Εxplainer: Ο αιματηρός εμφύλιος πόλεμος του Σουδάν - Τι συμβαίνει στο Ελ Φασέρ;

Ένα ακόμη καταστροφικό κεφάλαιο γράφεται αυτές τις μέρες στον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο του Σουδάν, καθώς οι παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) κατέλαβαν την Ελ Φασέρ (ή αλ Φασίρ) από τον στρατό μετά από μια 18μηνη πολιορκία που παγίδευσε δεκάδες χιλιάδες πολίτες στην πόλη του Νταρφούρ. Οι RSF ελέγχουν πλέον όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα στο Νταρφούρ, μια εξέλιξη που εγείρει την πιθανότητα να διχοτομηθεί η χώρα.

Τι συνέβη στο Ελ Φασέρ αυτή την εβδομάδα;

Σε ανακοίνωσή τους την Κυριακή, οι RSF ανέφεραν ότι «επέκτειναν τον έλεγχό τους στην πόλη Ελ Φασέρ, από τα χέρια μισθοφόρων και πολιτοφυλακών». Την επόμενη μέρα, ο αρχηγός του σουδανικού στρατού, στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ-Μπουρχάν, επιβεβαίωσε ότι οι δυνάμεις του είχαν αποσυρθεί από την πόλη «σε ασφαλέστερη τοποθεσία», παραδεχόμενοι ουσιαστικά την απώλειά τους.

Έκτοτε, οι RSF έχουν κατηγορηθεί για τη δολοφονία εκατοντάδων άοπλων πολιτών σε επιθέσεις με εθνοτικά κίνητρα. Η ομάδα έχει επίσης κατηγορηθεί για το κυνήγι συγκεκριμένων ατόμων, την κράτηση πολιτών και την απελευθέρωσή τους μόνο μετά την πληρωμή λύτρων - ένα μοτίβο που συνάδει με ό,τι συνέβη μετά την κατάληψη άλλων μεγάλων πόλεων από τους RSF. Το Εργαστήριο Ανθρωπιστικής Έρευνας του Πανεπιστημίου Γέιλ δήλωσε ότι το επίπεδο βίας είναι συγκρίσιμο με τις πρώτες 24 ώρες της γενοκτονίας στη Ρουάντα.

Πώς ξέρουμε τι συμβαίνει;

Διεθνείς δημοσιογράφοι δεν βρίσκονται επί τόπου στο Νταρφούρ και τα πρακτορεία ειδήσεων δεν μπόρεσαν να επικοινωνήσουν με τους κατοίκους στο Ελ Φασέρ, όπου το Συνδικάτο Σουδανών Δημοσιογράφων αναφέρει ότι οι επικοινωνίες έχουν διακοπεί.

Πολλά από όσα είναι γνωστά για τις φρικαλεότητες έχουν έρθει στο φως από βίντεο – πολλά από τα οποία γυρίστηκαν από τους ίδιους τους RSF – τα οποία έχουν εντοπιστεί γεωγραφικά από δημοσιογράφους και αναλυτές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από μαρτυρίες επιζώντων που διέφυγαν στην κοντινή πόλη Tawila και, το πιο σημαντικό, από ανάλυση δορυφορικών εικόνων που διεξήγαγε το εργαστήριο του Γέιλ.

Έχουν κυκλοφορήσει βίντεο που δείχνουν «δεκάδες άοπλους άνδρες να πυροβολούνται ή να κείτονται νεκροί, περικυκλωμένοι από μαχητές των RSF», σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Ξεχωριστά, βίντεο που κοινοποιήθηκαν από φιλοδημοκρατικούς ακτιβιστές φαίνεται να δείχνουν πτώματα διάσπαρτα στο έδαφος δίπλα σε καμένα οχήματα.

Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε την Τρίτη, το εργαστήριο του Γέιλ ανέφερε ότι το Ελ Φάσερ «φαίνεται να βρίσκεται σε μια συστηματική και σκόπιμη διαδικασία εθνοκάθαρσης των αυτόχθονων μη αραβικών κοινοτήτων Φουρ, Ζαγκάουα και Μπέρτι μέσω αναγκαστικής εκτόπισης και εκτελέσεων με συνοπτικές διαδικασίες». Οι αναλυτές εντόπισαν επίσης αυτό που φαινόταν να είναι «επιχειρήσεις εκκαθάρισης από πόρτα σε πόρτα» σε όλη την πόλη, όπου οι μαχητές πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι διαπράττοντας πράξεις βίας.

