Γάζα: «Μπλόκο» στο ελεύθερο εμπόριο με το Ισραήλ ζήτησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η Κομισιόν πρότεινε επίσης την επιβολή κυρώσεων σε δύο υπουργούς της κυβέρνησης Νετανιάχου
Παλαιστίνιοι ελέγχουν τα ερείπια κτιρίου που καταστράφηκε από ισραηλινό πλήγμα στην πόλη της Γάζας, την Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2025.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε την αναστολή του ελεύθερου εμπορίου με το Ισραήλ και την επιβολή κυρώσεων σε δύο υπουργούς του Ισραήλ ως απάντηση στην ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχε ήδη προτείνει την αναστολή των εμπορικών τμημάτων της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιμετώπιζε έντονη πίεση για τη λήψη πιο δραστικών μέτρων, εν μέσω κριτικής ότι δεν χρησιμοποιούσε την οικονομική της επιρροή για να επηρεάσει τις ενέργειες της ισραηλινής κυβέρνησης στη Λωρίδα της Γάζας.
Ωστόσο, δεν υπάρχει σίγουρη πλειοψηφία από τα κράτη μέλη της ΕΕ για τις προτάσεις που παρουσιάστηκαν την Τετάρτη (17/09), καθώς η Γερμανία, ένας από τους βασικούς συμμάχους του Ισραήλ, είναι από καιρό απρόθυμη να λάβει τέτοια μέτρα, σύμφωνα με τον Guardian.
Οι προτάσεις περιλαμβάνουν την αναστολή της προτιμησιακής πρόσβασης του Ισραήλ στην ευρωπαϊκή αγορά με την επανεισαγωγή δασμών σε ορισμένα προϊόντα και το πάγωμα των αμοιβαίων πλεονεκτημάτων που σχετίζονται με τις δημόσιες συμβάσεις και την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Η Επιτροπή ζήτησε επίσης την επιβολή κυρώσεων στον Ιταμάρ Μπεν-Γκβίρ και τον Μπεζαλέλ Σμότριτς, σε Ισραηλινούς εποίκους στη Δυτική Όχθη, καθώς και σε 10 ηγέτες της Χαμάς.

Ο ισραηλινός υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς κρατά έναν χάρτη που δείχνει το σχέδιο εποικισμού E1 κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου κοντά στον οικισμό Μααλέ Αντουμίμ, στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, την Πέμπτη 14 Αυγούστου 2025. (AP Photo/Ohad Zwigenberg)
APΣυνεχίζουν την προέλαση οι IDF
Τα σχέδια παρουσιάστηκαν καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις συνέχιζαν την επίθεσή τους στην πόλη της Γάζας, στην σύγκρουση που έχει στοιχίσει τη ζωή σε σχεδόν 65.000 Παλαιστινίους από την επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία σκοτώθηκαν περισσότεροι από 1.200 άνθρωποι και αιχμαλωτίστηκαν 250 όμηροι.
Ο επίτροπος εμπορίου της ΕΕ, Maroš Šefčovič, δήλωσε ότι η πρόταση σημαίνει ότι τα προϊόντα από το Ισραήλ θα επιβαρύνονται με δασμούς ισοδύναμους με εκείνους των χωρών που δεν έχουν συνάψει συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την ΕΕ. «Λυπούμαστε που πρέπει να λάβουμε αυτό το μέτρο. Ωστόσο, πιστεύουμε ότι είναι σκόπιμο και αναλογικό, δεδομένης της συνεχιζόμενης ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα», δήλωσε.
Η Κομισιόν δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απαραίτητη πλειοψηφία για πιο μετριοπαθή σχέδια, όπως την αναστολή των ερευνητικών επιχορηγήσεων της ΕΕ σε ισραηλινές οργανώσεις. Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, δήλωσε την Τετάρτη ότι οι ίδιες διαφωνίες παραμένουν.
«Αν και βλέπουμε ότι η κοινή γνώμη στα κράτη μέλη αλλάζει πραγματικά λόγω των δεινών στη Γάζα... σε πολιτικό επίπεδο... νομίζω ότι οι πολιτικές γραμμές παραμένουν σε μεγάλο βαθμό εκεί όπου ήταν μέχρι τώρα», είπε.
Για να εγκριθούν οι αναστολές των προτιμησιακών εμπορικών ή ερευνητικών επιχορηγήσεων, η Γερμανία ή η Ιταλία θα πρέπει να δώσουν την υποστήριξή τους, καθώς και τα δύο μέτρα εξαρτώνται από την επίτευξη ειδικής πλειοψηφίας 15 εκ των 27 κρατών μελών που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ.
Ερωτηθείς σχετικά με τις εμπορικές προτάσεις, εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης δήλωσε ότι το Βερολίνο «δεν έχει ακόμη διαμορφώσει τελική άποψη σχετικά με αυτές».
Η Ευρώπη ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ
Οι κυρώσεις κατά των ισραηλινών υπουργών και των ηγετών της Χαμάς απαιτούν ομοφωνία. Η Ουγγαρία έχει στο παρελθόν μπλοκάρει ορισμένες κυρώσεις της ΕΕ κατά των ισραηλινών εποίκων. Η Επιτροπή είχε αποφύγει στο παρελθόν να στοχεύσει τους Μπεν-Γβίρ και Σμότριτς, προβλέποντας βέτο από τη Βουδαπέστη, στενή σύμμαχο της κυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, αντιπροσωπεύοντας το 32% του παγκόσμιου εμπορίου αγαθών του Ισραήλ. Η συμφωνία σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ, που επισημοποιήθηκε το 2000, υποστηρίζει τις εμπορικές σχέσεις ύψους 68 δισ. ευρώ και ενισχύει τη συνεργασία στους τομείς της έρευνας, του περιβάλλοντος και της ενέργειας.
Η επανεισαγωγή δασμών θα επηρεάσει τις εξαγωγές του Ισραήλ ύψους 5,8 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα την επιβολή δασμών ύψους περίπου 227 εκατ. ευρώ.
Προειδοποίηση από το Ισραήλ
Η ισραηλινή κυβέρνηση προειδοποίησε σήμερα ότι τυχόν κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης εναντίον του Ισραήλ θα λάβουν την «αρμόζουσα απάντηση», αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την επιβολή υψηλότερων δασμών σε ισραηλινά προϊόντα που εισέρχονται στην ΕΕ και την επιβολή κυρώσεων σε δύο ακροδεξιούς Ισραηλινούς υπουργούς.
«Οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής [...] είναι ηθικά και πολιτικά διαστρεβλωμένες και πρέπει να ελπίζουμε ότι δεν θα εγκριθούν», δήλωσε ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ με ανάρτηση στο X.
«Οποιαδήποτε ενέργεια εναντίον του Ισραήλ θα λάβει την αρμόζουσα απάντηση και ελπίζουμε να μην φτάσει εκεί», πρόσθεσε ο Σάαρ, καθώς τα μέτρα που πρότεινε η Επιτροπή κρίνεται απίθανο να υιοθετηθούν από τους 27.