Δεν είναι λίγα τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας που απασχολούν κατά καιρούς την ελληνική κοινωνία. Άλλωστε τον τελευταίο καιρό η βία μεταξύ ανηλίκων τόσο στο σχολείο όσο και εκτός εκτοξεύεται. Μαθαίνεται η σκληρή βία και οι συγκρούσεις στα προαύλια των σχολείων; Τι είναι αυτό που ωθεί τους μαθητές να φτάσουν σε έναν ακραίο τρόπο έκφρασης;
Η ψυχολόγος και παιδοψυχολόγος, Αλεξάνδρα Καππάτου, μιλώντας στο Newsbomb.gr, εξήγησε το φαινόμενο της βίας στην παιδική ηλικία ενώ αναφέρθηκε και στην ευθύνη των γονιών για την αντιμετώπιση του.
Για την παραβατικότητα των ανηλίκων και τη βία καθώς και την επιθετικότητα που αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς η ψυχολόγος και παιδοψυχολόγος, Αλεξάνδρα Καππάτου ανέφερε: «Η βία στους ανήλικους έχει γίνει σχεδόν το νούμερο ένα πρόβλημα το τελευταίο διάστημα που απασχολεί όλους γιατί, φαίνεται ότι έχει έλθει για να μείνει.
Αν αναλογιστούμε τους λόγους δεν είναι απλοί ούτε μονομερείς. Ο ρόλος της οικογένειας (σ.σ. σχέσεις γονέων παιδιών, η επικοινωνία, η οριοθέτηση κ.ά.) είναι καθοριστικής σημασίας σε αυτό το φαινομενικά δυσεπίλυτο πάζλ. Έννοιες όπως ο σεβασμός, η ισότητα, η συνεργασία, η συμπεριληπτικότητα, η διαπραγμάτευση, η οριοθέτηση καθώς και η δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης μαζί με την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης, της αυτοεκτίμησης κλπ., αποτελούν βασικούς πυλώνες της γονεϊκής διαπαιδαγώγησης. Παράλληλα, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, το ομιχλώδες αξιακό σύστημα, η διάχυτη οικονομική ανησυχία των γονέων ως συνέπεια των κρίσεων που μαστίζουν τη χώρα μας αλλά και τα διάφορα αρνητικά γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας πχ. πόλεμοι, ενισχύουν την ανασφάλεια.
Ας μην υποτιμούμε την έντονη ενασχόλησή των εφήβων από νωρίς με τα βιντεοπαιχνίδια καθώς και με τα social media, συνήθως με τις ευλογίες των γονέων. Παράλληλα η υπερπροβολή των περιστατικών εκφοβισμού οδηγεί συχνά σε ηρωοποίηση των δραστών που δεν υφίστανται συνέπειες και συχνά ανενόχλητοι συνεχίζουν τη δράση τους στοχοποιώντας κάποια άλλα παιδιά. Υπάρχει και το φαινόμενο του μιμητισμού όπου ο ένας έφηβος μπορεί να ακολουθήσει το παράδειγμα της παρέας του. Η επιδίωξη των likes από τους συνομηλίκους τείνει να αποτελέσει κίνητρο ενισχύοντας αυτές τις συμπεριφορές. Θα ήταν αφελές αν θεωρούσαμε ότι οι έφηβοι που είναι ο πιο ευάλωτος πληθυσμός δεν επηρεάζονται από όλα αυτά».
H ειδικός συνεχίζει εξηγώντας: «Ωστόσο πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι δεν είναι όλα τα παιδιά επιθετικά ή βίαια ούτε αυτό συμβαίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Αντίθετα έχουμε ενδείξεις από νωρίς που σταδιακά κλιμακώνονται και οδηγούνται σε βίαιες ή παραβατικές πράξεις».
«Συγκεκριμένα το παιδί μπορεί να αντιδράσει με βίαιο τρόπο προς ένα συνομήλικο ήδη από το προνήπιο - νήπιο. Από νωρίς δυσκολεύεται να δεχθεί τα όρια της εκπαιδευτικού αλλά και των γονιών και να συνεργαστεί. Εδώ οι γονείς πρέπει να σταθούν να ακούσουν την νηπιαγωγό, να συνεργαστούν, να αναλογιστούν τους λόγους που το παιδί τους αντιδρά με αυτό τον τρόπο ώστε να μπορέσουν να το αλλάξουν ενδεχομένως με τη βοήθεια ειδικού. Αν όμως δεν κάνουν κάποιες ενέργειες πιθανά το πρόβλημα παραμένει και με το χρόνο επιδεινώνεται», συμπλήρωσε.