Η ομάδα του Γέιλ ανέφερε ότι οι δορυφορικές εικόνες έδειξαν επίσης μεγάλα «σμήνη» που μοιάζουν με σώματα ενηλίκων ανθρώπων και κόκκινο αποχρωματισμό στο έδαφος.

Ποιοι είναι οι RSF και ποιες οι απαρχές του εμφυλίου στο Σουδάν;

Οι RSF σχηματίστηκαν επίσημα το 2013 από τα υπολείμματα της πολιτοφυλακής Janjaweed, στην οποία είχε αναθέσει ο αυταρχικός πρώην ηγέτης του Σουδάν Oμαρ αλ Μπασίρ να καταστείλει μια φυλετική εξέγερση στην περιοχή του Νταρφούρ. Η επιχείρηση αυτή έληξε με τη γενοκτονία έως και 300.000 ανθρώπων.

Ένας εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των RSF και του σουδανικού στρατού ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2023 μετά από μια διαμάχη για την εξουσία μεταξύ των δύο δυνάμεων, και η σύγκρουση εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη τη χώρα.

Και οι δύο πλευρές έχουν κατηγορηθεί για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εγκλήματα πολέμου κατά αμάχων. Οι ΗΠΑ, ο ΟΗΕ και άλλοι έχουν επίσης διαπιστώσει ότι οι RSF έχουν διαπράξει γενοκτονία και μαζικούς βιασμούς εναντίον εθνοτικών κοινοτήτων Μασαλίτ και μη αραβικών κοινοτήτων στο Νταρφούρ.

Τον Αύγουστο του ίδιου έτους, κηρύχθηκε λιμός στον καταυλισμό Ζαμζάμ για εκτοπισμένους, νότια του Ελ Φασέρ. Τον Απρίλιο, οι RSF σκότωσαν έως και 2.000 ανθρώπους όταν κατέλαβαν τον καταυλισμό, ο οποίος τότε στέγαζε 500.000 ανθρώπους.

Ποιος είναι ο ρόλος της διεθνούς κοινότητας;

Ο κόσμος φάνηκε να επικεντρώνεται στο Σουδάν νωρίτερα φέτος, όταν μια διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο συγκέντρωσε 17 χώρες, καθώς και την ΕΕ και την Αφρικανική Ένωση, για να συζητήσουν τη σύγκρουση. Συνοδεύτηκε από ορισμένες νέες δεσμεύσεις βοήθειας και παρουσιάστηκε ως μια προσπάθεια για την οικοδόμηση μιας νέας συναίνεσης για την πορεία προς τα εμπρός. Ωστόσο, υπήρξε ευρεία κριτική ότι ορισμένες από τις χώρες που συμμετείχαν στη διάσκεψη φέρονται να εμπλέκονταν στη σύγκρουση, κυρίως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Η στρατιωτική κυβέρνηση του Σουδάν κατηγόρησε τα ΗΑΕ ότι προμηθεύουν όπλα τους RSF , κάτι που τα ΗΑΕ αρνήθηκαν. Τον Απρίλιο, μια έκθεση εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ που διέρρευσε διαπίστωσε «πολλαπλές» πτήσεις από τα ΗΑΕ, καθώς μεταγωγικά αεροσκάφη έκαναν προφανώς σκόπιμες προσπάθειες να αποφύγουν τον εντοπισμό καθώς πετούσαν σε βάσεις στο Τσαντ, όπου παρακολουθείται το λαθρεμπόριο όπλων πέρα ​​από τα σύνορα προς το Νταρφούρ.

Η σχέση των ΗΑΕ με τις RSF μπορεί να εντοπιστεί στον πόλεμο της Υεμένης το 2015, όπου οι RSF χρησιμοποιήθηκαν για τη στρατολόγηση μαχητών που εστάλησαν στην Υεμένη για να πολεμήσουν για τις δυνάμεις της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ. Το ενδιαφέρον των ΗΑΕ για το Σουδάν οφείλεται επίσης στον χρυσό του, το μεγαλύτερος μέρος του οποίου έχει καταλήξει στα ΗΑΕ τα τελευταία χρόνια.

Διαβάστε επίσης