Γεωργία Ηλιοπούλου: Ο φίλος μου Βαγγέλης Παπαθανασίου και η τελευταία του δουλειά «The Thread»
Η Γεωργία Ηλιοπούλου, διευθύνουσα σύμβουλος της Πολιτιστικής Εταιρείας «Λάβρυς», μας μιλάει για το The Thread και για τον επί 30 χρόνια, καλό της φίλο, Βαγγέλη Παπαθανασίου.
Η παράσταση The Thread (Το Νήμα), μια ιδέα της Γεωργίας Ηλιοπούλου, είναι η τελευταία δουλειά του Βαγγέλη Παπαθανασίου. Το πρότζεκτ που τόσο λάτρεψε και πίστεψε ο ίδιος, θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 31 Αυγούστου στο Ηρώδειο, σαν φόρος τιμής στον μεγάλο Έλληνα συνθέτη.
Η Γεωργία Ηλιοπούλου, επί 30 χρόνια φίλη του Βαγγέλη Παπαθανασίου και διευθύνουσα σύμβουλος της Πολιτιστικής Εταιρείας «Λάβρυς», πιάνει το νήμα από την αρχή και ξετυλίγει τη σύλληψη, την υλοποίηση και το όραμα της ιδέας, μας περιγράφει τη συνεργασία της με τον Βαγγέλη Παπαθανασίου και μας συστήνει καλύτερα τον καλό της φίλο, έτσι όπως τον γνώρισε η ίδια...
Πιάνοντας την άκρη του νήματος
«Το θέμα της μουσικοχορευτικής παράστασης ουσιαστικά είναι η προβολή του ελληνικού πολιτισμού και όχι μόνο του αρχαίου. Συνδυάζει τον ελληνικό παραδοσιακό με τον σύγχρονο χορό. Το πώς συνδυάζονται αυτά τα δύο, είναι δύσκολο να το καταλάβουμε στην αρχή. Κάποιους παραδοσιακούς χορούς τους αφήσαμε εντελώς ατόφιους, με κάποιους άλλους αντιπαρατεθήκαμε και από την άλλη πήραμε βηματισμούς από όλους σχεδόν τους παραδοσιακούς μας χορούς που ο χορογράφος μας τους μετέτρεψε σε ένα νέο κινησιολογικό βήμα το οποίο είναι και η πρόταση της παράστασης.
Όταν ο θεατής θα έρθει να τη δει, θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι θα δει μια σειρά χορευτικών μοτίβων από την Καππαδοκία και τη Σμύρνη μέχρι τη Θράκη, την Ήπειρο, την Κρήτη, τα νησιά, αλλά με τρόπο διαφορετικό. Προσαρμοσμένα σε ένα τελείως σύγχρονο ύφος
Η μουσική είναι του Βαγγέλη Παπαθανασίου, τα κοστούμια της Μαίρης Κατράντζου, οι φωτισμοί του Γιώργου Τέλλου και οι χορογραφίες του Ράσελ Μάλιφαντ ο οποίος θα είναι και στην παράσταση του Ηρωδείου. Θα έρθει ειδικά για να τιμήσει τον Βαγγέλη, γιατί οι δυο τους συνεργάστηκαν επί τρία ολόκληρα χρόνια, γνωρίστηκαν, αγαπήθηκαν και θέλει να τιμήσει τη μνήμη του».
Το νήμα που συνδέει την παράσταση με τον Μίτο της Αριάδνης
«Ο τίτλος της παράστασης αντλεί έμπνευση από τον Μίτο της Αριάδνης. Έχει αναφορά στο νήμα που ξεδιπλώνεται και που μέσα από τον χορό φέρνει σε επαφή διαφορετικές εποχές και περιόδους χρησιμοποιώντας ουσιαστικά τα χορευτικά βήματα μέχρι και σήμερα που τα μετατρέπουμε σε σύγχρονο χορό για να κάνουμε μια παράσταση που θα μπορεί να παρακολουθήσει τόσο ο Έλληνας όσο ο ξένος θεατής.
