Γάζα: «Οι γυναίκες που γέννησαν στο σκοτάδι» - Ένα διαφορετικό πορτρέτο της μητρότητας
Η Νταϊάνα Σαμς έγραψε ένα βιβλίο επειδή «κανείς δεν εξηγεί πώς είναι να κουβαλάς το μωρό σου μέσα από φωτιά, πείνα και φόβο και παρόλα αυτά να του τραγουδάς πριν τον ύπνο». Ένα συγκλονιστικό βιβλίο για τη μητρότητα στη Γάζα
Μητέρα στη Γάζα ταϊζει το μωρό της σε καταυλισμό προσφύγων
Η Νταϊάνα Σαμς συνήθιζε να ανησυχεί για τον χρόνο που περνάει ο γιος της μπροστά σε οθόνες, για τη ζάχαρη που καταναλώνει αλλά και για το ποιος χαρακτήρας κινουμένων σχεδίων θα κοσμούσε την τούρτα των επόμενων γενεθλίων του. «Νόμιζα ότι το να είσαι μητέρα σήμαινε άγρυπνες νύχτες, προσεγμένο φαγητό, σχολικές βόλτες, ακατάστατα δωμάτια και πάρα πολλά ρούχα», γράφει η συγγραφέας Νταϊάνα Σαμς. «Παλιότερα πίστευα ότι η μητρότητα ήταν δύσκολη».
Αυτό συνέβη πριν από την έναρξη της σύγκρουσης που ισοπέδωσε τη Γάζα. Περισσότεροι από 68.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί έκτοτε κυρίως άμαχοι, και ολόκληρες πόλεις έχουν μετατραπεί σε ερείπια από την ισραηλινή επίθεση, την οποία μια έρευνα του ΟΗΕ έκρινε ως γενοκτονία.
Κατά τη διάρκεια μιας εκεχειρίας στις αρχές του 2025, η Σαμς και η οικογένειά της επέστρεψαν στο σπίτι τους και άρχισαν να καθαρίζουν τα ερείπια και να τα επισκευάζουν. Ένας από τους φίλους της στο εξωτερικό τής πρότεινε να γράψει ένα βιβλίο για την εμπειρία της ως μητέρα. Ο φορητός υπολογιστής της χάθηκε κάτω από τα συντρίμμια του οικογενειακού της σπιτιού, οπότε το έγραψε στο τηλέφωνό της.
Στο βιβλίο της « Ένα διαφορετικό είδος μητρότητας» , η 27χρονη Σαμς αφηγείται την ιστορία της ζωής της ως μητέρα απέναντι στη βία και τον σχεδόν διαρκή κίνδυνο. «Κανείς δεν σε προετοιμάζει να μεγαλώνεις παιδιά μέσα από σειρήνες, καπνό και κραυγές. Κανείς δεν σου διδάσκει πώς να κρατάς ένα παιδί ήρεμο ενώ ο ουρανός καταρρέει. Κανείς δεν σου εξηγεί πώς να κουβαλάς το μωρό σου μέσα από φωτιά, πείνα και φόβο - και να του τραγουδάς ακόμα πριν τον ύπνο», γράφει.
Το βιβλίο της δεν παρέχει απαντήσεις σε αυτά τα αναπάντητα ερωτήματα, αλλά αντ' αυτού προσφέρει την εμπειρία της οικογένειάς της, καθώς και τις εμπειρίες από άλλες μητέρες που γνώριζε, οι οποίες σκοτώθηκαν ή έχασαν τα παιδιά τους.
«Έγραψα αυτό το βιβλίο όχι μόνο για τον εαυτό μου», γράφει, «αλλά για κάθε μητέρα στη Γάζα που λικνίζει το μωρό της ενώ το ταβάνι τρέμει. Για τις γυναίκες που γέννησαν σε καταφύγια, στο σκοτάδι, χωρίς φάρμακα. Για τις μητέρες που έχασαν ένα παιδί και συνέχισαν να ζουν, επειδή δεν είχαν άλλη επιλογή. Επειδή υπήρχαν άλλοι να προστατεύσουν». Η ζωή πριν από τον πόλεμο δεν ήταν καθόλου φυσιολογική για τη Σαμς και τη μικρή οικογένειά της. Η πολιορκημένη Λωρίδα ήταν ευρέως γνωστή ως η μεγαλύτερη υπαίθρια φυλακή στον κόσμο.
Παρά την πολιορκία, σε πολλές μικρές λεπτομέρειες, αγωνιζόταν για την κανονικότητα. Η Σαμς και ο σύζυγός της ζούσαν με τα πεθερικά τους όταν έφτασε ο πρωτότοκος γιος της, ο Καρίμ, αλλά έκαναν οικονομίες και δανείστηκαν χρήματα για να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι. Το έβαψαν εγκαίρως για το δεύτερο παιδί τους, τη Ρόουζ, η οποία γεννήθηκε στις αρχές του 2023.
