και του έσωσαν τη ζωή.

Το πλήθος επιχείρησε να λιντσάρει τον Σρανκ, ο οποίος γλίτωσε χάρη στην προτροπή του Ρούσβελτ να τον παραδώσουν στην Αστυνομία. Ο Ρούσβελτ, δεινός κυνηγός και ανατόμος, καθώς δεν είχε αιμόπτυση, κατάλαβε ότι η σφαίρα δεν έφτασε στον πνεύμονα. Έτσι εκφώνησε κανονικά την προεκλογική του ομιλία, διάρκειας 84 λεπτών! Έπειτα, πήγε στο νοσοκομείο. Η σφαίρα σφήνωσε στον θωρακικό μυ και δεν πέρασε στον πνευμονικό υπεζωκότα. Θεωρήθηκε ότι θα ήταν λιγότερο επικίνδυνο να παραμείνει στο σώμα του Ρούσβελτ, από το να επιχειρηθεί να αφαιρεθεί. Ο Θ. Ρούσβελτ έζησε με τη σφαίρα στο σώμα του ως τον θάνατό του το 1919, αλλά έχασε τις εκλογές από τον Δημοκρατικό υποψήφιο Γούντροου Γουίλσον. Ο Σρανκ δικάστηκε και ισχυρίστηκε ότι είχε δει στον ύπνο του τον πρόεδρο ΜακΚίνλεϊ που είχε δολοφονηθεί το 1901, ο οποίος του ζήτησε να εκδικηθεί τον θάνατό του σκοτώνοντας τον Ρούσβελτ. Κρίθηκε «νομικά παράφρων» και κλείστηκε σε ίδρυμα ως τον θάνατό του το 1943.

Τελευταία δολοφονική απόπειρα είναι αυτή που έγινε εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ στις 13 Ιουλίου 2024 κοντά στο Μπάτλερ της Πενσιλβάνια. Ο Τραμπ τότε ήταν ένας από τους πιθανούς υποψηφίους του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για την προεδρία των Η.Π.Α. Ο εικοσάχρονος Τόμας Μάθιου Κρουκς πυροβόλησε εναντίον του οκτώ φορές, με ένα τυφέκιο τύπου AR-15 από την οροφή ενός κτιρίου 120 μακριά από το σημείο που μιλούσε ο Τραμπ. Μια σφαίρα τραυμάτισε τον νυν πρόεδρο των Η.Π.Α. στο δεξί αυτί. Ο Τραμπ κρύφτηκε στο πάτωμα του βήματος και προστατεύτηκε από μυστικούς πράκτορες. Αφού σηκώθηκε, με αίματα στο αυτί και το πρόσωπό του σήκωσε τη γροθιά ψηλά φωνάζοντας: «Μάχη! Μάχη! Μάχη!». Η εικόνα του λαβωμένου Τραμπ, με φόντο την αμερικανική σημαία άσκησε τεράστια επίδραση στους Αμερικανούς.

Από τα πυρά του Κρουκς, σκοτώθηκε ο Corey Comperatore που βρισκόταν στο πλήθος και τραυματίστηκαν σοβαρά ακόμα δύο άτομα που παρακολουθούσαν την ομιλία Τραμπ. Ο Κρουκς σκοτώθηκε από άνδρες των μυστικών υπηρεσιών των Η.Π.Α. Μέχρι σήμερα τα κίνητρά του δεν έχουν εξακριβωθεί.

Άλλες επιθέσεις, απόπειρες δολοφονίας και σχέδια εναντίον προέδρων των Η.Π.Α. που δεν τελεσφόρησαν

Οι επιθέσεις, απόπειρες δολοφονίας και «πλεκτάνες» σε βάρος προέδρων των Η.Π.Α. είναι δεκάδες. Δεν είναι εφικτό να παρουσιαστούν εδώ αναλυτικά. Η πρώτη απόπειρα έγινε το 1835 εναντίον του προέδρου Άντριου Τζάκσον. Ένας ελαιοχρωματιστής, ο Ρίτσαρντ Λόρενς τον πυροβόλησε με δύο πιστόλια που αστόχησαν. Ο Λόρενς συνελήφθη αφού ο Τζάκσον τον χτύπησε ανελέητα με το μπαστούνι του. Τα δύο πιστόλια δοκιμάστηκαν αργότερα και λειτουργούσαν κανονικά. Ο Λόρενς κρίθηκε αθώος λόγω παραφροσύνης. Κλείστηκε σε ίδρυμα ως τον θάνατό του, το 1861.

