Δημήτρης Λιάκος στο Νewsbomb.gr: «Αντιπαραγωγική» η στάση ορισμένων θεσμών το '15-'19
«Αν μετά από τόσα χρόνια ερχόμουν και σας έλεγα ότι όλα τα κάναμε καλά, μάλλον θα σας αποδείκνυα ότι δεν έχω καταλάβει τίποτα από όλα όσα επακολούθησαν»
Εκτενή συνέντευξη παραχώρησε στο newsbomb.gr ο πρώην υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, Δημήτρης Λιάκος με αφορμή τη σημερινή επέτειο των 10 ετών από την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ στη διακυβέρνηση της χώρας.
Ο Δημήτρης Λιάκος ανέλαβε τη θέση του υφυπουργού το 2016, ενώ προηγουμένως εκτελούσε καθήκοντα επιστημονικού συνεργάτη του αντιπροέδρου της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννη Δραγασάκη.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο newsbomb.gr, ο κ. Λιάκος μιλά με ιδιαίτερη ειλικρίνεια για τα επιτεύγματα του ΣΥΡΙΖΑ κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, αλλά και για τα λάθη και τις παραλείψεις που έγιναν.
Μιλά επίσης ανοιχτά για την εικόνα που υπήρχε για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και θεσμούς. «(Στο εξωτερικό περιβάλλον) την αρχική αρνητική εικόνα του πρώτου διαστήματος διαδέχθηκε η παραδοχή ότι η κυβέρνηση Α.Τσίπρα είχε σχέδιο και διάθεση να αλλάξει τη ροή της ιστορίας σε θετική κατεύθυνση», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, αναφερόμενος στο πολυσυζητημένο θέμα για το λεγόμενο «μαξιλαράκι» τονίζει ότι «όσον αφορά το πόσο πολύτιμο αποδείχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δεν χρειάζεται να προσθέσω κάτι περισσότερο από την παραδοχή όλων ότι “ευτυχώς που το είχαμε”».
Τονίζει δε ότι το γεγονός πως ο θυμός της ελληνικής κοινωνίας δεν διοχετεύτηκε σε επιλογές εκτός συνταγματικού τόξου, οφείλεται κυρίως στις πολιτικές προτεραιότητες που έθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ στην αρχή της κυβερνητικής του θητείας και βεβαίως στο ότι αρκετοί από αυτούς επετεύχθησαν, όπως περιγράφει λεπτομερώς ο ίδιος.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Δημήτρη Λιάκου στο newsbomb.gr:
Δέκα χρόνια μετά την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ στη διακυβέρνηση της χώρας έχουν μεσολαβήσει πολλές και σημαντικές πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις. Τι εκτιμάτε ότι άφησε πίσω της η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στο οικονομικό πεδίο;
Όταν καλούμαστε να κρίνουμε μια κυβέρνηση οφείλουμε να χρησιμοποιούμε δεδομένα, προκειμένου να περιορίσουμε την υποκειμενικότητα μας. Εφόσον μιλάμε για το οικονομικό πεδίο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ η σύγκριση θα πρέπει να αφορά την αρχή και το τέλος της εξεταζόμενης περιόδου.
Θυμίζω λοιπόν ότι στο τέλος του 2014 η ελληνική οικονομία είχε σωρευτική ύφεση της τάξης του 25%, η ανεργία ανέρχονταν στο 26%, ταμειακά η χώρα δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει στις δανειακές υποχρεώσεις της για το 2015, η αποεπένδυση συνεχίζονταν με γοργούς ρυθμούς κ.α.
Όσον αφορά την αντανάκλαση των οικονομικών προβλημάτων στο κοινωνικό επίπεδο να θυμίσω τα φαινόμενα φτωχοποίησης και περιθωριοποίησης μεγάλου μέρους της κοινωνίας, που σε σημαντικό βαθμό συγκέντρωνε τα χαρακτηριστικά ανθρωπιστικής κρίσης.