Επτά μήνες αργότερα, μια μέρα μετά την έναρξη του τελευταίου πολέμου, αναγκάστηκαν να φύγουν από τη χώρα μετά τον βομβαρδισμό του σπιτιού ενός γείτονα. Μετακινήθηκαν επανειλημμένα πριν τελικά κάνουν το ταξίδι προς τα νότια, κοιμούμενοι στο αυτοκίνητό τους μέχρι να βρεθεί μια σκηνή. Έκτοτε ζουν μέσα και έξω από σκηνές.
«Μερικές φορές, όταν δεν μπορούσα να κοιμηθώ, σκεφτόμουν μητέρες σε άλλες χώρες – μητέρες στο εξωτερικό που μεγαλώνουν τα παιδιά τους σε άνετα σπίτια, που ανοίγουν ένα ψυγείο γεμάτο κρύο νερό, που πατούν ένα κουμπί και ένας ανεμιστήρας ή ένα κλιματιστικό δροσίζει το δωμάτιο», γράφει. «Μητέρες που βάζουν τα παιδιά τους σε μαλακά κρεβάτια με καθαρά σεντόνια και τα παρακολουθούν να κοιμούνται χωρίς φόβο».
Μιλώντας τηλεφωνικά από τη Γάζα, η Σαμς λέει ότι ακόμη και τα ρεπορτάζ που βλέπει ο κόσμος δεν μπορούν να αντικατοπτρίσουν πλήρως τι πραγματικά βιώνουν οι άνθρωποι στη Γάζα, ειδικά οι μητέρες. «Ποιος μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει για την κόρη μου, τη Ρόουζ να κάνει τα πρώτα της βήματα στη λάσπη και το χώμα;» είπε.
Η Σαμς δεν σκόπευε να γράψει βιβλίο, αλλά συνέλεγε τις σκέψεις της γράφοντας σημειώσεις στο τηλέφωνό της. «Αυτό το βιβλίο δεν είναι γραμμένο με άνεση. Είναι γραμμένο σε κλεμμένες στιγμές ανάμεσα στην επιβίωση και τη θλίψη, στις ήσυχες ώρες που τα παιδιά μου επιτέλους κοιμούνται, και μπορώ να αφήσω το βάρος των πάντων να καταρρεύσει πάνω μου», γράφει στο βιβλίο της. Ο πατέρας της ήταν δημοσιογράφος και η ίδια έβρισκε κάποια παρηγοριά καταγράφοντας την καθημερινότητά της και στο TikTok – μαγειρεύοντας πάνω σε ξύλα, ψάχνοντας για βρεφικό γάλα και πάνες και δείχνοντας τα παιδιά της να παίζουν στην άμμο.
«Μια βροχερή νύχτα – λάτρευα τη βροχή πριν από τον πόλεμο – παραλίγο να χάσω τα λογικά μου όταν η σκηνή μας πλημμύρισε», είπε. «Όλα ήταν μουσκεμένα και φοβόμουν ότι τα παιδιά μου θα αρρώσταιναν. Βρέθηκα να αρπάζω το τηλέφωνό μου και να τραβάω ένα βίντεο». Έμεινε έκπληκτη όταν το βίντεο έγινε viral και έλαβε μεγάλη συμπάθεια και υποστηρικτικά σχόλια από το δυτικό κοινό. «Με συγκίνησε κάθε λέξη που έγραφαν οι άνθρωποι για να με στηρίξουν. Τότε ένιωσα ότι έπρεπε να γίνω η φωνή όλων των μητέρων στη Γάζα που δεν έχουν φωνή», είπε.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν προσφέρει μια διέξοδο σε ορισμένους κατοίκους στη Γάζα, αλλά ήταν επίσης μια υπενθύμιση μιας σκληρής ανισορροπίας, καθώς όσοι αντιμετωπίζουν τον θάνατο και την καταστροφή μπορούν να δουν σε πραγματικό χρόνο τις πιο απλές ζωές των ανθρώπων που βρίσκονται κοντά τους. «Σε άλλες χώρες, οι μητέρες ανησυχούν για τις σχολικές εργασίες, τους βαθμούς, τον χρόνο μπροστά σε οθόνες. Επισκέπτονται σχολεία, επιλέγουν καθηγητές, σχεδιάζουν πανεπιστημιακές πορείες», γράφει στο βιβλίο της. «Δημοσιεύουν φωτογραφίες από την «πρώτη μέρα του σχολείου» και διακοσμούν τα κουτιά με τα φαγητά. Εδώ, απλώς ελπίζουμε ότι τα παιδιά μας θα επιβιώσουν αρκετά ώστε να έχουν ξανά μια πρώτη μέρα».
Το «A Different Kind of Motherhood»(Ένα Διαφορετικό Είδος Μητρότητας) της Νταϊάνα Σαμς είναι διαθέσιμο σε e-book