Μην νομίζετε ότι ήταν εύκολο να βρούμε τον τίτλο της παράστασης, μας παίδεψε πάρα πολύ και ήταν σημείο συγκρούσεων μεταξύ μας. Με το που μου ήρθε στο μυαλό ο Μίτος της Αριάδνης συμφώνησαν όλοι. Αυτός που το ονόμασε τελικά The Thread ήταν πάλι ένας σπουδαίος Έλληνας του εξωτερικού, ο Δημήτρης Κατσαχνιάς. Ενώ το μήνυμα υπήρχε, ο Δημήτρης ήταν αυτός που έδωσε τον τελικό, σύντομο και μονολεκτικό τίτλο».
Η ανταπόκριση του Βαγγέλη Παπαθανασίου στην ιδέα της Γεωργίας Ηλιοπούλου
«Ξεκίνησε από το γεγονός ότι με ενδιέφερε να δημιουργήσω μια παράσταση καινούρια η οποία θα μπορούσε να δείξει κάτι νέο και πιο σύγχρονο, από τη χώρα μας. Αποφάσισα ότι θα ήταν καλό να δείχναμε πώς θα ήταν η χώρα μας σήμερα και τι κάνουμε. Ότι συνεχίζουμε να δημιουργούμε και πως έχουμε καταπληκτικούς δημιουργούς και χορευτές. Ο στόχος μου ήταν να τη δείξουμε στο εξωτερικό. Βεβαίως και στους Έλληνες, όμως φτιάχτηκε με στόχο να τη δει ο διεθνής πολίτης για να τον φέρει ξανά κοντά μας, να του θυμίσει πράγματα και τη χώρα μας.
Ξεκίνησα να συζητάω αυτή την ιδέα με τον Βαγγέλη Παπαθανασίου, αυτό τον σπουδαίο Έλληνα που αγαπούσε πάρα πολύ τη χώρα του. Ήμουν στο Παρίσι και βλέπαμε μαζί το βίντεο από την παράσταση του στο Καλλιμάρμαρο. Όταν λοιπόν σκέφτηκα Το Νήμα το συζήτησα μαζί του για να μου πει τη γνώμη του. Μόλις ο Βάγγελης άκουσε την ίδεα μου είπε "Γεωργία, 30 χρόνια θέλω να ασχοληθώ με το θέμα παράδοση και δεν μου δόθηκε ποτέ η ευκαιρία, ίσως να είναι λοιπόν η στιγμή". Ο Βαγγέλης ήταν λάτρης της παραδοσιακής μουσικής μας.
Έτσι προέκυψε η συνεργασία. Και τρία χρόνια μετά, κάθε Σαββατοκύριακο ήμασταν εγώ και ο Ράσελ στο σπίτι του Βαγγέλη στο Παρίσι, από Παρασκευή βράδυ μέχρι και Δευτέρα, από τις 8 το βράδυ έως τις 8 το πρωί. Υποχρεωτικά ήμουν παρούσα στα πάντα, ήμουν ο συνδετικός τους κρίκος και ο άνθρωπος που έπρεπε να τσουλάει και να πηγαίνει παρακάτω τα πράγματα.
Ήταν το 2016 αμέσως μετά τα capital controls και τα προβλήματα που περνάγαμε εκείνη την εποχή. Φέραμε βαρέως και εγώ και ο Βαγγέλης τη γενική διεθνή κατακραυγή. Θέλαμε να κάνουμε κάτι για να πούμε ότι δεν είναι έτσι τα πράγματα, δεν είμαστε οι ακαμάτηδες που λέτε και οι μπαγαμπόντηδες. Με αυτή τη διάθεση ξεκινήσαμε να κάνουμε κάτι καινούριο και να πούμε ότι είμαστε εδώ, συνεχίζουμε, υπάρχουμε, δημιουργούμε. Αυτό ήταν το αρχικό μας όραμα. Από τη δική μου πλευρά στόχος ήταν η προβολή του ελληνικού πολιτισμού και δέσαμε πάρα πολύ σε αυτό μαζί με τον Βαγγέλη. Όλοι συνεργαστήκαμε μαζί του, ο Βαγγέλης ήταν αυτός που έδωσε το γενικό έναυσμα και τον τόνο. Από το πόσοι χορευτές θα είναι μέχρι το πώς θα είναι τα κοστούμια και τα πάντα».
