Παγωμένο επί 68 εκατ. χρόνια γιγάντιο αυγό από την Ανταρκτική ανατρέπει την προϊστορική επιστήμη

Ένα δερματώδες απολίθωμα που ανασύρθηκε από ιζήματα της Ανταρκτικής έρχεται να ανατρέψει βασικές αντιλήψεις για τον τρόπο με τον οποίο αναπαράγονταν τα κυρίαρχα θαλάσσια ερπετά της Ύστερης Κρητιδικής.

Πρόκειται για ένα αυγό ηλικίας 68 εκατομμυρίων ετών, διαστάσεων περίπου 28 επί 20 εκατοστών, το οποίο αναγνωρίστηκε ως Antarcticoolithus bradyi και θεωρείται το μεγαλύτερο μαλακό αυγό που έχει βρεθεί ποτέ, καθώς και το δεύτερο μεγαλύτερο αυγό οποιουδήποτε γνωστού είδους. Ανακαλύφθηκε το 2011 στο νησί Seymour και για χρόνια αποτέλεσε αίνιγμα για τους επιστήμονες.

Η δομή του δεν ταίριαζε με καμία γνωστή κατηγορία απολιθώματος. Έμοιαζε περισσότερο με ξεφούσκωτο μπαλόνι παρά με παραδοσιακό αυγό. Μόνο έπειτα από σχεδόν μια δεκαετία λεπτομερούς ανάλυσης επιβεβαιώθηκε η πραγματική του φύση: ένα μαλακό αυγό, πιθανότατα γεννημένο από μεγάλο θαλάσσιο ερπετό, ίσως μοσάσαυρο.

Μια απρόσμενη ανατροπή στην παλαιοντολογία

Το απολίθωμα αυτό έχει προκαλέσει σημαντική μετατόπιση στον τρόπο με τον οποίο οι παλαιοντολόγοι αντιλαμβάνονται την αναπαραγωγική συμπεριφορά των αρχαίων θαλάσσιων ερπετών.

Το λεπτό και εύκαμπτο κέλυφος, που θυμίζει εκείνο των σημερινών φιδιών και σαυρών, υποδηλώνει ότι ορισμένα είδη δεν γεννούσαν ζωντανά μικρά, όπως πιστευόταν επί δεκαετίες, αλλά απέθεταν μαλακά αυγά απευθείας στο νερό. Μια υπόθεση που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν αδιανόητη για ζώα τέτοιου μεγέθους. Κοντά στο αυγό εντοπίστηκαν και σκελετικά κατάλοιπα του Kaikaifilu hervei, ενός τεράστιου μοσάσαυρου που κολυμπούσε στα νερά της Ανταρκτικής προς το τέλος της εποχής των δεινοσαύρων.

Το μέγεθος του αυγού και η εγγύτητά του με τα ευρήματα ενισχύουν τη σύνδεση. Παράλληλα, οι ανακαλύψεις απολιθωμάτων νεαρών μοσάσαυρων και πλησιόσαυρων στην ίδια περιοχή οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια αρχαία «βρεφοδόχο» θαλάσσιων ερπετών.

Ο επικεφαλής της μελέτης Lucas Legendre από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν σημείωσε ότι πρόκειται για αυγό από ζώο «μεγέθους μεγάλου δεινοσαύρου, αλλά εντελώς διαφορετικό από αυγό δεινοσαύρου». Το χάρτινο κέλυφος και η απουσία πόρων το καθιστούν πιο κοντά στα σύγχρονα ερπετά.

Νέα δεδομένα για τα αυγά της προϊστορίας

Η ανακάλυψη ενισχύει τη θεωρία ότι τα μαλακά αυγά ήταν πολύ πιο διαδεδομένα στην προϊστορία απ’ ό,τι πιστευόταν. Επί δεκαετίες, τα σκληρόκελυφα αυγά κυριαρχούσαν στο αρχείο απολιθωμάτων λόγω της ανθεκτικότητάς τους, δημιουργώντας την εντύπωση ότι αποτελούσαν τον κανόνα.

Ωστόσο, πρόσφατα ευρήματα σε είδη όπως το Protoceratops και το Mussaurus δείχνουν ότι τα μαλακά κελύφη ενδέχεται να προηγήθηκαν εξελικτικά. Η παλαιοντολόγος Darla Zelenitsky χαρακτήρισε το εύρημα της Ανταρκτικής «εντυπωσιακό», υπογραμμίζοντας τη σημασία του για την κατανόηση της εξέλιξης των πρώιμων ερπετών.

Ο Mark Norell από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Νέας Υόρκης ανέφερε ότι η μέχρι τώρα παραδοχή πως τα αυγά των δεινοσαύρων ήταν αρχικά σκληρόκελυφα φαίνεται να καταρρίπτεται, καθώς τα νέα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η σκληρή φλούδα εξελίχθηκε ανεξάρτητα σε διαφορετικές γενετικές γραμμές.

Η Ανταρκτική ως θησαυρός απολιθωμάτων

Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ένα τόσο εύθραυστο αντικείμενο διατηρήθηκε σε τόσο καλή κατάσταση, ειδικά στις ακραίες συνθήκες της Ανταρκτικής.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το συγκεκριμένο περιβάλλον και τα ιζήματα συνέβαλαν στην εξαιρετική διατήρηση του αυγού, ανοίγοντας νέους δρόμους στην έρευνα για ευαίσθητα βιολογικά κατάλοιπα.

Η επιστημονική ομάδα σχεδιάζει νέες αποστολές στην περιοχή με στόχο να διαπιστωθεί πόσο διαδεδομένη ήταν αυτή η αναπαραγωγική στρατηγική και αν άλλα θαλάσσια ερπετά, όπως οι πλησιόσαυροι, ακολουθούσαν παρόμοιες πρακτικές.

Παράλληλα, η μελέτη των τύπων ιζημάτων και των συνθηκών απολίθωσης σε ψυχρά κλίματα αναμένεται να προσφέρει σημαντικά στοιχεία για τη διατήρηση λεπτών οργανικών δομών στο γεωλογικ