«Σε κάθε ηλικία η βία εκφράζεται με διαφορετικά τρόπο. Εξετάζοντας τη βίαιη συμπεριφορά ενός εφήβου πιθανά υποκρύπτονται προβλήματα ψυχικής υγεία , όπως, διαταραχή στην συμπεριφορά, ΔΕΠΥ, συναισθηματική διαταραχή κλπ., που ενδεχομένως δεν έχουν γίνει αντιληπτά ή έχουν υποτιμηθεί», ανέφερε η παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου.
«Ο έφηβος βιώνει μια πλημμυρίδα συναισθημάτων συχνά αντικρουόμενων και αντιφατικών. Έχει ανάγκη να κατακτήσει σταδιακά την αυτονόμηση του, να δομήσει την προσωπική του ταυτότητα. Σε αυτή τη διαδρομή προς την ενηλικίωση ο ρόλος των φίλων είναι πολύ σημαντικός. Στην προσπάθεια του αυτή αμφισβητεί συχνά την εξουσία ξεκινώντας από τους γονείς του. Σταδιακά φαίνονται τα κενά που πιθανά υπάρχουν στη διαπαιδαγώγηση του αλλά και η ελλιπής ή φτωχή επικοινωνία που μπορεί να έχει διαμορφώσει με τους γονείς του. Υπό αυτές τις συνθήκες ένας έφηβος αισθάνεται μοναξιά και θλίψη για αυτά που δεν έχει ή που δεν μπορεί να έχει. Η αναζήτηση της αποδοχής από τους συνομηλίκους έρχεται στο προσκήνιο και αποτελεί σκοπό. Αυτό είναι το σημείο που μπορεί να ακολουθήσει τη συμπεριφορά των φίλων, της παρέας του, της ομάδας του, ακόμη και αν δεν συμφωνεί τουλάχιστον στην αρχή», τόνισε η Αλεξάνδρα Καππάτου.
Όσον αφορά την αντιμετώπιση του φαινομένου η ψυχολόγος και παιδοψυχολόγος, Αλεξάνδρα Καππάτου τόνισε: «Είναι πολύ σημαντική η αναγνώριση αρχικά της συμπεριφοράς του παιδιού πολύ πριν πάρει αυτή την έκταση, κατόπιν ξεκινά η διαχείριση αυτού σε συνεργασία με ειδικό ψυχικής υγείας καθώς και το σχολείο. Χρόνια οι ειδικοί ψυχικής υγείας επισημαίνουμε την αναγκαιότητα της πρόληψης, την υποστήριξη των γονέων, την στελέχωση των σχολικών μονάδων με ειδικούς ψυχικής υγείας σε σταθερή βάση (όχι ένας ψυχολόγος σε 5 σχολεία) και την ενσωμάτωση στο σχολικό πρόγραμμα δραστηριοτήτων που θα αναπτύσσουν δεξιότητες όπως η συνεργασία, η διαπραγμάτευση, η εκμάθηση τρόπων για την επίλυση συγκρούσεων, η συμπεριληπτικότητα, ο σεβασμός κλπ.
Τέλος, η ψυχολόγος και παιδοψυχολόγος, Αλεξάνδρα Καππάτου σχολίασε τις «σχολές Γονέων για την αντιμετώπιση της βίας» και του εκφοβισμού των ανηλίκων που σχεδιάζει το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
«Είναι μία καλή πρωτοβουλία, γιατί η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία σχολών γονέων όπου οι γονείς θα μπορούν να ενημερώνονται για φλέγοντα θέματα από ειδικούς επιστήμονες ψυχικής υγείας. Ο στόχος δεν είναι μόνο η διαχείριση αλλά είναι και η πρόληψη. Η πρόληψη είναι σημαντικό κομμάτι και χρειάζεται μεγάλη προσοχή», ανέφερε η κυρία Καππάτου.