Η δημιουργία
Μαζί λοιπόν ξεκινήσαμε να σκεφτόμαστε πώς θα υλοποιήσουμε την ιδέα. Με τον Βαγγέλη ηχογραφήσαμε όλα τα παραδοσιακά μουσικά όργανα και τις φωνές και εκείνος άρχισε να δουλεύει με τα δικά του μοτίβα, σεβόμενος όπου χρειαζόταν τα παραδοσιακά όργανα και βάζοντας και τη δική του ηλεκτρονική μουσική, που πολλές φορές -κατά τη δική μου άποψη- λειτουργεί ως background.
Όσον αφορά τη χορογραφία, ο Ράσελ χρειάστηκε ένα χρόνο να ασχοληθεί με την έρευνα των παραδοσιακών χορών. Επειδή δεν είναι Έλληνας τον βοήθησαν ο Τάκης Καραχάλιος και η Ελένη Σπαθιά με τους οποίους είχε συνεργαστεί το 1997 ο Βαγγέλης και μας τους συνέστησε. Ασχολήθηκαν με την έρευνα και τη διδασκαλία των παραδοσιακών χορών, γιατί πέρα από τον Ράσελ ούτε και οι σύγχρονοι χορευτές μας ήταν μεγάλοι γνώστες των χορών αυτών. Έτσι μας πήρε πολύ χρόνο και η διδασκαλία αλλά και στο να συμπράξουν οι παραδοσιακοί χορευτές με τους σύγχρονους. Στην παράσταση έχουμε 6 παραδοσιακούς και 12 σύγχρονους χορευτές, και έπρεπε να τα βρουν επί σκηνής οι δύο διαφορετικοί αυτοί κόσμοι. Χρειάστηκαν ένα εξάμηνο προσαρμογής ουσιαστικά για να γίνουν ένα.
Όσο για τη Μαίρη Κατράντζου που έκανε τα κοστούμια ήταν η τελευταία που αφίχθη στην ομάδα. Ήταν μια πρόταση του Λευτέρη Ζέρμα, συνεργάτη του Βαγγέλη Παπαθανασίου. Ήρθε η Μαίρη από το Λονδίνο, γνωρίστηκαν με τον Βαγγέλη και αγαπήθηκαν. Ήταν μια μεγάλη περιπέτεια τα κοστούμια».
Η συνέχεια του ταξιδιού
«Με την παράσταση ουσιαστικά ξεκινάμε να κάνουμε κάτι καινούριο και το αφήνουμε να το συνεχίσουν όλοι οι υπόλοιποι που θα τους ενδιαφέρει. Πρόκειται για επαναφορά πραγμάτων, επαναφορά νοητική, ψυχική, επαναπροσδιορισμό και όπως αλλιώς μπορείτε να την πείτε. Επικοινωνία ξανά με αυτό το οποίο έχουμε μέσα μας αλλά για πολλά χρόνια δεν μπορούσαμε να το βγάλουμε, το θεωρούσαμε παλιακό, μη σύγχρονο ή ό,τι άλλο και που όμως είναι αυτό που είμαστε και που δεν μπορούμε ούτε να το απορρίψουμε ούτε να πάμε παρακάτω χωρίς εκείνο.
Το νήμα δεν σταματάει εδώ, πρέπει να πάει παρακάτω. Αυτή ήταν και η σκέψη του Βαγγέλη. Έλεγε ότι θα πρέπει να δώσουμε μια αφορμή στη νεολαία της χώρας να ασχοληθεί με την παράδοση, να ανατρέξει και να ψάξει πράγματα και μέσα από αυτά να ερμηνεύσει με τον δικό της σύγχρονο τρόπο, με το δικό της νέο συναίσθημα και μάτια που βλέπει τη σημερινή ζωή, όλα αυτά τα οποία φέρει μέσα του. Αυτό προσπαθήσαμε να κάνουμε.
Το ταξίδι συνέχιζεται. Θα κάνουμε όλα αυτά που έχουμε αφήσει από το παρελθόν. Θα πάμε Βόρεια και Νότια Αμερική, Κίνα και σε όλες οι υπόλοιπες χώρες που είχαμε προγραμματίσει. Η παράσταση θα επιτέλεσει τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε. Είναι σημαντικό να τους υπενθυμίζουμε τη χώρα μας, την ύπαρξη, την παράδοση και τη σύγχρονη δημιουργία μας. Ότι είμαστε παρόντες στο διεθνές πολιτιστικό γίγνεσθαι, αυτή είναι η ουσία μας».