Σε πολιτικό επίπεδο ελλόχευε ο κίνδυνος ο καταγεγραμμένος θυμός της ελληνικής κοινωνίας να διοχετευθεί σε επιλογές εκτός του συνταγματικού – δημοκρατικού τόξου που θα άνοιγε άλλες βαθύτερες πληγές. Αυτό αποφεύχθηκε λόγω των προτεραιοτήτων που θέσαμε από την αρχή της θητείας μας.
Τον Ιούνιο του 2019 η εικόνα έχει αλλάξει. Η οικονομία αναπτύσσονταν με το ΑΕΠ να έχει σημειώσει αξιοσημείωτη άνοδο, η ανεργία είχε υποχωρήσει κατά 9%, οι εξαγωγές αυξάνονταν με το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών να καταγράφει ιστορικά χαμηλά, ο τουρισμός κινούνταν σε επίπεδα ρεκόρ, οι ανισότητες μειώνονταν, οι ξένες άμεσες επενδύσεις ήταν στο μέγιστο σημείο τους από το 2004, το διαθέσιμο εισόδημα αυξάνονταν σε όλες τις εισοδηματικές κλίμακες, το δημόσιο χρέος έχει διευθετηθεί έως το 2032 και η δημοσιονομική ισορροπία να έχει αποκατασταθεί. Παράλληλα θεσπίστηκαν θετικά μέτρα – όπως η μείωση του ΕΝΦΙΑ και η 13η σύνταξη - ενώ ταμειακά η χώρα, για πρώτη φορά στην ιστορία της, διέθετε επαρκή διαθέσιμα που ξεπερνούσαν τα 30 δισ. εύρώ.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι εκτιμήσεις ή θεωρίες. Προκύπτουν από τα επίσημα στοιχεία αναγνωρισμένων εγχώριων και διεθνών φορέων, όπως η ΕΛΣΤΑΤ, η ΤτΕ, η Eurostat κ.α. Τούτων δοθέντων μάλλον θα λέγαμε ότι η βαθμολογία στην οικονομική διαχείριση θα πρέπει να είναι τουλάχιστον ικανοποιητική.
Οι κρίσιμοι διαφορετικοί ρόλοι που αναλάβατε την περίοδο 2015-2019 σας καθιστούν ένα πρόσωπο με ιδιαίτερη επίγνωση όσων συνέβησαν. Ποιες θα λέγατε ότι είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετώπισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο της διακυβέρνησης;
Είναι αλήθεια ότι από την πρώτη στιγμή της διακυβέρνησης οι προκλήσεις ήταν συνεχείς. Η πρώτη αφορούσε τη διαπραγμάτευση με τους εταίρους, αποσκοπώντας στην επίτευξη μιας συμφωνίας που θα έθετε τις βάσεις για τον τερματισμό της κρίσης, την ανάταξη - ευημερία της κοινωνίας και την οικονομική πρόοδο. Την ίδια στιγμή έπρεπε να αντιμετωπίσουμε τα φαινόμενα φτωχοποίησης που σας ανέφερα και την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης σημαντικού μέρους της κοινωνίας.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας μας, τα ζητήματα της καθημερινότητας ήταν μέρος των κυβερνητικών προτεραιοτήτων, επιδεικνύοντας σε τομείς όπως το εθνικό σύστημα υγείας σημαντική πρόοδο και σαφή βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Οφείλω να ομολογήσω ότι θα έπρεπε να κάνουμε πολλά περισσότερα σε σημαντικά άλλα πεδία άσκησης πολιτικής.
Μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 μια από τις βασικές προτεραιότητες αποτέλεσε η υλοποίηση της συμφωνίας, με τρόπο τέτοιο που να περιορίζει τις αρνητικές συνέπειες, που ομολογουμένως υπήρχαν λόγω των περιοριστικών δημοσιονομικών μέτρων. Μια άσκηση σύνθετη και συνεχώς απαιτητική. Με σημαντικούς βαθμούς δυσκολίας, απόρροια του χαρακτήρα αρκετών μνημονιακών δεσμεύσεων, που ωστόσο αυξάνονταν από την “αντιπαραγωγική” στάση μέρους των θεσμών.
