Αλέξης Τσίπρας: O «καταληψίας» που έγινε πρωθυπουργός
Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής και μιας πολιτικής πορείας για το κόμμα, που από την αντιπολίτευση και το 3%, κατέκτησε την κορυφή ως κυβέρνηση, για να υποχωρήσει με δραματικό τρόπο στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Το απόγευμα της 10ης Φεβρουαρίου, 2008, πολλοί κατάλαβαν ότι στο Παλαιό Φάληρο, στο κλειστό του Tae Kwon Do, γράφονταν ιστορία, όταν και το 5ο Συνέδριο του Συνασπισμού (ΣΥΝ) εξέλεξε για πρόεδρο του κόμματος τον 34χρονο Αλέξη Τσίπρα, που επικράτησε με ποσοστό 70%, απέναντι στον Φώτη Κουβέλη. Η ηλικία του αποτελούσε από μόνη της ορόσημο για το ελληνικό πολιτικό σύστημα, που δεν είχε συνηθίσει να βγαίνουν μπροστά τόσο νέοι άνθρωποι.
Όμως, λίγοι συνειδητοποίησαν ότι αυτός ο «μικρός», που κάποιοι πίστευαν ότι θα ήταν «εύκολος» και «χειραγωγήσιμος» από τους «παλιούς», θα γίνονταν ο πρώτος πρωθυπουργός στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που θα προέρχονταν από την Αριστερά (είχε προηγηθεί η νίκη του αείμνηστου Δημήτρη Χριστόφια, στην Κύπρο, το 2009, όμως ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ είχε εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με μια πλατιά πολιτική συμμαχία).
Είναι προφανές ότι ο πρώην πρόεδρος του Συνασπισμού, Αλέκος Αλαβάνος, έτρεφε μεγάλη εκτίμηση στον πρώτο γραμματέα της νεολαίας Συνασπισμού. Και με την επιλογή να τον στηρίξει για διάδοχο του στην ηγεσία του κόμματος της Αριστεράς, άνοιξε -ενδεχομένως και εν αγνοία του- την πόρτα της εξουσίας για τον πολιτικό χώρο που πάλευε για την είσοδο του στη Βουλή.
Μέχρι, όμως, να συμβεί αυτό, κύλησε πολύ «νερό» στο πολιτικό «αυλάκι» και πολλά από τα δεδομένα της Μεταπολίτευσης, κατέρρευσαν σαν «χάρτινος πύργος» από τον «σεισμό» που προκάλεσε η υπογραφή του πρώτου μνημονίου. Όμως, όταν ο Αλέξης Τσίπρας ανέλαβε την ηγεσία του ΣΥΝ, το 2010 έμοιαζε πολύ μακρινό.
Ο «καταληψίας» από τους Αμπελόκηπους
Με την εκλογή του, στην Κουμουνδούρου υπήρχε «δυαρχία», αφού μπορεί εκείνος να ήταν ο αρχηγός του ΣΥΝ, όμως δεν ήταν βουλευτής. Τη θέση του προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ (τότε ακόμα εκλογικός συνασπισμός κομμάτων, με τον οποίον ο ΣΥΝ κατέβηκε στις εκλογές του 2007) διατηρούσε ακόμα ο Αλέκος Αλαβάνος. Όμως, τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν αμέσως πάνω στον «μικρό».
Άλλωστε, δεν ήταν η πρώτη φορά που τα μίντια ασχολήθηκαν μαζί του. Δύο χρόνια πριν γίνει πρόεδρος του ΣΥΝ, ήταν ο επικεφαλής της δημοτικής του παράταξης στην Αθήνα, στις δημοτικές εκλογές, όπου κατέγραψε διψήφιο ποσοστό, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του ’90, είχε πρωταγωνιστήσει στις μεγαλειώδεις μαθητικές διαδηλώσεις -ως μαθητής, μέλος της ΚΝΕ ακόμα- απέναντι στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Ήταν ο «καταληψίας», όπως υποτιμητικά των αποκαλούσαν οι πολιτικοί του αντίπαλοι, που προέρχονταν όλοι και πάντα από μεγάλα πολιτικά «τζάκια» και πήγαν σχολείο στο Κολέγιο Αθηνών, σπουδάζοντας στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ. Αντίθετα, εκείνος, πήγε στο Πολυκλαδικό των Αμπελοκήπων και σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Για τον ίδιο, το «καταληψίας», αποτελούσε τίτλο τιμής. Και ας μην το υποστήριξε δημόσια όσο θα έπρεπε…
Οι συγκρούσεις με τους «ανανεωτικούς»
Στους πρώτους μήνες της θητείας του, με το ΠΑΣΟΚ να βρίσκεται ακόμα στη «δίνη» που προκάλεσε η ήττα του 2007 και η εσωκομματική σύγκρουση Παπανδρέου-Βενιζέλου, ο ΣΥΡΙΖΑ «καβάλησε» το δημοσκοπικό «κύμα», καταγράφοντας ακόμα και 20% σε ορισμένες μετρήσεις. Αυτό κάποια στιγμή «ξεφούσκωσε», αλλά συνέχισε να βρίσκεται πολύ ψηλά για τα δεδομένα του.