Τι είναι οι σχολές γονέων για την αντιμετώπιση της παιδικής εγκληματικότητας
Σύμφωνα με την εφημερίδα realnews, η αρμόδια υπουργός Σοφία Ζαχαράκη εξετάζει και επιπλέον μέτρα για την αντιμετώπιση της βίας των ανηλίκων. Για τον σκοπό αυτό, εδώ και δύο μήνες έχει συσταθεί διυπουργική επιτροπή για τη βία των ανηλίκων υπό την επίβλεψη της Γενικής Γραμματείας Κυβέρνησης και τον συντονισμό του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής. Αρμόδια για το θέμα έχει οριστεί η γενική γραμματέας Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, Μαρίνα Στέφου.
Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής σχεδιάζει συμβουλευτικές δράσεις για τους γονείς, οι οποίες θα πραγματοποιούνται στους δήμους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στα σχολεία δραστηριοποιούνται κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι και εργαστήρια δεξιοτήτων, ώστε να ενημερώνουν τα παιδιά και να βοηθούν σε τέτοιες καταστάσεις, ενώ σύντομα θα ξεκινήσει και η λειτουργία διαδικτυακής πλατφόρμας που έχει ετοιμάσει το υπουργείο Παιδείας για την καταγραφή των περιστατικών ενδοσχολικής βίας.
Στόχος της δράσης είναι να ενημερωθούν και να υποστηριχθούν οι γονείς ώστε να συμβάλλουν και εκείνοι στον έλεγχο της βίας των ανηλίκων. Το σχέδιο προβλέπει, σε συνεργασία με τους δήμους, να οργανώνονται διά ζώσης συναντήσεις, ενώ εξετάζεται και υβριδικό μοντέλο με διαδικτυακές συζητήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, παρατηρείται αύξηση της έντασης του φαινομένου της βίας των ανηλίκων.
Στόχος του προγράμματος είναι, πέρα από την ίδια την πολιτεία, η οικογένεια και το σχολείο να εστιάζουν και στην αντιμετώπιση των θυτών, έτσι ώστε να είναι εφικτή η επανένταξή τους στην κανονικότητα, όταν τα προβλήματα εντοπίζονται στο αρχικό στάδιο.
6 στους 10 Έλληνες δηλώνουν ότι έχουν δεχθεί bullying ως παιδιά και έφηβοι
Έξι στους δέκα Έλληνες έχουν δεχθεί προσωπικά bullying στην παιδική/εφηβική τους ηλικία, σύμφωνα με τα ευρήματα πανελλαδικής έρευνας της Focus Bari.
Σε έρευνα, που διενήργησε αφιλοκερδώς η εταιρεία Focus Bari το 2022 είχε δείγμα 1.000 ατόμων 16-64 ετών σχετικά με τις απόψεις και τις εμπειρίες του ελληνικού κοινού πάνω στο φαινόμενο του εκφοβισμού στις νεαρές ηλικίες.
Σύμφωνα με την έρευνα:
- 6 στους 10 Έλληνες δηλώνουν ότι έχουν δεχθεί εκφοβισμό πριν την ενηλικίωσή τους
- Το 49% θεωρεί ότι ένα παιδί που εκφοβίζεται δεν ζητά βοήθεια από κανέναν
- Μόνο 2 στους 5 μεταξύ όσων δέχθηκαν εκφοβισμό σε παιδική ηλικία ζήτησαν βοήθεια για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, με τους γονείς να αποτελούν την 1η τους επιλογή (ποσοστό 18%) και τους εκπαιδευτικούς να αποτελούν τη 2η επιλογή (με ποσοστό μόλις 6%)
- Το σχολείο φαίνεται να είναι ο κυρίαρχος χώρος εμφάνισης συμπεριφορών εκφοβισμού
- Το 70% θεωρεί ότι τα παιδιά επιζητούν την προσοχή με αυτή τη συμπεριφορά εκφοβισμού
Διαβάστε επίσης
Ηράκλειο: Ελεύθερος ο 16χρονος που επιτέθηκε στην οικογένειά του – Διατάχθηκε ψυχιατρική εξέταση
Περιστέρι: Νέα επίθεση με οπαδικά κίνητρα - Ρώτησαν ανήλικους «τι ομάδα είναι» και τους επιτέθηκαν
Ηράκλειο: 16χρονος σε αμόκ ξυλοκόπησε τη μητέρα του και προσπάθησε να πνίξει την αδελφή του