Το 2015 και 2016 είχαμε να αντιμετωπίσουμε την μεταναστευτική κρίση, που απείλησε μεταξύ άλλων την συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μην λησμονούμε επίσης την αυξανόμενη ένταση με την Τουρκία, που απαιτούσε τη συνεχή επαγρύπνηση για την αποφυγή επεισοδίων λόγω της επιθετικής πολλές φορές συμπεριφοράς της γείτονας χώρας, που αντιμετωπίσαμε επιτυχώς επιδεικνύοντας αποφασιστικότητα.
Το 2018 είχαμε την έναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας με την Βόρεια Μακεδονία που κατέληξε, παρά τις ακραίες αντιδράσεις συντηρητικών και ακροδεξιών κύκλων, στην ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών.
Παράλληλα ήρθαμε αντιμέτωποι με τραγικά συμβάντα, αναφέρομαι στην τραγωδία στο Μάτι, που πλήγωσε με τρόπο ανεπανόρθωτο την τοπική κοινότητα και την ελληνική κοινωνία γενικότερα.
Έχει γίνει πολύς λόγος για το λεγόμενο «μαξιλαράκι», ιδιαίτερα όταν αμφισβήτησε τον τρόπο διαχείρισής του ο έκπτωτος πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στ. Κασσελάκης. Εσείς πώς το κρίνετε, με δεδομένο και τον τρόπο που χρησιμοποιήθηκε ένα μέρος αυτού του ποσού από την κυβέρνηση Μητσοτάκη που διαδέχτηκε τη δική σας;
Για το συγκεκριμένο θέμα, έχουν ειπωθεί και γραφθεί πολλά. Ως εκ τούτου θα σταθώ μόνο σε ένα κρίσιμο σημείο. Η εναλλακτική της δημιουργίας του ταμειακού αποθέματος, του λεγόμενου “μαξιλαριού”, σε επίπεδο τέτοιο που επαρκούσε να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για διάστημα 24 μηνών, ποια ήταν; Η προσφυγή στον ESM για την παροχή προληπτικής πιστωτικής γραμμής. Είχε ειπωθεί από επίσημα χείλη ως αντιπρόταση. Με τι συνοδεύεται η πιστωτική γραμμή, κύριε Ρηγόπουλε; Με την υπογραφή νέου μνημονίου. Άρα όσοι πρότειναν κάτι τέτοιο ουσιαστικά μας έλεγαν να διαιωνίσουμε, να παρατείνουμε το καθεστώς εξαίρεσης και επιτροπείας της χώρας.
Όσον αφορά το πόσο πολύτιμο αποδείχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δεν χρειάζεται να προσθέσω κάτι περισσότερο από την παραδοχή όλων ότι “ευτυχώς που το είχαμε”.
Με τη χρονική απόσταση που προσφέρει αυτή η δεκαετία, είμαι βέβαιος ότι έχουν κατασταλάξει μέσα σας τα συμπεράσματα αυτής της περιόδου της διακυβέρνησης. Πιστεύετε ότι έγιναν λανθασμένοι χειρισμοί που θα μπορούσαν να έχουν γίνει καλύτερα; Τι θα κάνατε διαφορετικά;
Η χρονική απόσταση από τα πράγματα πάντα βοηθάει να ξανασκεφτείς και να αναθεωρήσεις γεγονότα του παρελθόντος, καταστάσεις, αποφάσεις, παραλείψεις, λάθη αλλά και σωστές ενέργειες. Αν μετά από τόσα χρόνια ερχόμουν και σας έλεγα ότι όλα τα κάναμε καλά, μάλλον θα σας αποδείκνυα ότι δεν έχω καταλάβει τίποτα από όλα όσα επακολούθησαν.