Το αποτέλεσμα αυτών των δημοσκοπικών ευρημάτων, ήταν να τεθεί ως στόχος στις ευρωεκλογές του 2009, στο 8%, ποσοστό που χρειάζονταν για την εκλογή δύο ευρωβουλευτών. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν 4.70%, με το ΠΑΣΟΚ να είναι ο νικητής της αναμέτρησης. Το «κύμα» είχε καταλαγιάσει και έτσι άρχισαν οι πρώτες εσωκομματικές «μουρμούρες», με την τότε «Ανανεωτική Πτέρυγα» του ΣΥΝ, να μιλάει για «αποτυχία» που χρέωσε επί τη ουσίας στις επιλογές του Τσίπρα.
Ποιες ήταν αυτές; Η επιμονή του στη διατήρηση της συμμαχίας του ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις διαρκείς τριβές που είχε ο ΣΥΝ με τις άλλες συνιστώσες, αλλά και η επιλογή του να συμπορευτεί με το κίνημα νεολαίας του Δεκέμβρη του 2008, που παρέλυσε τη χώρα για έναν ολόκληρο μήνα, μετά τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, από τον ειδικό φρουρό Επαμεινώντα Κορκονέα, στα Εξάρχεια.
Η διαρκής «μάχη» στον ΣΥΡΙΖΑ
Δεν είχε, όμως, να αντιμετωπίσει τη διαφωνία της «Ανανεωτική Πτέρυγας» του ΣΥΝ. Είχε, επίσης, την καχυποψία των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν τον έβλεπαν πολύ θετικά, επιμένοντας να συσπειρώνονται γύρω από τον Αλαβάνο. Χρειάστηκαν εκατοντάδες ώρες συσκέψεων για να μην διαλυθεί το εγχείρημα και προσπάθεια να πείσει τους συμμάχους του ότι όλοι πάλευαν για έναν κοινό σκοπό.
Μάλιστα, στις εθνικές εκλογές του 2009, επειδή οι συνιστώσες δεν τον ήθελαν για επικεφαλής του εκλογικού συνδυασμού, εκείνος διεκδίκησε τον σταυρό των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, στην Α' Αθηνών. Έτσι εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής, όντας μετά ο αδιαμφησβήτητος επικεφαλής και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.
Η διάσπαση του ΣΥΝ…
Μετά τις εκλογές του 2009, η ρήξη με την «Ανανεωτική Πτέρυγα» έμοιαζε βέβαιη. Το χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές ήταν αγεφύρωτο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, συνέχιζε να αποτελεί σημείο τριβής, με την ομάδα του Φώτη Κουβέλη να θεωρεί «αριστερισμό» τη διατήρηση του.
Κάπως έτσι, φτάσαμε στο 6ο έκτακτο Συνέδριο του ΣΥΝ, που οδήγησε το κόμμα στη διάσπαση και στην ίδρυση της ΔΗΜΑΡ. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε σχεδόν τη μισή του Κοινοβουλευτική Ομάδα και εν λίγες ημέρες μετά την υπογραφή του πρώτου μνημονίου, δεν έδειχνε ικανός να πρωταγωνιστήσει στις πρωτόγνωρες καταστάσεις που βίωνε η χώρα, υπό την ηγεσία του Γιώργου Παπανδρέου.
…και η παραλίγο οριστική ρήξη στον ΣΥΡΙΖΑ
Λίγους μήνες αργότερα, πραγματοποιήθηκαν οι αυτοδιοικητικές εκλογές. Και κάπου εκεί γιγαντώθηκε και η σύγκρουση με τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως με τον Αλέκο Αλαβάνο.
Διαβλέποντας τη δυσαρέσκεια στη βάση του ΠΑΣΟΚ, ο Αλέξης Τσίπρας επιχείρησε ένα σοβαρό άνοιγμα προς αυτή. Επέλεξε για υποψήφιο περιφερειάρχη Αττικής, τον προερχόμενο από τη Χαριλάου Τρικούπη, καθηγητή Εργατικού Δικαίου, Αλέξη Μητρόπουλο, που αποχώρησε από το κόμμα του καταγγέλλοντας το μνημόνιο.
