Ιράν: Το κίνημα κατά της μαντήλας έγινε λαϊκή εξέγερση - «Ζωή, γυναίκα, ελευθερία» φωνάζει το πλήθος

Τουλάχιστον 41 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε αναταραχές που πυροδοτήθηκαν από το θάνατο της νεαρής γυναίκας, καθώς το δικαστικό σώμα προειδοποιεί για «αποφασιστική δράση χωρίς επιείκεια». Οι Ιρανοί βγήκαν στους δρόμους για 10η συνεχόμενη νύχτα χθες (25/9) διαμαρτυρόμενοι για τον θάνατο της Mάχσα Αμiνι, αψηφώντας την προειδοποίηση του δικαστικού σώματος.

Επισήμως, τουλάχιστον 41 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από την έναρξη των ταραχών, κυρίως διαδηλωτές, αλλά και μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, ο πραγματικός αριθμός όμως εκτιμάται πως είναι πολύ υψηλότερος.

Η οργάνωση Ανθρώπινα Δικαιώματα για το Ιράν (IHR) με έδρα τη Νορβηγία δήλωσε την Κυριακή το απόγευμα ότι ο αριθμός των νεκρών ήταν τουλάχιστον 57, αλλά σημείωσε ότι οι συνεχιζόμενες διακοπές ρεύματος στο Διαδίκτυο καθιστούν όλο και πιο δύσκολο να επιβεβαιωθούν οι θάνατοι καθώς οι διαδηλώσεις υπό την ηγεσία των γυναικών έχουν εξαπλωθεί σε δεκάδες πόλεις.

Εικόνες που κυκλοφόρησε από το IHR δείχνουν διαδηλωτές στους δρόμους της Τεχεράνης να φωνάζουν «θάνατος στον δικτάτορα». Απηχώντας μια προειδοποίηση την προηγούμενη μέρα από τον πρόεδρο, Εμπραίμ Ραϊσι, ο αρχηγός του δικαστικού σώματος, Γκολαμχοσεΐν Μοχσενί-Ετζέι την Κυριακή «τόνισε την ανάγκη για αποφασιστική δράση χωρίς επιείκεια» κατά των βασικών υποκινητών των «ταραχών», ανέφερε ο ιστότοπος Mizan Online του δικαστικού σώματος.

Εκατοντάδες διαδηλωτές, ακτιβιστές και δημοσιογράφοι συνελήφθησαν εν μέσω των κυρίως νυχτερινών διαδηλώσεων από τότε που ξέσπασαν οι ταραχές μετά τον θάνατο της 22χρονης Aμίνι στις 16 Σεπτεμβρίου. Η νεαρή κοπέλα συνελήφθη από την «αστυνομία ηθών» επειδή δεν φορούσε σωστά το χιτζάμπ.

Στις μεγαλύτερες διαδηλώσεις του Ιράν εδώ και σχεδόν τρία χρόνια, οι δυνάμεις ασφαλείας ανοίγουν πυρ στο πλήθος, ενώ οι διαδηλωτές πετούν πέτρες, πυρπολούν αστυνομικά αυτοκίνητα και κρατικά κτίρια. Πολλές διαδηλώτριες έβγαλαν και έκαψαν τα χιτζάμπ τους στις συγκεντρώσεις, ενώ έκοψαν τα μαλλιά τους, μερικές χορεύοντας κοντά σε μεγάλες φωτιές υπό το χειροκρότημα του πλήθους που φώναζαν «zan, zendegi, azadi» ή «γυναίκα, ζωή, ελευθερία», όπως ειναι πλέον το βασικό σύνθημα των κινητοποιήσεων.

Το NetBlocks ανέφερε «κυλιόμενες διακοπές ρεύματος» και «ευρείς περιορισμούς διαδικτυακής πλατφόρμας», με το WhatsApp, το Instagram και το Skype να έχουν ήδη αποκλειστεί, ενώ οι αρχές είχαν απαγορεύσει νωρίτερα το Facebook, το Twitter, το TikTok και το Telegram.

Μιλώντας εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, είπε ότι «η ευρεία και δυσανάλογη χρήση βίας κατά των μη βίαιων διαδηλωτών είναι αδικαιολόγητη και απαράδεκτη». Καταδίκασε τους περιορισμούς στο διαδίκτυο ως «κατάφωρη παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης».

Το Ιράν βλέπει «ξένο δάκτυλο»

Το Ιράν κάλεσε τους πρεσβευτές της Βρετανίας και της Νορβηγίας για παρέμβαση και εχθρική κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν επέκρινε επίσης την υποστήριξη των ΗΠΑ στους «ταραχοποιούς».

Την Κυριακή, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν λάβει «απτά βήματα» για να επιβάλουν κυρώσεις στην «αστυνομία ηθών» Το Ηνωμένο Βασίλειο κατηγορήθηκε για τον «εχθρικό χαρακτήρα» των ιρανικών μέσων ενημέρωσης που εδρεύουν στο Λονδίνο. Το υπουργείο Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι υπερασπίζεται την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και καταδίκασε την «καταστολή των διαδηλωτών, των δημοσιογράφων και της ελευθερίας του Διαδικτύου από το Ιράν».

Ο απεσταλμένος της Νορβηγίας κλήθηκε να εξηγήσει την «παρεμβατική στάση» του προέδρου του κοινοβουλίου, του γεννημένου στην Τεχεράνη Mασούντ Γκαραχάνι, ο οποίος εξέφρασε την υποστήριξή του στους διαδηλωτές.

«Αν οι γονείς μου δεν είχαν κάνει την επιλογή να φύγουν το 1987, θα ήμουν ένας από εκείνους που θα πολεμούσαν στους δρόμους με τη ζωή μου στην πρώτη γραμμή», έγραψε στο Twitter την Κυριακή. Την Κυριακή πραγματοποιήθηκαν και φιλοκυβερνητικές συγκεντρώσεις, με την κύρια εκδήλωση να λαμβάνει χώρα στο κέντρο της Τεχεράνης.

Ωστόσο, ένα από τα κύρια συνδικάτα εκπαιδευτικών κάλεσε τους δασκάλους και τους μαθητές να πραγματοποιήσουν εθνική απεργία τη Δευτέρα και την Τετάρτη. Διαδηλώσεις αλληλεγγύης στο εξωτερικό έχουν πραγματοποιηθεί σε Αθήνα, Βερολίνο, Βρυξέλλες, Κωνσταντινούπολη, Μαδρίτη, Νέα Υόρκη και Παρίσι, μεταξύ άλλων.

Ο Ιρανός βραβευμένος με Όσκαρ σκηνοθέτης Aσγκάρ Φαραντi κάλεσε ακτιβιστές και καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο να στηρίξουν τους διαδηλωτές, οι οποίοι είπε ότι «ψάχνουν απλά και όμως θεμελιώδη δικαιώματα που το κράτος τους αρνείται εδώ και χρόνια». «Σέβομαι βαθύτατα τον αγώνα τους για ελευθερία και το δικαίωμα να επιλέγουν τη μοίρα τους παρά τη βαρβαρότητα στην οποία υφίστανται», είπε σε ανάρτησή του στο Instagram.