Άλλοι πρόεδροι των Η.Π.Α., εναντίον των οποίων έγιναν επιθέσεις ή οργανώθηκαν πλεκτάνες ήταν οι: Αβραάμ Λίνκολν (πριν δολοφονηθεί βέβαια), Γουίλιαμ Χάουαρντ Ταφτ, Χέρμπερτ Χούβερ, Φράνκλιν Ντ. Ρούσβελτ, Χάρι Σ. Τρούμαν, Τζον Φ. Κένεντι (πριν δολοφονηθεί), Ρίτσαρντ Νίξον, Τζέραλντ Φορντ, Τζορτζ Χ.Γ. Μπους, Μπιλ Κλίντον, Τζορτζ Μπους ο Νεότερος, Μπάρακ Ομπάμα, Ντόναλντ Τραμπ (στην πρώτη του θητεία) και Τζο Μπάιντεν.

Δύο θάνατοι που δεν ήταν… τόσο φυσικοί

Τέλος, δύο πρόεδροι των Η.Π.Α., επισήμως πέθαναν από φυσικά αίτια. Μέχρι σήμερα πάντως είναι πολλοί αυτοί που θεωρούν ότι δολοφονήθηκαν με κάποιο δηλητήριο. Ο Ζάκαρι Τέιλορ πέθανε στις 9 Ιουλίου 1850, επισήμως από χολέρα, που προήλθε από κατανάλωση κερασιών και γάλακτος κατά τον εορτασμό της 4ης Ιουλίου. Αμέσως άρχισαν φήμες ότι δηλητηριάστηκε από ιδιοκτήτες μεγάλων αγροτικών εκτάσεων του Νότου. Το 1991 έγινε μια ανάλυση ενεργοποίησης νετρονίων στο λείψανο του Τέιλορ. Αποκλείστηκε η πιθανότητα δηλητηρίασης, καθώς δεν βρέθηκε επαρκής ποσότητα αρσενικού. Μέχρι σήμερα, κάποιοι ισχυρίζονται ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για την ανίχνευση των ποσοτήτων αρσενικού ήταν εσφαλμένες.

Τέλος, τον Ιούνιο του 1923 ο πρόεδρος Γουόρεν Τζ. Χάρντινγκ ξεκίνησε μια μεγάλη περιοδεία στις Η.Π.Α. Μάλιστα ήταν ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που επισκέφτηκε την Αλάσκα. Φήμες που άρχισαν να κυκλοφορούν για σκάνδαλα στην κυβέρνησή του, κλόνισαν την υγεία του. Στα τέλη Ιουνίου, ο Χάρντινγκ παρουσίασε συμπτώματα τροφικής δηλητηρίασης. Το τρένο που τον μετέφερε έφτασε στο Σαν Φρανσίσκο και ο Χάρντινγκ κατέλυσε στο ξενοδοχείο Palace. Εκεί παρουσίασε σημάδια πνευμονίας. Τελικά πέθανε στις 2/8/1923 από καρδιακή προσβολή ή από εγκεφαλικό επεισόδιο. Οι αμφιλεγόμενες απόψεις για τον θάνατό του και η άρνηση της χήρας του Φλόρας να γίνει νεκροψία τροφοδότησαν τα σενάρια για δηλητηρίαση του Χάρντινγκ, με πρωτοβουλία της συζύγου του, την οποία απατούσε και συνεργούς πολλούς ανθρώπους γύρω από τον Χάρντινγκ.

Διαβάστε επίσης