Ο Αλαβάνος και οι συνιστώσες, κατέβασαν δικό τους συνδυασμό, με επικεφαλής τον πρώτο – τον οποίο εμμέσως στήριξε και η ομάδα του Παναγιώτη Λαφαζάνη, από την πλευρά του ΣΥΝ. Κατέγραψαν ποσοστό 2.5%, περίπου και αποδείχθηκε ότι η επιλογή δεν ήταν η ιδανική. Την ίδια στιγμή, στα χαμηλά κινήθηκε και ο Μητρόπουλος, που συγκέντρωσε 6.23%.
Παρά το γεγονός ότι δεν πέτυχε το αναμενόμενο αποτέλεσμα, ο Αλέξης Τσίπρας είχε καταλάβει που έπρεπε να εστιάσει στο μέλλον. Στον διεμβολισμό του «μεταλλαγμένου» μνημονιακού ΠΑΣΟΚ…
Η πορεία προς το «τρελό» 2012
Κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Παπανδρέου, ο Αλέξης Τσίπρας, παρά τη μικρή κοινοβουλευτική δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ, εξελίχθηκε γρήγορα στον βασικό του κοινοβουλευτικό αντίπαλο, με τις συγκρούσεις τους στη Βουλή να είναι αξέχαστες. Η κριτική Τσίπρα εμπεριείχε και μεγάλες υπερβολές -όπως το «Πινοσέτ» που χρησιμοποίησε, το οποίο βέβαια ήταν για τις ανατροπές που έφερε το ΠΑΣΟΚ στο ασφαλιστικό σύστημα και στις συντάξεις και όχι προσωπικά εναντίον του Παπανδρέου.
Ωστόσο, ο ΣΥΡΙΖΑ, ως μετωπικό σχήμα, πέραν της Βουλής, είχε σχεδόν αδρανοποιηθεί και κινητοποιήθηκε στο παρά ένα των εκλογών του 2012. Παρά ταύτα, με τη λαϊκή δυσαρέσκεια να διογκώνεται και να εκφράζεται στις μαζικές κινητοποιήσεις του καλοκαιριού του 2011, ο Αλέξης Τσίπρας ήξερε ότι ήταν η ώρα για τη μεγάλη «έφοδο».
Ο μεγάλος κοινωνικός αναβρασμός, ο σχηματισμός της κυβέρνησης Παπαδήμου (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ) και η πρόταση του για κυβέρνηση της Αριστεράς, έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ στη δεύτερη θέση στις «τρελές» εκλογές του Απριλίου του 2012. Μάλιστα, στις δεύτερες του Ιουνίου, αύξησε κατά πολύ τα ποσοστά του, μετακομίζοντας στα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Από εκεί και πέρα, τα πράγματα είναι γνωστά. Νικητής των εκλογών τον Ιανουάριο του 2015, πρώτη κυβέρνηση με συγκυβερνήτη τον Πάνο Καμμένο, «περιφανή διαπραγμάτευση», δημοψήφισμα, «συνθηκολόγηση», διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, νέα εκλογική νίκη τον Σεπτέμβριο, νέα συγκυβέρνηση με τον Καμμένο.
Την ήττα του 2019, ακολούθησαν οι δύο συνεχόμενες συντριβές του 2023, που αποτέλεσαν και το «κύκνειο άσμα» του Αλέξη Τσίπρα στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Από την Πέμπτη, όταν και παραιτήθηκε, το ελληνικό πολιτικό σκηνικό είναι διαφορετικό.
Ένας μεγάλος κύκλος έκλεισε και το ερώτημα που μένει να απαντηθεί, είναι εάν μαζί με την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα, κλείνει και ο κύκλος του ΣΥΡΙΖΑ.
Διαβάστε επίσης
ΣΥΡΙΖΑ: Στη μετά τον Τσίπρα εποχή - Οι διάδοχοι και οι fast track διαδικασίες για εκλογή προέδρου
ΣΥΡΙΖΑ: Παραιτήθηκε ο Αλέξης Τσίπρας - Λεπτό προς λεπτό οι εξελίξεις
Αλέξης Τσίπρας: Από το «δαχτυλίδι» της διαδοχής στην παραίτηση
H Μπέτυ Μπαζιάνα στο πλευρό του Αλέξη Τσίπρα, στη δύσκολη στιγμή της παραίτησης (vid)
Αλέξης Τσίπρας: Παραιτήθηκε από πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ - Δεν θα είναι ξανά υποψήφιος στην ηγεσία