Για να γίνω όμως πιο συγκεκριμένος. Σας ανέφερα πριν τα ζητήματα καθημερινότητας. Θα προσθέσω την αδυναμία αποκατάστασης της σχέσης πολίτη – πολιτείας που συσχετίζεται με θέματα που αφορούν τη δημόσια διοίκηση, τη γραφειοκρατία, το εκπαιδευτικό σύστημα κ.α.
Στα ζητήματα που άπτονταν των καθηκόντων μου, εννοώ στο οικονομικό κομμάτι, θα μπορούσαμε να εισάγουμε την θέσπιση “ταβανιού” συνολικής φορολογικής – ασφαλιστικής επιβάρυνσης, να εντείνουμε τις προσπάθειες περιορισμού της φοροδιαφυγής, να είμαστε λιγότερο συντηρητικοί στην πλευρά των δαπανών και το 2019 να δίναμε μεγαλύτερη βαρύτητα στις μειώσεις των φορολογικών επιβαρύνσεων.
Ταυτόχρονα θεωρώ ότι στο επικοινωνιακό μέτωπο η διαχείριση ήταν κατ’ ελάχιστον ελλειμματική. Δεν επικοινωνήσαμε ποτέ τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούσαν στην διαπραγμάτευση, ούτε τα επιτεύγματα της, ούτε τις πιέσεις ή τις παράλογες απαιτήσεις με τις οποίες πολλές φορές βρισκόμασταν αντιμέτωποι. Παράλληλα αδρανήσαμε και υποτιμήσαμε για τον βαθμό ετοιμότητας και πειθούς του λεγόμενου αντι-σύριζα μετώπου που επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την αντίληψη της μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης για την αποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Στην Ελλάδα ένα μέρος του πολιτικού συστήματος δαιμονοποίησε την περίοδο '15-'19 και το χρησιμοποίησε ως πολιτικό «φόβητρο» κατά τη διάρκεια εκλογικών αναμετρήσεων. Στο εξωτερικό όμως, η εικόνα φαίνεται να είναι διαφορετική, όπως προκύπτει μεταξύ άλλων και από το βιβλίο της Άγκελα Μέρκελ. Ποια είναι η δική σας αίσθηση για το αποτύπωμα που άφησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στο εξωτερικό και κυρίως στην Ευρώπη;
Σας ανέφερα τόσο την επίδραση του αντι-σύριζα μετώπου όσο και τις δικές μας επικοινωνιακές αδυναμίες.
Όσον αφορά το εξωτερικό περιβάλλον, καταρχάς να πω ότι είναι λογικό η διεθνής πολιτική σκηνή να μην επηρεάζεται από την εγχώρια επικοινωνιακή διαχείριση. Την αρχική αρνητική εικόνα του πρώτου διαστήματος διαδέχθηκε η παραδοχή ότι η κυβέρνηση Α.Τσίπρα είχε σχέδιο και διάθεση να αλλάξει τη ροή της ιστορίας σε θετική κατεύθυνση.
Δεν ήταν μόνο η βελτίωση των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών δεδομένων ή η προώθηση των μεταρρυθμίσεων. Αλλά η ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Αναβάθμιση που επιτεύχθηκε λόγω της επιλογής προώθησης και εφαρμογής μιας πολυδιάστατης ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής μέσω της συνεργασίας με τις χώρες της Βαλκανικής Χερσονήσου, της Ανατολικής Μεσογείου, με τις χώρες συμμάχους της Ευρώπης και της Ασίας, της βελτίωση των σχέσεων με ΗΠΑ και τέλος με την ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών. Μια συμφωνία που απέδειξε ότι η χώρα είχε αλλάξει σελίδα, και από μέρος του προβλήματος είχε γίνει σημαντικό μέρος της λύσης διαχρονικών ανοιχτών ζητημάτων.