Ο φίλος Βαγγέλης Παπαθανασίου
«Τον ήξερα πάρα πολλά χρόνια τον Βαγγέλη, αλλά πολύ κολλητοί γίναμε τη δεκαετία λίγο πριν το 2010, μετά το 2006-07. Δηλαδή ήμασταν στην καθημερινότητά μας μαζί. Πιο πριν ήταν τυπικές οι σχέσεις μας. Μάλιστα όταν γνώρισα τον Βαγγέλη δεν είχα καμία σχέση με το αντικείμενο του πολιτισμού.
Ο Βαγγέλης από το 2005 και μετά, άρχισε να ψάχνεται πολύ με νέες γυναικείες φωνές και εγώ έφερνα πάρα πολλές γυναικείες φωνές στο Μέγαρο κυρίως ή στο Ηρώδειο, όπου ερχόταν πάρα πολύ συχνά να τις παρακολουθήσει. Επίσης ο Βαγγέλης είχε και πάρα πολλούς διάσημους φίλους που όταν ερχόντουσαν στην Ελλάδα τους καλούσε πάντα για φαγητό στο σπίτι του.
Ο Βαγγέλης ήταν ένας άνθρωπος πολύ ανοιχτός και πολύ φιλόξενος. Και πολύ συχνά μεγάλες παρέες περνούσαμε πολλά βραδιά στο σπίτι του, να μιλάμε, να συζητάμε, να φιλοσοφούμε μέχρι τα χαράματα. Ξέρετε, ο Βαγγέλης ξυπνούσε στις 8 το βράδυ και κοιμόταν μετά τις 10 το πρωί. Κάναμε πολλά ξενύχτια μαζί. Αλλά γίναμε πιο κολλητοί όταν κάναμε με τη Λάβρυς μια παραγωγή με τον Τζέρεμι Άιρονς το 2009 που ήταν κολλητός φίλος του Βαγγέλη. Εκεί πλέον δεθήκαμε συναισθηματικά, ήρθαμε πιο κοντά. Από τότε πάντα τον έβλεπα, όταν έφυγε από την Ελλάδα πήγαινα στο Παρίσι, όμως δεν είχα σκεφτεί ποτέ μου ότι θα συνεργαστώ μαζί του καθώς εκείνος ήταν των επικών έργων.
Επίσης, ο Βαγγέλης ήταν ένας πάρα πολύ έξυπνος άνθρωπος, ιδιαίτερα φιλοσοφημένος και ιδιαίτερα ανήσυχος για πολλά πράγματα στη ζωή. Επίσης ήταν πολύ απλός, πολύ φιλόξενος, κοινωνικός, πολύ ανοιχτός στους φίλους του. Δύσκολος στους υπόλοιπους, σε εκείνους που δεν τους είχε ανοίξει την πόρτα του σπιτιού του. Όμως αν σου είχε ανοίξει την πόρτα του σπιτιού του ήταν ο άνθρωπος που θα σου είχε τα πάντα στα πόδια σου. Δεν υπήρχε βράδυ στο σπίτι του που δεν υπήρχαν τουλάχιστον καμιά δεκαριά άνθρωποι. Και δεν εννοώ μόνο από το διεθνές jet set, αλλά και καλλιτέχνες από κάθε χώρο και άλλοι φίλοι του. Ήταν πάρα πολύ αγαπητός στους φίλους του και ταυτόχρονα πολύ κλειστός στους έξω. Δεν μιλούσε ποτέ, δεν έδινε συνεντεύξεις, ήταν δύσκολος όσον αφορά το θέμα της δημοσιότητας γιατί μιλούσε σπάνια και μόνο όταν ήθελε να πει κάτι. Πρόσεχε πάρα πολύ το δημόσιο λόγο του και τις δημόσιες επαφές του.
Επίσης σας πληροφορώ ότι όλα τα σπίτια του Βαγγέλη είχαν τεράστιες κουζίνες, η χαρά μας ήταν οι κουζίνες του Βαγγέλη. Μαγειρεύαμε και τρώγαμε ώρες ατελείωτες, κάνοντας ατασθαλίες».
