Ο (γκρίζος) λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται

Ο σοφός λαός χρησιμοποιεί συχνά το γνωμικό «στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται», για να περιγράψει καταστάσεις στις οποίες κάποιος επιτήδειος εκμεταλλεύεται χαώδεις συνθήκες προς όφελός του. Στην γεωπολιτική και στις διεθνείς σχέσεις φυσικά, δεν αποτυπώνονται στην εφαρμογή τέτοιες «παροιμίες», παρ’ όλα αυτά το σκηνικό που εκτυλίσσεται στην Ουκρανία, κάλλιστα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια τέτοια κατάσταση.

Στο ρόλο του «λύκου», ποιος άλλος, ο Ταγίπ Ερντογάν που επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τη φρίκη του πολέμου προς το συμφέρον της χώρας του. Η τουρκική ηγεσία είναι σε φάση έπαρσης, θεωρώντας ότι της… ανατέθηκε η διασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης, ωστόσο, τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα είναι απογοητευτικά, με τον «σουλτάνο» να αποκαλύπτεται από την πρώτη στιγμή, προσπαθώντας να αποκομίσει κέρδη από τις στάχτες της Ουκρανίας.

Ήδη ο Ερντογάν επιχείρησε απροκάλυπτα να αποσπάσει τα πρώτα ανταλλάγματα από την Αμερική, με τον Τούρκο πρόεδρο να συνομιλεί τηλεφωνικά με τον Τζο Μπάιντεν και να ζητά την «άρση των άδικων κυρώσεων» που της έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ. Ο Ταγίπ Ερντογάν βεβαίως, δεν σταμάτησε εκεί, ζητώντας από τον κ. Μπάιντεν να προχωρήσει η πώληση των 40 μαχητικών F-16 στην Τουρκία και το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των υπολοίπων F-16 της TuAF.

Το σημαντικότερο ωστόσο είναι πως η Τουρκία με πρόσχημα τη διατήρηση του δήθεν μεσολαβητικού ρόλου της, θέλει να κατοχυρώσει την εξαίρεσή της από την υποχρέωση των Συμμάχων στο ΝΑΤΟ και των εταίρων στο πλαίσιο της ΕΕ για επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία. Πώς θα το καταφέρει αυτό; Μάλλον δύσκολο, καθώς, ακόμα και αν ο Μπάιντεν κάνει τα «στραβά μάτια» στον Ερντογάν, θα πρέπει στη συνέχεια να εξηγήσει στα μέλη του Κογκρέσου την αδικαιολόγητη πρόθεσή του. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τους Ευρωπαίους που σε καμία περίπτωση δεν δικαιούνται να έχουν για μια ακόμη φορά δύο μέτρα και δύο σταθμά έναντι της Άγκυρας, όπως στην περίπτωση των τουρκικών προκλήσεων κατά της Ελλάδας και της Κύπρου.

Σαφέστατα η αμερικανική κυβέρνηση θα ήθελε να αποκατασταθούν οι σχέσεις με την Τουρκία και να πάψει ο Ερντογάν να «πατάει σε δύο βάρκες», ενώ και οι Ευρωπαίοι θα επιθυμούσαν μια τουρκική ηγεσία που θα αφήσει πίσω τον αναθεωρητισμό, θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν θα προκαλεί συνθήκες αποσταθεροποίησης στην Ανατολική Μεσόγειο και θα διεκδικεί με σοβαρότητα και υπευθυνότητα την ένταξή της στην Ε.Ε. των «27».

Όμως η πραγματικότητα δεν είναι τόσο… ρομαντική και η Δύση έχει απέναντι της έναν «λύκο» που… χαίρεται σε κάθε γεωπολιτική αστάθεια. Βέβαια, όπως ισχύει σε όλες τις κρατούσες θεωρίες διεθνών σχέσεων, η περίοδος αστάθειας δεν διατηρείται επ’ άπειρον αλλά πάντα υπάρχει ένα σημείο (equilibrium) στο οποίο αποκαθίστανται οι ισορροπίες. Αυτό το σημείο επιδιώκει η τουρκική εξωτερική πολιτική να βρίσκεται το δυνατόν εγγύτερα στις νεοοθωμανικές επιδιώξεις της. Θα το επιτρέψουν αυτό οι δυτικοί σύμμαχοι της χώρας μας; Ας ελπίσουμε πως όχι. Η Ελλάδα ωστόσο, θα συνεχίσει να βρίσκεται σε διπλωματική κινητικότητα και κυρίως στρατιωτική ετοιμότητα, ώστε να μην επιστρέψει σε κανέναν «λύκο» να διανοηθεί να αποκομίσει οφέλη εις βάρος της πατρίδας μας.