Η τελευταία επικοινωνία με τον Βαγγέλη Παπαθανασίου
«Ήταν λίγο πριν μπει στο νοσοκομείο, περίπου μέσα Νοεμβρίου και πάλι για το Thread συζητούσαμε. Είχε ξεκινήσει ο Covid και για έναν χρόνο είχαν ανατραπεί όλα μας τα σχέδια. Ήθελε την επαναφορά, ήθελε το καλοκαίρι να την πάμε σε όλα τα αρχαία θέατρα της Μεσογείου. Αυτή ήταν η τελευταία μας κουβέντα...».
Τhe Thread, 31 Αυγούστου στο Ηρώδειο, παράσταση αφιερωμένη στον Βαγγέλη Παπαθανασίου
«Επαναφέρουμε την παράσταση και την αφιερώνουμε στη μνήμη του. Όλοι οι συντελεστές γνώρισαν και συνεργάστηκαν με τον Βαγγέλη. Μάλιστα ο ίδιος παρακολουθούσε τις πρόβες των χορευτών μέσω Skype. Όλοι λοιπόν έχουν και νιώθουν την ανάγκη να του πουν "αντίο" και "ευχαριστώ". Γιατί τους βοήθησε να κάνουν πράγματα, να κάνουν την παράσταση ουσιαστικά. Εγώ ήμουν ο συνδετικός κρίκος όλων και ο Βαγγέλης η καλλιτεχνική έκφραση όλων».
Το σημείωμα του Βαγγέλη Παπαθανασίου για το «The Thread» ΤΟ ΝΗΜΑ
«Πάντα έδινα και δίνω την πρώτη θέση στη μνήμη.
Όποιος κατορθώνει να εμβαθύνει, όσο το δυνατόν περισσότερο, στον χώρο που ονομάζουμε μνήμη, τόσο δύναται να εκτοξευθεί στο μέλλον με εντυπωσιακή συνέπεια και αποτελεσματικότητα.
Με άλλα λόγια, όσο ένας άνθρωπος ή ένας λαός γνωρίζει το παρελθόν του και την ιστορία του, τότε μπορεί να ενεργήσει πιο θετικά για το παρόν και για το μέλλον.
Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που προέρχεται από έναν τόπο, ο οποίος, μέσα από τα βάθη των αιώνων, δεν στερήθηκε ποτέ πολιτιστικού και πνευματικού πλούτου.
Γνωρίζοντας όσο τίποτα άλλο τη δύναμη της μουσικής ως Θείας Δύναμης που προϋπήρχε του ανθρώπου και συνδυάζοντάς τη με μια αρχέγονη ανθρώπινη έκφραση που είναι ο χορός, ήταν το βασικό ερέθισμα που με έκανε να ασχοληθώ με αυτό το εγχείρημα. Τη συνύπαρξη αυτών των δύο στοιχείων του πολιτιστικού θησαυρού του τόπου μου, σήμερα. Μια ολιστική προσέγγιση της εξέλιξης του ανθρώπου.
Αυτό το έργο είναι σαν μια ανασκαφή στο παρελθόν και συγχρόνως στο μέλλον».
Συντελεστές
Πρωτότυπη μουσική | Βαγγέλης Παπαθανασίου
Σκηνοθεσία – χορογραφία | Russell Maliphant
Κοστούμια | Μαίρη Κατράντζου
Χορεύουν οι: Δελής Δημήτρης, Δημητριάδη Μαργαρίτα, Καραχανίδης Αναστάσης, Καρούτης Χρήστος, Κολοβού Ευφρωσύνη, Λέτσου Μήνα, Μανουκιάν Μαρία, Μπαγεώργος Ηλίας, Παγανός Δημήτρης, Παντελάκη Ειρήνη, Παπακωνσταντίνου Μαρία, Παυλής Θεμιστοκλής, Σπηλιωτοπούλου Ηώ, Σταυρόπουλος Αλέξανδρος, Σχοινοπλοκάκη Μυρτώ, Τσιγγίστρα Μαρία, Χατζηβασιλειάδης Νικόλαος, Χατζηγιαννάκης Θωμάς
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ: https://www.viva.gr/tickets/dance/the-thread/
Σχετικές ειδήσεις
Δημοφιλείς Ειδήσεις
